سید یعقوب ماهیدشتى: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''زندگینامه'''
'''سید یعقوب ماهیدشتى''' (م ۱۲۹۲ ه. ق) از شاعران ایرانی قرن سیزدهم است. {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    =سید یعقوب ماهیدشتى
| تصویر                  =


سید یعقوب ماهیدشتى فرزند سید ویس از سادات قمشه ماهیدشت کرمانشاه،«سیدى عزیز و نجیب و زاهد و متقى بوده.بسیارى از مردم کمال عقیدت به او داشته و دارند و از جملۀ اخیارش مى‌انگارند....مشار الیه شعر بسیار مى‌گفته،لیکن همه به زبان کردى،و فارسى بسیار کم مى‌گفته مگر گاهى به گفتن رباعى اقدام مى‌کرد...رحلتش در کرمانشاهان در سال 1292 ه.ق بوده-رحمة اللّه علیه..
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              =
| زمینه فعالیت          =
| ملیت                  =
| تاریخ تولد            =
| محل تولد                =ماهیدشت کرمانشاه
| والد                =سید ویس
| تاریخ مرگ              =۱۲۹۲ ه. ق
| محل مرگ                =کرمانشاهان
| علت مرگ                =
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =
| مدفن                  =
|در زمان حکومت          =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =
|لقب                    =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری            =عراقى
|کتاب‌ها                =
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =باغ هزار گل (تذکره سخنوران کرمانشاهان)
|تخلص                    =
|فیلم‌(های) ساخته بر اساس اثر(ها)=
| همسر                    =
| شریک زندگی            =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرپذیرفته از        =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}
==زندگینامه==
سید یعقوب ماهیدشتى فرزند سید ویس از سادات قمشه ماهیدشت کرمانشاه بوده‌است. ماهیدشتی مذهب شیعه اثنى عشرى داشته و با توجه به شیعه مذهب بودن اهالی زادگاهش، انتساب او به سادات بعید نیست.<ref name=":0">''باغ هزار گل (تذکره سخنوران کرمانشاهان) به کوشش فرشید یوسفى (فرهنگ خانه اسفار، بى‌تا)، ص ۷۴۰ و ۷۴۱.''</ref>
==آثار==
سید یعقوب ماهیدشتی بیشتر به زبان کردی شعر می‌سرود ولی اشعار فارسى به جای مانده از او، سبک عراقى است. دیوان سید یعقوب ماهیدشتى شامل نمونه‌هایى از غزلیات، قصاید، مسمطات، معما، رباعیات و مثنویات بوده و توسط محمدعلى سلطانى به خط خوشنویسی فریبا مقصودى در سال ۱۳۶۳ ه. ش به چاپ رسیده‌است<ref name=":0" />


«...مذهب شیعه اثنى عشرى داشته و به عقیده نگارنده انتساب ایشان به سلسله«اهل حق» موردى ندارد،زیرا توجه به محل جغرافیایى زادگاه«سید»اهالى آنجا همه شیعه هستند و غور در اشعارش به ما این شناخت را مى‌دهد.
==اشعار==
 
...دیوان سید یعقوب ماهیدشتى شامل نمونه‌هایى از غزلیات،قصاید،مسمّطات،معما، رباعیات و مثنویات توسط محمد على سلطانى به خط خوشنویس ارجمند خانم فریبا مقصودى در سال 1363 به چاپ رسیده است.» <ref>باغ هزار گل(تذکره سخنوران کرمانشاهان)به کوشش فرشید یوسفى(فرهنگ خانه اسفار،بى‌تا)،ص 740 و 741.</ref>
 
'''سبک شعرى'''
 
وى در سرودن شعر به زبان فارسى از سبک عراقى سود مى‌جسته و با دقیقه‌هاى کلامى و فنون ادبى آشنایى کاملى داشته و در بدیهه‌سرایى نیز مشهور بوده است.
 
