صفی علی شاه‌: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو

صفی علی شاه‌ (ویرایش)

نسخهٔ ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۰۴

۵۱٬۸۹۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
تغییرمسیر به صفى اصفهانى
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (تغییرمسیر به صفى اصفهانى)
برچسب: تغییر مسیر جدید
 
خط ۱: خط ۱:
= '''حذفیییی''' =
#تغییر_مسیر[[صفى اصفهانى]]
حاج میرزا محمّد حسن اصفهانی ملقب به «صفی علیشاه» عارف مشهور و مؤسس سلسله‌ی صفی علیشاهی و قطب سلسله‌ی نعمت اللهی و از فضلا و علمای متصوفه‌ی تهران بود. وی در سوم شعبان سال 1251 ه. ق. در اصفهان متولد شد و پس از آموختن مبادی علوم از بیست سالگی به شیراز، کرمان، یزد، مشهد و سپس به هند و حجاز مسافرت‌هایی کرد، و بالاخره به تهران آمد، و در آن جا اقامت گزید. بعدها یکی از خواص مریدان وی قطعه زمینی در محله‌ی شاه آباد به وی تقدیم نمود و او در آن‌جا خانقاهی وسیع بنا نهاد و مدت هشت سال در آن جا به سر برد و پس از 65 سال در روز چهارشنبه بیست و چهارم ذی القعده‌ی سال 1316 هجری وفات یافت و در خانقاه خویش مدفون گردید.
 
صفی علی شاه مردی دانا و سخن‌سنج و نیک محضر و خوش صحبت بود و مریدانش از او کرامت‌ها نقل می‌کنند. وی طبعی روان و منطقی استوار داشته است.
 
آثار صفی علیشاه از این قرار است: «زبدة الاسرار»، «مثنوی بحر الحقایق»، «عرفان الحق»، «میزان العرفه» و «تفسیر قرآن».
 
مثنوی زبدة الاسرار که در بیان و اسرار شهادت و تطبیق با سلوک الی اللّه سروده شده است و هم چنین دربرگیرنده رموز عرفان و شهادت شهیدان راه حق و حقیقت به نظم کشیده شده را در سفر به هندوستان سروده است.
 
مهم‌ترین اثر او تفسیر قرآن است که به نظم آورده و حاوی اشعار خوب و مهیّج است. <ref>ر. ک. به لغت نامه دهخدا ذیل اسم صفی علیشاه.</ref>
 
 
{{شعر}}
از کتاب زبدة الاسرار اشعاری را انتخاب کرده و می‌آوریم:
 
{{ب| ای مغنی پرده‌ی دیگر نواز|چنگ را کن بر نوای عشق ساز }}
 
{{ب| کن دمی تألیف نی را در نغم‌|تا ز خود گردم مگر آن دم عدم }}
 
{{ب| در نوای نی چون نی سر تا قدم‌|بر بیان نینوا کردم قلم }}
 
{{ب| نی، نوا برداشت باز از نینوا|بندبندم شد چون نی اندر نوا }}
 
{{ب| نی، نوای نینوا را باز کرد|نینوا را با نوا همراز کرد }}
 
{{ب| نینوا چبود محلّ ابتلا|گوش کن تا با تو گویم ماجرا }}
 
{{ب| پای تا سر جان و عقل و هوش باش‌|بر بیانم هوش دار و گوش باش <ref>زبدة الاسرار؛ ص 32.</ref> }}
 
{{ب| هر زمانی الرحیلی شاه عشق‌|می‌زند بر رهروان راه عشق }}
 
{{ب| گرم تا گردند و بی‌افسر دوند|در طریق بندگی از سر دوند }}
 
{{ب| هر زمانت گرچه عالم مشرکند|عارفان هستند گرچه اندکند }}
 
{{ب| الرحیل عشق اندر کربلا|بود بانگ العطش ز اهل ولا }}
 
{{ب| زان صدا گشتند هفتاد و دو تن‌|در ره عرفان و عشقت ممتحن }}
 
{{ب| زان به میدان ولایت تاختند|جان و سر را در ولایت باختند }}
 
{{ب| زان صدا عباس میر خافقین‌|دست و سر را داد در راه حسین <ref>همان؛ ص 116.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
{{ب| شاه عشق آن مالک الملک فقط|کرد در میدان قیام اندر وسط }}
 
