عاشورا

از ویکی حسین
نسخهٔ تاریخ ‏۳ دسامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۵۳ توسط Ahmadi (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سوگواری محرم
رویدادها

واقعه عاشورا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین(ع) • واقعه عاشورا (از نگاه آمار)
افراد

امام حسین(ع)

علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا
جای‌ها
حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه
مناسبت‌ها
تاسوعا • عاشورا • اربعین
مراسم
مرثیه • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • عَلَم • سقاخانه • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت گذاری (آیین)|تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت گردانی • مراسم تابوت

عاشورا، 10 محرم روز مقدس مسلمانان است. شهرت این روز نزد شیعیان به دلیل وقایع عاشورای سال 61 هجری قمری است که در این روز حسین بن علی- امام سوم شیعیان و یاران وی در رویداد کربلا در جنگ با لشکر عمر سعد کشته شدند. شیعیان در این روز سوگواری می‌کنند. اهل سنت روز عاشورا را سالگرد روزی می‌دانند که موسی دریای سرخ را شکافت و خودش و پیروانش از آن عبور کردند و این روز را گرامی و روزه گرفتن در این روز را سنت می‌دانند.[۱][۲] روایت دیگر آنستکه کشتی نوح در این روز در جودی قرار گرفته است.[۳]

کلمه عاشورا به معنای «دهم» است. در تقویم رسمی ایران، عراق، افغانستان، پاکستان و هندوستان این روز تعطیل است.[۴][۵]






پیش‌زمینهٔ تاریخی

نگاره واقعة الطف نحوهٔ آرایش سپاهیان یزید و حسین بن علی را نشان می‌دهد

در دهم محرم 61 هجری قمری نبردی میان سپاه حسین بن علی و سپاه اعزامی از سوی یزید بن معاویه در نزدیکی محلی به نام کربلا (در عراق کنونی) درگرفت. گفته می‌شود دلیل یزید بن معاویه برای جنگ، بیعت نکردن حسین بن علی با او بود؛ از طرفی حسین بن علی نیز حکومت و زمامداری یزید بن معاویه را غیرشرعی و غیرقانونی می‌دانست.

در پایان این نبرد حسین بن علی به همراه 72 تن از همراهانش کشته شدند، پس‌از آن شیعیان هرساله در روز دهم محرم به عزادارای برای این کشته‌شدگان می‌پردازند.





نگرش شیعه

هیئت قمه‌زنان در 10 مُحرم اثر فائوستو زونارو.

پیشینه تاریخی سوگواری برای حسین

سابقهٔ سوگواری و برپایی عزاداری برای حسین بن علی به اولین روزهای بعد از عاشورا، در محرم سال 61 هجری می‌رسد. اولین مراسم سوگواری را زینب خواهر حسین در زندان برگزار کرد. همچنین دختر سه سالهٔ حسین، رقیه، در زندان اغلب برای پدرش گریه می‌کرد تا اینکه دستور دادند سر بریدهٔ پدر را به حضورش ببرند که این عمل باعث مرگ دختر شد. مرگ رقیه باعث بلوایی در شام شد که عاقبت یزید مصلحت دید اسرای کربلا را آزاد کرده آن‌ها را به مدینه بفرستد.[۶]

همچنین از سجاد روایت شده که تا بیست سال پس از مرگ پدرش هر وقت می‌خواست غذا بخورد به گریه می‌افتاد. روزی خدمتکاری از او پرسید "ای پسر رسول خدا! آیا وقت آن نرسیده است که اندوه تان به پایان برسد؟" نقل شده است که امام سجاد پاسخ داد: "وای بر تو! یعقوب پیامبر دوازده پسر داشت و خداوند یکی از آنها را از چشمش پنهان کرد. از گریهٔ زیاد چشمانش کم سو و از غصه سرش سفید شد و پشتش خمیده گشت. (قرآن: 12:84) اگر چه پسرش زنده بود، اما من با چشم خود دیدم که پدر و برادر و عمو و هفده تن از اعضای خانواده‌ام در اطرافم قربانی شدند. چگونه اندوهم به پایان رسد؟"[۷][۸]


سوگواری در میان غیر مسلمانان

دیگ‌های نذری در عاشورا

سوگواری عاشورا مختص شیعیان نیست. در ایران ارامنه نیز دستجات عزاداری دارند.[۹][۱۰]

در ترینیداد و توباگو[۱۱] و جامائیکا[۱۲] تمامی گروه‌های قومی و مذهبی در مراسمی که به زبان محلی «هوسِی» خوانده می‌شود شرکت می‌کنند و به سوگواری می‌پردازند. الگو:ثابت/رده[نیازمند منبع] همچنین زرتشتیان نیز در این ماه به عزاداری برای امام سوم شیعیان می‌پردازند و او را داماد ایرانیان می‌دانند با توجه به اینکه شهربانو دختر یزدگرد سوم همسر او بوده‌است.الگو:ثابت/رده[نیازمند منبع]

