زهیر بن‌ قین: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۱۴۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ فوریهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:


==زندگینامه==
==زندگینامه==
زهیر بن قین بن قیس انماری، ملقب به بجلی منسوب به بجیله شاخه‌ای از قبیله قحطانی یمنی است. <ref>الانساب، سمعانی، ابو سعد عبدالکریم بن محمد بن منصور التمیمی، تحقیق عبدالله عمر البارودی، بیروت: دارالکتب العلمیه، 1408 ﻫ ق.، ج1، ص284؛ معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق مصطفی سقاء العهد الخلیفی للابحاث المغربیه، بیروت: 1403 ﻫ ق. ، بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق مصطفی سقاء العهد الخلیفی للابحاث المغربیه، بیروت: 1403 ﻫ ق. ، ج1، ص63؛ جمهره انساب العرب، ابن حزم اندلسی، علی بن احمد، قاهره: دارالمعارف، 1382 ﻫ ق.، ص388. </ref> انماری نیز منسوب به انمار بن اراش بن کهلان قحطانی است. او از زعمای قبیله بجیله بود <ref>ر.ک : . انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 2000 م.، ج2، ص470؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: 1385- 1386 ه ق.، ج3، ص277؛ مع الرکب الحسین من المدینه الی المدینه، وقایع الطریق من مکه الی کربلا، طبسی، محمدجواد، قم: 1412 ﻫ ق.  الحسینی من المدینه الی المدینه، ج3، ص210-215.</ref> و در جنگ‌های مسلمانان به‌ ویژه فتح بلنجر در زمان عثمان شرکت داشت و در آن جنگ فرماندهی سپاه اسلام را بر عهده داشت. <ref>ر.ک : تاریخ بلعمی، تکمله و ترجمه تاریخ طبری، بلعمی، ابو علی محمد بن محمد، تهران: انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ، 1341 ش.، ج5، ص396؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص73؛ معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق مصطفی سقاء العهد الخلیفی للابحاث المغربیه، بیروت: 1403 ﻫ ق. ، بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق مصطفی سقاء العهد الخلیفی للابحاث المغربیه، بیروت: 1403 ﻫ ق. ، ج1، ص276. </ref>   
زهیر بن قین بن قیس انماری، ملقب به بجلی منسوب به بجیله شاخه‌ای از قبیله قحطانی یمنی است. <ref>الانساب، سمعانی، ابو سعد عبدالکریم بن محمد بن منصور التمیمی، تحقیق عبدالله عمر البارودی، بیروت: دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۸ ﻫ ق.، ج۱، ص۲۸۴؛ معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق مصطفی سقاء العهد الخلیفی للابحاث المغربیه، بیروت: ۱۴۰۳ ﻫ ق. ، بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق مصطفی سقاء العهد الخلیفی للابحاث المغربیه، بیروت: ۱۴۰۳ ﻫ ق. ، ج۱، ص۶۳؛ جمهره انساب العرب، ابن حزم اندلسی، علی بن احمد، قاهره: دارالمعارف، ۱۳۸۲ ﻫ ق.، ص۳۸۸. </ref> انماری نیز منسوب به انمار بن اراش بن کهلان قحطانی است. او از زعمای قبیله بجیله بود <ref>ر.ک : . انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ ۲۰۰۰ م.، ج۲، ص۴۷۰؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: ۱۳۸۵- ۱۳۸۶ ه ق.، ج۳، ص۲۷۷؛ مع الرکب الحسین من المدینه الی المدینه، وقایع الطریق من مکه الی کربلا، طبسی، محمدجواد، قم: ۱۴۱۲ ﻫ ق.  الحسینی من المدینه الی المدینه، ج۳، ص۲۱۰-۲۱۵.</ref> و در جنگ‌های مسلمانان به‌ ویژه فتح بلنجر در زمان عثمان شرکت داشت و در آن جنگ فرماندهی سپاه اسلام را بر عهده داشت. <ref>ر.ک : تاریخ بلعمی، تکمله و ترجمه تاریخ طبری، بلعمی، ابو علی محمد بن محمد، تهران: انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ، ۱۳۴۱ ش.، ج۵، ص۳۹۶؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، ۱۳۷۵ ﻫ ق.، ج۲، ص۷۳؛ معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق مصطفی سقاء العهد الخلیفی للابحاث المغربیه، بیروت: ۱۴۰۳ ﻫ ق. ، بکری اندلسی، عبدالله بن عبدالعزیز، تحقیق مصطفی سقاء العهد الخلیفی للابحاث المغربیه، بیروت: ۱۴۰۳ ﻫ ق. ، ج۱، ص۲۷۶. </ref>   
==عدم تمایل رویارویی با امام حسین (ع)==
==عدم تمایل رویارویی با امام حسین (ع)==
زهیر بن‌ قین‌ بجلی همراه‌ خانواده‌ و برخی‌ اطرافیانش‌ در سال‌ ۶۰ هجری‌ به‌ سفر حج‌ رفته‌ بود و در مسیر بازگشت از حج علی‌رغم میل باطنی‌اش و اینکه تمام‌ سعی‌ و کوشش‌ کاروانیان‌ این‌ بود که‌ با [[امام حسین (ع)|امام‌ حسین‌ (ع)]] مواجه‌ نشوند، در روز ۲۱ ذی الحجه‌ به‌ گودال‌های‌ پر آب‌ [[زرود]]  که‌ در نزدیکی‌ [[خزیمیه|خزیمیه‌]] بود، به کاروان‌ امام‌ حسین‌ (ع) رسید و در این‌ نقطه‌ دو کاروان‌ در کنار هم‌ به‌ استراحت‌ پرداختند. <ref> اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، 1385 ﻫ ق. ، ص31. </ref>  
زهیر بن‌ قین‌ بجلی همراه‌ خانواده‌ و برخی‌ اطرافیانش‌ در سال‌ ۶۰ هجری‌ به‌ سفر حج‌ رفته‌ بود و در مسیر بازگشت از حج علی‌رغم میل باطنی‌اش و اینکه تمام‌ سعی‌ و کوشش‌ کاروانیان‌ این‌ بود که‌ با [[امام حسین (ع)|امام‌ حسین‌ (ع)]] مواجه‌ نشوند، در روز ۲۱ ذی الحجه‌ به‌ گودال‌های‌ پر آب‌ [[زرود]]  که‌ در نزدیکی‌ [[خزیمیه|خزیمیه‌]] بود، به کاروان‌ امام‌ حسین‌ (ع) رسید و در این‌ نقطه‌ دو کاروان‌ در کنار هم‌ به‌ استراحت‌ پرداختند. <ref> اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ ﻫ ق. ، ص۳۱. </ref>  


