منزلگاه بیضه

مسیر حرکت امام حسین(ع) از مکه به کربلا کربلا نینوا کوفه قصر بنی مقاتل نجف عین الرهمیه عذیب الهجانات بیضه ذوحسم مغیثه واقصه شراف قرعاء بطن عقبه قاع زباله شقوق بطان ثعلبیه زرود خزیمیه اجفر فید توز سمیراء حاجر نقره مغیثه الماوان ماء السلیله عمق معدن بنی سلیم افیعیه مسلخ غمره ذات عرق صفاح تنعیم بستان بنی عامر مکه مدینه حائل ریاض عراق دجله فرات بصره بغداد دریای سرخ جده دمشق

نام یکى از منزلگاه‌هاى سر راه کوفه، که بین عذیب و واقصه قرار داشته و متعلّق به «بنى یربوع» بوده است. در همین منطقۀ وسیع، امام حسین (ع) با سپاه کوفه برخورد کرد و خطبۀ معروف خویش را براى سپاه حر ایراد فرمود:

«ایّها الناس!انّ رسول اللّه (ص) قال:

من رأى سلطانا جائرا مستحلاّ لحرام اللّه...»

و در همین جا بود که نافع بن هلال و بریر بن خضیر برخاستند و ضمن خطابه‌هایى نصرت و حمایت خویش را از آن امام ابراز کردند.

پس از آن، امام نداى «الرّحیل،الرّحیل» سر داد و به سوى عذیب حرکت کرد.

بیضه به معناى زمین سفید هموار و بى‌گیاه است.

متن خطبه

حضرت پس از حمد و ثنای خدای فرمود:

خطبه امام حسین(ع) در بیضه برای یاران خود و سپاه حر بن یزید

خطبه امام حسین(ع) در بیضه برای یاران خود و سپاه حر بن یزید

أَیُّهَا النّاسُ؛ إِنَّ رَسُولَ اللّهِ(صلى الله علیه وآله) قالَ: «مَنْ رَأى سُلْطاناً جائِراً مُسْتَحِلاًّ لِحُرُمِ اللهِ، ناکِثاً لِعَهْدِ اللهِ، مُخالِفاً لِسُنَّةِ رَسُولِ اللهِ، یَعْمَلُ فِی عِبادِاللهِ بِالاِثْمِ وَ الْعُدْوانِ فَلَمْ یُغَیِّرْ عَلَیْهِ بِفِعْل، وَ لاَ قَوْل، کانَ حَقّاً عَلَى اللهِ أَنْ یُدْخِلَهُ مَدْخَلَهُ». ألا وَ إِنَّ هؤُلاءِ قَدْ لَزِمُوا طاعَةَ الشَّیْطانِ، وَ تَرَکُوا طاعَةَ الرَّحْمنِ، وَ اَظْهَرُوا الْفَسادَ، وَ عَطَّلُوا الْحُدُودَ وَاسْتَأْثَرُوا بِالْفَیءِ، وَ أَحَلُّوا حَرامَ اللّهِ، وَ حَرَّمُوا حَلالَ اللّهِ، وَ أَنَا أَحَقُّ مَنْ غَیَّرَ. قَدْ أَتَتْنی کُتُبُکُمْ، وَ قَدِمَتْ عَلَىَّ رُسُلُکُمْ بِبَیْعَتِکُمْ أَنَّکُمْ لا تُسَلِّمُونی وَ لا تَخْذُلُونی، فَاِنْ تَمَمْتُمْ عَلى بَیْعَتِکُمْ تُصیبُوا رُشْدَکم، فَأَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِىٍّ، وَابْنُ فاطِمَةَ بِنْتِ رَسُولِ اللّهِ(صلى الله علیه وآله)، نَفْسی مَعَ أَنْفُسِکُمْ، وَ أَهْلی مَعَ أَهْلیکُمْ، فَلَکُمْ فِىَّ أُسْوَةٌ، وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ نَقَضْتُمْ عَهْدَکُمْ، وَخَلَّعْتُمْ بَیْعَتی مِنْ أَعْناقِکُمْ فَلَعَمْری ما هِىَ لَکُمْ بِنُکْر، لَقَدْ فَعَلْتُمُوها بِأَبی وَ أَخی وَابْنِ عَمِّی مُسْلِم! وَالْمَغْرُورُ مَنِ اغْتَرَّ بِکُمْ، فَحَظُّکُمْ أَخْطَأْتُمْ، وَ نَصیبُکُمْ ضَیَّعْتُمْ (فَمَنْ نَّکَثَ فَإِنَّمَا یَنْکُثُ عَلَى نَفْسِهِ) وَ سَیُغْنِى اللّهُ عَنْکُمْ، وَ السَّلامُ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ».

‌حضرت پس از حمد و ثنای خدای فرمود: اى مردم! پیامبر خدا(ص) فرمودند: «هر کس سلطان ستمگرى را ببیند که حرام خدا را حلال شمرده، پیمان الهى را شکسته و با سنّت رسول خدا مخالفت ورزیده، در میان بندگان خدا به ستم رفتار مى کند; و او با زبان و کردارش با وى به مخالفت بر نخیزد، سزاوار است خداوند او را در جایگاه آن سلطان ستمگر (دوزخ) بیاندازد». هان اى مردم! این گروه (بنی امیه) به طاعت شیطان پایبند شده و از پیروى خداوند سرپیچى کرده اند، فساد را آشکار ساخته و حدود الهى را تعطیل کرده اند. آنان بیت المال را به انحصار خویش درآورده، حرام خدا را حلال و حلال خدا را حرام شمرده‌اند و من (که فرزند رسول خدایم) به قیام براى تغییر این اوضاع، از همه کس سزاوارترم. نامه هاى شما به دستم رسید و فرستادگانتان ـ با خبر بیعت شما ـ به نزدم آمدند (و گفتند:) شما با من پیمان بسته که مرا در برابر دشمن تنها نخواهید گذاشت. اکنون اگر به بیعت خود وفادار ماندید، به رشد و کمال خود دست یافتید، من حسین بن على(علیه السلام) و فرزند فاطمه دختر رسول خدایم. من در کنار شما، و خاندانم در کنار خاندان شما است. اسوه و الگوى شما من هستم. و اگر چنین نبودید و پیمانتان را شکسته اید و از بیعت خویش با من دست کشیده‌اید، به جانم سوگند! این رفتار از شما ناشناخته (و عجیب) نیست! چرا که شما با پدر و برادر و پسرعمویم ، همین گونه رفتار کردید! فریب خورده کسى است که فریب شما را بخورد. (در واقع این شمایید که) هماى سعادت را از دست داده و بهره خویش را تباه ساخته اید. قرآن مى فرماید: هر کس پیمان شکنى کند، تنها به زیان خود پیمان شکسته است).و به زودى خداوند مرا از شما بى نیاز خواهد کرد، و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته).

منابع

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 81.