Automoderated users، ربات‌ها، دیوان‌سالاران، checkuser، مدیران نظرات، مدیران رابط کاربری، Moderators، پنهانگران، مدیران
۴٬۰۱۷
ویرایش
عنقاى اصفهانى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «زندگینامه نامش میرزا محمد حسین،تخلص شعرى‌اش«عنقا»ملقب به ملک الشعرا و زاد...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
عنقای اصفهانی از شعرای سده سیزدهم است. | |||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | |||
| نام =عنقای اصفهانی | |||
| تصویر = | |||
اندازه تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام اصلی =میرزا محمد حسین | |||
| زمینه فعالیت = | |||
| ملیت = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| والدین = فرزند [[هماى شیرازى]] | |||
| تاریخ مرگ = | |||
| محل مرگ = | |||
| علت مرگ = | |||
| محل زندگی = | |||
| مختصات محل زندگی = | |||
| مدفن = | |||
|در زمان حکومت = | |||
|اتفاقات مهم = | |||
| نام دیگر = | |||
|لقب =ملک الشعرا | |||
|بنیانگذار = | |||
| پیشه =شاعر و خوشنویس | |||
| سال‌های نویسندگی = | |||
|سبک نوشتاری =سبک خراسانی و بیشتر سبک عراقی | |||
|کتاب‌ها = | |||
|مقاله‌ها = | |||
|نمایشنامه‌ها = | |||
|فیلم‌نامه‌ها = | |||
|دیوان اشعار = | |||
|تخلص =«عنقا» | |||
|فیلم(های) ساخته بر اساس اثر(ها)= | |||
| همسر = | |||
| شریک زندگی = | |||
| فرزندان = | |||
|تحصیلات = | |||
|دانشگاه = | |||
|حوزه = | |||
|شاگرد = | |||
|استاد = | |||
|علت شهرت = | |||
| تأثیرگذاشته بر = | |||
| تأثیرپذیرفته از = | |||
| وب‌گاه = | |||
|گفتاورد = | |||
|امضا = | |||
}} | |||
==زندگینامه== | |||
نامش میرزا محمد حسین، تخلص شعرى‌اش «عنقا» ملقب به ملک الشعرا و زادگاهش اصفهان و بزرگ‌ترین فرزند [[هماى شیرازى]] از شعراى پرآوازۀ سدۀ سیزدهم هجرى است و [[طرب اصفهانى]] و [[سهاى اصفهانى|سُهاى اصفهانى]] دو برادر اویند. | |||
عنقا در محضر پدر ادیب و دانشمندش (هما) به تحصیل علوم و فنون و خوشنویسى پرداخت و به خاطر طبع آزاده و خصلت درویشى و وسعت مشربى که داشت، غالبا با شعرا و عرفا و اهل سیر و سلوک و قلندران معاشر بود و از مردم دو رنگ و ظاهرپرست و دنیادار پرهیز مى‌کرد. | |||
شادروان [[جلال الدین همایى|استاد جلال الدین همایى]] (سنا) در مقدمۀ برگزیدۀ دیوان سه شاعر اصفهان شرح مبسوطى دربارۀ او نگاشته‌اند. | |||
دامنه تأثیر آثار عاشورایى عنقاى اصفهانى | سبک شعرى عنقاى اصفهانى== | ||
طبع عنقاى اصفهانى در قصیده متأثر از شیوه متقدمین بوده و غالبا در سبک خراسانى طبع آزمایى مى‌کرده ولى در غزل و مراثى به سبک عراقى متمایل بوده است. آثار منظوم وى از رسایى و شیوایى و ساختار محکم لفظى و غناى محتوایى برخوردار است. | |||
==دامنه تأثیر آثار عاشورایى عنقاى اصفهانى== | |||
در سده سیزدهم هجرى شعراى آیینى بسیارى به آفرینش آثار منظوم عاشورایى پرداخته‌اند که نام و یاد آنان براى همیشه در خاطر شیفتگان ادب عاشورا زنده خواهد ماند و عنقاى اصفهانى در زمره این شاعران آیینى است.همت تحسین‌برانگیز این شاعران و رویکرد جدى آنان به احیاى فرهنگ عاشورا موجبات استمرار روند تکاملى شعر عاشورا را در قلمرو زبان فارسى فراهم آورده است. | در سده سیزدهم هجرى شعراى آیینى بسیارى به آفرینش آثار منظوم عاشورایى پرداخته‌اند که نام و یاد آنان براى همیشه در خاطر شیفتگان ادب عاشورا زنده خواهد ماند و عنقاى اصفهانى در زمره این شاعران آیینى است.همت تحسین‌برانگیز این شاعران و رویکرد جدى آنان به احیاى فرهنگ عاشورا موجبات استمرار روند تکاملى شعر عاشورا را در قلمرو زبان فارسى فراهم آورده است. | ||
برگزیده آثار عاشورایى عنقاى اصفهانى | ==برگزیده آثار عاشورایى عنقاى اصفهانى== | ||
شادروان استاد جلال الدین همایى (سنا) برگزیده‌اى از آثار منظوم عنقاى اصفهانى را به همراه آثار دو تن دیگر از شعراى اصفهان در یک مجموعه ارایه کرده‌اند و ما به نقل منتخبى از آثار ماتمى عنقا براى ثبت در این تذکره بسنده مى‌کنیم: | |||
{{ب| اى باد صبا!نافه گشا بلکه تو باشى | پیغامبر کرب و بلا بلکه تو باشى }} | ===غزل مرثیه کربلا=== | ||
{{شعر}} | |||
{{ب| اى باد صبا! نافه گشا بلکه تو باشى | پیغامبر کرب و بلا بلکه تو باشى }} | |||