زهیر که از طرفداران‌ عثمان‌ بود و با خاندان‌ امام علی (ع) میانه‌ای‌ نداشت‌ و کوشش‌ می‌کرد تا با امام‌ حسین (ع) دیدار نکند، مجبور به ملاقات با امام حسین (ع) شد و از همان‌ روز سرنوشتش تغییر کرد. در این تغییر همسرش نقش اساسی داشت.  
زهیر که از طرفداران‌ عثمان‌ بود و با خاندان‌ امام علی (ع) میانه‌ای‌ نداشت‌ و کوشش‌ می‌کرد تا با امام‌ حسین (ع) دیدار نکند، مجبور به ملاقات با امام حسین (ع) شد و از همان‌ روز سرنوشتش تغییر کرد. در این تغییر همسرش نقش اساسی داشت.  
خط ۳۳: خط ۳۳:
عده‌ای‌ از افراد قبیله‌ فَزاره‌ و بُجَیله‌ داستان‌ را این‌گونه‌ نقل‌ کرده‌اند: ما با زهیر در سفر حج‌ همراه‌ بودیم‌ و هنگام‌ بازگشت‌ از مکه‌، در زرود به‌ کاروان‌ امام‌ حسین (ع) رسیدیم‌. ‌هر دو کاروان‌ برای استراحت در آن منزل اقامت‌ گزیدند. ما تازه‌ نشسته‌ بودیم‌ و غذا می‌خوردیم‌ که‌ نماینده امام حسین (ع) به‌ سوی‌ ما آمد. سلام‌ کرد و خطاب‌ به‌ زهیر گفت‌: «من‌ از جانب‌ اباعبدالله آمده‌ام‌. ایشان‌ از شما دعوت‌ کرده‌اند که‌ نزدشان‌ بروید.»   
عده‌ای‌ از افراد قبیله‌ فَزاره‌ و بُجَیله‌ داستان‌ را این‌گونه‌ نقل‌ کرده‌اند: ما با زهیر در سفر حج‌ همراه‌ بودیم‌ و هنگام‌ بازگشت‌ از مکه‌، در زرود به‌ کاروان‌ امام‌ حسین (ع) رسیدیم‌. ‌هر دو کاروان‌ برای استراحت در آن منزل اقامت‌ گزیدند. ما تازه‌ نشسته‌ بودیم‌ و غذا می‌خوردیم‌ که‌ نماینده امام حسین (ع) به‌ سوی‌ ما آمد. سلام‌ کرد و خطاب‌ به‌ زهیر گفت‌: «من‌ از جانب‌ اباعبدالله آمده‌ام‌. ایشان‌ از شما دعوت‌ کرده‌اند که‌ نزدشان‌ بروید.»   


