سروش اصفهانى: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۷۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ مهٔ ۲۰۱۶
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:


آمد محمد حنفیه به اضطراب ... گفت:اى برادر از سفر کوفه رخ بتات  
آمد محمد حنفیه به اضطراب ... گفت:اى برادر از سفر کوفه رخ بتات  
مرکب خداى را به سوى کوفه زین مکن ... خلق مدینه را ز فراقت حزین مکن  
مرکب خداى را به سوى کوفه زین مکن ... خلق مدینه را ز فراقت حزین مکن  
بر عهد کوفیان نتوان داشت اعتماد ... دورى ز بارگاه رسول امین مکن  
بر عهد کوفیان نتوان داشت اعتماد ... دورى ز بارگاه رسول امین مکن  
در شهر دین به جز تو کنون شهریار نیست ... بى‌شهریار بهر خدا شهر دین مکن  
در شهر دین به جز تو کنون شهریار نیست ... بى‌شهریار بهر خدا شهر دین مکن  
باللّه که اهل کوفه به خون تو تشنه‌اند ... آهنگ زینهار بدان سرزمین مکن  
باللّه که اهل کوفه به خون تو تشنه‌اند ... آهنگ زینهار بدان سرزمین مکن  
در بر مخواه فاطمه را کسوت عزا ... ماتمسراى خویش بهشت برین مکن  
در بر مخواه فاطمه را کسوت عزا ... ماتمسراى خویش بهشت برین مکن  
ناچار اگر روى به سوى اهل کین سفر ... با زینب و سکینه سوى اهل کین مکن  
ناچار اگر روى به سوى اهل کین سفر ... با زینب و سکینه سوى اهل کین مکن  
فرمود سوى مرگ همى خواندم قضا ... رو پنجه با قضاى جهان آفرین مکن  
فرمود سوى مرگ همى خواندم قضا ... رو پنجه با قضاى جهان آفرین مکن  
اهل مرا اسیر و مرا کشته خواسته است ... ما را به ما گذار و جزع بیش ازین مکن  
اهل مرا اسیر و مرا کشته خواسته است ... ما را به ما گذار و جزع بیش ازین مکن  
رفت از پى وداع سوى خانه خداى ... برخاست از مدینه خروشى ز هر سراى
رفت از پى وداع سوى خانه خداى ... برخاست از مدینه خروشى ز هر سراى




آمد بر امام مبین حُرّ خوش‌سرشت ... بگشاده حور بهروى آغوش در بهشت  
آمد بر امام مبین حُرّ خوش‌سرشت ... بگشاده حور بهروى آغوش در بهشت  
از کرده توبه کرد و درآمد به حربگاه ... با اهل کوفه گفت که:اى قوم بدکنشت  
از کرده توبه کرد و درآمد به حربگاه ... با اهل کوفه گفت که:اى قوم بدکنشت  
آخر به سوى شاه نوشتید نامه‌ها ... بى‌آن‌که شاه نامه به سوى شما نوشت  
آخر به سوى شاه نوشتید نامه‌ها ... بى‌آن‌که شاه نامه به سوى شما نوشت  
او را گذاشتید و شدید از پى یزید ... کردید پشت بر حرم روى در کنشت  
او را گذاشتید و شدید از پى یزید ... کردید پشت بر حرم روى در کنشت  
شنعت،بر آن گروه بسى کرد و برکشید ... شمشیر از نیام و زمین را به خون سرشت  
شنعت،بر آن گروه بسى کرد و برکشید ... شمشیر از نیام و زمین را به خون سرشت  
آهنگ شاه کرد پس از قتل بیشمار ... یک ذره از خلوص و ارادت فرو نهشت  
آهنگ شاه کرد پس از قتل بیشمار ... یک ذره از خلوص و ارادت فرو نهشت  
کامد ندا بدو که برو کشته شو بیا ... سوى جهان خرم و خوش زین جهان زشت  
کامد ندا بدو که برو کشته شو بیا ... سوى جهان خرم و خوش زین جهان زشت  
از دور کرد با شه دین آخرین وداع ... راه نبرد گاه دگر باره در نوشت  
از دور کرد با شه دین آخرین وداع ... راه نبرد گاه دگر باره در نوشت  
برگشت سوى دشمن و کوشید و کشته شد ... کس تخم دوستى و ارادت چو او نکشت  
برگشت سوى دشمن و کوشید و کشته شد ... کس تخم دوستى و ارادت چو او نکشت  
شه در رسید و گفت رسیدى به کام خویش ... آزاد باش در دو جهان همچو نام خویش  
شه در رسید و گفت رسیدى به کام خویش ... آزاد باش در دو جهان همچو نام خویش  


