محیط قمى: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۲۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
| زمینه فعالیت          =شعر و ادبیات
| زمینه فعالیت          =شعر و ادبیات
| ملیت                  =ایرانی
| ملیت                  =ایرانی
| تاریخ تولد            =1250 ه.ق.
| تاریخ تولد            =۱۲۵۰ ه.ق.
| محل تولد                =قم
| محل تولد                =قم
| والدین                =
| والدین                =
| تاریخ مرگ              =سوم ماه صفر سال 1317 ه.ق.
| تاریخ مرگ              =سوم ماه صفر سال ۱۳۱۷ ه.ق.
| محل مرگ                =قم
| محل مرگ                =قم
| علت مرگ                =
| علت مرگ                =
خط ۴۶: خط ۴۶:
|امضا                  =
|امضا                  =
}}
}}
محیط قمی (زاده 1250 ه.ق. در قم- درگذشته 1317 ه.ق. در قم) از شاعران دوران قاجار بود.
محیط قمی (زاده ۱۲۵۰ ه.ق. در قم- درگذشته ۱۳۱۷ ه.ق. در قم) از شاعران دوران قاجار بود.


==زندگینامه==
==زندگینامه==


میرزا محمد قمی متخلّص به «محیط» و ملقّب به «شمس الفصحا» و پدرش از علما و دانشمندان زمان خود به شمار می‌رفت. او تحصیلات خود را در رشته‌ی علوم عقلی و نقلی در قم و اصفهان به پایان رسانید. سپس به تهران آمد و پس از چندی به جانشینی پدر و برادر خویش که زندگی را بدرود گفته بودند، در دستگاه دوستعلی خان معیّر الممالک که در شمار وزیران و مقرّبان حکومت قاجاریه بود به کار تعلیم دوست محمد خان فرزند وی گماشته شد. محیط در دستگاه معیر علاوه بر تعلیم به سخنرانی در انجمن شاعران مشغول شد. سال‌ها بعد آموزگاری دوستعلی خان ثانی اعتصام السلطنه نیز به او واگذار شد. محیط تا پایان عمر در دستگاه معیر الممالک بود و زندگی آسوده‌ای داشت. او در زمان مظفرالدین شاه به امر صدر اعظم، سجع مهری برای پادشاه سرود که مورد پسند شاه واقع شد و پاداش زیادی دریافت کرد و به لقب شمس الفصحاء رسید.
میرزا محمد قمی متخلص به «محیط» و ملقب به «شمس الفصحا» و پدرش از علما و دانشمندان زمان خود به شمار می‌رفت. او تحصیلات خود را در رشته‌ی علوم عقلی و نقلی در قم و اصفهان به پایان رسانید. سپس به تهران آمد و پس از چندی به جانشینی پدر و برادر خویش که زندگی را بدرود گفته بودند، در دستگاه دوستعلی خان معیر الممالک که در شمار وزیران و مقربان حکومت قاجاریه بود به کار تعلیم دوست محمد خان فرزند وی گماشته شد. محیط در دستگاه معیر علاوه بر تعلیم به سخنرانی در انجمن شاعران مشغول شد. سال‌ها بعد آموزگاری دوستعلی خان ثانی اعتصام السلطنه نیز به او واگذار شد. محیط تا پایان عمر در دستگاه معیر الممالک بود و زندگی آسوده‌ای داشت. او در زمان مظفرالدین شاه به امر صدر اعظم، سجع مهری برای پادشاه سرود که مورد پسند شاه واقع شد و پاداش زیادی دریافت کرد و به لقب شمس الفصحاء رسید.


==آثار==
==آثار==
محیط قمی سبک آثارش را به حافظ نزدیک کرده است. او شاعری غزل سراست؛ ولی غزل مجرد در دیوان وی کمتر دیده می‌شود، و می‌توان گفت وی از نخستین شاعرانی است که پاره‌ای از غزل‌های خود را به حسن تخلص یا گریز از تعزّل به ثناگویی کشانده و در پایان غزل، گریزی به مدیحه سرایی زده است. اکثر این مدایح، به ثنا وستایش اهل بیت (ع) اختصاص دارد. <ref>محیط قمی در مدح و منقبت چهارده معصوم (ع) اشعاری سروده و نیز مرثیه‌هایی در رثای امام حسین (ع)، حضرت علی‌اصغر (ع)،‌ حضرت ابوالفضل (ع)، حضرت علی‌اکبر (ع) و قاسم بن‌الحسن (ع) سروده است. نگاه شاعر به حادثه‌ی عاشورا احساسی است‌؛ به ویژه زمانی که ابیاتی را هنگام شهادت حضرت عباس (ع) از کلام سیدالشهدا (ع) سروده است.</ref>
محیط قمی سبک آثارش را به حافظ نزدیک کرده است. او شاعری غزل سراست؛ ولی غزل مجرد در دیوان وی کمتر دیده می‌شود، و می‌توان گفت وی از نخستین شاعرانی است که پاره‌ای از غزل‌های خود را به حسن تخلص یا گریز از تعزل به ثناگویی کشانده و در پایان غزل، گریزی به مدیحه سرایی زده است. اکثر این مدایح، به ثنا وستایش اهل بیت (ع) اختصاص دارد. <ref>محیط قمی در مدح و منقبت چهارده معصوم (ع) اشعاری سروده و نیز مرثیه‌هایی در رثای امام حسین (ع)، حضرت علی‌اصغر (ع)،‌ حضرت ابوالفضل (ع)، حضرت علی‌اکبر (ع) و قاسم بن‌الحسن (ع) سروده است. نگاه شاعر به حادثه‌ی عاشورا احساسی است‌؛ به ویژه زمانی که ابیاتی را هنگام شهادت حضرت عباس (ع) از کلام سیدالشهدا (ع) سروده است.</ref>


میرزا حیدر علی مشهور به «مجد الادبا» و متخلّص به «ثریّا» که پدر همسر محیط قمی بود، دیوان او را به دستور معیرالممالک گردآوری و تدوین کرد. این دیوان در سال 1362 ه.ق در تهران چاپ و منتشر شده است.
میرزا حیدر علی مشهور به «مجد الادبا» و متخلص به «ثریا» که پدر همسر محیط قمی بود، دیوان او را به دستور معیرالممالک گردآوری و تدوین کرد. این دیوان در سال ۱۳۶۲ ه.ق در تهران چاپ و منتشر شده است.


===گزیده‌ اشعار===
===گزیده‌ اشعار===
خط ۲۶۳: خط ۲۶۳:
==منابع==
==منابع==


*[[دانشنامه‌ شعر عاشورایی‌ انقلاب‌ حسینی‌ در شعر شاعران‌ عرب‌ و عجم‌|دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ص: 996-998.]]
*[[دانشنامه‌ شعر عاشورایی‌ انقلاب‌ حسینی‌ در شعر شاعران‌ عرب‌ و عجم‌|دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۹۹۶-۹۹۸.]]
*[[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج1، ص 429-434.]]
*[[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج۱، ص ۴۲۹-۴۳۴.]]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=527414&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author ''دیوان شمس الفصحا محیط قمی''، به کوشش احمد کرمی. تهران: نشریات ما، 1362.]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=527414&pageStatus=0&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author ''دیوان شمس الفصحا محیط قمی''، به کوشش احمد کرمی. تهران: نشریات ما، ۱۳۶۲.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==

منوی ناوبری