کمال الدین اصفهانی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''کمال الدین اصفهانی‌''' از شاعران ایرانی سده‌ی هفتم است.
'''کمال‌الدین اصفهانی‌''' از شاعران ایرانی قرن هفتم هجری است.
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = کمال الدین اصفهانی‌
| نام                    = کمال‌الدین اصفهانی‌
| تصویر                  = کمال الدین اصفهانی‌.gif
| تصویر                  = کمال الدین اصفهانی‌.gif
| توضیح تصویر            =  
| توضیح تصویر            =  
| نام اصلی              = اسماعیل بن جمال الدّین محمّد بن عبد الرزّاق اصفهانی
| نام اصلی              = اسماعیل بن جمال‌الدّین محمّد بن عبدالرزّاق اصفهانی
| زمینه فعالیت          =  
| زمینه فعالیت          =  
| ملیت                  =  
| ملیت                  =  
خط ۱۰: خط ۱۰:
| محل تولد                =  
| محل تولد                =  
| والدین                =   
| والدین                =   
| تاریخ مرگ              = 635 هجری  
| تاریخ مرگ              = ۶۳۵ هجری  
| محل مرگ                = اصفهان
| محل مرگ                = اصفهان
| علت مرگ                = قتل عام مردم اصفهان در حمله مغولان
| علت مرگ                = در قتل عام مردم اصفهان در حمله مغولان به شهادت رسید.
| محل زندگی              =
| محل زندگی              =
| مختصات محل زندگی        =  
| مختصات محل زندگی        =  
خط ۲۰: خط ۲۰:
|اتفاقات مهم            =
|اتفاقات مهم            =
| نام دیگر              =
| نام دیگر              =
|لقب                    = خلّاق المعانی
|لقب                    = خلّاق‌المعانی
|بنیانگذار              =
|بنیانگذار              =
| پیشه                  =
| پیشه                  =
خط ۴۷: خط ۴۷:
|امضا                  =
|امضا                  =
}}
}}
==زندگینامه==
==زندگینامه==
اسماعیل بن جمال الدّین محمّد بن عبد الرزّاق اصفهانی ملقب به «خلّاق المعانی»، شاعر قصیده سرای ایرانی است. پدرش جمال الدّین نیز شاعری معروف است. سبب شهرت او را به خلّاق المعانی آن دانسته‌اند که: «در شعر او معانی دقیقه مضمر است که بعد از چند نوبت مطالعه، ظاهر می‌شود.» از جمله‌ی ممدوحان او رکن الدّین مسعود از آل صاعد اصفهانی، جلال الدّین منکبرنی خوارزمشاه، حسام الدّین اردشیر از آل باوند و اتابک سعد بن زنگی هستند.
اسماعیل بن جمال‌الدّین محمّد بن عبدالرزّاق اصفهانی ملقب به «خلّاق المعانی»، شاعر و قصیده‌سرای ایرانی است. پدرش جمال‌الدّین نیز شاعری معروف بوده‌است. سبب شهرت او را به خلّاق‌المعانی به این سبب است که در شعر او معانی دقیقه مضمر است که بعد از چند نوبت مطالعه، ظاهر می‌شود. از جمله‌ی ممدوحان او رکن‌الدّین مسعود از آل صاعد اصفهانی، جلال‌الدّین منکبرنی خوارزمشاه، حسام الدّین اردشیر از آل باوند و اتابک سعد بن زنگی هستند.
 
وی دوره‌ی وحشتناک حمله‌ی مغول را درک کرد و به چشم خویش قتل عام مردم اصفهان را به دست مغولان به سال 633 ه.ق دید.
 
کمال الدّین در آوردن معانی دقیق و باریک‌اندیشی مهارت دارد و در التزامات صعب و تقیید به آوردن مفاهیم مشکل، چیره دست است. دیوان او به طبع رسیده است. <ref> فرهنگ معین.</ref>
 
نظم خوب دارد و خیالات شیرین انگیخته و رسائل را نیز به کمال دارد.
 