کشته‌شدگان عاشورا

نوشتار اصلی: فهرست کشته‌شدگان واقعه کربلا

نگرش مذاهب دیگر

اهل سنت

در مورد واقعه عاشورای سال 61 اغلب تاریخ نگاران اهل سنت از جمله محمد بن جریر طبری، بلاذری، ابن سعد، ابن قتیبه دینوری، احمد بن داوود دینوری و ابن اثیر واقعه کربلا را به تفصیل و بر اساس روایت ابومخنف بیان کرده‌اند. الگو:ثابت/رده[نیازمند منبع] این درحالی است که شیعیان معتقد هستند که بعد از واقعه عاشورا، بنی امیه به جعل منابع اسلامی پرداخت و به بهانه کشتن امام سوم شیعیان این روز را عید اعلام نمود.الگو:ثابت/رده[نیازمند منبع]

یهودیت

صحیح بخاری این روز را معادل یوم‌کیپور شمرده است.[۱۳] در این روایت ذکر شده است که زمانی که محمد به مدینه رسید مشاهده کرد که یهودیان برای یوم کیپور روزه می‌گیرند. او از آنان پرسید دلیل روزه گرفتن چیست. آن‌ها پاسخ دادند که خداوند در این روز قوم موسی را از دست فرعون نجات داد. او گفت ما از شما به موسی نزدیکتریم و دستور داد که پیروانش روزه بگیرند.

بر اساس نظر بعضی محققان نیز عاشورا بر روی یوم کیپور بنا نهاده شده است. از این رو بعضی اعتقاد دارند که تا زمان کمی قبل از فوت محمد که تغییر در تقویم در آیه نسیء منع شد دو روز عاشورا و یوم کیپور در انتهای تابستان بر روی یکروز قرار داشتند. بعد از نازل شدن آیه نسیء و ممنوع شدن سال‌های سیزده‌ماهه دو تقویم عبری و عربی از یکدیگر جدا شدند و عاشورا از یوم کیپور جدا گشت.[۱۴] مراسم یوم کیپور در یهودیت نیازمند انجام قربانی به عنوان کفاره گناهان است که در آن خون قربانی در معبد ریخته می‌شد. همچنین در زبان عبری لغت دهم عاشارا یا عاسارا (عبری: עשרה) و دارای ریشه سامی ع-ش-ر به معنی ده است.

حال آنکه بعضی دیگر اعتقاد دارند چون 10 محرم 61 هجری قمری برابر با 10 حشوان 4441 عبری بوده است در حالی که یوم‌کیپور در روز دهم ماه تیشری می‌باشد این دو واقعه به یکدیگر مرتبط نیستند.

سایر

همچنین زمان بسیاری وقایع سرنوشت ساز برای پیامبران پیشین به این روز منتسب شده‌است. پذیرش توبه آدم، پایان طوفان نوح، گذشتن ابراهیم از میان آتش، بینا شدن یعقوب، بهبود بیماری ایوب و انتقال عیسی به بهشت پس از تلاش ناموفق یهودیان برای مصلوب کردن او، همگی مطابق برخی روایات در این روز اتفاق افتاده‌اند.الگو:ثابت/رده[نیازمند منبع][۱۵] موارد بالا همان مواردی هستند که توسط بنی امیه جعل شده‌اند برای آن که بهانه‌ای باشد برای جشن گرفتن در روز عاشورا.

تصاویر سوگواری روز عاشورا

پیوند به بیرون

منبع مقاله: ویکی پدیا دانشنامه آزاد


کتاب‌شناسی

1385

  • مدیریت عاشورایی>تألیف دکتر حسین علیان عطاآبادی
  1. ↑ http://www.al-islam.org/al-serat/vol-8-no-3-4/fast-ashura-sayyid-saeed-akhtar-rizvi
  2. ↑ http://sunnicity.com/2010/12/14/day-of-ashura-–-an-islamic-perspective/
  3. ↑ * فرهادمیرزاقاجار، هدایه السبیل و کفایه الدلیل، علمی، تهران 1366، صفحهٔ 197
  4. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Public_holidays_in_India#Islamic_holidays
  5. ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Public_holidays_in_Pakistan
  6. ↑ "Zaynab Bint Ali". Encyclopedia of Religion. Retrieved January 19, 2008. 
  7. ↑ Sharif al-Qarashi, Bāqir (2000). The Life of Imām Zayn al-Abidin (as). Translated by Jāsim al-Rasheed. Iraq: Ansariyan Publications, n.d. Print. 
  8. ↑ Imam Ali ubnal Husain (2009). Al-Saheefah Al-Sajjadiyyah Al-Kaamelah. Translated with an Introduction and annotation by Willian C. Chittick With a foreword by S. H. M. Jafri. Qum, The Islamic Republic of Iran: Ansariyan Publications. 
  9. ↑ روزنامه همشهری 83/12/3
  10. ↑ گزارشی از عزاداری اهل سنت، ارامنه و زرتشتیان ایران
  11. ↑ Korom, Frank J. (2003). Hosay Trinidad: Muharram Performances in an Indo-Caribbean Diaspora. University of Pennsylvania Press, Philadelphia. ISBN 0-8122-3683-1.
  12. ↑ Shankar, Guha (2003) Imagining India(ns): Cultural Performances and Diaspora Politics in Jamaica. Ph.D. Dissertation, University of Texas, Austin pdf
  13. ↑ صحیح بخاری جلد 3 کتاب 31 شماره 222
  14. ↑ Muhammad and the Origins of Islam, Francis E. Peters, SUNY Press, 1994, p. 204.
  15. ↑ خبرگزاری صدای افغان
برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/index.php?title=عاشورا&oldid=3922»