بهمن صالحی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
بهمن صالحی شاعر پرآوازه گیلان که در شعر «صالح» تخلّص می‌کند در سال 1316 ه. ش در شهر رشت دیده به جهان گشوده تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود به پایان رساند.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
صالحی از سال 1333 به شعر و شاعری پرداخت و در انجمنهای ادبی شهر خود به ویژه انجمن ادبی دوستداران حافظ شرکت جست، و چون دارای استعداد و ذوق و قریحه‌ای سرشار بود از مطالعه‌ی دواوین اساتید و بزرگان شعر و ادب فارسی ایران غافل نماند و به تدریج شعرش مایه گرفت و رونق یافت و مورد توجه محافل ادبی واقع گردید و در آغاز شاعری سبک اساتید باستان را برگزید و به غزلسرایی پرداخت و آثارش در مطبوعات گیلان و تهران به چاپ رسید.
| نام                    =بهمن صالحی
| تصویر                  =بهمن صالحی.jpg


صالحی پس از آشنایی با نیما یوشیح و شناختن مکتب فکری او به سرودن شعر نو روی آورد و در سال 1345 نخستین مجموعه اشعارش را به نام «افق سیاهتر» که در سبک نیمایی بود و یادگار این دوره از کار اوست منتشر ساخت.
| توضیح تصویر            =
| نام اصلی              =
| زمینه فعالیت          =
| ملیت                  =
| تاریخ تولد            =۱۳۱۶ ه. ش
| محل تولد                =گیلان
| والدین                =
| تاریخ مرگ              =
| محل مرگ                =
| علت مرگ                =
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =
| مدفن                  =
|مذهب                  =
|در زمان حکومت          =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =
|لقب                    =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  =
| سال‌های نویسندگی        =
|سبک نوشتاری            =غزلسرا و شعر نو
|کتاب‌ها                =«افق سیاهتر» ، «باد سرد شمال»، «کسوف طولانی»، «نخل سرخ»، «میراث عاشقان»، «با نور آب» ، «سمبولیسم عرفانی حافظ»، «تاریخ تغزل»، «خنجر و گل سرخ».
|مقاله‌ها                =
|نمایشنامه‌ها            =
|فیلم‌نامه‌ها              =
|دیوان اشعار            =
|تخلص                    =صالح
|فیلم ساخته بر اساس اثر=
| همسر                    =
| شریک زندگی            =
| فرزندان                =
|تحصیلات                  =
|دانشگاه                =
|حوزه                  =
|شاگرد                  =
|استاد                  =
|علت شهرت              =
| تأثیرگذاشته بر        =
| تأثیرپذیرفته از        =
| وب‌گاه                  =
|گفتاورد                =
|امضا                  =
}}
'''بهمن صالحی''' شاعر معاصر ایرانی است.
==زندگینامه==
بهمن صالحی شاعر پرآوازه گیلان که در شعر «صالح» تخلّص می‌کند در سال ۱۳۱۶ ه. ش در شهر رشت دیده به جهان گشوده تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود به پایان رساند.


از آثار چاپ شده دیگر او: «باد سرد شمال»، «کسوف طولانی»، «نخل سرخ»، «میراث عاشقان»، «با نور آب» و آثاری که در دست چاپ دارد «سمبولیسم عرفانی حافظ»، «تاریخ تغزل»، «خنجر و گل سرخ». <ref>سخنوران نامی معاصر ایران ج 4 ص 2226.</ref>
صالحی از سال ۱۳۳۳ ه. ش به شعر و شاعری پرداخت و در انجمنهای ادبی شهر خود به ویژه انجمن ادبی دوستداران حافظ شرکت جست، و چون دارای استعداد و ذوق و قریحه‌ای سرشار بود از مطالعه‌ی دواوین اساتید و بزرگان شعر و ادب فارسی ایران غافل نماند و به تدریج شعرش مایه گرفت، رونق یافت و مورد توجه محافل ادبی واقع گردید. وی در آغاز شاعری سبک اساتید باستان را برگزید و به غزلسرایی پرداخت و آثارش در مطبوعات گیلان و تهران به چاپ رسید.


== آثار ==
صالحی پس از آشنایی با نیما یوشیج و شناختن مکتب فکری او به سرودن شعر نو روی آورد و در سال ۱۳۴۵ نخستین مجموعه اشعارش را به نام «افق سیاهتر» که در سبک نیمایی بود و یادگار این دوره از کار اوست منتشر ساخت.