***
 


آمد به سوى شاه حمید خمیده‌پشت ... گفت اى کلید دوزخ و جنت تو را به مشت  
آمد به سوى شاه حمید خمیده‌پشت ... گفت اى کلید دوزخ و جنت تو را به مشت  
پیرانه سر به معرکه جولانم آرزوست ... دشت مصاف و عرصه میدانم آرزوست  
پیرانه سر به معرکه جولانم آرزوست ... دشت مصاف و عرصه میدانم آرزوست  
سر باختن چو گوى به میدان عشق شاه ... با قامتى چو خم شده چوگانم آرزوست  
سر باختن چو گوى به میدان عشق شاه ... با قامتى چو خم شده چوگانم آرزوست  
یک دشت پر ز دیو و سلیمان ستاده فرد ... جان باختن به راه سلیمانم آرزوست  
یک دشت پر ز دیو و سلیمان ستاده فرد ... جان باختن به راه سلیمانم آرزوست  
باز سپیدم آمده از آشیان قدس ... مَنعم مکن که ساعد سلطانم آرزوست  
باز سپیدم آمده از آشیان قدس ... مَنعم مکن که ساعد سلطانم آرزوست  
شد سیر از مصاحبتِ جسم،جان من ... دیدار حور و صحبت رضوانم آرزوست  
شد سیر از مصاحبتِ جسم،جان من ... دیدار حور و صحبت رضوانم آرزوست  
پشتم خمیده گشت ز پیرى بنفشه‌وار ... از دست حور،دسته ریحانم آرزوست  
پشتم خمیده گشت ز پیرى بنفشه‌وار ... از دست حور،دسته ریحانم آرزوست  
دادش اجازه شاه سوى خصم رفت و گفت ... در راه شاه،باختنِ جانم آرزوست  
دادش اجازه شاه سوى خصم رفت و گفت ... در راه شاه،باختنِ جانم آرزوست  
موى سپید کرده به خون سرخ،کاین چنین ... رفتن سوى پیمبر و یزدانم آرزوست  
موى سپید کرده به خون سرخ،کاین چنین ... رفتن سوى پیمبر و یزدانم آرزوست  
شاه آمد و نهاد سرش در کنار خویش ... فرمود:باد مُزد تو با کردگار خویش
شاه آمد و نهاد سرش در کنار خویش ... فرمود:باد مُزد تو با کردگار خویش


***
 


عباس نامدار چو از پشت زین فتاد ... گفتى قیامت است که مه بر زمین فتاد  
عباس نامدار چو از پشت زین فتاد ... گفتى قیامت است که مه بر زمین فتاد  
آه از دمى که بهر سکینه به دوش مشک ... لابد به راه از پى ماء معین فتاد  
آه از دمى که بهر سکینه به دوش مشک ... لابد به راه از پى ماء معین فتاد  
اندر فرات راند و پر از آب کرد کف ... بر یاد حلق تشنه سلطان دین فتاد  
اندر فرات راند و پر از آب کرد کف ... بر یاد حلق تشنه سلطان دین فتاد  
از کف بریخت آب و پر از آب کرد مشک ... ز آن پس میان دایره اهل کین فتاد  
 