{{ب| بر | {{ب| بر گونه، به خمِ زلف على اکبر ناشاد | غارتگر چین، شور ختا بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| با شبه پیمبر-على اکبر شه دین گفت: | مقصود خدا از شهدا بلکه تو باشى }} | {{ب| با شبه پیمبر-على اکبر شه دین گفت: | مقصود خدا از شهدا بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| جامى است لباب ز | {{ب| جامى است لباب ز بلا، وز کف ساقى | نوشنده آن جام بلا بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| لیلا به خم زلف على دست زد و گفت: | سر حلقه ارباب وفا بلکه تو باشى }} | {{ب| لیلا به خم زلف على دست زد و گفت: | سر حلقه ارباب وفا بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| با شور حسینى به نوا گفت سکینه: | کاى عمه!پناه اسرا بلکه تو باشى }} | {{ب| با شور حسینى به نوا گفت سکینه: | کاى عمه! پناه اسرا بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| در کرب و بلا گفت به شاه | {{ب| در کرب و بلا گفت به شاه شهدا، عشق: | در مرتبه، شاه شهدا بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| گفتا به جوابش شه بى‌یار که:اى عشق! | در کوى | {{ب| گفتا به جوابش شه بى‌یار که: اى عشق! | در کوى وفا، راهنما بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| هر شب ز غمت ناله و فریاد برآریم | فریادرس روز جزا بلکه تو باشى }} | {{ب| هر شب ز غمت ناله و فریاد برآریم | فریادرس روز جزا بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| در ماتمت امروز همى زار بنالیم | فرداى | {{ب| در ماتمت امروز همى زار بنالیم | فرداى جزا، شافع ما بلکه تو باشى }} | ||
{{ب| (عنقا)!بسرا نوحه دلسوز جگرکاه | مقبول حسین از | {{ب| (عنقا)! بسرا نوحه دلسوز جگرکاه | مقبول حسین از شعرا، بلکه تو باشى <ref>''همان''، ص 780 و 781.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | |||
===مرثیه شهداى کربلا=== | |||
{{شعر}} | |||
{{ب| آمد محرم و باز چون ابر نوبهارى | از چشم مردمان شد سیل سرشک جارى }} | {{ب| آمد محرم و باز چون ابر نوبهارى | از چشم مردمان شد سیل سرشک جارى }} | ||
{{ب| جاى | {{ب| جاى سرشک، توفان آن به کنیم جارى | از دیده بر شهیدان چون ابر نوبهارى }} | ||
{{ب| بر حال | {{ب| بر حال سوگواران، خون جگر چو باران | آن به چو غمگساران اى دل! ز دیده بارى }} | ||
{{ب| | {{ب| دلهاى داغداران اى باغبان! به یاد آر | در ساحت گلستان گر لاله‌اى بکارى }} | ||
{{ب| اى باد عنبرین‌بو!مجروح قاسم | {{ب| اى باد عنبرین‌بو! مجروح قاسم و، تو | از نافه‌هاى آهو در جیب مشک دارى؟! }} | ||
{{ب| با اکبر دلارا با ناله گفت لیلا: | تو در میان اعدا چون گل میان خارى }} | {{ب| با اکبر دلارا با ناله گفت لیلا: | تو در میان اعدا چون گل میان خارى }} | ||
{{ب| در کربلا گذر | {{ب| در کربلا گذر کن، بر قتلگه نظر کن | رو ترک جان و سر کن کاین است شرط یارى }} | ||
{{ب| بر گنج علم یزدان بنشست شمر | {{ب| بر گنج علم یزدان بنشست شمر و، برخاست | از اهل بیت اطهار، افغان و آه و زارى }} | ||
{{ب| در خاک و خون سکینه غلتان چو دید شه را | گفتا:پدر!ز جا خیز بنشین به شهریارى }} | {{ب| در خاک و خون سکینه غلتان چو دید شه را | گفتا: پدر! ز جا خیز بنشین به شهریارى }} | ||
{{ب| بنگر که شمر و | {{ب| بنگر که شمر و خولى، از تیغ و از تازیانه | این مى‌کشد به زورم، و آن مى‌کشد به زارى }} | ||
{{ب| جا داشت شاه مظلوم گوید به طفل معصوم | کاى داغدار محروم!خو کن به سوگوارى }} | {{ب| جا داشت شاه مظلوم گوید به طفل معصوم | کاى داغدار محروم! خو کن به سوگوارى }} | ||
{{ب| چندان گریست زینب بر کشته برادر | کز شش جهت فراتى شد از سرشک جارى }} | {{ب| چندان گریست زینب بر کشته برادر | کز شش جهت فراتى شد از سرشک جارى }} | ||
{{ب| | {{ب| کلثوم، اشکباران گفتا ز داغ یاران | کاى چرخ بر اسیران وقت است رحمت آرى }} | ||
{{ب| (عنقا) نه من ننالم از شور راست | نالان درین گلستان چون من بود هزارى }} | |||
{{ب| اى پشت دین احمد! پر شد ز کفر، عالم | وقت است دست غیرت از آستین برآرى <ref>''همان''، ص 782 و 783.</ref> }} | |||
{{پایان شعر}} | |||
محمد علی مجاهدی، کاروان شعر | ==منابع== | ||
محمد علی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''، زمزم هدایت، ج1، ص 388-390. | |||
==پی نوشت== | |||