۳٬۴۸۸
ویرایش
محیط قمى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
←برگزیده آثار عاشورایى
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۱: | ||
در دیوان چاپى محیط قمى سه اثر منظوم عاشورایى وجود دارد که با نقل آنها اوراق این دفتر را زینت مى‌بخشیم: | در دیوان چاپى محیط قمى سه اثر منظوم عاشورایى وجود دارد که با نقل آنها اوراق این دفتر را زینت مى‌بخشیم: | ||
'''عترت یاسین:''' | |||
{{شعر}} | |||
{{ب| نیمه شب بر سرم آن خسرو شیرین آمد|خفته بودم که مرا بخت به بالین آمد }} | |||
{{ب| آمد آن گونه که تقریر نمودن نتوان|چون توان گفت به تن جان به چه آیین آمد؟ }} | |||
{{ب| قامت افراخته، افروخته رخ، طرّه پریش|بهر یغمای دل عاشق مسکین آمد }} | |||
{{ب| به همه عمر دمی شاد نخواهم دل ریش|تا شنیدم که مقامت دل غمگین آمد }} | |||
{{ب| دل سودا زده طوف سر کوی تو کند|صعوه <ref>صعوه: هر پرنده‌ی کوچک و خواننده به اندازه‌ی یک گنجشک را گویند؛ گنجشک.</ref> را بین که به جولانگه شاهین آمد }} | |||
{{ب| کسب دولت مکن ای خواجه که درویشان را|ترک دولت سبب حشمت و تمکین آمد }} | |||
{{ب| من و مدّاحی شاهی که «حسین منّی» <ref> اشاره به حدیث نبوی «حسین منّی و انا من حسین».</ref> |مدحتش مادح <ref> مادح: مدح کننده، ستایشگر.</ref> وی ختم نبییّن آمد }} | |||
{{ب| آن چنان پای به میدان محبّت بفشرد|که سرش زیب سَنان سپه کین آمد }} | |||
{{ب| خامس آل عبا، شافع کونین، حسین|که غلامیِّ درش فخر سلاطین آمد }} | |||
{{ب| ما سوایش به ندا یاد که فرّخ ذاتش|ما سوا را سبب خلقت دیرین آمد }} | |||
{{ب| توشه‌ی روز جزا مایه‌ی امید «محیط»|شیوه‌ی منقبت عترت یاسین آمد <ref>تجلی عشق در حماسه عاشورا؛ ص 213 و 214.</ref> }} | |||
{{پایان شعر}} | |||
===در رثاى حضرت عباس(علیه السلام)=== | ===در رثاى حضرت عباس(علیه السلام)=== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| آن قوى پنجه که آزردن | {{ب| آن قوى پنجه که آزردن دلهاست فنش | الفتى هست نهان با دل غمگین منش }} | ||
{{ب| جان رسیده به لب از دورى جانبخش لبش | دل به تنگ آمده از حسرت نوشین دهنش }} | {{ب| جان رسیده به لب از دورى جانبخش لبش | دل به تنگ آمده از حسرت نوشین دهنش }} | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۷۸: | ||
{{ب| ابر در ماتم سقاى شهیدان گرید | که همه عمر بود دیده گریان چو منش }} | {{ب| ابر در ماتم سقاى شهیدان گرید | که همه عمر بود دیده گریان چو منش }} | ||
{{ب| نور حق ماه بنى هاشم عباس که هست | مهر او:شمع و دل جمع محبان لگنش }} | {{ب| نور حق ماه بنى هاشم عباس که هست | مهر او: شمع و دل جمع محبان لگنش }} | ||
{{ب| زور بازوى | {{ب| زور بازوى یداللّه ابوالفضل که هست | چنگ ضرغام قضا پنجه دشمن شکنش }} | ||
{{ب| حامل رایت و میر سپه عشق که داشت | قوت سیل اجل همت بنیادکنش }} | {{ب| حامل رایت و میر سپه عشق که داشت | قوت سیل اجل همت بنیادکنش }} | ||
{{ب| دستش از تن که | {{ب| دستش از تن که بریدند، به کف محکم بود | رشته بندگى و مهر امام ز منش }} | ||
{{ب| گفت در ماتم او شاه شهیدان گریان | دید افتاده چو در معرکه | {{ب| گفت در ماتم او شاه شهیدان گریان | دید افتاده چو در معرکه پر خون بدنش }} | ||
{{ب| شد کنون قطع امید من و پشتم بشکست | بعد | {{ب| شد کنون قطع امید من و پشتم بشکست | بعد ازین، واى به حال دل و رنج و محنش }} | ||