از آثار چاپ شده دیگر او: «باد سرد شمال»، «کسوف طولانی»، «نخل سرخ»، «میراث عاشقان»، «با نور آب» و آثاری که در دست چاپ دارد «سمبولیسم عرفانی حافظ»، «تاریخ تغزل»، «خنجر و گل سرخ». <ref>سخنوران نامی معاصر ایران ج ۴ ص ۲۲۲۶.</ref>
==اشعار==
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| ذو الجناح بر زمین کوبید سُم، اما سوارش برنخاست‌شیهه زد لیکن، امیر کارزارش برنخاست
{{ب| [[ذوالجناح|ذو الجناح]] بر زمین کوبید سُم، اما سوارش برنخاست‌|شیهه زد لیکن، امیر کارزارش برنخاست }}
{{ب| شعله‌ور شد در جنون خشم و بهت خود، ولی‌راکبش، آن مهربان، آن غمگسارش برنخاست
 
{{ب| منتظر استاد در هُرم حریق خیمه‌هابرق امیدی ز چشم سوگوارش برنخاست
{{ب| شعله‌ور شد در جنون خشم و بهت خود، ولی‌|راکبش، آن مهربان، آن غمگسارش برنخاست }}
{{ب| پیکرش شد جنگلی از شاخسار نیزه، آه‌جز گل زخم دمادم، از بهارش برنخاست
 
{{ب| لحظه‌ای آسود در خواب چمنزار بهشت‌کرکس درد از تن گلگون ز خارش برنخاست
{{ب| منتظر استاد در هُرم حریق خیمه‌ها|برق امیدی ز چشم سوگوارش برنخاست }}
{{ب| مثل یک ابر سپید امّا سترون در افق‌هیچ جز آهی ز جان درد بارش برنخاست
 
{{ب| جوی رگهایش تهی چون گشت زیر پای مردزانوان خم کرد و دیگر از کنارش برنخاست <ref>گزیده ادبیات معاصر؛ مجموعه شعر 28، ص 80.</ref>
{{ب| پیکرش شد جنگلی از شاخسار نیزه، آه‌|جز گل زخم دمادم، از بهارش برنخاست }}
 
{{ب| لحظه‌ای آسود در خواب چمنزار بهشت‌|کرکس درد از تن گلگون ز خارش برنخاست }}
 
{{ب| مثل یک ابر سپید امّا سترون در افق‌|هیچ جز آهی ز جان درد بارش برنخاست }}
 
{{ب| جوی رگهایش تهی چون گشت زیر پای مرد|زانوان خم کرد و دیگر از کنارش برنخاست <ref>گزیده ادبیات معاصر؛ مجموعه شعر 28، ص 80.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
===دوباره [[علی اصغر (ع)|اصغر]]===
 
 
سبک،
 
سبک‌تر از پرواز پروانه‌ای سپید
 
در باد
 
جسد کوچک تو
 
بر گهواره‌ی دستان مادر
 
بی‌گریه‌ی کودکانه
 
بی‌فریاد
 
چونان سبدی سرگردان بر موج‌های نیل
 
همانند زخمی بر سینه‌ی شعر
 
جسد کوچک تو،
 
در جاری زلال اشک‌هایم
 
مثل نامه‌ای برای کاخ شیشه‌ای صلح
 
مثل محموله‌ای پستی
 
فرستاده‌ای از میهن من
 
به نشانی خدا ...
 
جسد کوچک تو
 
چونان قایق کاغذی بر آب
 
مثل کبوتری از سنگ
 
بغضی سیاه در گلوی عشق
 
جسد کوچک تو
 
لطیف‌ترین واژه
 
در غزل شیوای شهادت، امّا
 
کوتاه
 
مثل آه
 
جسد کوچک تو
 
چونان میخکی سرخ در زیر باران
 
شبنمی
 
در سفر بلند آفتاب
 
جسد کوچک تو، طعمه‌ای نه برای مرگ
 
که هدیه‌ای در پای جنایتکاران
 
... و پرندگان واژه‌های من
 
که جسد کوچک تو را
 
- شهیدک نازنین!
 
دوباره‌ی اصغر!
 
بر تابوتی از دستان مادر
 
تا ابدیّت ...
 
تشییع می‌کنند.
 
