۹٬۵۴۶
ویرایش
فضولی بغدادی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | '''ملا محمد بن سلیمان بغدادی''' از اکابر شعرا و عرفای قرن دهم هجری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = فضولی بغدادی | | نام = فضولی بغدادی | ||
| تصویر = فضولی بغدادی.jpg | | تصویر = فضولی بغدادی.jpg | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
| محل تولد = | | محل تولد = | ||
| والدین = | | والدین = | ||
| تاریخ مرگ = | | تاریخ مرگ = ۹۷۰ ه. ق. | ||
| محل مرگ = شیراز | | محل مرگ = شیراز | ||
| علت مرگ = | | علت مرگ = | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
فضولی از وابستگان دربار «سلطان سلیمان خان قانونی» دهمین سلطان عثمانی بوده است. | فضولی از وابستگان دربار «سلطان سلیمان خان قانونی» دهمین سلطان عثمانی بوده است. تخلص «فضولی» را از این جهت انتخاب کرد که این لقب مقبول طبع کسی نخواهد افتاد و به قول خودش این لقب موافق هوای او و لقبی مطابق دعوای او بود. خود می‌نویسد: این لقب چند وجه دارد اول آنکه من خود را یگانه روزگار می‌خواستم و این معنی درین تخلص به ظهور پیوست دوم آنکه من به توفیق همت، استدعای جامعیت جمیع علوم و فنون داشتم و این تخلص متضمن این مضمون است چرا که کلمه فضول در لغت جمع فضل است بر وزن علوم و فنون. دیگر مفهوم فضولی به اصطلاح عوام خلاف ادب است و چه خلاف ادب ازین برتر که مرا با وجود قلت معاشرت علمای عالی مقدار در مباحث عقلیه و نقلیه مسایلی را مطرح کردم که اختلاف بین فقهاست.وی به سال ۹۷۰ ه. ق. در گذشته است. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
فضولی بغدادی اشعار | فضولی بغدادی اشعار موثر و سوزناک به زبان ترکی و گاه به عربی و فارسی دارد. دیوان او شامل قصاید، غزلیات، قطعات، رباعیات و ساقی نامه است که در ترکیه به طبع رسیده است. او کتاب «حدیقه السعدا» را به تقلید از کتاب «روضه الشهدا» حسین واعظ کاشفی نوشته است. | ||
دیگر آثار او عبارتند از: «انیس القلب»، «بنگ و باده» (ترکی)، | دیگر آثار او عبارتند از: «انیس القلب»، «بنگ و باده» (ترکی)، «صحت و مرض»، «لیلی و مجنون» (ترکی) . <ref> لغت نامه دهخدا. دیوان فضولی بغدادی (فارسی) مقدمه با تلخیص.</ref> | ||
==اشعار== | ==اشعار== | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
===قصیده=== | ===قصیده=== | ||
==== | ====شعر۱==== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| طاعتی کان در حقیقت موجب قرب خداست|طوف خاک درگه مظلوم دشت کربلاست }} | {{ب| طاعتی کان در حقیقت موجب قرب خداست|طوف خاک درگه مظلوم دشت کربلاست }} | ||
{{ب| ای خوش آن مردم که بهر | {{ب| ای خوش آن مردم که بهر قوت نور نظر|در نظر او را مدام آن قبله‌ی حاجت رواست }} | ||
{{ب| ای خوش آن طالب که در هنگام حاجت خواستن|خاک راه کربلا در چشم او چون توتیاست }} | {{ب| ای خوش آن طالب که در هنگام حاجت خواستن|خاک راه کربلا در چشم او چون توتیاست }} | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
{{ب| کی رود ناکام هرکس کآورد رو سوی او|کی شود محروم هرکس را که با او التجاست }} | {{ب| کی رود ناکام هرکس کآورد رو سوی او|کی شود محروم هرکس را که با او التجاست }} | ||
{{ب| رتبه‌ی گردی که خیزد از ره | {{ب| رتبه‌ی گردی که خیزد از ره زوار او|از ره رفعت قرار بارگاه کبریاست }} | ||
{{ب| شهسوار یثرب و بطحا امام انس و جان|پادشاه صورت و معنی شه هر دو سراست }} | {{ب| شهسوار یثرب و بطحا امام انس و جان|پادشاه صورت و معنی شه هر دو سراست }} | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
{{ب| تا اثر دارد جهان در دعوی خون حسین|صد هزاران بی‌ادب در معرض فوت و فناست }} | {{ب| تا اثر دارد جهان در دعوی خون حسین|صد هزاران بی‌ادب در معرض فوت و فناست }} | ||
{{ب| باد <ref> باد: باشد.</ref> نصرت نیک بختی را که دایم در جهان|از ره اخلاص دارد | {{ب| باد <ref> باد: باشد.</ref> نصرت نیک بختی را که دایم در جهان|از ره اخلاص دارد نیت این باز خواست }} | ||
{{ب| | {{ب| السلام ای نور بخش دیده‌ی اهل نظر|السلام ای آنکه درگاه تو حاجت‌گاه ماست }} | ||
{{ب| دردمندی نیست کز لطف تو درمانی نیافت|خاک درگاه تو اهل درد را دار الشفاست <ref>دیوان فضولی بغدادی؛ ص 191 و 193.</ref> }} | {{ب| دردمندی نیست کز لطف تو درمانی نیافت|خاک درگاه تو اهل درد را دار الشفاست <ref>دیوان فضولی بغدادی؛ ص 191 و 193.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
