مدرس اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    =مدرس اصفهانی
| نام                    =مدرس اصفهانی
| تصویر                  =
اندازه تصویر            =
| توضیح تصویر            =
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              =
| نام اصلی              =
خط ۴۶: خط ۴۴:
|امضا                  =
|امضا                  =
}}
}}
میرزا یحیی مدرس مشهور به بیدآبادی فرزند محمد اسماعیل از علمای معاصر است.  
'''مدرس اصفهانی''' (۱۲۵۴ ه. ق- ۱۳۴۹ ه. ق) از شعرا و علمای قرن چهاردهم هجری است.  
==زندگینامه==
==زندگینامه==
او در سال 1254 هـ.ق در کربلا متولّد شد. علوم مقدماتی را در عراق آموخت. در شانزده ‌سالگی همراه پدر به اصفهان رفت و به تکمیل تحصیلات خود در علوم عقلی و نقلی و ادبی مانند ریاضیات و هیئت و نجوم پرداخت و در این علوم متبحر شد.  
میرزا یحیی مدرس اصفهانی بیدآبادی فرزند محمداسماعیل در سال ۱۲۵۴ ه. ق در کربلا متولّد شد. علوم مقدماتی را در عراق آموخت. در شانزده ‌سالگی همراه پدر به اصفهان رفت و به تکمیل تحصیلات خود در علوم عقلی، نقلی و ادبی مانند ریاضیات، هیئت و نجوم پرداخت و در این علوم متبحر شد. او سپس به تدریس اشتغال یافت ولی به سبب کناره‌گیری از مقام و اشتهار، شخصیت علمی و ادبی او چنان که باید، شناخته نگردید. 


مدرس بید آبادی در مدرسۀ میرزا حسین واقع محله بید آباد اصفهان و نیز همواره در منزل مسکونى خود در پهلوى مسجد سیّد، حوزۀ درس گسترد و طلاب علوم در ادبیات و فقه و اصول و کلام و منطق و معانى و بیان به درسش حاضر و چندین نفر از بزرگان از مجلس درس او بیرون آمده‌‏اند. مرگش به سال 1349 ه.ق اتفاق افتاده است.  
مدرس بیدآبادی در مدرسۀ میرزا حسین واقع در محله بیدآباد اصفهان و نیز همواره در منزل مسکونى خود در پهلوى مسجد سیّد، حوزۀ درس گسترد و طلاب علوم در ادبیات، فقه، اصول، کلام، منطق، معانى و بیان به درسش حاضر و چندین نفر از بزرگان از مجلس درس او بیرون آمده‌‏اند. مرگش به سال ۱۳۴۹ ه. ق اتفاق افتاده‌است.  


==اساتید==
==اساتید==
میرزا یحیی در اصفهان و نجف از محضر علماى بزرگى چون شیخ انصارى، شیخ محمّدباقر مسجدشاهى، شیخ محمّدباقر واثق همدانى و آقا میرزا محمّدهاشم چهارسوقى و میرزا محمدباقر صاحب روضات و آخوند کاشى بهره‌مند شد. علوم غریبه را از ملاهادى سدهى فراگرفت. وى از نوابغ علم و ادب در دو قرن اخیر بود که در همۀ علوم ادبى و فقه و اصول استاد و در انواع حکمت از اشراقى و مشایى و ریاضى یگانۀ دوران و مخصوصاً در علوم غریبه و فلکیات متخصص و متبحر بود.
میرزا یحیی در اصفهان و نجف از محضر علماى بزرگى چون شیخ انصارى، شیخ محمّدباقر مسجدشاهى، شیخ محمّدباقر واثق همدانى و آقا میرزا محمّدهاشم چهارسوقى و میرزا محمدباقر صاحب روضات و آخوند کاشى بهره‌مند شد. علوم غریبه را از ملاهادى سدهى فراگرفت. وى از نوابغ علم و ادب در دو قرن اخیر بود که در همۀ علوم ادبى٬ فقه و اصول استاد و در انواع حکمت از اشراقى و مشایى و ریاضى یگانۀ دوران و مخصوصاً در علوم غریبه و فلکیات متخصص و متبحر بود.


==آثار عاشورایی==
==آثار==
 
او با خلوص عقیده بیشتر تلاش خود را صرف سرودن اشعار در مدح پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) می‌کرد. دیوان اشعار او سراسر مناجات با خداوند، نعمت و ستایش حضرت ختمی مرتبت و مراثی [[اهل بیت]] به خصوص مصایب [[سیدالشهدا(ع)]] است.