 
===سفر سرخ===
{{شعر}}
{{شعر}}




..........................................................................................................................................'''دوباره اصغر:'''
{{ب| سیل خون تو ز صد وادی نخجیر گذشت‌|بر تو ای شیر، چه در جنگل شمشیر گذشت }}
 
{{ب| شعله زد زخم تو بر خیمه‌ی خورشید و غمت‌|نیزه‌ای گشت و ز قلب فلک پیر گذشت }}
 
{{ب| ای کماندار هزار آهوی شوریده‌ی عشق‌|چون شد از دشتِ تنت قافله‌ی تیر گذشت؟ }}
 
{{ب| حجم توفانی خونِ تو بنازم، که چه زود|از سر کاخ بلند زر و تزویر گذشت }}


{{ب| سفر سرخ تو، خوش باد که در هر نفسش‌|کاروانی دگر از جاده‌ی زنجیر گذشت }}


سبک،سبک‌تر از پرواز پروانه‌ای سپید در باد جسد کوچک تو بر گهواره‌ی دستان مادر بی‌گریه‌ی کودکانه
{{ب| من چه گویم، که به درگاه عبودیّت دوست‌|وصف مشتاقی‌ات از عهده‌ی تقریر گذشت }}
بی‌فریادچونان سبدی سرگردان بر موج‌های نیل همانند زخمی بر سینه‌ی شعر جسد کوچک تو، در جاری زلال اشک‌هایم مثل نامه‌ای برای کاخ شیشه‌ای صلح مثل محموله‌ای پستی فرستاده‌ای از میهن من به نشانی خدا ... جسد کوچک توچونان قایق کاغذی بر آب مثل کبوتری از سنگ بغضی سیاه در گلوی عشق جسد کوچک تو لطیف‌ترین واژه در غزل شیوای شهادت، امّا کوتاه مثل آه جسد کوچک تو چونان میخکی سرخ در زیر باران شبنمی در سفر بلند آفتاب جسد کوچک تو، طعمه‌ای نه برای مرگ که هدیه‌ای در پای جنایتکاران ... و پرندگان واژه‌های من که جسد کوچک تو را - شهیدک نازنین! دوباره‌ی اصغر! بر تابوتی از دستان مادر تا ابدیّت ... تشییع می‌کنند.


{{ب| روح معراجی‌ات از جاذبه‌ی قصّه‌ی خاک‌|نام خورشیدی‌ات از مرز اساطیر گذشت }}


'''سفر سرخ:'''
{{ب| تا بهار تو به چاووشی هجران پیوست‌|ناله حتّی ز دلِ بلبل تصویر گذشت }}
{{شعر}}


{{ب| دوش در گلشن یادت شدم از هوش، آنگاه‌|کز برم رایحه‌ی صد گل تکبیر گذشت }}


{{ب| سیل خون تو ز صد وادی نخجیر گذشت‌بر تو ای شیر، چه در جنگل شمشیر گذشت
{{ب| نیست در باور گنجایش اوراق زمان‌|بر دلم آنچه از این سوگ جهانگیر گذشت }}
{{ب| شعله زد زخم تو بر خیمه‌ی خورشید و غمت‌نیزه‌ای گشت و ز قلب فلک پیر گذشت
{{ب| ای کماندار هزار آهوی شوریده‌ی عشق‌چون شد از دشتِ تنت قافله‌ی تیر گذشت؟
{{ب| حجم توفانی خونِ تو بنازم، که چه زوداز سر کاخ بلند زر و تزویر گذشت
{{ب| سفر سرخ تو، خوش باد که در هر نفسش‌کاروانی دگر از جاده‌ی زنجیر گذشت
{{ب| من چه گویم، که به درگاه عبودیّت دوست‌وصف مشتاقی‌ات از عهده‌ی تقریر گذشت
{{ب| روح معراجی‌ات از جاذبه‌ی قصّه‌ی خاک‌نام خورشیدی‌ات از مرز اساطیر گذشت
{{ب| تا بهار تو به چاووشی هجران پیوست‌ناله حتّی ز دلِ بلبل تصویر گذشت
{{ب| دوش در گلشن یادت شدم از هوش، آنگاه‌کز برم رایحه‌ی صد گل تکبیر گذشت
{{ب| نیست در باور گنجایش اوراق زمان‌بر دلم آنچه از این سوگ جهانگیر گذشت  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}




'''سقّای تشنه:'''
===سقّای تشنه===
{{شعر}}
{{شعر}}




{{ب| سقّای تشنه، ای همه عالم فدای توبگذار سیل اشک فشانم به پای تو
{{ب| سقّای تشنه، ای همه عالم فدای تو|بگذار سیل اشک فشانم به پای تو }}
باران گریه‌های صمیمانه‌ی من است‌تاوان تشنه ماندن اهل سرای تو
 
بعد از هزار سال خدا را هنوز هم‌جاری‌ست اشک ما همه در کربلای تو
{{ب| باران گریه‌های صمیمانه‌ی من است‌|تاوان تشنه ماندن اهل سرای تو }}
در خیمه کودکان حسین‌اند تشنه‌لب‌از کار مانده دست ز شانه جدای تو
 