'''دامنه تاثیر آثار عاشورایى'''
 
متاسفانه به دلیل دسترسى نداشتن به دیوان اشعار وى،سخن گفتن در این زمینه دشوار است، ولى با عنایت به منزلت شاعر در بین مردم طبعا آثار ماتمى او در آنان تاثیرگذار بوده و از مرثیه عاشورایى او که در باغ هزار گل آمده مى‌توان دریافت که آثار ماتمى او از ساختار محکم و غناى محتوایى برخوردار بوده است.
 
'''برگزیده آثار عاشورایى'''
 
در باغ هزار گل یک رباعى و یک بند از ترکیب‌بند عاشورایى او آمده است که عینا نقل مى‌کنیم:
 
«...گویا در مجلسى که به مناسبت عزاى سرور شهیدان حسین بن على-علیه السلام- برگزار شده،از سید مى‌خواهند که شعرى در خصوص آن مجلس بگوید.او نیز بداهه سرود:
 
'''رباعى'''


====رباعى====
(بداهه‌ای به مناسبت عزای [[حسین بن علی|حسین بن على(ع)]])
{{شعر}}
{{ب| این طرفه سماور که به خود تاب دهد | مى‌جوشد و از دو دیده سیلاب دهد }}
{{ب| این طرفه سماور که به خود تاب دهد | مى‌جوشد و از دو دیده سیلاب دهد }}


{{ب| در ماتم بیدستى عباس على | سقّاى حسینیه شده آب دهد! <ref>همان،ص 742 و 743.</ref>» }}
{{ب| در ماتم بیدستى عباس على | سقّاى حسینیه شده آب دهد!<ref>''همان، ص 742 و 743.''</ref>}}
{{پایان شعر}}


'''مرثیه عاشورایى
====[[مرثیه]] [[عاشورا|عاشورایى]]====
'''
{{شعر}}
{{ب| باز این چه شورش است که عالم پرآذرست؟ | جن چون بشر چو مَلَک خاک بر سرست }}
{{ب| باز این چه شورش است که عالم پر آذر است؟ | جن چون بشر چو مَلَک خاک بر سر است }}


{{ب| باز این چه شیون است؟که در خیل قدسیان | شور و نوا و غلغله در عرش اکبرست }}
{{ب| باز این چه شیون است؟ که در خیل قدسیان | شور و نوا و غلغله در عرش اکبر است }}


{{ب| زین رستخیز عام که گردیده آشکار | گویى قیام عرصه دیوان محشرست }}
{{ب| زین رستخیز عام که گردیده آشکار | گویى قیام عرصه دیوان محشر است }}


{{ب| صاحب عزا:خدا و عزادار:ممکنات | ماتمزده امام و به ماتم پیمبرست }}
{{ب| صاحب عزا: خدا و عزادار: ممکنات | ماتمزده امام و به ماتم پیمبر است }}


{{ب| از اهل آسمان و زمین شرق تا به غرب | بر هر کسى که مى‌نگرم دیده‌اش ترست }}
{{ب| از اهل آسمان و زمین شرق تا به غرب | بر هر کسى که مى‌نگرم دیده‌اش تر است }}


{{ب| ماه محرم است وز قتل حسین یقین | کو بر جهانیان و جهان جمله سرورست <ref>این دو مصراع با هم ارتباطى ندارد و ظاهرا باید در استنساخ آن اشتباهى رخ داده باشد.</ref> }}
{{ب| ماه محرم است وز قتل حسین یقین | کو بر جهانیان و جهان جمله سرور است<ref>''این دو مصراع با هم ارتباطى ندارد و ظاهرا باید در استنساخ آن اشتباهى رخ داده باشد.''</ref> }}


{{ب| سبط نبى و زینت آغوش فاطمه | سرو روان گلشن ساقى کوثرست }}
{{ب| سبط نبى و زینت آغوش فاطمه | سرو روان گلشن ساقى کوثر است }}


سلطان کشتگان بیابان ماریه | سردار سروران دو صد پاره پیکرست
{{ب|سلطان کشتگان بیابان ماریه | سردار سروران دو صد پاره پیکر است }}


