نصرت اردبیلى

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو

نصرت اردبیلى از شعراى قرن سیزدهم هجرى ایرانی است.

نصرت اردبیلى
نام اصلی میرزا نصراللّه اردبیلی
زمینهٔ کاری فقه و ادبیات
زادروز اردبیل
مرگ نجف
ملیت ایرانی
جایگاه خاکسپاری نجف
در زمان حکومت محمدشاه
لقب صدرالممالکى
سبک نوشتاری عراقی
تخلص نصرت
استاد حاجى محمدحسین بن شیخ زین‌العابدین (حسینعلى شاه)

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

میرزا نصراللّه اردبیلی، متخلص به «نصرت» با محمدشاه قاجار معاصر بوده‌است. زادگاهش اردبیل بوده و در جوانى براى تحصیل علوم متعارف زمان خود عازم اصفهان مى‌شود. او سپس به تصوف روی می‌آورد. نصرت لقب و منصب «صدرالممالکى» و وزارت صدارت محمدشاه را به دست می‌آورد. وى پس از درگذشت محمدشاه، و وقایع بعد از آن، به کرمانشاه و سپس به عتبات عالیات رفت. مقبره وى در نجف اشرف است.[۱]

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در آثار معدودى که از «نصرت» اردبیلى باقى مانده علاوه بر رویکرد عرفانی‌، شیوه بیانى و شگرد کلامى سبک عراقى دیده مى‌شود.

اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مرثیه منظوم عاشورایى[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اى سربلند صُفّه صدق و صفا حسین وى پاى‌بند رشته مهر و وفا حسین
اى سّر «کنت کنزاً» مکنون «من عَرَف» وى رمز «هل اتى» اثر «لا فتى» حسین
احرام کعبه حرم کبریا ببند اى برگزیده حرم کبریا، حسین[۲]
اى خاک کربلا! تو چه خاک معطرى خاک هزار باره به از مشک و عنبرى
خاک و براى تشنه‌لبان وصال حق اى خاک کربلا! تو به از آب کوثرى
بطحا و زمزم و حرم و قرب، فى المثلى آن‌ها کواکب‌اند و، تو خورشید انورى
با این همه شرافت و این رتبه، اى عجب غمگین و غم‌فزا و ملول و مکدرى
دیدى مگر دو دست مه هاشمى ز تن هریک فتاده چون علم ماه پیکرى
اى واى! دیده‌اى تو حسین و هزار زخم شمرى به پیش رفته و، بگرفته خنجرى


این خون اگر نبود، زمین و زمان نبود این خون اگر نبود، ز عالم نشان نبود
این خون اگر نبود چه عالم، چه آدمى این سجده ملایک و راز نهان، نبود
این خون اگر نبود ذبیح اللّه[۳] از منا برگشتن و ذبیح نگشتن گمان نبود
«نصرت»! بلند و فاش بگو تا که بشنوند این خون اگر نبود جحیم و جنان نبود[۴]

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. حدیقةالشعراء، سید احمد دیوان بیگى شیرازى، به تصحیح و تحشیه دکتر عبدالحسین نوایى، ج ۳، ص ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰.
  2. همان، ص ۱۸۹۱.
  3. حضرت اسماعیل(ع).
  4. همان، ص ۱۸۹--۱۸۹۱.کسانى که مایل‌اند درباره او تحقیق بیشترى کنند مى‌توانند به مآخذى از قبیل: بستان السیاحه، طرایق‌الحقایق، مجمع‌الفصحا، منتظم‌ ناصرى، تاریخ قاجاریه سپهر، روضةالصّفاى ناصرى و دانشمندان آذربایجان مراجعه نمایند.