وقتی که مشک خویش به دندان گرفتی، آه‌چشم فلک پر آب شد از ماجرای تو
{{ب| بعد از هزار سال خدا را هنوز هم‌|جاری‌ست اشک ما همه در کربلای تو }}
ای ماه هاشمی که جهان مست حسن توست‌کلک خیال من چه کند با لقای تو؟
 
ما قرن‌ها ز داغ غمت گریه می‌کنیم‌دردا که نیست گریه، امیرا، سزای تو
{{ب| در خیمه کودکان حسین‌اند تشنه‌لب‌|از کار مانده دست ز شانه جدای تو }}
اسطوره‌ی رشادتی و غیرتی و جهادتا حشر باد مسند خورشید جای تو
 
ای کشته‌ی عطش، عطش عشق آفتاب‌آغوش آب‌های جهان خونبهای تو
{{ب| وقتی که مشک خویش به دندان گرفتی، آه‌|چشم فلک پر آب شد از ماجرای تو }}
تصویر مشک خالی‌ات از دیده کی رودسقّای تشنه، آه بمیرم برای تو  
 
{{ب| ای ماه هاشمی که جهان مست حسن توست‌|کلک خیال من چه کند با لقای تو؟ }}
 
{{ب| ما قرن‌ها ز داغ غمت گریه می‌کنیم‌|دردا که نیست گریه، امیرا، سزای تو }}
 
{{ب| اسطوره‌ی رشادتی و غیرتی و جهاد|تا حشر باد مسند خورشید جای تو }}
 
{{ب| ای کشته‌ی عطش، عطش عشق آفتاب‌|آغوش آب‌های جهان خونبهای تو }}
 
{{ب| تصویر مشک خالی‌ات از دیده کی رود|سقّای تشنه، آه بمیرم برای تو }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}




{{شعر}}
{{شعر}}
باز در جان جهان یکسره غوغاست حسین!این چه شوری است که از یاد تو برپاست حسین!
{{ب| باز در جان جهان یکسره غوغاست [[حسین]]!|این چه شوری است که از یاد تو برپاست حسین! }}
این چه رازی است که صد شعله فرو مرد و هنوزروشن از داغ تو ظلمت‌کده‌ی ماست حسین!
 
تا قیامت نرود نقش تو از لوح ضمیرحیرتم کشت، بگو این چه معمّاست حسین!
{{ب| این چه رازی است که صد شعله فرو مرد و هنوز|روشن از داغ تو ظلمت‌کده‌ی ماست حسین! }}
گرچه شد جوهر عشق از قلم عاطفه پاک‌رقم مهر تو بر صفحه‌ی دلهاست حسین!
 
دامن از شوق تمنّای تو گلزار صفاسینه از آتش سودای تو سیناست حسین!
{{ب| تا قیامت نرود نقش تو از لوح ضمیر|حیرتم کشت، بگو این چه معمّاست حسین! }}
راهیان حرم قدس تو با شهپر عشق‌همه رفتند و جهان محو تماشاست حسین!
 
گرنه خون تو ثمر داد به میدان بلااین همه شور شهادت به چه معناست حسین!  
{{ب| گرچه شد جوهر عشق از قلم عاطفه پاک‌|رقم مهر تو بر صفحه‌ی دلهاست حسین!}}
تا به محراب عبادت تو امامی، پیداست‌خاک هر وادی گلرنگ مصلّاست حسین!
 
غرق در موج مکافات کن اقلیم ضلال‌قطره در قطره‌ی خونت همه دریاست حسین!  
{{ب| دامن از شوق تمنّای تو گلزار صفا|سینه از آتش سودای تو سیناست حسین! }}
 
{{ب| راهیان حرم قدس تو با شهپر عشق‌|همه رفتند و جهان محو تماشاست حسین! }}
 
{{ب| گرنه خون تو ثمر داد به میدان بلا|این همه شور شهادت به چه معناست حسین! }}
 
{{ب| تا به محراب عبادت تو امامی، پیداست‌|خاک هر وادی گلرنگ مصلّاست حسین! }}
 
{{ب| غرق در موج مکافات کن اقلیم ضلال‌|قطره در قطره‌ی خونت همه دریاست حسین! }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}




{{شعر}}
{{شعر}}
محرم آمد و شد روی روزگاران سرخ‌زمانه سرخ و زمین سرخ و باد و باران سرخ
{{ب| [[محرم]] آمد و شد روی روزگاران سرخ‌|زمانه سرخ و زمین سرخ و باد و باران سرخ }}
ز جوش خون شهیدان کربلا گردیددوباره خاطره‌ی دشت جانسپاران سرخ
 