بهر شفاعت این همه خوارى به جان خرید | بر طاق عرش نام بلندش مصورست
{{ب|بهر شفاعت این همه خوارى به جان خرید | بر طاق عرش نام بلندش مصور است}}


خون خدا و بدر دُجى مهر مشرقین | گلبرگ ناز گلبن خیر النسا،حسین <ref>همان،ص 743.</ref>
{{ب|خون خدا و بدر دُجى مهر مشرقین | گلبرگ ناز گلبن خیر النسا، حسین<ref>''همان، ص ۷۴۳.''</ref>}}
{{پایان شعر}}


==منابع==


*[[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج ۱، ص ۳۱۸-۳۱۹.]]


محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج1، ص 318-319.
==پی نوشت==
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران ایرانی]]
[[رده: شاعران قرن سیزدهم]]
<references />{{شاعران}}
[[رده:شاعران فارسی زبان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۷

سید یعقوب ماهیدشتى (م ۱۲۹۲ ه. ق) از شاعران ایرانی قرن سیزدهم است.

سید یعقوب ماهیدشتى
زادروز ماهیدشت کرمانشاه
مرگ ۱۲۹۲ ه. ق
کرمانشاهان
سبک نوشتاری عراقى
دیوان سروده‌ها باغ هزار گل (تذکره سخنوران کرمانشاهان)

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید یعقوب ماهیدشتى فرزند سید ویس از سادات قمشه ماهیدشت کرمانشاه بوده‌است. ماهیدشتی مذهب شیعه اثنى عشرى داشته و با توجه به شیعه مذهب بودن اهالی زادگاهش، انتساب او به سادات بعید نیست.[۱]

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سید یعقوب ماهیدشتی بیشتر به زبان کردی شعر می‌سرود ولی اشعار فارسى به جای مانده از او، سبک عراقى است. دیوان سید یعقوب ماهیدشتى شامل نمونه‌هایى از غزلیات، قصاید، مسمطات، معما، رباعیات و مثنویات بوده و توسط محمدعلى سلطانى به خط خوشنویسی فریبا مقصودى در سال ۱۳۶۳ ه. ش به چاپ رسیده‌است.»[۱]

اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

رباعى[ویرایش | ویرایش مبدأ]

(بداهه‌ای به مناسبت عزای حسین بن على(ع))

این طرفه سماور که به خود تاب دهد مى‌جوشد و از دو دیده سیلاب دهد
در ماتم بیدستى عباس على سقّاى حسینیه شده آب دهد![۲]

مرثیه عاشورایى[ویرایش | ویرایش مبدأ]

باز این چه شورش است که عالم پر آذر است؟ جن چون بشر چو مَلَک خاک بر سر است
باز این چه شیون است؟ که در خیل قدسیان شور و نوا و غلغله در عرش اکبر است
زین رستخیز عام که گردیده آشکار گویى قیام عرصه دیوان محشر است
صاحب عزا: خدا و عزادار: ممکنات ماتمزده امام و به ماتم پیمبر است
از اهل آسمان و زمین شرق تا به غرب بر هر کسى که مى‌نگرم دیده‌اش تر است
ماه محرم است وز قتل حسین یقین کو بر جهانیان و جهان جمله سرور است[۳]
سبط نبى و زینت آغوش فاطمه سرو روان گلشن ساقى کوثر است
سلطان کشتگان بیابان ماریه سردار سروران دو صد پاره پیکر است
بهر شفاعت این همه خوارى به جان خرید بر طاق عرش نام بلندش مصور است
خون خدا و بدر دُجى مهر مشرقین گلبرگ ناز گلبن خیر النسا، حسین[۴]

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ باغ هزار گل (تذکره سخنوران کرمانشاهان) به کوشش فرشید یوسفى (فرهنگ خانه اسفار، بى‌تا)، ص ۷۴۰ و ۷۴۱.
  2. همان، ص 742 و 743.
  3. این دو مصراع با هم ارتباطى ندارد و ظاهرا باید در استنساخ آن اشتباهى رخ داده باشد.
  4. همان، ص ۷۴۳.