{{ب| در رکابش انبیا حاضر همه‌|بر جمال لم یزل ناظر همه }}
 
{{ب| او چو شمع و انبیا پروانه‌اش‌|پیش شمعش جان به کف پروانه‌وش }}
 
{{ب| تا نماند غیر حق دمساز حق‌|بانگ «هل من ناصری» شد راز حق }}
 
{{ب| کیست کایندم دم ز منصوری زند|ناصر بالذّات را یاری کند }}
 
{{ب| اندرین دشت بلا حق جو شود|او همه حق گردد و حق او شود }}
 
{{ب| در ره عشقم فنا گردد کنون‌|مالک ملک بقا گردد کنون }}
 
{{ب| قطره را بگذارد و عُمّان شود|جان دهد بهر خدا جانان شود }}
 
{{ب| چون نوای «قَبل موتو ان تموت»|شد بلند از نای «حیّ لا یَمُوت» }}
 
{{ب| بود طفلی شیرخوار اندر حرم‌|کآفرینش را پدر بُد در کرم }}
 
{{ب| خورده از پستان فضل آن پسر|شیر رحمت، طفل جان بو البشر }}
 
{{ب| گرچه خوانند اهل عالم اصغرش‌|من ندانم جز ولیّ اکبرش }}
 
{{ب| بر امید جان‌نثاری آن زمان‌|خویش را افکند از مهد امان }}
 
{{ب| دست از قنداق جان بیرون کشید|بندهای بسته را برهم درید }}
 
{{ب| آری آری شیر حق است ای ولد|آنکه در گهواره اژدرها درد }}
 
{{ب| بانگ برزد کای غریب بینوا|نیستی بی‌کس هنوز این سو بیا }}
 
{{ب| مانده باقی بین ز اصحاب کرم‌|شیرخوار خسته جانی در حرم }}
 
{{ب| بانگ زد کای ساقی بزم الست‌|شیرخوار از کودکی شد می‌پرست }}
 
{{ب| شیرخوار عشق از امداد پیر|شد ز بوی باده مست و شیرگیر }}
 
{{ب| شیرخوارم گرچه من شیر حقم‌|زهره شیران بدّرد ابلقم }}
 
{{ب| شیرخوارم لیک شیرم مست شد|چرخ در میدان عزمم پست شد }}
 
{{ب| صید معنی شد شکار پنجه‌ام‌|هین بیا کز زخم هجران رنجه‌ام }}
 
{{ب| عزم کوی دوست چون داری بیا|ارمغانی بر به درگاه خدا }}
 
{{ب| قابل شاه ارمغان کوچک است‌|کو به قیمت بیش و در وزن اندک است }}
 
{{ب| نزد شاهان تحفه اندک‌تر خوشست‌|که توان بگرفت نه پیش شه به دست }}
 
{{ب| ارمغان این لؤلؤ شهوار بر|نزد خسرو زر دست افشار بر }}
 
{{ب| شاهباز وحدتم من در نشست‌|عیب نبود شاهم ار گیرد به دست }}
 
{{ب| نیست دست از بهر دفع دشمنت‌|دست آن دارم که گیرم دامنت }}
 
{{ب| گر که نتوانم به میدان تاختن‌|سوی میدان جان توانم باختن }}
 
{{ب| گر ندارم گردن شمشیر جو|تیر عشقت را سپر سازم گلو }}
 
{{ب| چون شنید از گوش غیبی بی‌صدا|خالق اصوات بانگ آشنا }}
 
{{ب| عشق بر پیغام اصغر شد سروش‌|آمد آواز علی شه را به گوش }}
 
{{ب| تاخت سوی خیمه‌گه بار دگر|تا از آن صاحب صدا جوید اثر }}
 
{{ب| دید کاصغر کرده عزم آن دیار|گشته از خرگاه هستی دست و بار }}
 
{{ب| برگرفتش جیب و عزم راه کرد|روی همّت سوی قربانگاه کرد }}
 
{{ب| بند بر تفصیل نبود کار عشق‌|تا چه کرد آن شاه در بازار عشق }}
 
{{ب| هرچه بودش پاک با حق تاخت زد|مهره‌ها را بر دو حرف از باخت زد }}
 
{{ب| چون به میدان بر سر دست پدر|آیت کبرای حق شد جلوه‌گر }}
 
{{ب| جان نمرود شقی گفتی هله‌|بود در جسم پلید حرمله }}
 
{{ب| تیر او چون کفر او بالا گرفت‌|در گلوی حق نژادی جا گرفت }}
 
{{ب| شرع بازان حرز جان قرآن کنند|تیر پس بر صاحب قرآن زنند <ref>همان؛ ص 68- 79 گزینش اشعار.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
{{ب| قبله‌ی اهل وفا شمشیر حق‌|فارس میدان قدرت شیر حق }}
 