دوباره بستر خون شد بسیط ذهن زمان‌ز داغ لاله رخان، خواب جویباران سرخ
{{ب| ز جوش خون شهیدان کربلا گردید|دوباره خاطره‌ی دشت جانسپاران سرخ }}
ز التهاب هبوط عقاب عرصه‌ی عشق‌قبای عافیت سبز کوهساران سرخ
 
خدای را چه غباری شد از زمانه بلندکه تا غروب زمین است چشم یاران سرخ
{{ب| دوباره بستر خون شد بسیط ذهن زمان‌|ز داغ لاله رخان، خواب جویباران سرخ }}
از آن شکوفه که پر ریخت در هجوم خزان‌هزار سال دگر سینه‌ی بهاران سرخ
 
به سوگواری گلهای خاندان نبی‌ست‌در این چمن بود از ناله‌ی هزاران سرخ
{{ب| ز التهاب هبوط عقاب عرصه‌ی عشق‌|قبای عافیت سبز کوهساران سرخ }}
گرفته رنگ کسوف آفتاب عاشوراوز آن ظلامه هنوز آه داغداران سرخ
 
ببین که از فلق آسمان صبح یقین‌هنوز چهره‌ی شیدایی سواران سرخ
{{ب| خدای را چه غباری شد از زمانه بلند|که تا غروب زمین است چشم یاران سرخ }}
ببین که در قدح کوفیان عهدشکن‌هنوز سایه‌ی سیمای شرمساران سرخ
 
ببین که از اثر هرم شعله‌های عطش‌هنوز خیمه‌ی وجدان آبشاران سرخ
{{ب| از آن شکوفه که پر ریخت در هجوم خزان‌|هزار سال دگر سینه‌ی بهاران سرخ }}
ببین ستاره‌ی زخم گلوی اصغر راکه مانده در افق چشم روزگاران سرخ
 
محرم آمد ای دل بیا ز سیل سرشک‌کنیم ساحت گیتی چو لاله‌زاران سرخ
{{ب| به سوگواری گلهای خاندان نبی‌ست‌|در این چمن بود از ناله‌ی هزاران سرخ }}
زهی به معجزه‌ی التفات گریه که ساخت‌مرامنامه‌ی تسلیم بردباران سرخ
 
هلا شهید کبیر صحاری تاریخ‌که از طلوع تو سیمای سربداران سرخ
{{ب| گرفته رنگ کسوف آفتاب عاشورا|وز آن ظلامه هنوز آه داغداران سرخ }}
مگر تداوم عشق تو کرد خاک مرابه سنگر شرف از خون پاسداران سرخ؟
 
مگر تعالی روح تو داشت جسم مرابه زیر خنجر بیداد جان شکاران سرخ؟
{{ب| ببین که از فلق آسمان صبح یقین‌|هنوز چهره‌ی شیدایی سواران سرخ }}
ز رهنمون تو بر لوحه‌ی زمان باداهمیشه کلک دل آرزونگاران سرخ
 
ز انقلاب حسین آن یگانه‌ی اعصارهماره آتش دلهای بیقراران سرخ  
{{ب| ببین که در قدح کوفیان عهدشکن‌|هنوز سایه‌ی سیمای شرمساران سرخ }}
 
{{ب| ببین که از اثر هرم شعله‌های عطش‌|هنوز خیمه‌ی وجدان آبشاران سرخ }}
 
{{ب| ببین ستاره‌ی زخم گلوی اصغر را|که مانده در افق چشم روزگاران سرخ }}
 
{{ب| محرم آمد ای دل بیا ز سیل سرشک‌|کنیم ساحت گیتی چو لاله‌زاران سرخ }}
 
{{ب| زهی به معجزه‌ی التفات گریه که ساخت‌|مرامنامه‌ی تسلیم بردباران سرخ }}
 
{{ب| هلا شهید کبیر صحاری تاریخ‌|که از طلوع تو سیمای سربداران سرخ }}
 
{{ب| مگر تداوم عشق تو کرد خاک مرا|به سنگر شرف از خون پاسداران سرخ؟ }}
 
{{ب| مگر تعالی روح تو داشت جسم مرا|به زیر خنجر بیداد جان شکاران سرخ؟ }}
 
{{ب| ز رهنمون تو بر لوحه‌ی زمان بادا|همیشه کلک دل آرزونگاران سرخ }}
 
{{ب| ز انقلاب حسین آن یگانه‌ی اعصار|هماره آتش دلهای بیقراران سرخ }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}