او با خلوص عقیده بیشتر تلاش خود را صرف سرودن اشعار در مدح پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) می‌کرد. دیوان اشعار او سراسر مناجات با خداوند، نعمت و ستایش حضرت ختمی مرتبت و مراثی اهل بیت به خصوص مصایب سیدالشهدا (ع) است.
===دیوان اشعار===
دیوان اشعار او به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:
دیوان اشعار او به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:


بخش قصاید که شامل:
بخش قصاید که شامل:
{{ستون شروع}}
{{ستون شروع}}
* نعت حضرت رسول (ص)‌
* نعت حضرت رسول(ص)‌
* [[امیر‌المومنین (ع)|امیر‌المؤمنین (ع)]]
* [[امیر‌المومنین (ع)|امیر‌المؤمنین(ع)]]
* حضرت زهرا (ع)
* حضرت زهرا (ع)
* [[امام حسین (ع)]]
* [[حسین بن علی (ع)| امام حسین(ع)]]
* [[چهارده معصوم (ع)]]
* [[چهارده معصوم(ع)]]
{{پایان}}  
{{پایان}}  


خط ۷۳: خط ۷۱:


بخش دوم که بخش مراثی است شامل:  
بخش دوم که بخش مراثی است شامل:  
{{ستون شروع}}
* ماجرای مصایب امام حسین(ع)
* [[ابوالفضل | حضرت عباس (ع)]]
* [[علی اکبر (ع)]]
* [[قاسم بن حسن (ع) | حضرت قاسم (ع)]]
* [[گودال قتلگاه | قتلگاه]]
{{پایان}}


* ماجرای مصایب امام حسین (ع)
و ... اشاره دارد و نیز مراثیی در رثای امام رضا(ع) سروده است. نگاه شاعر به مصایب امام حسین(ع)، احساسی و عاطفی است. مراثی او در قالب قصیده، ترکیب‌بند،  ترجیح‌بند و مسمط سروده شده‌است.
* [[حضرت عباس (ع)]]
* [[علی‌اکبر (ع)]]
* [[حضرت قاسم (ع)]]
* [[قتلگاه]]
و ... اشاره دارد و نیز مراثیی در رثای امام رضا (ع) سروده است. نگاه شاعر به مصایب امام حسین (ع)، احساسی و عاطفی است. مراثی او در قالب قصیده، ترکیب‌بند،  ترجیح‌بند و مسمط سروده شده است.


در دیوان وی بخشی به نوحه‌های سینه‌زنی اختصاص دارد.
در دیوان وی بخشی به نوحه‌های سینه‌زنی اختصاص دارد.
==اشعار==
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |ای مبتلای غم که جهان مبتلای توست
| style="width:2em;" |
| class="b" |پیر و جوان شکسته دل اندر عزاری توست
|-
| class="b" |هم قبلگاه اهل سمک خاک در گهت
| style="width:2em;" |
| class="b" |هم سجده‌گاه خیل ملک کربلای توست
|-
| class="b" |ای جان محترم که ز جانهای محترم
| style="width:2em;" |
| class="b" |چون نی نوای ز واقعه‌ی کربلای توست
|-
| class="b" |ای بر لقای دوست تو مشتاق و عالمی
| style="width:2em;" |
| class="b" |مشتاق خاک کوی تو بهر لقای توست
|-
| class="b" |ای بر لب هوای تو مفتون و کشوری
| style="width:2em;" |
| class="b" |مفتون اشتیاق تو اندر هوای توست
|-
| class="b" |گلگون قبا ز عکس شفق آسمان هنوز
| style="width:2em;" |
| class="b" |از هجر روی اکبر گلگون قبای توست
|-
| class="b" |در خون تپیده مرغ دل مجتبی چو دید
| style="width:2em;" |
| class="b" |در خون تپیده قاسم نوکدخدای<ref>نوکدخدای: داماد</ref> توست
|-
| class="b" |گردید اسیر سلسله س غم چو دید
| style="width:2em;" |
| class="b" |زنجیر کین به گردن زین‌العبای<ref>منظور حضرت زین‌العابدین(ع)، امام سجاد(ع) است.</ref> توست
|-
| class="b" |روحی فداک ای تن اطهر که از شرف
| style="width:2em;" |
| class="b" |خون خدا تویی و خدا خون بهای توست
|-
| class="b" |جسمی وفاک<ref>جسمی فداک: پیکرم سپر تو باد، فدای تو گردم، جانم فدای او باد</ref> ای سر انور که بر سنان
| style="width:2em;" |
| class="b" |آیات حق عیان ز لب حق نمای توست
|-
| class="b" |گاهی به دیر راهب و گه بر سر درخت
| style="width:2em;" |
| class="b" |گه بر فراز نیزه و گه خاک جای توست
|-
| class="b" |گویم حکایت از بدنت یا که از سرت؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |یا از عیال بی کس و غمدیده خواهرت؟
|}


==کتاب شناسی==  
==کتاب شناسی==  
''دیوان یحیی''؛ مدایح و مراثی حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار صلوات الله علیهم اجمعین؛ یحیی مدرس اصفهانی. قم: جلوۀ کمال، 1386.
''دیوان یحیی''؛ مدایح و مراثی حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار صلوات الله علیهم اجمعین؛ یحیی مدرس اصفهانی. قم: جلوۀ کمال، ۱۳۸۶.
 
==منبع==
 
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۱۰۴۷-۱۰۵۴.]
 