از کف بریخت آب و پر از آب کرد مشک ... ز آن پس میان دایره اهل کین فتاد
افتاد بر یسار و یمین لرزه عرش را ... چون هردو دست او ز یسار و یمین فتاد  
افتاد بر یسار و یمین لرزه عرش را ... چون هردو دست او ز یسار و یمین فتاد  
فریاد از آن عمود که دشمن زدش به سر ... و آن گاه مغفرش ز سر نازنین فتاد  
فریاد از آن عمود که دشمن زدش به سر ... و آن گاه مغفرش ز سر نازنین فتاد  
چشمش ز حلقه چون به در افتاد از عمود ... بر ابروان حیدر کرار چین فتاد  
چشمش ز حلقه چون به در افتاد از عمود ... بر ابروان حیدر کرار چین فتاد  
آمد امیر تشنه‌لبانش به سر دوان ... او را چو کار با نفس واپسین فتاد  
آمد امیر تشنه‌لبانش به سر دوان ... او را چو کار با نفس واپسین فتاد  
بر روى شاه خنده‌زنان جان سپرد و گفت ... خرم کسى که عاقبتش این چنین فتاد  
بر روى شاه خنده‌زنان جان سپرد و گفت ... خرم کسى که عاقبتش این چنین فتاد  
قاسم از شاه خواست اجازت پى نبرد ... بگذشته سیزده ز سرش چرخ لاجورد  
قاسم از شاه خواست اجازت پى نبرد ... بگذشته سیزده ز سرش چرخ لاجورد  


***
 


فرمود شاه دین که:بنه از سر این خیال ... لشکر:گران و کار بزرگ و تو خردسال  
فرمود شاه دین که:بنه از سر این خیال ... لشکر:گران و کار بزرگ و تو خردسال  
ماه نُوِى بوَد گه تابیدنت،بتاب! ... سرو نوى بود گه بالیدنت،ببال!  
ماه نُوِى بوَد گه تابیدنت،بتاب! ... سرو نوى بود گه بالیدنت،ببال!  
از صد تبر درخت کهن را گزند نیست ... وز یک تبر ز پاى درآرند صد نهال  
از صد تبر درخت کهن را گزند نیست ... وز یک تبر ز پاى درآرند صد نهال  
چندان که لابه کرد نپذیرفت شاه دین ... آمد به گوشه‌اى دل نازک پر از ملال  
چندان که لابه کرد نپذیرفت شاه دین ... آمد به گوشه‌اى دل نازک پر از ملال  
تعویذ و گفته پدر آمد به خاطرش ... برخواند و گشت خاطرش آسوده از کلال <ref>درماندگى و خستگى.</ref>
تعویذ و گفته پدر آمد به خاطرش ... برخواند و گشت خاطرش آسوده از کلال <ref>درماندگى و خستگى.</ref>
دید اندر او نوشته به هر جا که بنگرى ... بگرفته گِرد عَمّ تو را لشکر ظلال  
دید اندر او نوشته به هر جا که بنگرى ... بگرفته گِرد عَمّ تو را لشکر ظلال  
باید که جان خویش ندارى ازو دریغ ... گر منع مى‌کند به برش ناله کن بنال  
باید که جان خویش ندارى ازو دریغ ... گر منع مى‌کند به برش ناله کن بنال  
آمد به نزد شاه و نوشته بدو نمود ... کاین حکم را چه چاره کنم غیر امتثال  
آمد به نزد شاه و نوشته بدو نمود ... کاین حکم را چه چاره کنم غیر امتثال  
بگریست شاه دین که مرا هم وصیتى‌ست ... در حق تو از آن شه خوش‌خوىِ خوش‌خصال  
بگریست شاه دین که مرا هم وصیتى‌ست ... در حق تو از آن شه خوش‌خوىِ خوش‌خصال  
بربست عقد فاطمه را از براى تو ... عباس و عون شاهد عقد و گواه حال  
بربست عقد فاطمه را از براى تو ... عباس و عون شاهد عقد و گواه حال  
مَهر عروس،در ره امت فدا شدن ... آرى چنین رجال خرامند در حجال <ref>حجله‌ها.</ref>
مَهر عروس،در ره امت فدا شدن ... آرى چنین رجال خرامند در حجال <ref>حجله‌ها.</ref>
در خیمه با عروس برآسود ساعتى ... کآمد ز دشت معرکه آواز القتال  
در خیمه با عروس برآسود ساعتى ... کآمد ز دشت معرکه آواز القتال  
از جاى جست و گریه‌کنان با عروس گفت ... ما و تو را به روز قیامت بود وصال  
از جاى جست و گریه‌کنان با عروس گفت ... ما و تو را به روز قیامت بود وصال  
گردون چه گفت؟گفت:دریغا ازین خرام! ... اختر چه گفت؟گفت:فسوسا برین جمال!  
گردون چه گفت؟گفت:دریغا ازین خرام! ... اختر چه گفت؟گفت:فسوسا برین جمال!  
در بر گرفت بهر وداعش امام ناس ... پوشاند بر مثال کفن در برش لباس
در بر گرفت بهر وداعش امام ناس ... پوشاند بر مثال کفن در برش لباس


