قاآنی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو

قاآنی‌ (ویرایش)

نسخهٔ ‏۲۳ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۳۹

۵٬۸۱۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ ژوئن ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۷: خط ۴۷:
}}
}}


== زندگینامه ==
==زندگینامه==
میرزا حبیب شیرازی پسر میرزا محمّد علی گلشن و متخلّص به «قاآنی» است که در سال 1222 ه. ق. در شیراز متولد شد. اختصاص او به ساختن قصاید طولانی متضمن اوصاف خوشایند و آوردن الفاظ خوش آهنگ و تسلّط بر ایراد کلمات و لغات مترادف بسیار است و به همین سبب در گفتارش لفظ بر معنی به شدت می‌چربد. جوانی وی به تحصیل ادبی در شیراز و سفر به خراسان و ادامه‌ی تحصیلات در آن سامان گذشت. او اگر چه در شعر پیرو پیشینیان است ولی خود در بیان مضامین و ایجاد انواع تغزلات صاحب سبک و مکتب است.
میرزا حبیب شیرازی پسر میرزا محمّد علی گلشن و متخلّص به «قاآنی» است که در سال 1222 ه. ق. در شیراز متولد شد. اختصاص او به ساختن قصاید طولانی متضمن اوصاف خوشایند و آوردن الفاظ خوش آهنگ و تسلّط بر ایراد کلمات و لغات مترادف بسیار است و به همین سبب در گفتارش لفظ بر معنی به شدت می‌چربد. جوانی وی به تحصیل ادبی در شیراز و سفر به خراسان و ادامه‌ی تحصیلات در آن سامان گذشت. او اگر چه در شعر پیرو پیشینیان است ولی خود در بیان مضامین و ایجاد انواع تغزلات صاحب سبک و مکتب است.


خط ۵۴: خط ۵۴:
وفات قاآنی بنا به یادداشت‌های فرهاد میرزا در روز چهارشنبه پنجم شعبان 1270 ه. ق. در تهران اتّفاق افتاده است و مزار وی در شهر ری در جوار مزار شیخ ابو الفتوح رازی می‌باشد. وی از گویندگان مشهور دوره‌ی بازگشت ادبی است که در تمام فنون شعر طبع آزمایی کرده است. <ref>گنجینه نیاکان؛ ص 109. مقدمه‌ی جامع دیوان قاآنی به تصحیح دکتر محجوب.</ref>
وفات قاآنی بنا به یادداشت‌های فرهاد میرزا در روز چهارشنبه پنجم شعبان 1270 ه. ق. در تهران اتّفاق افتاده است و مزار وی در شهر ری در جوار مزار شیخ ابو الفتوح رازی می‌باشد. وی از گویندگان مشهور دوره‌ی بازگشت ادبی است که در تمام فنون شعر طبع آزمایی کرده است. <ref>گنجینه نیاکان؛ ص 109. مقدمه‌ی جامع دیوان قاآنی به تصحیح دکتر محجوب.</ref>


== آثار ==
==آثار==
از آثار مهم قاآنی در زمینه‌ی شعر «دیوان» اوست که چاپهای مختلفی از آن شده و مقدار زیادی از اشعار او را در بردارد. از دیگر آثار وی کتاب «پریشان» است که بنا به نوشته‌ی میرزا طاهر دیباچه نگار قسمتی از نوادر اخبار و بدایع آثار و امثال شیرین و نکات رنگین و حکایات مطلوب و روایات مرغوب را در کتابی به تقلید گلستان سعدی فراهم آورده است. نثر پریشان، روان و ساده و زیباست. از کتاب دیگری به نام «عبرة للناظرین» هم از قاآنی نام می‌برند.
از آثار مهم قاآنی در زمینه‌ی شعر «دیوان» اوست که چاپهای مختلفی از آن شده و مقدار زیادی از اشعار او را در بردارد. از دیگر آثار وی کتاب «پریشان» است که بنا به نوشته‌ی میرزا طاهر دیباچه نگار قسمتی از نوادر اخبار و بدایع آثار و امثال شیرین و نکات رنگین و حکایات مطلوب و روایات مرغوب را در کتابی به تقلید گلستان سعدی فراهم آورده است. نثر پریشان، روان و ساده و زیباست. از کتاب دیگری به نام «عبرة للناظرین» هم از قاآنی نام می‌برند.