همه‌ ما دست‌ از غذا کشیدیم‌ و متحیر شدیم‌ و بهت‌ و سکوت‌ جمع‌ ما را فرا گرفت‌. زهیر که از رویارویی با امام حسین (ع) کراهت داشت با اصرار همسرش دَلْهَم دختر عمرو <ref>الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : 1960 م.، ص246؛ قس مثیر الاحزان، ابن نما حلّی، نجم الدین محمد بن جعفر، نجف اشرف: منشورات المطیعه الحیدریه، 1369 ﻫ ق / 1950 م. ، ص46؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، 1385 ﻫ ق. ، ص31 دیلم بنت عمرو. </ref> به دیدار امام حسین (ع) رفت. دلهم به‌ او گفت‌: «فرزند پیامبر خدا تو را می‌خواند، نمی‌روی‌؟ سبحان‌ الله! برخیز و به‌ خدمتش‌ بشتاب‌ و سخنانش‌ رابشنو!»   
همه‌ ما دست‌ از غذا کشیدیم‌ و متحیر شدیم‌ و بهت‌ و سکوت‌ جمع‌ ما را فرا گرفت‌. زهیر که از رویارویی با امام حسین (ع) کراهت داشت با اصرار همسرش دَلْهَم دختر عمرو <ref>الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : ۱۹۶۰ م.، ص۲۴۶؛ قس مثیر الاحزان، ابن نما حلّی، نجم الدین محمد بن جعفر، نجف اشرف: منشورات المطیعه الحیدریه، ۱۳۶۹ ﻫ ق / ۱۹۵۰ م. ، ص۴۶؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ ﻫ ق. ، ص۳۱ دیلم بنت عمرو. </ref> به دیدار امام حسین (ع) رفت. دلهم به‌ او گفت‌: «فرزند پیامبر خدا تو را می‌خواند، نمی‌روی‌؟ سبحان‌ الله! برخیز و به‌ خدمتش‌ بشتاب‌ و سخنانش‌ رابشنو!»   


زهیر برخاست‌ و به‌ نزد امام‌ حسین (ع) رفت‌.  
زهیر برخاست‌ و به‌ نزد امام‌ حسین (ع) رفت‌.  
خط ۴۱: خط ۴۱:
به‌ همسرش‌ نیز گفت‌: «من‌ تو را طلاق‌ دادم‌. همراه‌ برادرت‌ به‌ خانه‌ برگرد!»   
به‌ همسرش‌ نیز گفت‌: «من‌ تو را طلاق‌ دادم‌. همراه‌ برادرت‌ به‌ خانه‌ برگرد!»   