***
 


زینب گرفت دست دو فرزند نازنین ... مى‌سود روى خویش به پاى امام دین  
زینب گرفت دست دو فرزند نازنین ... مى‌سود روى خویش به پاى امام دین  
گفت اى فداى اکبر تو جان صد چو آن ... گفت اى فداى اصغر تو جان صد چو این  
گفت اى فداى اکبر تو جان صد چو آن ... گفت اى فداى اصغر تو جان صد چو این  
عون و محمد آمده از بهر عون تو ... فرماى تا روند به میدان اهل کین  
عون و محمد آمده از بهر عون تو ... فرماى تا روند به میدان اهل کین  
فرمود:کودکند و ندارند حرب را ... طاقت على الخصوص که بالشکرى چنین  
فرمود:کودکند و ندارند حرب را ... طاقت على الخصوص که بالشکرى چنین  
طفلان ز بیم جان نسپردن به راه شاه ... گه سر به آسمان و گهى چشم بر زمین  
طفلان ز بیم جان نسپردن به راه شاه ... گه سر به آسمان و گهى چشم بر زمین  
گشت التماس مادرشان عاقبت قبول ... پوشیدشان سلاح و نشانیدشان به زین  
گشت التماس مادرشان عاقبت قبول ... پوشیدشان سلاح و نشانیدشان به زین  
این یک پى قتال دوانید از یسار ... آن یک پى جدال برانگیخت از یمین  
این یک پى قتال دوانید از یسار ... آن یک پى جدال برانگیخت از یمین  
بر این یکى ز حیدر کرار مرحبا ... بر آن دگر ز جعفر طیار آفرین!  
بر این یکى ز حیدر کرار مرحبا ... بر آن دگر ز جعفر طیار آفرین!  
گشتند کشته هردو برادر به زیر تیغ ... شه را نماند جز على اکبر کسى معین  
گشتند کشته هردو برادر به زیر تیغ ... شه را نماند جز على اکبر کسى معین  
نوبت رسید چون به على اکبر جوان ... گوش فلک درید ز فریاد بانوان
نوبت رسید چون به على اکبر جوان ... گوش فلک درید ز فریاد بانوان