====شعر | ====شعر ۲==== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| السلام ای ساکن محنت سرای کربلا|السلام ای مستمند و مبتلای کربلا }} | {{ب| السلام ای ساکن محنت سرای کربلا|السلام ای مستمند و مبتلای کربلا }} | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
====شعر | ====شعر ۳==== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| نیست سبحه این که بردستست ما را بلکه هست|دانه‌ی چندی ز درّ بی‌بهای کربلا }} | {{ب| نیست سبحه این که بردستست ما را بلکه هست|دانه‌ی چندی ز درّ بی‌بهای کربلا }} | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۵: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
====شعر | ====شعر ۴==== | ||
{| style="margin: 0 auto; " | {| style="margin: 0 auto; " | ||
| class="b" |<span class="beyt"> روی دلم باز سوی کربلاست</span> | | class="b" |<span class="beyt"> روی دلم باز سوی کربلاست</span> | ||
| خط ۲۴۲: | خط ۱۸۶: | ||
| class="b" |<span class="beyt"> آن که بهر خسته‌ی بی‌دست و پا</span> | | class="b" |<span class="beyt"> آن که بهر خسته‌ی بی‌دست و پا</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt"> | | class="b" |<span class="beyt">نیت طوف در او هم دواست </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> آن که پس از واقعه‌ی کربلا</span> | | class="b" |<span class="beyt"> آن که پس از واقعه‌ی کربلا</span> | ||
| خط ۲۵۰: | خط ۱۹۴: | ||
| class="b" |<span class="beyt"> اشرف اولاد بنی فاطمه</span> | | class="b" |<span class="beyt"> اشرف اولاد بنی فاطمه</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt"> | | class="b" |<span class="beyt">سید آل علی المرتضاست </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> پرده‌ی آرایش درگاه او</span> | | class="b" |<span class="beyt"> پرده‌ی آرایش درگاه او</span> | ||
| خط ۲۵۶: | خط ۲۰۰: | ||
| class="b" |<span class="beyt">پرده‌کش چهره‌ی جرم و خطاست </span> | | class="b" |<span class="beyt">پرده‌کش چهره‌ی جرم و خطاست </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> کنگره‌ی قصر | | class="b" |<span class="beyt"> کنگره‌ی قصر معلای او</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt"> | | class="b" |<span class="beyt">اره‌ی نخل بُن خصم دغاست </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> آن که به درگاه حسین علی</span> | | class="b" |<span class="beyt"> آن که به درگاه حسین علی</span> | ||
| خط ۲۶۴: | خط ۲۰۸: | ||
| class="b" |<span class="beyt">روی نهاده به امید جزاست </span> | | class="b" |<span class="beyt">روی نهاده به امید جزاست </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> | | class="b" |<span class="beyt"> نیتش اینست که کردم طواف</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt">روضه جزای عمل من سزاست </span> | | class="b" |<span class="beyt">روضه جزای عمل من سزاست </span> | ||
| خط ۲۷۸: | خط ۲۲۲: | ||
| class="b" |<span class="beyt"> هرکه طواف در آن شاه کرد</span> | | class="b" |<span class="beyt"> هرکه طواف در آن شاه کرد</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt">چون به یقین مدرک این | | class="b" |<span class="beyt">چون به یقین مدرک این مدعاست </span> | ||
|- | |- | ||
| class="b" |<span class="beyt"> دغدغه دارم که در آن نیست رای</span> | | class="b" |<span class="beyt"> دغدغه دارم که در آن نیست رای</span> | ||
| خط ۳۳۴: | خط ۲۷۸: | ||
| class="b" |<span class="beyt"> کار «فضولی» به تو افتاده است</span> | | class="b" |<span class="beyt"> کار «فضولی» به تو افتاده است</span> | ||
| style="width:2em;" | | | style="width:2em;" | | ||
| class="b" |<span class="beyt">چاره‌ی او کن که بسی بینواست <ref>همان؛ ص | | class="b" |<span class="beyt">چاره‌ی او کن که بسی بینواست <ref>همان؛ ص ۲۴۱ و ۲۴۳.</ref> </span> | ||
|} | |} | ||
<br /> | <br /> | ||
| خط ۳۴۹: | خط ۲۹۳: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج | *[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج ۲، ص: ۷۹۷-۸۰۰.] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||