{{ب| از خیال تو بشد خواب ز چشم من و،خفت | آن‌که از بیم تو بیدارى شب بود فنش }} | {{ب| از خیال تو بشد خواب ز چشم من و،خفت | آن‌که از بیم تو بیدارى شب بود فنش }} | ||
| خط ۱۷۴: | خط ۲۰۲: | ||
{{ب| ریخت آب از کف و لب تشنه برون شد | سخنى گفت که آتش زده در جان سخنش }} | {{ب| ریخت آب از کف و لب تشنه برون شد | سخنى گفت که آتش زده در جان سخنش }} | ||
{{ب| گفت:این شرط وفا نیست که من آب خورم | | {{ب| گفت: این شرط وفا نیست که من آب خورم | سوخته، زاده زهرا ز عطش جان و تنش }} | ||
{{ب| ز آن نبردش شه دین سوى شهیدان دیگر | که میسّر نشد از معرکه برداشتنش }} | {{ب| ز آن نبردش شه دین سوى شهیدان دیگر | که میسّر نشد از معرکه برداشتنش }} | ||
| خط ۱۸۰: | خط ۲۰۸: | ||
{{ب| بر گرفتن نتوان پیکر آن کشته ز خاک | که نه تن مانده به جا و نه به تن پیرهنش }} | {{ب| بر گرفتن نتوان پیکر آن کشته ز خاک | که نه تن مانده به جا و نه به تن پیرهنش }} | ||
{{ب| هر که در ماتم عباس بگرید چو | {{ب| هر که در ماتم عباس بگرید چو «محیط» | هست امید شفاعت ز حسین و حسنش <ref>همان، ص 80 تا 82.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===در منقبت و مرثیت حضرت على اکبر(ع)=== | ===در منقبت و مرثیت حضرت على اکبر(ع)=== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| اى لعبت فرخ رخِ فرخنده شمایل | دلها به تو مشتاق و | {{ب| اى لعبت فرخ رخِ فرخنده شمایل | دلها به تو مشتاق و روانها به تو مایل }} | ||
{{ب| افتادۀ تیر نگهت:عارف و عامى | دلداده چشمِ سیهت عالم و جاهل }} | {{ب| افتادۀ تیر نگهت: عارف و عامى | دلداده چشمِ سیهت عالم و جاهل }} | ||
{{ب| بر پاى دل از سلسله موى تو زنجیر | بر گردن جان از سر زلف تو سلاسل }} | {{ب| بر پاى دل از سلسله موى تو زنجیر | بر گردن جان از سر زلف تو سلاسل }} | ||
| خط ۱۹۸: | خط ۲۲۷: | ||
{{ب| مجموعه خوبى شده‌اى ز آن‌که وجودت | پرگشته ز مهر شه فرخنده خصایل }} | {{ب| مجموعه خوبى شده‌اى ز آن‌که وجودت | پرگشته ز مهر شه فرخنده خصایل }} | ||
{{ب| مرآت جمال | {{ب| مرآت جمال ازلى، شبه پیمبر | مصباح هدى نور خدا شمس قبایل }} | ||
{{ب| مقتول نخستین ز سلیل شه لولاک | کآمد غم او ناسخ | {{ب| مقتول نخستین ز سلیل شه لولاک | کآمد غم او ناسخ غمهاى اوایل }} | ||
{{ب| فرزانه ذبیحى که به میدان محبت | پیش از همه یاران شده در جستن قاتل }} | {{ب| فرزانه ذبیحى که به میدان محبت | پیش از همه یاران شده در جستن قاتل }} | ||
| خط ۲۱۰: | خط ۲۳۹: | ||
{{ب| بودى على اکبر شاه شهدا را | نور بصر و راحت جان و ثمر دل }} | {{ب| بودى على اکبر شاه شهدا را | نور بصر و راحت جان و ثمر دل }} | ||
{{ب| ز آن رو شه دین گفت پس از وى که نباشم | اى راحت جان | {{ب| ز آن رو شه دین گفت پس از وى که نباشم | اى راحت جان بى تو به جان راغب و مایل }} | ||
{{ب| رفتى تو و فارغ شدى از اندوه عالم | من ماندم و غم | {{ب| رفتى تو و فارغ شدى از اندوه عالم | من ماندم و غم بى تو درین غمکده منزل }} | ||
{{ب| در بحر جهان آل على کشتى توحید | مستمسک این فُلک بَرد رخت به ساحل }} | {{ب| در بحر جهان آل على کشتى توحید | مستمسک این فُلک بَرد رخت به ساحل }} | ||
| خط ۲۱۸: | خط ۲۴۷: | ||
{{ب| ز انوار على بن حسین بن على شد | از عرصه دل ظلمت هر وسوسه زایل }} | {{ب| ز انوار على بن حسین بن على شد | از عرصه دل ظلمت هر وسوسه زایل }} | ||