{{شعر}}
{{شعر}}
تو کیستی که جهان تشنه‌ی زلالی توست‌بهار عاطفه مرهون خشکسالی توست
{{ب| تو کیستی که جهان تشنه‌ی زلالی توست‌|بهار عاطفه مرهون خشکسالی توست }}
شب زمانه که مقهور بامدادان بادشکیب خاطرش از خون لایزالی توست
 
ز قصّه‌ی عطشت چشم عالمی گریان‌هزار چشمه‌ی جوشنده در حوالی توست
{{ب| شب زمانه که مقهور بامدادان باد|شکیب خاطرش از خون لایزالی توست }}
تو ماه من! به کدامین ظّلامه‌ات کشتندکه پشت پیر فلک تا ابد هلالی توست
 
ندید نقش تو را کس به حجم آینه‌هاحکایت همه از صورت خیالی توست
{{ب| ز قصّه‌ی عطشت چشم عالمی گریان‌|هزار چشمه‌ی جوشنده در حوالی توست }}
چه عاشقی که در دفتر قصائد سرخ‌هر آن چه خواند دلم شاه بیت عالی توست
 
سزد که رایحه‌ی درد سازدم مدهوش‌که باغ عشق به داغ شکسته بالی توست
{{ب| تو ماه من! به کدامین ظّلامه‌ات کشتند|که پشت پیر فلک تا ابد هلالی توست }}
فغان که وارث بانوی آبهای جهان‌تویی و تشنه یک قطره، مشک خالی توست
 
تو شهر عشقی و دروازه‌ات به باغ بهشت‌دل شکسته‌ی من یک تن از اهالی توست  
{{ب| ندید نقش تو را کس به حجم آینه‌ها|حکایت همه از صورت خیالی توست }}
 
{{ب| چه عاشقی که در دفتر قصائد سرخ‌|هر آن چه خواند دلم شاه بیت عالی توست }}
 
{{ب| سزد که رایحه‌ی درد سازدم مدهوش‌|که باغ عشق به داغ شکسته بالی توست }}
 
{{ب| فغان که وارث بانوی آبهای جهان‌|تویی و تشنه یک قطره، مشک خالی توست }}
 
{{ب| تو شهر عشقی و دروازه‌ات به باغ بهشت‌|دل شکسته‌ی من یک تن از اهالی توست }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


خط ۱۱۲: خط ۲۹۳:
==منابع==
==منابع==


دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ص: 1336-1339.  
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۱۳۳۶-۱۳۳۹.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
خط ۱۱۹: خط ۳۰۰:
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران معاصر]]
[[رده:شاعران معاصر]]
<references />{{شاعران}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۲۷

بهمن صالحی
بهمن صالحی.jpg
زادروز ۱۳۱۶ ه. ش
گیلان
سبک نوشتاری غزلسرا و شعر نو
کتاب‌ها «افق سیاهتر» ، «باد سرد شمال»، «کسوف طولانی»، «نخل سرخ»، «میراث عاشقان»، «با نور آب» ، «سمبولیسم عرفانی حافظ»، «تاریخ تغزل»، «خنجر و گل سرخ».
تخلص صالح

بهمن صالحی شاعر معاصر ایرانی است.

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بهمن صالحی شاعر پرآوازه گیلان که در شعر «صالح» تخلّص می‌کند در سال ۱۳۱۶ ه. ش در شهر رشت دیده به جهان گشوده تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود به پایان رساند.

صالحی از سال ۱۳۳۳ ه. ش به شعر و شاعری پرداخت و در انجمنهای ادبی شهر خود به ویژه انجمن ادبی دوستداران حافظ شرکت جست، و چون دارای استعداد و ذوق و قریحه‌ای سرشار بود از مطالعه‌ی دواوین اساتید و بزرگان شعر و ادب فارسی ایران غافل نماند و به تدریج شعرش مایه گرفت، رونق یافت و مورد توجه محافل ادبی واقع گردید. وی در آغاز شاعری سبک اساتید باستان را برگزید و به غزلسرایی پرداخت و آثارش در مطبوعات گیلان و تهران به چاپ رسید.

آثار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

صالحی پس از آشنایی با نیما یوشیج و شناختن مکتب فکری او به سرودن شعر نو روی آورد و در سال ۱۳۴۵ نخستین مجموعه اشعارش را به نام «افق سیاهتر» که در سبک نیمایی بود و یادگار این دوره از کار اوست منتشر ساخت.