***
 


از خیمه شاهزاده چو آهنگ راه کرد ... شاه از قفاى او به تحیر نگاه کرد  
از خیمه شاهزاده چو آهنگ راه کرد ... شاه از قفاى او به تحیر نگاه کرد  
اندر میان خویش و گروه مخالفان ... سلطان دین خداى جهان را گواه کرد  
اندر میان خویش و گروه مخالفان ... سلطان دین خداى جهان را گواه کرد  
گفتا بدین گروه فرستادم این غلام <ref>پسر جوان.</ref> ... کِش هر که دید یاد رسول اله کرد  
گفتا بدین گروه فرستادم این غلام <ref>پسر جوان.</ref> ... کِش هر که دید یاد رسول اله کرد  
شهزاده تاخت با رخ تابان به پیش صف ... دشت مصاف مطلع خورشید و ماه کرد  
شهزاده تاخت با رخ تابان به پیش صف ... دشت مصاف مطلع خورشید و ماه کرد  
شمشیر برکشید و میان سپاه شد ... مانند شیر حق متفرق سپاه کرد  
شمشیر برکشید و میان سپاه شد ... مانند شیر حق متفرق سپاه کرد  
بیتاب شد زِ تشنگى و تفِ <ref>حرارت و گرما.</ref> آفتاب ... برتافت رخ ز لشکر و آهنگ شاه کرد  
بیتاب شد زِ تشنگى و تفِ <ref>حرارت و گرما.</ref> آفتاب ... برتافت رخ ز لشکر و آهنگ شاه کرد  
شاهش به برکشید و زبان در دهان نهاد ... تفسیده <ref>خشک و پرالتهاب از اثر تشنگى.</ref> نیز کام پدر دید و آه کرد  
شاهش به برکشید و زبان در دهان نهاد ... تفسیده <ref>خشک و پرالتهاب از اثر تشنگى.</ref> نیز کام پدر دید و آه کرد  
با حلق تشنه باز به فرمان شاه دین ... بهر وداع روى سوى خیمه‌گاه کرد  
با حلق تشنه باز به فرمان شاه دین ... بهر وداع روى سوى خیمه‌گاه کرد  
برگشت سوى لشکر و روز سپید را ... بار دگر به چشم لعینان سیاه کرد  
برگشت سوى لشکر و روز سپید را ... بار دگر به چشم لعینان سیاه کرد  
کآمد سپاه در حرکت از چهار سوى ... کوشید و جان فداى شه بى‌پناه کرد  
کآمد سپاه در حرکت از چهار سوى ... کوشید و جان فداى شه بى‌پناه کرد  
جوشان ز حلقه‌هاى زره چشمه‌هاى خون ... سرو قدش ز خانه زین گشت سرنگون
جوشان ز حلقه‌هاى زره چشمه‌هاى خون ... سرو قدش ز خانه زین گشت سرنگون


