سلیمان بن صرد خزاعى

اطلاعات اصحاب امام حسین (ع)
نام کامل	سلیمان بن صرد خزاعی
لقب	امیرالتوابین
محل زندگی	کوفه
وفات/شهادت	26 ربیع الاخر سال 65 هجری قمری - عین الاورده
از یاران	پیامبر(ص)، امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع)
نقش های برجسته	خونخواهی شهدای کربلا

سلیمان بن صرد خزاعی رهبر نهضت توابین در کوفه که به خونخواهى سیدالشهدا(ع) قیام کرد و شهید شد.

زندگی‌نامه

سلیمان بن صرد بن جون بن ابی الجون بن منقذ بن ربیعه بن اصرم بن ضبیس بن حرام بن حبشه بن سلول بن کعب بن عمرو بن ربیعه، از چهره‌های سرشناس شیعه در کوفه و از بزرگان طایفه خزاعه به شمار مى‌رفت. نامش در جاهلیت، «یسار» یا «صلعم» بود. نام «سلیمان» را پیامبر(ص) بر او نهاد. کنیه‌اش «ابوالمطرف» بود. از اصحاب پیامبر محسوب مى‌شد و در جنگ صفین و نبرهای دیگر نیز در رکاب علی(ع) بود. برخی او را از صحابه و بعضی دیگر از تابعین دانسته اند.

خزاعه نام گروهی از قبیله ازد است که از مکه خارج شدند و در مدینه ساکن شدند و به خزاعه معروف گردیدند. بعد از رحلت پیامبر نیز، سلیمان به کوفه آمد و در آنجا ساکن شد.

از اولین مسلمانانى بود که ساکن کوفه شد. وى از کسانى بود که پس از مرگ معاویه، به امام حسین(ع) نامه نوشت و از آن حضرت خواست که به کوفه بیاید.در قیام مسلم بن عقیل، فعالیت داشت، اما ابن زیاد او را در کوفه به زندان افکند. از این رو توفیق شرکت در حماسه عاشورا را نداشت.

حضور در زمان امام علی(ع)

برخی از تاریخ نگاران نوشته‌اند سلیمان بن صرد در تمام نبردها در کنار امیرالمومنین(ع) حضور داشته است گرچه برخی دیگر در مورد حضور وی در نبرد جمل تردید دارند. سلیمان در نبرد صفین از سپه سالاران جناح راست سپاه امام بود و حوشب ذوظلیم از فرماندهان سپاه معاویه به دست او به هلاکت رسید.

حضور در زمان امام حسن(ع)

پس از صلح تحمیلی امام حسن(ع) با معاویه، سلیمان بن صرد خزاعی به همراه گروهی نزد امام آمده و ایشان اعتراض نمودند.

قیام برای خونخواهی شهدای کربلا

سلیمان پس از نبرد کربلا که کوفیان از کوتاهى خود در یارى امام حسین(ع) پشیمان شده بودند، رهبرى نهضت «توابین» را بر عهده گرفت و با هم‌پیمانان خود، در سال ۶۵ هجرى قیام کرد. شعار توابین، «یا لثارات الحسین»بود. او را «امیر التوابین» نیز مى‌گفتند.

سرانجام، در درگیرى با سپاه ابن زیاد در «عین الورده»، در 26 ربیع الاخر سال 65 هجری در سن 93 سالگی بر اثر تیری که یزید بن حصین بن نمیر به وی زد، شهید شد. بعضى نیز شهادتش را در درگیرى با نیروهاى اعزامى از شام که به حجاز آمده بودند، دانسته‌اند. پس از شهادت، سر او و مسیب بن نجه فرازی، یکی دیگر از فرماندهان سپاه توابین را جدا کرده و نزد مروان حکم به شام بردند.

منبع

• جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص ۲۳۰.
• محمدعلی چنارانی، قیام توابین، انتشارات آستان قدس رضوی، ص 35-49