از آثار چاپ شده دیگر او: «باد سرد شمال»، «کسوف طولانی»، «نخل سرخ»، «میراث عاشقان»، «با نور آب» و آثاری که در دست چاپ دارد «سمبولیسم عرفانی حافظ»، «تاریخ تغزل»، «خنجر و گل سرخ». [۱]

اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

ذو الجناح بر زمین کوبید سُم، اما سوارش برنخاست‌ شیهه زد لیکن، امیر کارزارش برنخاست
شعله‌ور شد در جنون خشم و بهت خود، ولی‌ راکبش، آن مهربان، آن غمگسارش برنخاست
منتظر استاد در هُرم حریق خیمه‌ها برق امیدی ز چشم سوگوارش برنخاست
پیکرش شد جنگلی از شاخسار نیزه، آه‌ جز گل زخم دمادم، از بهارش برنخاست
لحظه‌ای آسود در خواب چمنزار بهشت‌ کرکس درد از تن گلگون ز خارش برنخاست
مثل یک ابر سپید امّا سترون در افق‌ هیچ جز آهی ز جان درد بارش برنخاست
جوی رگهایش تهی چون گشت زیر پای مرد زانوان خم کرد و دیگر از کنارش برنخاست [۲]


دوباره اصغر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سبک،

سبک‌تر از پرواز پروانه‌ای سپید

در باد

جسد کوچک تو

بر گهواره‌ی دستان مادر

بی‌گریه‌ی کودکانه

بی‌فریاد

چونان سبدی سرگردان بر موج‌های نیل

همانند زخمی بر سینه‌ی شعر

جسد کوچک تو،

در جاری زلال اشک‌هایم

مثل نامه‌ای برای کاخ شیشه‌ای صلح

مثل محموله‌ای پستی

فرستاده‌ای از میهن من

به نشانی خدا ...

جسد کوچک تو

چونان قایق کاغذی بر آب

مثل کبوتری از سنگ

بغضی سیاه در گلوی عشق

جسد کوچک تو

لطیف‌ترین واژه

در غزل شیوای شهادت، امّا

کوتاه

مثل آه

جسد کوچک تو

چونان میخکی سرخ در زیر باران

شبنمی

در سفر بلند آفتاب

جسد کوچک تو، طعمه‌ای نه برای مرگ

که هدیه‌ای در پای جنایتکاران

... و پرندگان واژه‌های من

که جسد کوچک تو را

- شهیدک نازنین!

دوباره‌ی اصغر!

بر تابوتی از دستان مادر

تا ابدیّت ...

تشییع می‌کنند.


سفر سرخ[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سیل خون تو ز صد وادی نخجیر گذشت‌ بر تو ای شیر، چه در جنگل شمشیر گذشت
شعله زد زخم تو بر خیمه‌ی خورشید و غمت‌ نیزه‌ای گشت و ز قلب فلک پیر گذشت
ای کماندار هزار آهوی شوریده‌ی عشق‌ چون شد از دشتِ تنت قافله‌ی تیر گذشت؟
حجم توفانی خونِ تو بنازم، که چه زود از سر کاخ بلند زر و تزویر گذشت
سفر سرخ تو، خوش باد که در هر نفسش‌ کاروانی دگر از جاده‌ی زنجیر گذشت
من چه گویم، که به درگاه عبودیّت دوست‌ وصف مشتاقی‌ات از عهده‌ی تقریر گذشت
روح معراجی‌ات از جاذبه‌ی قصّه‌ی خاک‌ نام خورشیدی‌ات از مرز اساطیر گذشت
تا بهار تو به چاووشی هجران پیوست‌ ناله حتّی ز دلِ بلبل تصویر گذشت
دوش در گلشن یادت شدم از هوش، آنگاه‌ کز برم رایحه‌ی صد گل تکبیر گذشت
نیست در باور گنجایش اوراق زمان‌ بر دلم آنچه از این سوگ جهانگیر گذشت


سقّای تشنه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سقّای تشنه، ای همه عالم فدای تو بگذار سیل اشک فشانم به پای تو
باران گریه‌های صمیمانه‌ی من است‌ تاوان تشنه ماندن اهل سرای تو
بعد از هزار سال خدا را هنوز هم‌ جاری‌ست اشک ما همه در کربلای تو
در خیمه کودکان حسین‌اند تشنه‌لب‌ از کار مانده دست ز شانه جدای تو
وقتی که مشک خویش به دندان گرفتی، آه‌ چشم فلک پر آب شد از ماجرای تو
ای ماه هاشمی که جهان مست حسن توست‌ کلک خیال من چه کند با لقای تو؟
ما قرن‌ها ز داغ غمت گریه می‌کنیم‌ دردا که نیست گریه، امیرا، سزای تو
اسطوره‌ی رشادتی و غیرتی و جهاد تا حشر باد مسند خورشید جای تو
ای کشته‌ی عطش، عطش عشق آفتاب‌ آغوش آب‌های جهان خونبهای تو
تصویر مشک خالی‌ات از دیده کی رود سقّای تشنه، آه بمیرم برای تو


