ابعاد سیاسی - اجتماعی نهضت عاشورا
| ابعاد سیاسی - اجتماعی نهضت عاشورا
| |
|---|---|
 | |
| به کوشش | محمد دریایی |
| ناشر | سمیع |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | 1388 |
| شابک | 5-40-8237-964-978 |
| تعداد صفحات | 118 |
| موضوع | واقعه کربلا |
| قطع | رقعی |
ابعاد سیاسی - اجتماعی نهضت عاشورا، کتابی است در مورد واقعه کربلا که توسط محمد دریایی نوشته شده است. نویسنده کوشیده است مخاطب را با نهضت عاشورا و ابعاد سیاسی ـ اجتماعی این واقعه‌ی مهم آشنا سازد.
درباره کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
کتاب ابعاد سیاسی اجتماعی نهضت عاشورا که توسط محمدرسول دریایی نوشته شده و توسط انتشارات سمیع در ۱۱۸ صفحه منتشر شده‌است. کتاب در بیش از ۳۰ بخش به زندگی امام حسین(ع) از تولد تا قیام عاشورا می‌پردازد و قیام عاشورا را از نظر سیاسی اجتماعی فرهنگی مورد بررسی قرار می‌دهد.
چکیده از کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در بخش اول کتاب نگاهی به زندگی امام حسین(ع) دارد که درآن از محبت پیامبر(ص) به امام حسین(ع) سخن می‌گوید. شرح ازدواج امام حسین(ع) با شهربانو دختر یزدگرد سوم شاه ایران، لیلی دختر ابومره ثقفی که این دو قبل از شهادت اباعبدالله از دنیا رفتند و رباب دختر امرء القی کلبی که بار شهادت امام را به دوش کشید.
در بخش بعدی به ابعاد سیاسی نهضت عاشورا پرداخته‌شده و با اشاره به زیارت اربعین که می‌گوید امام حسین(ع) «مهجه» خود را تقدیم داشت... به بررسی معنا و مفهوم مهجه می‌پردازد که آن را چیزی فراتر از دم (خون) است و آن را ترکیب خون و روح و جان می‌داند و هنگامی که آسمانی می‌شود، تبدیل به ثارالله می‌شود.
در کتاب به معنای استراتژی اشاره شده که آن را لشکرکشی گروهی برای کوبیدن اهداف دشمن می‌داند و این نتیجه بدست می‌آید که امام حسن(ع) استراتژی صلح و امام حسین(ع) استراتژی خون را در تقابل با دشمن انتخاب کردند. طبق نظر علامه اشرفی عالم لبنانی، قیام روز عاشورا نخست حسنی و در رتبه دوم حسینی بود زیرا امام حسن(ع) راه را برای بوجود آمدن نهضت عاشورا هموار کرد، نشان می‌دهد که استراتژی امام حسن(ع) و امام حسین(ع) یکی است فقط تکنیک‌های آنها با توجه به مقتضیات زمان و مکان فرق دارد. در قسمتی از کتاب به وصیت امام حسین(ع) به محمدبن حنیفه می‌پردازد که امام در این وصیت‌نامه مقصد اصلی خود را اصلاح امت و جامعه از انحراف می‌داند. سپس به تداوم عاشوراها پس از امام حسین(ع) اشاره می‌کند.
سپس با انجام امر به معروف و نهی از منکر به جمله کل یوم عاشورا می‌رسد که عاشورا را یک جریان مستمر و مبارزه‌ای دائمی می‌داند. بنابراین شیعه براساس اصل وصایت، دو جبهه مبارزه کلی، یکی جبهه ایدئولوژی و فرهنگی و دیگری جبهه سیاسی-اقتصادی را در برمی‌گیرد. سپس به مبارزه امامان می‌پردازد و تفاوت در تکنیک‌های آنان مثلا امام حسین(ع) استراتژی خون را انتخاب می‌کند ولی امام سجاد(ع) ایدئولوژی سیاسی فرهنگی را در سمبل نیایش و دعا ابلاغ می‌کند، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) نیز در بعد مبارازات فکری و ... فعالیت داشتند.
در کتاب به تشکیل اولین دولت شیعی (ادریسیان)، توسط ادریس عبدالله فرزند حسن المثنی، فرزند امام حسن(ع)، همچنین دولت‌های فاطمیان، عماریان، علویان، آل بویه و ... اشاره می‌کند که از جمله نهضت‌ها و انقلاب‌هایی هستند که از نهضت عاشورا سرچشمه می‌گیرد. بعد از آن به بررسی دولت صفوی پرداخته‌شده که رژیم صفوی را جاده صاف کن استعمار غربی می‌داند. در بخش بعدی به استواری گام شیعه در نهضت‌ها می‌پردازد که با اشاره به تمام شکست‌ها و پیروزی‌ها از ابتدای اسلام تا به حال بیان می‌دارد که شیعه علوی در طول قرون، یک حزب انقلابی و استوار و در حرکت بوده‌است. سپس به مشی سیاسی در زیارت عاشورا پرداخته که روی دو عنصر حیاتی عشق و محبت به ولایت امام علی(ع) و برائت از دشمنان امام علی(ع) تاکید دارد. در بررسی آسیب‌های عزاداری به سخنرانی‌های آقای خامنه‌ای و آقای خاتمی در این مورد پرداخته‌شده‌است.
در بخش بعدی به نقشه سیا در رابطه با فرهنگ عاشورا و شیعه سخن به میان آمده که نقشه‌ای برای کمرنگ کردن شیعه و مراسمات عزاداری عاشورا انجام شده‌است و امام خمینی(ره) را پیشگام در عرصه آسیب‌زدایی بیان کرده که باید سنت‌ها را حفظ کنید تا نهضت حفظ شود. سپس به افراط و تفریط در عرصه آسیب‌ها و عزاداری‌های مردم پرداخته‌شده و بعد آسیب‌ها را از دو جنبه محتوایی ( مانند طرح یک جانبه سیمای معصومین، غلو، دروغ، مطالب ذلت‌آمیز و ... ) و آسیب شکلی (مانند استفاده از موسیقی مبتذل، اکتفا به مداحی، برخورد کاسبکارانه و ...) بیان می‌کند و به دنبال آن راهکارهایی برای مقابله با این آسیب‌ها ارائه‌شده‌است.
قسمت‌هایی از کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
از خودکامگی و سرپیچی دودمان صفوی از دیدگاه عالمان شیعه که آنان را از جنگ و ستیز با عثمانی‌ها و برادر کشی و کرنش در برابر فرنگی‌ها بر حذر می‌داشتند همین بس که شاه عباس در یکی از دیدارهای خود با فرستاده‌های دولت فرنگ بیان داشت:«... از خدا می‌خواهم در اندک مدتی به چشم ببینم که تمام مساجد ترک به کلیسای عیسوی مبدل شده‌است...» (ص 72).
پیامبر و امامان دو جنبه دارند یکی جنبه‌ی ملکوتی که در این نگاه معصوم‌اند، علم غیب دارند، ولایت تکوینی دارند ... و دیگری جنبه ملکی و زمینی. «قل انما بشر مثلکم» ما باید در مجالس اهل بیت(ع) هر دو بعد را مطرح کنیم و تاکید بر بعد دوم داشته‌باشیم. آنها الگوی زندگی‌اند. جنبه‌هایی از الگوی اهل بیت(ع) مطرح شود که سازنده است، از مناقب اهل بیت بگوییم از انس آنها با خداوند، ارتباط صمیمی با مردم، گره‌گشایی از کار مردم، زهد، شجاعت و ... ده‌ها بعد دیگر. (ص 94).