{{ب| حضرت عبّاس کآمد ما صدق‌|بر «ید اللّه ایدیهم» ز حق }}
 
{{ب| بر حسین از یک صدای العطش‌|دست و سر را کرد با هم پیشکش }}
 
{{ب| دست هشت و سوی حق بی‌دست رفت‌|اشتر کف کرده تا حق مست رفت }}
 
{{ب| دید عباس آن که دین را شد پناه‌|گشته قحط آب اندر خیمه‌گاه }}
 
{{ب| ز العطش برپاست بانگ کودکان‌|آمد اندر نزد شاه انس و جان }}
 
{{ب| کی شه بی‌مثل و بی‌انباز و یار|گشته‌ام در راه عشقت دست و بار }}
 
{{ب| ز ابر عشقت بر سرم بارش گرفت‌|کشت زار هستیم آتش گرفت }}
 
{{ب| گفت از غیر تو دل برداشتم‌|هر دو عالم را ز کف بگذاشتم }}
 
{{ب| بر تن من دست و بر دستم علم‌|العطش وانگه بپا ز اهل حرم }}
 
{{ب| دست عباس ار نباشد صف شکن‌|بهر یاری تو نبود گو به تن }}
 
{{ب| گر عَلَم باشد مرا زین پس به دست‌|مر عَلَم را نام من باشد شکست }}
 
{{ب| گر فتد دست علمدارت چه غم‌|گو نیابد مر شکستی بر علم }}
 
{{ب| نک علم را جانب میدان زنم‌|گر شوم بی‌دست بر کیوان زنم }}
 
{{ب| سوی میدان بلا تازم سمند|نام خود تا چون علم سازم بلند  }}
 
{{ب| مر توان بردن ز یمن بیرقت‌|گوی نام از عاشقان مطلقت }}
 
{{ب| در میان عاشقان پاکباز|چون علم گردم به عالم سرفراز }}
 
{{ب| خوش ز خون خویش از میدان جنگ‌|باز گردانم علم را سرخ رنگ }}
 
{{ب| سرخ رنگی مر علم را آبروست‌|هر ظفر یابد به جنگ او سرخ روست }}
 
{{ب| چون علم گردید از خون سرخ رنگ‌|رو سفید آید علمدارت ز جنگ }}
 
{{ب| سرخ رویی علتش منصوریست‌|رنگ زرد آثاری از رنجوری است }}
 
{{ب| در فلک شمس است سرخ و با شکوه‌|زرد رو گردد نشیند چون به کوه }}
 
{{ب| تا مرا دست علم بگرفتن است‌|مر علم را ننگ از دست من است }}
 
{{ب| چون فتد دست علم‌گیر از تنم‌|خود به منصوری علم را ضامنم }}
 
{{ب| سرخ رو برگردم از میدان جنگ‌|هم علم را سازم از خون سرخ رنگ }}
 
{{ب| گر نیفتد از بدن در عشق یار|دست باشد بر بدن بهر چه کار }}
 
{{ب| سرکه در عشقت نگردد پیش جنگ‌|سر مخوانش هست بر تن بار ننگ }}
 
{{ب| سینه کز عشقت نشان تیر نیست‌|سینه نبود آن حصیر کهنه‌ایست }}
 
{{ب| رفتم اینک همّتی خواهم ز شاه‌|بلکه آرم آبی اندر خیمه‌گاه }}
 
{{ب| یعنی آید آبم از عشقت به روی‌|ریزد از آبم نریزد آبروی }}
 
{{ب| این بگفت و بحر جانش کرد جوش‌|شد به میدان مشک بی‌آبی به دوش }}
 
{{ب| طالب مسکین کجایی گوش گیر|مشک بی‌آبی طلب بر دوش گیر }}
 
{{ب| باز گویا چشم فهمت خواب رفت‌|نه پی آب هم چنین بی‌تاب رفت }}
 
{{ب| یا که نشنیدی تو گفتار مرا|یا نکردی فهم اسرار مرا }}
 
{{ب| ز آنچه گفتم با تو اندر این کتاب‌|باز پنداری که رفت او بهر آب؟ }}
 
{{ب| هست عباس علی خود بحر جود|چشمه‌ی ایجاد و ینبوع <ref> ینبوع: چشمه.</ref> وجود }}
 