کمال الدّین به سال 635 هجری در اصفهان به دست مغولان به شهادت رسید و با خون خود این دو رباعی بر دیوار نوشت:
 
 
{{شعر}}
{{ب| دل خون شد و شرط جان‌گدازی اینست‌|در مذهب ما کمینه سازی این است }}


{{ب| با این همه هم هیچ نمی‌یارم گفت‌|شاید که مگر بنده نوازی این است  }}
وی دوره‌ی وحشتناک حمله‌ی مغول را درک کرد و به چشم خویش قتل عام مردم اصفهان را به دست مغولان به سال ۶۳۳ ه. ق دید.
{{پایان شعر}}


کمال‌الدّین در آوردن معانی دقیق و باریک‌اندیشی مهارت داشت و در التزامات صعب و تقیید به آوردن مفاهیم مشکل، چیره دست بود. دیوانی از او که منتشر شده است، <ref> فرهنگ معین.</ref> نظم خوب دارد و خیالات شیرین انگیخته و رسائل را نیز به کمال دارد.


{{شعر}}
کمال‌الدّین به سال ۶۳۵ ه. ق در اصفهان به دست مغولان به شهادت رسید و با خون خود این دو رباعی را  بر دیوار نوشت:
{{ب| کو دل که دمی بر وطن خود گرید|بر حال من و واقعه‌ی بد گرید }}


{| دی بر سر مرده‌ای دو صد گریان بود|امروز یکی نیست که بر صد گرید <ref> تاریخ گزیده؛ ص 746.</ref> }}
{| style="margin: 0 auto; "
{{پایان شعر}}
| class="b" |<span class="beyt"> دل خون شد و شرط جان‌گدازی اینست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در مذهب ما کمینه سازی این است </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> با این همه هم هیچ نمی‌یارم گفت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شاید که مگر بنده نوازی این است  </span>
|}


{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> کو دل که دمی بر وطن خود گرید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر حال من و واقعه‌ی بد گرید </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دی بر سر مرده‌ای دو صد گریان بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">امروز یکی نیست که بر صد گرید<ref> تاریخ گزیده؛ ص ۷۴۶.</ref> </span>
|}
<br />
==اشعار==
==اشعار==
کمال الدّین اصفهانی اشعاری در مرثیه‌ی عاشورا دارد که بعضی ابیات آن را می‌آوریم:
کمال‌الدّین اصفهانی اشعاری در [[مرثیه|مرثیه‌]]<nowiki/>ی [[عاشورا]] دارد که بعضی ابیات آن را می‌آوریم.


===شعر1===
===شعر ۱===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| این واقعه‌ی هایل جانسوز ببینید|وین حادثه‌ی صعب جگر سوز ببینید }}
{{ب| این واقعه‌ی هایل جانسوز ببینید|وین حادثه‌ی صعب جگر سوز ببینید }}
خط ۱۰۲: خط ۹۲:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


 
===شعر ۲===
===شعر2===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| چون محرّم رسید و عاشورا|خنده بر لب حرام باید کرد }}
{{ب| چون [[محرم]] رسید و [[عاشورا]]|خنده بر لب حرام باید کرد }}


{{ب| وز پی ماتم حسین علی‌|گریه از ابر وام باید کرد }}
{{ب| وز پی ماتم حسین علی‌|گریه از ابر وام باید کرد }}
خط ۱۱۵: خط ۱۰۴:
{{ب| اگر کشنده‌ی فرزند مصطفی‌ست یزید|حدیث لعنت و نفرین او چرا نکنی؟ }}
{{ب| اگر کشنده‌ی فرزند مصطفی‌ست یزید|حدیث لعنت و نفرین او چرا نکنی؟ }}


{{ب| تو بر کشنده‌ی فرزند خود مکن لعنت‌|چو برکشنده‌ی فرزند مصطفی نکنی <ref>سیری در مرثیه عاشورایی؛ ص 180 و 181.</ref> }}
{{ب| تو بر کشنده‌ی فرزند خود مکن لعنت‌|چو برکشنده‌ی فرزند مصطفی نکنی <ref>سیری در مرثیه عاشورایی؛ ص ۱۸۰ و ۱۸۱.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


خط ۱۲۱: خط ۱۱۰:
==منابع==
==منابع==


دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ص: 758-759.
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۷۵۸-۷۵۹.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
خط ۱۲۸: خط ۱۱۷:
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متقدم]]
[[رده:شاعران متقدم]]
<references />{{شاعران}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۰:۰۹

کمال‌الدین اصفهانی‌ از شاعران ایرانی قرن هفتم هجری است.

