افوه حمانی

افوه حمانی
مرگ	۳۰۱ ه. ق.
محل زندگی	حمان کوفه
لقب	افوه حمّانی
پیشه	مفتی، فقیه، خطیب، شاعر، مدرس و سخنگوی بنی هاشم
سبک نوشتاری	قصیده
دلیل سرشناسی	به جهت بزرگی دهان و بیرون زدن دندانهایش به «افوه» شهرت داشت

افوه حمانی، مفتی، فقیه، خطیب، شاعر، مدرس و سخنگوی بنی هاشم است.

زندگینامه

ابو الحسین علی بن محمّد بن جعفر از سادات حسینی، معروف به افوه حمانی، از نسل زید شهید و متوفّی به سال ۳۰۱ ه. ق است. وی از مردم حمان کوفه و از قبیله بنی تمیم است. که به جهت بزرگی دهان و بیرون زدن دندانهایش به «افوه» شهرت داشت. یکی از بزرگان خطبا و شعرای نوآور بنی هاشم است که نام او و شعر او معروف خاص و عام گشته و همه او را به حسن سبک و حسن تلفیق می‌شناسند. گذشته از اینها علم فراوان، عظمت خانواده، بزرگواری و شخصیت بارز و نسب علوی پربرکت او باعث شد که به بلندترین قلّه‌ی عظمت برسد. مقام او در شاعری بین بنی هاشم مانند عبداللّه بن المعز در میان بنی عباس بود.

از حمّانی فرزندان با شخصیت و دودمانی از علما، پیشوایان و شخصیت‌های بزرگ که برخی در طلیعه شعرا و ادبا و خطبا قرار گرفته‌اند به‌جا مانده است. خاندان مشهور قزوینی که بنیادهای اصیل و عمیقی در علم و فضل و ادب داشته و در شهرهای مختلف عراق می‌زیند از فرزندان حمانی می‌باشند.

آثار

حمانی دیوان بزرگی داشت و قصائد حماسی در مناقب اهل بیت (ع) می‌سرود که منتخبی از آنها در الغدیر مسطور است.

نمونه اشعار

وی اشعاری در مورد حسنین علیهما السّلام سروده است که نمونه‌ای از آن را می‌آوریم:

أنتما سیّدا شباب الجنان یوم الفوزین و الروعتین

یا عدیل القرآن من بین ذا الخلق‌و یا واحدا من الثقلین

انتما و القرآن فی الارض مذأزل مثل السّماء و الفرقدین

فهما من خلافة اللّه فی الأرض بحقّ مقام مستخلفین

قاله الصادق الحدیث و لن‌یفترقا دون حوضه واردین

شما دو آقای جوانان بهشتید، روزی که دو پیروزی و دو ترس در پیش است.

ای همپایه‌ی قرآن در میان خلق و ای آنکه یکی از دو وزنه‌ی گرانبهایید.

مثل شما و قرآن از روز نخست مثل آسمان و دو ستاره فرقدان است.

پس آن دو (کتاب و عترت) به جای مستخلف خود در روی زمین به حق خلافت الهی دارند.

و این بیان راست گفتار است که تا نزد حوض کوثر که بر او وارد شوند هیچگاه از هم جدا نشوند.

منابع

• دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج۱، ص:۱۲۵-۱۳۵.