{{ب| هفت بحر از بحر جودش یک نم است‌|بحر امکان خود جهانی ز آن یم <ref> یم: دریا.</ref> است }}
 
{{ب| تا نه پنداری که رفت از بهر آب‌|سوی میدان با چنان شور و شتاب }}
 
{{ب| رفت با مشک از پی آب طلب‌|تا تو را آموزد آداب طلب }}
 
{{ب| دعوت عشق است بانگ العطش‌|آن صدا را دست و سر کن پیشکش }}
 
{{ب| داعی حق چون زند بانگ به خویش‌|سر به کف بگذار و رو مردانه پیش }}
 
{{ب| دست از هستی فروشوی سوی او|چون فتادت دست، سر کن گوی او }}
 
{{ب| چون فتادت دست از دوش ای پسر|سینه کن بر تیر عشق او سپر }}
 
{{ب| چون فتادت دست بر دندان تو مشک‌|گیر تا گیرد فلک بر خود ز رشک }}
 
{{ب| ز آنکه از حمل امانت آسمان‌|کرد ابا و کرده‌ای تو حمل آن }}
 
{{ب| چونکه دست افتاد از دوشت به تیغ‌|سینه بر تیرش سپر کن بیدریغ }}
 
{{ب| سینه‌ات چون شد ز ناوک چاک‌چاک‌|چشم را کن وقف بر تیر هلاک }}
 
{{ب| چون به تیرش چشم را کردی نیاز|کن به تیغش زود گردن را دراز }}
 
{{ب| چون جدا شد سر ز دوشت بی‌درنگ‌|استخوان خویش را کن وقف سنگ }}
 
{{ب| هست یعنی تا که آثاری ز تو|آید اندر عشق او کاری ز تو }}
 
{{ب| چون نماندت هیچ آثاری به جا|گشته‌ای در وی «فناء فی الفنا» }}
 
{{ب| در حسین این‌سان علمدار حسین‌|شد فنا تا یافت اسرار حسین }}
 
{{ب| کرد سر سودا به بازار حسین‌|در دو عالم گشت سردار حسین }}
 
{{ب| در ره حق داد دست حق‌پرست‌|دستها شد جمله او را زیردست }}
 
{{ب| چون ید اللّه دست عبّاس علیست‌|پس یقین دست خدا دست ولیست <ref> زبدة الاسرار؛ ص 122- 125.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
{{ب| چون علی اکبر شهید کربلا|نور چشم انبیا و اولیا }}
 
