رفاعه بن شداد بجلی
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | رفاعه بن شداد بجلی |
| محل زندگی | کوفه |
| از یاران | امام علی(ع)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) |
| نقش های برجسته | خونخواهی شهدای کربلا |
رفاعه بن شداد بجلی یکی از فرماندهان قیام توابین بود که به خونخواهی شهدای کربلا با سپاه ابن زیاد به نبرد پرداخت.
زندگینامه
رفاعة بن شداد بجلی از قبیله بجلیه بود.[۱] این قبیله در یکی از بلاد یمن به نام تباله که در 52 فرسنگی مکه بود، می‌زیستند.[۲] آنان در رمضان سال دهم هجری قمری به مدینه آمدند و مسلمان شدند. قبیله بجلیه پس از آنکه کوفه به عنوان پایگاه نظامی انتخاب شد و هر قبیله در مکانی ساکن شدند، همراه نیروهای نظامی خود، در کنار قبیله کنده اقامت نمودند.[۳]
رفاعه از قاریان کوفه و ملقب به سیدالقراء بود. او در کنار حجر بن عدی و عمرو بن حمق خزاعی علیه حکومت جابرانه ابی سفیان مبارزه کرد.[۴]
در دوران امامت حضرت علی(ع)
در جنگ جمل، امیرالمومنین(ع) رفاعه بن شداد را به عنوان فرماندهی سواران و پیادگان قبیله بجلیه برگزید.[۵] او در جنگ صفین نیز فرماندهی قبیله بجلیه را در مقابل سپاهان شام برعهده داشت. در زمانی که لشکر دشمن قرآن را بر سر نیزه زد، رفاعة گفت: «ای مردم! ما چیزی از حق خود را از دست نداده‌ایم. آنان ما را در پایان کار به همان چیزی فرا می‌خوانند که ما از آغاز ایشان را بدان می‌خواندیم. اینک ناخودآگاه همان را پذیرفته‌اند. اگر کار چنان که ما می‌خواهیم انجام گیرد، جنگ پایان می‌پذیرد و گرنه ما جنگ را از سر می‌گیریم و همان سخت کوشی را خواهیم داشت.»[۶]
حضور در قیام توابین
در دوران امامت اباعبدالله(ع)، رفاعه از جمله کسانی بود که برای امام نامه نوشت و ایشان را به کوفه دعوت نمود[۷] و بعد از نبرد کربلا از نخسین کسانی بود که در جلسات توابین شرکت داشت.[۸]
بعد از اینکه سلیمان بن صرد خزاعی و جمعی چند تن از فرماندهان در عین الورده به شهادت رسیدند، رفاعه فرماندهی سپاه را به عهده گرفت. او با عبدالله بن عوف احمر مشورت کرد و هر دو تصمیم گرفتند نیروهای باقی مانده را از منطقه جنگ خارج کنند. آنها باقیمانده لشکر را شبانه به سوی «قرقیسا» که نام محلی در کنار «خابور» بوده روانه ساخت. «زفر بن حارث» فرماندار آن جا، از توابین به مدت سه روز پذیرایی نمود تا مجروحان بهبود یافتند و روانه دیار خود شدند.[۹]
سپاه ابن زیاد نیز که متوجه عقب نشینی سپاه توابین شد، از تعقیب آنها صرف نظر کردند.
منبع
پی‌نوشت
- ↑ الاعلام، ج 3، ص 56
- ↑ معجم البلدان، ج 2، ص 9
- ↑ البلدان، ص 89
- ↑ الکامل فی التاریخ، ج4، ص 233؛ الاعلام، ج3، ص 56.
- ↑ نبرد جمل، ص193؛ وقعه بن صفین، ص205؛ جنبشهای شیعی در تاریخ اسلام، ص 537.
- ↑ وقعه صفین، ص 488.
- ↑ تاریخ طبری، ج 4، ص 261؛ الکامل فی التاریخ، ج 4، ص 20؛ یعقوبی، ج2، ص 228.
- ↑ الفتوح، ج6، ص 226؛ تاریخ طبری، ج 4، ص 428.
- ↑ قیام سیدالشهدا و خونخواهی مختار، ص 56.