۳٬۴۸۸
ویرایش
محیط قمى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
میرزا محمد قمی متخلّص به «محیط» و ملقّب به «شمس‌الفصحا» از شاعران دوران قاجار است. | |||
میرزا محمد قمی متخلّص به «محیط» و ملقّب به «شمس الفصحا» از شاعران خوش قریحه‌ی دوران قاجار است که به سال 1250 ه ق در یکی از روستاهای شهرستان قم متولد شد. تحصیلات خود را در رشته‌ی علوم عقلی و نقلی در قم و اصفهان به پایان رسانید. سپس به تهران آمد و پس از چندی به جانشینی پدر و برادر خویش که زندگی را بدرود گفته بودند، در دستگاه دوستعلی خان معیّر الممالک که در شمار وزیران و مقرّبان حکومت قاجاریه بود به کار تعلیم دوست محمد خان فرزند وی گماشته شد. به علاوه در انجمن شاعران شرکت می‌کرد و اشعار خود را می‌خواند. | |||
میرزا محمد در سال 1317 ه. ق. در قم درگذشت و در مزار شیخان قم به خاک سپرده شد. پس از او میرزا حیدر علی مشهور به «مجد الادبا» و متخلّص به «ثریّا» که پدر همسر محیط قمی بود، دیوان او را گردآوری و تدوین کرد. این دیوان در سال 1362 ه ش. در تهران چاپ و منتشر شده است. | |||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۵: | ||
همیشه حق‌گویى مى‌نمود حق‌جویى هم.»(محیط)در تاریخ سوم ماه صفر سال 1317 هجرى قمرى رخت از این جهان بربست.وى را در مزار شیخان قم به خاک سپرده‌اند...» <ref>دیوان شمس الفصحاء محیط قمى،به کوشش احمد کرمى،تهران،سلسله نشریّات«ما»،چاپ اول،سال 1362، مقدمه،ص الف و ب و ج.</ref> | همیشه حق‌گویى مى‌نمود حق‌جویى هم.»(محیط)در تاریخ سوم ماه صفر سال 1317 هجرى قمرى رخت از این جهان بربست.وى را در مزار شیخان قم به خاک سپرده‌اند...» <ref>دیوان شمس الفصحاء محیط قمى،به کوشش احمد کرمى،تهران،سلسله نشریّات«ما»،چاپ اول،سال 1362، مقدمه،ص الف و ب و ج.</ref> | ||
میرزا محمد در سال 1250 هـ.ق در یکی از روستاهای شهرستان قم متولد شد. تحصیلات خود را در رشتۀ علوم عقلی و نقلی در قم و اصفهان به پایان رساند. | |||
پدرش از علما و دانشمندان زمان خود به شمار می‌رفت. او بر حسب تقاضای دوستعلی خان معیر الممالک وزیر خزانۀ ناصر الدین شاه از شهر قم به تهران خوانده شد و به تربیت دوست محمد خان فرزند معیر الممالک، (که بعدها داماد ناصر الدین شاه شد) مشغول شد. محیط نیز در دستگاه معیر، به خدمت کرد و سرگرم سخن سرایی شد. سال‌ها بعد آموزگاری دوستعلی خان ثانی اعتصام السلطنه به عهده او واگذار شد. | |||
محیط تا پایان عمر در دستگاه معیر الممالک بود و زندگی آسوده‌ای داشت. | |||
او در زمان جلوس مظفرالدین شاه به امر صدر اعظم، سجع مهری برای پادشاه سرود که مورد پسند شاه واقع شد و انعامی سزاوار دریافت کرد و به لقب شمس الفصحاء سرافراز شد. | |||
محیط در ماه صفر 1317 قمری در گذشت و و در مزار شیخان به خاک سپرده شد. دیوانش به دستور معیر الممالک تدوین شد وبه چاپ رسید. | |||
== سبک شعری[ویرایش | ویرایش مبدأ] == | |||
پس از دوران صفویه که سبک هندی در شعر فارسی بار دیگر جای خود را به شیوۀ متقدمّان سپرد، بیشتر گویندگان غزل سرا، مکتب سعدی را برگزیدند و کمتر به تتّبع از غزل حافظ پرداختند؛ به جرأت می‌توان گفت محیط قمی تا حد بسیار، سیاق سخن خویش را به بیان حافظ نزدیک کرده است. | |||
او شاعری غزل سراست؛ ولی غزل مجرد در دیوان وی کمتر دیده می‌شود، و می‌توان گفت وی از نخستین شاعرانی است که پاره‌ای از غزل‌های خود را به حسن تخلص یا گریز از تعزّل به ثناگویی کشانده و در پایان غزل، گریزی به مدیحه سرایی زده است. اکثر این مدایح، به ثنا وستایش اهل بیت عصمت و طهارت (ع) اختصاص دارد. | |||
== آثار عاشورایی[ویرایش | ویرایش مبدأ] == | |||
محیط قمی در مدح و منقبت چهارده معصوم (ع) اشعاری سروده و نیز مرثیه‌هایی در رثای امام حسین (ع)، حضرت علی‌اصغر (ع)، حضرت ابوالفضل (ع)، حضرت علی‌اکبر (ع) و قاسم بن‌الحسن (ع) سروده است. | |||
نگاه شاعر به حادثه‌ی عاشورا احساسی است؛ به ویژه زمانی که ابیاتی را هنگام شهادت حضرت عباس (ع) از کلام سیدالشهدا (ع) سروده است. | |||
==سبک شعرى== | ==سبک شعرى== | ||
| خط ۲۵۳: | خط ۲۷۸: | ||
{{ب| (محیط)شرح غمى را چسان تواند گفت | که از شگفتى نتوان نمودنش تقریر <ref>همان،ص 59 تا 61.</ref> }} | {{ب| (محیط)شرح غمى را چسان تواند گفت | که از شگفتى نتوان نمودنش تقریر <ref>همان،ص 59 تا 61.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
| خط ۲۶۰: | خط ۲۸۴: | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:افراد]] | [[رده:افراد]] | ||
| خط ۲۶۶: | خط ۲۸۹: | ||
[[رده:مؤلفین]] | [[رده:مؤلفین]] | ||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
<references /> | |||