{{ب| چون یار | {{ب| چون یار «محیط» است ولاى على و آل | از زلزله حشر نگردد متزلزل <ref>همان، ص 97 تا 99.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===در رثاى حضرت على اصغر(علیه السلام)=== | ===در رثاى حضرت على اصغر(علیه السلام)=== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| ز زنگ هستى خود ساده ساز لوح ضمیر | گرت هواست که گردد ز غیب نقش‌پذیر }} | {{ب| ز زنگ هستى خود ساده ساز لوح ضمیر | گرت هواست که گردد ز غیب نقش‌پذیر }} | ||
{{ب| به راه پرخطر عشق | {{ب| به راه پرخطر عشق پامنه، کآن جا | گذار بر دم تیغ است و راه بر سر تیر }} | ||
{{ب| به زندگانى عشّاق دل مرا سوزد | که هست یاورشان درد و غم معین و ظهیر }} | {{ب| به زندگانى عشّاق دل مرا سوزد | که هست یاورشان درد و غم معین و ظهیر }} | ||
| خط ۲۳۸: | خط ۲۶۸: | ||
{{ب| توان نمودن هر درد سخت را درمان | به غیر درد جدایى که نیست چاره‌پذیر }} | {{ب| توان نمودن هر درد سخت را درمان | به غیر درد جدایى که نیست چاره‌پذیر }} | ||
{{ب| خطا | {{ب| خطا سرودم، مرگ است چاره هجران | گرت خلاصى نَدْهَد ز قید هجر، بمیر }} | ||
{{ب| تو را ز سرّ حقیقت چو نیست آگاهى | ز جهل نکته به شور دیدگان عشق مگیر }} | {{ب| تو را ز سرّ حقیقت چو نیست آگاهى | ز جهل نکته به شور دیدگان عشق مگیر }} | ||
| خط ۲۵۰: | خط ۲۸۰: | ||
{{ب| حدیث محنت آن تشنگان غرقه به خون | حکایتى است که نتوان نمودنش تقریر }} | {{ب| حدیث محنت آن تشنگان غرقه به خون | حکایتى است که نتوان نمودنش تقریر }} | ||
{{ب| عجب‌تر از همه شرح غم على اصغر | که گر جوان | {{ب| عجب‌تر از همه شرح غم على اصغر | که گر جوان شنود، از ملال گردد پیر }} | ||
{{ب| به دشت ماریه چون دود آه اخترسوز | شد از درون جگر تشنگان به چرخ اثیر }} | {{ب| به دشت ماریه چون دود آه اخترسوز | شد از درون جگر تشنگان به چرخ اثیر }} | ||
| خط ۲۵۸: | خط ۲۸۸: | ||
{{ب| میان معرکه آمد بر سپاه عدو | ستاد و از دل پردرد برکشید نفیر }} | {{ب| میان معرکه آمد بر سپاه عدو | ستاد و از دل پردرد برکشید نفیر }} | ||
{{ب| سرود:هست گنه گر مرا به کیش شما | به هیچ کیش ندارد گناه طفل صغیر }} | {{ب| سرود: هست گنه گر مرا به کیش شما | به هیچ کیش ندارد گناه طفل صغیر }} | ||
{{ب| دهید جرعه آبى بدین صغیر که سوخت | درون سینه دل نازکش ز قحطى شیر }} | {{ب| دهید جرعه آبى بدین صغیر که سوخت | درون سینه دل نازکش ز قحطى شیر }} | ||
| خط ۲۷۲: | خط ۳۰۲: | ||
{{ب| کشید تیر ز حلقوم او شه شهداء | ز دیده اشک فرو ریخت همچو ابر مطیر <ref>ابر پرباران و باران‌زا.</ref> }} | {{ب| کشید تیر ز حلقوم او شه شهداء | ز دیده اشک فرو ریخت همچو ابر مطیر <ref>ابر پرباران و باران‌زا.</ref> }} | ||
{{ب| فشاند خون گلویش به سوى چرخ برین | به گریه گفت که:اى ایزد سمیع و بصیر }} | {{ب| فشاند خون گلویش به سوى چرخ برین | به گریه گفت که: اى ایزد سمیع و بصیر }} | ||
{{ب| فصیل ناقه صالح به رتبه برتر نیست | ازین صغیر که گردید کشته بى‌تقصیر }} | {{ب| فصیل ناقه صالح به رتبه برتر نیست | ازین صغیر که گردید کشته بى‌تقصیر }} | ||
{{ب| (محیط)شرح غمى را چسان تواند گفت | که از شگفتى نتوان نمودنش تقریر <ref> | {{ب| (محیط)شرح غمى را چسان تواند گفت | که از شگفتى نتوان نمودنش تقریر <ref>همان، ص 59 تا 61.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||