باز در جان جهان یکسره غوغاست حسین! این چه شوری است که از یاد تو برپاست حسین!
این چه رازی است که صد شعله فرو مرد و هنوز روشن از داغ تو ظلمت‌کده‌ی ماست حسین!
تا قیامت نرود نقش تو از لوح ضمیر حیرتم کشت، بگو این چه معمّاست حسین!
گرچه شد جوهر عشق از قلم عاطفه پاک‌ رقم مهر تو بر صفحه‌ی دلهاست حسین!
دامن از شوق تمنّای تو گلزار صفا سینه از آتش سودای تو سیناست حسین!
راهیان حرم قدس تو با شهپر عشق‌ همه رفتند و جهان محو تماشاست حسین!
گرنه خون تو ثمر داد به میدان بلا این همه شور شهادت به چه معناست حسین!
تا به محراب عبادت تو امامی، پیداست‌ خاک هر وادی گلرنگ مصلّاست حسین!
غرق در موج مکافات کن اقلیم ضلال‌ قطره در قطره‌ی خونت همه دریاست حسین!


محرم آمد و شد روی روزگاران سرخ‌ زمانه سرخ و زمین سرخ و باد و باران سرخ
ز جوش خون شهیدان کربلا گردید دوباره خاطره‌ی دشت جانسپاران سرخ
دوباره بستر خون شد بسیط ذهن زمان‌ ز داغ لاله رخان، خواب جویباران سرخ
ز التهاب هبوط عقاب عرصه‌ی عشق‌ قبای عافیت سبز کوهساران سرخ
خدای را چه غباری شد از زمانه بلند که تا غروب زمین است چشم یاران سرخ
از آن شکوفه که پر ریخت در هجوم خزان‌ هزار سال دگر سینه‌ی بهاران سرخ
به سوگواری گلهای خاندان نبی‌ست‌ در این چمن بود از ناله‌ی هزاران سرخ
گرفته رنگ کسوف آفتاب عاشورا وز آن ظلامه هنوز آه داغداران سرخ
ببین که از فلق آسمان صبح یقین‌ هنوز چهره‌ی شیدایی سواران سرخ
ببین که در قدح کوفیان عهدشکن‌ هنوز سایه‌ی سیمای شرمساران سرخ
ببین که از اثر هرم شعله‌های عطش‌ هنوز خیمه‌ی وجدان آبشاران سرخ
ببین ستاره‌ی زخم گلوی اصغر را که مانده در افق چشم روزگاران سرخ
محرم آمد ای دل بیا ز سیل سرشک‌ کنیم ساحت گیتی چو لاله‌زاران سرخ
زهی به معجزه‌ی التفات گریه که ساخت‌ مرامنامه‌ی تسلیم بردباران سرخ
هلا شهید کبیر صحاری تاریخ‌ که از طلوع تو سیمای سربداران سرخ
مگر تداوم عشق تو کرد خاک مرا به سنگر شرف از خون پاسداران سرخ؟
مگر تعالی روح تو داشت جسم مرا به زیر خنجر بیداد جان شکاران سرخ؟
ز رهنمون تو بر لوحه‌ی زمان بادا همیشه کلک دل آرزونگاران سرخ
ز انقلاب حسین آن یگانه‌ی اعصار هماره آتش دلهای بیقراران سرخ


تو کیستی که جهان تشنه‌ی زلالی توست‌ بهار عاطفه مرهون خشکسالی توست
شب زمانه که مقهور بامدادان باد شکیب خاطرش از خون لایزالی توست
ز قصّه‌ی عطشت چشم عالمی گریان‌ هزار چشمه‌ی جوشنده در حوالی توست
تو ماه من! به کدامین ظّلامه‌ات کشتند که پشت پیر فلک تا ابد هلالی توست
ندید نقش تو را کس به حجم آینه‌ها حکایت همه از صورت خیالی توست
چه عاشقی که در دفتر قصائد سرخ‌ هر آن چه خواند دلم شاه بیت عالی توست
سزد که رایحه‌ی درد سازدم مدهوش‌ که باغ عشق به داغ شکسته بالی توست
فغان که وارث بانوی آبهای جهان‌ تویی و تشنه یک قطره، مشک خالی توست
تو شهر عشقی و دروازه‌ات به باغ بهشت‌ دل شکسته‌ی من یک تن از اهالی توست



منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. سخنوران نامی معاصر ایران ج ۴ ص ۲۲۲۶.
  2. گزیده ادبیات معاصر؛ مجموعه شعر 28، ص 80.