== اشعار ==
==اشعار==


=== شعر 1 ===
===شعر 1===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| بارد، چه؟ خون، ز؟ دیده، چسان؟ روز و شب، چرا؟|از غم، کدام غم؟ غم سلطان کربلا }}
{{ب| بارد، چه؟ خون، ز؟ دیده، چسان؟ روز و شب، چرا؟|از غم، کدام غم؟ غم سلطان کربلا }}
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
{{ب| قاآنی است قایل <ref>قایل: گوینده.</ref> این شعرها؟ بلی‌|خواهد چه؟ رحمت، از که؟ ز حق، کی؟ در صف جزا  }}
{{ب| قاآنی است قایل <ref>قایل: گوینده.</ref> این شعرها؟ بلی‌|خواهد چه؟ رحمت، از که؟ ز حق، کی؟ در صف جزا  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
<br />شعر 2{{شعر}}
| class="b" |<span class="beyt"> بارد، چه؟ خون، ز؟ دیده، چسان؟ روز و شب، چرا؟</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از غم، کدام غم؟ غم سلطان کربلا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نامش که بُد؟ حسین، ز نژاد که؟ از علی (ع)</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">مامش که بود؟ فاطمه، جدّش که؟ مصطفی </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون شد؟ شهید شد، به کجا؟ به دشت ماریه <ref>دشت ماریه: دشت و صحرایی که امام حسین (ع) در آنجا شهید شد.</ref> </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کی؟ عاشر محرّم، پنهان؟ نه بر ملا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شب کشته شد؟ نه، روز، چه هنگام؟ وقت ظهر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شد از گلو بریده سرش؟ نی‌نی از قفا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> سیراب کشته شد؟ نه، کس آبش نداد؟ داد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که؟ شمر، از چه چشمه؟ ز سرچشمه فنا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> مظلوم شد شهید؟ بلی، جرم داشت؟ نه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کارش چه بد؟ هدایت، یارش که بد؟ خدا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این ظلم را که کرد؟ یزید، این یزید کیست؟</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ز اولاد هند، <ref>مراد هند جگرخوار، زن ابو سفیان و مادر معاویه است. وی در جنگ احد حاضر بود و پس از قتل حضرت حمزه (ع) عموی پیامبر (ص) پاره‌ای از جگر او را به دندان گرفت و به این سبب به هند جگرخوار یا آکلة الاکباد معروف شد.</ref> از چه کس؟ از نطفه زنا  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خود کرد این عمل؟ نه فرستاد نامه‌ای‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نزد که؟ نزد زاده‌ی مرجانه <ref>زاده‌ی مرجانه: ابن مرجانه، کنیت عبید اللّه بن زیاد است.</ref> دغا <ref>دغا: ناراست، نادرست، دغل، فریبکار.</ref> </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ابن زیاد زاده مرجانه بد؟ نَعَم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از گفته‌ی یزید تخلف نکرد؟ لا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این نابکار کشت حسین را به دست خویش؟</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نه، او روانه کرد سپه سوی کربلا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> میر سپه که بد؟ عمر سعد، او برید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">حلق عزیز فاطمه؟ نه، شمر بی‌حیا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کس کشته شد هم از پسرانش؟ بلی دو تن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دیگر که؟ نه برادر، دیگر که؟ اقربا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دیگر پسر نداشت؟ چرا داشت، این که بود؟</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">سجاد، چون بُد او؟ به غم و رنج مبتلا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ماند او به کربلای پدر؟ نی به شام رفت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">با عزّ و احتشام؟ <ref>احتشام: شأن و شکوه، بزرگی.</ref> نه با زحمت و عَنا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تنها؟ نه با زنان حرم، نامشان چه بود؟</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زینب، سکینه، فاطمه، کلثوم بی‌نوا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر تن لباس داشت؟ بلی، گرد رهگذار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر سر عمامه داشت؟ بلی، چوب اشقیا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بیمار بُد؟ بلی، چه دوا داشت؟ اشک چشم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بعد از دوا غذاش چه بُد؟ خون دل غذا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کس بود همرهش؟ بلی، اطفال بی‌پدر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دیگر که بود؟ تب که نمی‌گشت ازو جدا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از زینت زنان چه به جا مانده بود؟ دو چیز</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">طوق ستم به گردن و خلخال غم به پا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گبر <ref> گبر: کافر.</ref> این ستم کند؟ نه، یهود و مجوس؟ <ref>مجوس: قوم آتش‌پرست که از تابعان زردشت‌اند.</ref> نه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هندو؟ نه، بت‌پرست؟ نه، فریاد ازین جفا </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قاآنی است قایل <ref>قایل: گوینده.</ref> این شعرها؟ بلی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خواهد چه؟ رحمت، از که؟ ز حق، کی؟ در صف جزا  </span>
|}
<br />
 
=== شعر 2 ===
{{شعر}}
{{ب| الا ای نیوشنده‌ی هوشیار|یکی نغز گفت آرمت، گوش دار }}
{{ب| الا ای نیوشنده‌ی هوشیار|یکی نغز گفت آرمت، گوش دار }}


خط ۲۴۵: خط ۱۵۷:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


=== شعر 3 ===
===شعر 3===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| چنین درد در خورد هر مرد نیست‌|کسی جز حسین اهل این درد نیست }}
{{ب| چنین درد در خورد هر مرد نیست‌|کسی جز حسین اهل این درد نیست }}
خط ۳۰۱: خط ۲۱۳:
==منابع==
==منابع==


* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 870-873.]  
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 870-873.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
Rahdar
checkuser
۲٬۳۶۳

ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/25147»

منوی ناوبری