کمال‌الدین اصفهانی‌
کمال الدین اصفهانی‌.gif
نام اصلی اسماعیل بن جمال‌الدّین محمّد بن عبدالرزّاق اصفهانی
مرگ ۶۳۵ هجری
اصفهان
علت مرگ در قتل عام مردم اصفهان در حمله مغولان به شهادت رسید.
لقب خلّاق‌المعانی

زندگینامه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

اسماعیل بن جمال‌الدّین محمّد بن عبدالرزّاق اصفهانی ملقب به «خلّاق المعانی»، شاعر و قصیده‌سرای ایرانی است. پدرش جمال‌الدّین نیز شاعری معروف بوده‌است. سبب شهرت او را به خلّاق‌المعانی به این سبب است که در شعر او معانی دقیقه مضمر است که بعد از چند نوبت مطالعه، ظاهر می‌شود. از جمله‌ی ممدوحان او رکن‌الدّین مسعود از آل صاعد اصفهانی، جلال‌الدّین منکبرنی خوارزمشاه، حسام الدّین اردشیر از آل باوند و اتابک سعد بن زنگی هستند.

وی دوره‌ی وحشتناک حمله‌ی مغول را درک کرد و به چشم خویش قتل عام مردم اصفهان را به دست مغولان به سال ۶۳۳ ه. ق دید.

کمال‌الدّین در آوردن معانی دقیق و باریک‌اندیشی مهارت داشت و در التزامات صعب و تقیید به آوردن مفاهیم مشکل، چیره دست بود. دیوانی از او که منتشر شده است، [۱] نظم خوب دارد و خیالات شیرین انگیخته و رسائل را نیز به کمال دارد.

کمال‌الدّین به سال ۶۳۵ ه. ق در اصفهان به دست مغولان به شهادت رسید و با خون خود این دو رباعی را بر دیوار نوشت:

دل خون شد و شرط جان‌گدازی اینست‌ در مذهب ما کمینه سازی این است
با این همه هم هیچ نمی‌یارم گفت‌ شاید که مگر بنده نوازی این است
کو دل که دمی بر وطن خود گرید بر حال من و واقعه‌ی بد گرید
دی بر سر مرده‌ای دو صد گریان بود امروز یکی نیست که بر صد گرید[۲]


اشعار[ویرایش | ویرایش مبدأ]

کمال‌الدّین اصفهانی اشعاری در مرثیه‌ی عاشورا دارد که بعضی ابیات آن را می‌آوریم.

شعر ۱[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این واقعه‌ی هایل جانسوز ببینید وین حادثه‌ی صعب جگر سوز ببینید
بر باز ببینید ستم کردن گنجشک‌ بر شیر، شغالان شده پیروز ببینید
آن سلطنت و قاعده‌ی حکم که دی بود وین عجز و پریشانی امروز ببینید
از دود دل خلق درین ماتم خونبار یک شهر پر از آتش دلسوز ببینید
ور عیسی یک روزه ندیدی که سخن گفت‌ نقّالی این طفل نوآموز ببینید

شعر ۲[ویرایش | ویرایش مبدأ]

چون محرم رسید و عاشورا خنده بر لب حرام باید کرد
وز پی ماتم حسین علی‌ گریه از ابر وام باید کرد
لعنت دشمنانش باید گفت‌ دوستداری تمام باید کرد
اگر کسی پسری را از آن تو بکشد به عمر خویش ره لعنتش رها نکنی
اگر کشنده‌ی فرزند مصطفی‌ست یزید حدیث لعنت و نفرین او چرا نکنی؟
تو بر کشنده‌ی فرزند خود مکن لعنت‌ چو برکشنده‌ی فرزند مصطفی نکنی [۳]


منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. فرهنگ معین.
  2. تاریخ گزیده؛ ص ۷۴۶.
  3. سیری در مرثیه عاشورایی؛ ص ۱۸۰ و ۱۸۱.