==پی نوشت==
[[رده:ادبیات]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متأخر]]
<references />{{شاعران}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۵۷

مدرس اصفهانی
زادروز 1254 ه.ق
کربلا
مرگ 1349 ه.ق

مدرس اصفهانی (۱۲۵۴ ه. ق- ۱۳۴۹ ه. ق) از شعرا و علمای قرن چهاردهم هجری است.

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

میرزا یحیی مدرس اصفهانی بیدآبادی فرزند محمداسماعیل در سال ۱۲۵۴ ه. ق در کربلا متولّد شد. علوم مقدماتی را در عراق آموخت. در شانزده ‌سالگی همراه پدر به اصفهان رفت و به تکمیل تحصیلات خود در علوم عقلی، نقلی و ادبی مانند ریاضیات، هیئت و نجوم پرداخت و در این علوم متبحر شد. او سپس به تدریس اشتغال یافت ولی به سبب کناره‌گیری از مقام و اشتهار، شخصیت علمی و ادبی او چنان که باید، شناخته نگردید.

مدرس بیدآبادی در مدرسۀ میرزا حسین واقع در محله بیدآباد اصفهان و نیز همواره در منزل مسکونى خود در پهلوى مسجد سیّد، حوزۀ درس گسترد و طلاب علوم در ادبیات، فقه، اصول، کلام، منطق، معانى و بیان به درسش حاضر و چندین نفر از بزرگان از مجلس درس او بیرون آمده‌‏اند. مرگش به سال ۱۳۴۹ ه. ق اتفاق افتاده‌است.

اساتید[ویرایش | ویرایش مبدأ]

میرزا یحیی در اصفهان و نجف از محضر علماى بزرگى چون شیخ انصارى، شیخ محمّدباقر مسجدشاهى، شیخ محمّدباقر واثق همدانى و آقا میرزا محمّدهاشم چهارسوقى و میرزا محمدباقر صاحب روضات و آخوند کاشى بهره‌مند شد. علوم غریبه را از ملاهادى سدهى فراگرفت. وى از نوابغ علم و ادب در دو قرن اخیر بود که در همۀ علوم ادبى٬ فقه و اصول استاد و در انواع حکمت از اشراقى و مشایى و ریاضى یگانۀ دوران و مخصوصاً در علوم غریبه و فلکیات متخصص و متبحر بود.

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

او با خلوص عقیده بیشتر تلاش خود را صرف سرودن اشعار در مدح پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) می‌کرد. دیوان اشعار او سراسر مناجات با خداوند، نعمت و ستایش حضرت ختمی مرتبت و مراثی اهل بیت به خصوص مصایب سیدالشهدا(ع) است.

دیوان اشعار او به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:

بخش قصاید که شامل:

و نیز قصایدی درباب عید غدیر خم و حدیث شریف کسا است.

بخش دوم که بخش مراثی است شامل:

و ... اشاره دارد و نیز مراثیی در رثای امام رضا(ع) سروده است. نگاه شاعر به مصایب امام حسین(ع)، احساسی و عاطفی است. مراثی او در قالب قصیده، ترکیب‌بند، ترجیح‌بند و مسمط سروده شده‌است.

در دیوان وی بخشی به نوحه‌های سینه‌زنی اختصاص دارد.

اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ای مبتلای غم که جهان مبتلای توست پیر و جوان شکسته دل اندر عزاری توست
هم قبلگاه اهل سمک خاک در گهت هم سجده‌گاه خیل ملک کربلای توست
ای جان محترم که ز جانهای محترم چون نی نوای ز واقعه‌ی کربلای توست
ای بر لقای دوست تو مشتاق و عالمی مشتاق خاک کوی تو بهر لقای توست
ای بر لب هوای تو مفتون و کشوری مفتون اشتیاق تو اندر هوای توست
گلگون قبا ز عکس شفق آسمان هنوز از هجر روی اکبر گلگون قبای توست
در خون تپیده مرغ دل مجتبی چو دید در خون تپیده قاسم نوکدخدای[۱] توست
گردید اسیر سلسله س غم چو دید زنجیر کین به گردن زین‌العبای[۲] توست
روحی فداک ای تن اطهر که از شرف خون خدا تویی و خدا خون بهای توست
جسمی وفاک[۳] ای سر انور که بر سنان آیات حق عیان ز لب حق نمای توست
گاهی به دیر راهب و گه بر سر درخت گه بر فراز نیزه و گه خاک جای توست
گویم حکایت از بدنت یا که از سرت؟ یا از عیال بی کس و غمدیده خواهرت؟

کتاب شناسی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

دیوان یحیی؛ مدایح و مراثی حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار صلوات الله علیهم اجمعین؛ یحیی مدرس اصفهانی. قم: جلوۀ کمال، ۱۳۸۶.

منبع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. نوکدخدای: داماد
  2. منظور حضرت زین‌العابدین(ع)، امام سجاد(ع) است.
  3. جسمی فداک: پیکرم سپر تو باد، فدای تو گردم، جانم فدای او باد