***
 


بودش به گاهواره یکى دُرّ شاهوار ... درّى به چشم خرد و به قیمت بزرگوار  
بودش به گاهواره یکى دُرّ شاهوار ... درّى به چشم خرد و به قیمت بزرگوار  
چون شمع صبح دیده‌اش از گریه بى‌فروغ ... جسمش چو ماه یکشبه از تشنگى نزار  
چون شمع صبح دیده‌اش از گریه بى‌فروغ ... جسمش چو ماه یکشبه از تشنگى نزار  
بى‌شیر مانده مادر و کودک لبش کبود ... پژمرده گشته شاخ گل و خشک چشمه‌سار  
بى‌شیر مانده مادر و کودک لبش کبود ... پژمرده گشته شاخ گل و خشک چشمه‌سار  
شد سوى خیمه طفل گرانمایه برگرفت ... و آمد به دشت و گفت بدان قوم نابکار  
شد سوى خیمه طفل گرانمایه برگرفت ... و آمد به دشت و گفت بدان قوم نابکار  
رحمى به تشنه‌کامى من،گر نمى‌کنید ... بارى کنید رحم بر این طفل شیرخوار  
رحمى به تشنه‌کامى من،گر نمى‌کنید ... بارى کنید رحم بر این طفل شیرخوار  
گفتند بهر آل على نیست بهره‌اى ... گردد اگر زمین همه پر آب خوشگوار  
گفتند بهر آل على نیست بهره‌اى ... گردد اگر زمین همه پر آب خوشگوار  
تیرى زدند بر گلوى اصغر اى دریغ ... نوشید آب از دم پیکان آبدار  
تیرى زدند بر گلوى اصغر اى دریغ ... نوشید آب از دم پیکان آبدار  
بگذشت تیر از گلوى نازکش چنانک ... سوزن ز پرنیان و ز گلبرگ تازه خار  
بگذشت تیر از گلوى نازکش چنانک ... سوزن ز پرنیان و ز گلبرگ تازه خار  
ز آن پس فرو نشست به بازوى شاه دین ... مجروح کرد بازوى آن شاه تاجدار  
ز آن پس فرو نشست به بازوى شاه دین ... مجروح کرد بازوى آن شاه تاجدار  
خون مى‌سترد از گلوى طفل نازنین ... مى‌کرد عاشقانه سوى آسمان نثار  
خون مى‌سترد از گلوى طفل نازنین ... مى‌کرد عاشقانه سوى آسمان نثار  
یک قطره خون به سوى زمین باز پس نگشت ... شهزاده در کنار پدر جان سپرد زار  
یک قطره خون به سوى زمین باز پس نگشت ... شهزاده در کنار پدر جان سپرد زار  
بردن به خیمه‌اش نتوانست از آن‌که بود ... از روى شهربانوى بیچاره شرمسار  
بردن به خیمه‌اش نتوانست از آن‌که بود ... از روى شهربانوى بیچاره شرمسار  
شد سوى خیمه‌گه،قدمى چند و بازگشت ... برکند خاک بادیه با نوک ذو الفقار  
شد سوى خیمه‌گه،قدمى چند و بازگشت ... برکند خاک بادیه با نوک ذو الفقار  
کردش دفین و باز برآمد به پشت زین ... ز آن پس میان به کشته شدن بیست استوار  
کردش دفین و باز برآمد به پشت زین ... ز آن پس میان به کشته شدن بیست استوار  
آمد به سوى معرکه تیغ پدر به مشت ... یک بهره ز آن گروه به یک تاختن بکشت
آمد به سوى معرکه تیغ پدر به مشت ... یک بهره ز آن گروه به یک تاختن بکشت


***
 


روزى چنان به یاد زمین و زمان نداشت ... جورى ستاره کرد که خود در گمان نداشت  
روزى چنان به یاد زمین و زمان نداشت ... جورى ستاره کرد که خود در گمان نداشت  
دانى دراز بود چرا روز قتل شاه؟ ... زیرا که قوّت حرکت،آسمان نداشت  
دانى دراز بود چرا روز قتل شاه؟ ... زیرا که قوّت حرکت،آسمان نداشت  
گشتند یاوران همه مقتول و یاورى ... کش آورد سمند و بگیرد عنان نداشت  
گشتند یاوران همه مقتول و یاورى ... کش آورد سمند و بگیرد عنان نداشت  
فریاد از آن زمان که گرفتند گرد وى ... راه برون شتافتن از آن میان نداشت  
فریاد از آن زمان که گرفتند گرد وى ... راه برون شتافتن از آن میان نداشت  
جسمش هزار پاره و بر جسم خویشتن ... دلسوز جز جراحت تیر و سنان نداشت  
جسمش هزار پاره و بر جسم خویشتن ... دلسوز جز جراحت تیر و سنان نداشت  
افتاد بر زمین و ز بس زخم بر تنش ... چندان که بر زمین بنشیند توان نداشت  
افتاد بر زمین و ز بس زخم بر تنش ... چندان که بر زمین بنشیند توان نداشت  
مى‌رفت خون ز حلقش و با حق جز این سخن ... کز جرم شیعیان بگذر،بر زبان نداشت  
مى‌رفت خون ز حلقش و با حق جز این سخن ... کز جرم شیعیان بگذر،بر زبان نداشت  
گفتم که از جسارت قاتل کنم حدیث ... لیکن(سروش)ناطقه یاراى آن نداشت  
گفتم که از جسارت قاتل کنم حدیث ... لیکن(سروش)ناطقه یاراى آن نداشت  
بگرفت آفتاب و بلرزید کوه و دشت ... بارید خون تازه ازین باژگونه طشت
بگرفت آفتاب و بلرزید کوه و دشت ... بارید خون تازه ازین باژگونه طشت


منوی ناوبری