همسرش برایش دعا کرد و‌ گفت‌: «خداوند برایت‌ خیر بخواهد. در روز قیامت‌ نزد جدّ حسین(ع)، پیامبر (ص) ‌مرا نیز‌ یاد کن.» <ref>مثیر الاحزان، ابن نما حلّی، نجم الدین محمد بن جعفر، نجف اشرف: منشورات المطیعه الحیدریه، 1369 ﻫ ق / 1950 م. ، ص46؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، 1385 ﻫ ق. ، ص31. </ref>   
همسرش برایش دعا کرد و‌ گفت‌: «خداوند برایت‌ خیر بخواهد. در روز قیامت‌ نزد جدّ حسین(ع)، پیامبر (ص) ‌مرا نیز‌ یاد کن.» <ref>مثیر الاحزان، ابن نما حلّی، نجم الدین محمد بن جعفر، نجف اشرف: منشورات المطیعه الحیدریه، ۱۳۶۹ ﻫ ق / ۱۹۵۰ م. ، ص۴۶؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵ ﻫ ق. ، ص۳۱. </ref>   


آن‌گاه‌ زهیر به‌ همراهانش‌ تعریف کرد: «سال‌ها پیش‌ در زمان‌ عثمان‌، ما در یکی‌ از سرزمین‌های‌ خزر به‌ نام‌ ”بَلَنْجَر“ به‌ جنگ‌ دریایی‌ رفته‌ بودیم‌ و با کفار می‌جنگیدیم‌. خدای‌ متعال‌ ما را بر دشمنان‌ پیروزی‌ داد و غنایم‌ فراوان‌ به‌ دست‌ آوردیم‌ و بسیار خوشحال‌ شدیم‌. سلمان‌ باهلی‌ یا سلمان‌ فارسی‌ به ‌ما گفت‌: آیا از این‌ فتح‌ و این‌ همه‌ غنایم‌ خشنودید؟ پاسخ‌ دادیم‌: آری، گفت‌: آن‌ هنگام‌ که‌ جنگ‌ در رکاب ‌آل‌ محمد را درک‌ می‌کنید و در راه‌ او با دشمنان‌ مبارزه‌ می‌نمایید، باید از این‌ لحظه‌ نیز شادتر و مسرورتر باشید. امام حسین (ع) این‌ جمله‌ سلمان‌ را به‌ یاد من‌ انداخت‌. من اکنون شیعه‌ حسین ‌شده‌ام.» <ref>تاریخ بلعمی، تکمله و ترجمه تاریخ طبری، بلعمی، ابو علی محمد بن محمد، تهران: انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ، 1341 ش.، ج5، ص396. </ref>   
آن‌گاه‌ زهیر به‌ همراهانش‌ تعریف کرد: «سال‌ها پیش‌ در زمان‌ عثمان‌، ما در یکی‌ از سرزمین‌های‌ خزر به‌ نام‌ ”بَلَنْجَر“ به‌ جنگ‌ دریایی‌ رفته‌ بودیم‌ و با کفار می‌جنگیدیم‌. خدای‌ متعال‌ ما را بر دشمنان‌ پیروزی‌ داد و غنایم‌ فراوان‌ به‌ دست‌ آوردیم‌ و بسیار خوشحال‌ شدیم‌. سلمان‌ باهلی‌ یا سلمان‌ فارسی‌ به ‌ما گفت‌: آیا از این‌ فتح‌ و این‌ همه‌ غنایم‌ خشنودید؟ پاسخ‌ دادیم‌: آری، گفت‌: آن‌ هنگام‌ که‌ جنگ‌ در رکاب ‌آل‌ محمد را درک‌ می‌کنید و در راه‌ او با دشمنان‌ مبارزه‌ می‌نمایید، باید از این‌ لحظه‌ نیز شادتر و مسرورتر باشید. امام حسین (ع) این‌ جمله‌ سلمان‌ را به‌ یاد من‌ انداخت‌. من اکنون شیعه‌ حسین ‌شده‌ام.» <ref>تاریخ بلعمی، تکمله و ترجمه تاریخ طبری، بلعمی، ابو علی محمد بن محمد، تهران: انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ، ۱۳۴۱ ش.، ج۵، ص۳۹۶. </ref>   
==نقش در واقعه کربلا==
==نقش در واقعه کربلا==


منوی ناوبری