{{ب| دید کآن سلطان اقلیم وجود|خالق جان مالک غیب و شهود }}
 
{{ب| مانده همچون ذات خود فرد و وحید|جمله اصحابش ز تیغ کین شهید }}
 
{{ب| شاه را چون دید تنها آن جناب‌|ترک هستی کرد و آمد نزد باب }}
 
{{ب| گفت کای سلطان ملک جان و دین‌|واصلان را منزل حقّ الیقین }}
 
{{ب| برق عشقت سوخت یک جا خرمنم‌|سالک راه فنایت، نک منم }}
 
{{ب| هرکه در راه تو سر داد آن ولی است‌|ترک سر کردن کنون کار علی است }}
 
{{ب| من علیّم در تو لیکن دانیم‌|فانیم گر لایق آن دانیم }}
 
{{ب| آمدم تا از تو گیرم رخصتی‌|خضر راه عشق اینک همّتی }}
 
{{ب| گفت شاهش کای دُرّ دریای عشق‌|مظهر حسن، آیت کبرای عشق }}
 
{{ب| رو که هستم من به دل دمساز تو|تا به منزل همدم و همراز تو }}
 
{{ب| چون علی اکبر به تأیید پدر|سوی میدان فنا شد ره سپر }}
 
{{ب| چون سراج معرفت وهّاج شد|مصطفایی جانب معراج شد }}
 
{{ب| جبرئیل عقل تا میدان عشق‌|در رکاب آن مه کنعان عشق }}
 
{{ب| چون به میدان دست بر شمشیر زد|تیغ لا بر فرق غیر پیر زد }}
 
{{ب| ذات باقی نیست یعنی جز حسین‌|عین نفی‌اند این تمام و نفی عین }}
 
{{ب| جبرئیل عقل از رفتار ماند|خانه خالی، غیر رفت و یار ماند }}
 
{{ب| شمس میدان تاب وحدت برفروخت‌|پرده‌های عقل و کثرت را بسوخت  }}
 
{{ب| گرم شد ز آن جلوه جان آن جناب‌|در قتال خصم هی زد بر عقاب }}
 
{{ب| وصف توحیدش چو در دل رخ نمود|هیکلی را دید کافرون دیده بود }}
 
{{ب| سرّ لو کشف الغطا شد منجلی‌|دید راز آن علی را این علی }}
 
{{ب| چیست لو کشف الغطا توحید عین‌|هیکل توحید نبود جز حسین }}
 
{{ب| شد چو بر وی کشف اسرار وجود|دید در دار وجود اندر شهود }}
 
{{ب| جز حسین بن علی دیّار نیست‌|اوست فرد و هیچ با او یار نیست }}
 
{{ب| ذات عالی اوست باقی جمله پست‌|نیست با او هیچ و او در جمله هست }}
 
{{ب| عالم اسماء چو شد بر وی عیان‌|ماند باقی یک تعیّن بس گران }}
 
{{ب| گفت زین روی زاده‌ی شاه شهید|این تعیّن را به جان ثقل الحدید }}
 
{{ب| هرچه نوشید از کف ساقی شراب‌|تشنه‌تر گردید و شد جویای آب }}
 
{{ب| لاجرم مستسقی جامی ز شاه‌|گشت و از میدان شد اندر خیمه‌گاه }}
 
{{ب| کای پدر از تشنگی جانم گداخت‌|بنده را شاید از جامی نواخت }}
 
{{ب| گرچه ز اقسام تعیّن رسته‌ام‌|کرده سنگینی آهن خسته‌ام }}
 
{{ب| زین تعیّن ساز جانم را خلاص‌|تا شوم مطلق ز قید عام و خاص }}
 
{{ب| چون علی در ذات عالی شد فنا|زان فنا شد مالک ملک بقا }}
 
{{ب| پس دهانش را به خاتم مُهر کرد|تا نگردد فاش راز اهل درد }}
 
{{ب| هرکه را اسرار حق آموختند|مُهر کردند و دهانش دوختند }}
 
{{ب| چون علی در ذات شاه ذو العلی‌|شد فنا اندر فنا اندر فنا }}
 
{{ب| سوی میدان شد روان بهر ستیز|جسم خود را کرد وقف تیغ تیز }}
 
{{ب| آن ز حق بیگانگان بد پسند|کاهل شرع و قاری قرآن بُدند }}
 
{{ب| بهر قتل حق ز هر سو تاختند|کین حق را ظاهر از دل ساختند }}
 
{{ب| جسم حق چو از کینه‌ی اهل هلاک‌|گشت از شمشیر و خنجر چاک‌چاک }}
 
{{ب| شد سوی افلاک وحدت رهسپر|برد از میدان کثراتش بدر }}
 
{{ب| چون حسین آواز ادرک یا ابا|زو شنید آمد به میدان دغا }}
 
{{ب| دید نبود در جهان از وی اثر|گشت هرسو در سراغش رهسپر }}
 
{{ب| زد صدا او را به آواز جلی‌|کت نبینم در کجایی یا علی }}
 
{{ب| گفت ای شه در بیابان فنا|نیستم دیگر مکان و حدّ و جا }}
 
{{ب| از مکان و لا مکان بیرون شدم‌|عین ذات حضرت بی‌چون شدم }}
 
{{ب| چون علی را اندرین کثرت نیافت‌|هشت کثرت را و در وحدت شتافت }}
 
{{ب| دید در صحرای وحدت واردش‌|متصل با ذات پاک واحدش <ref>همان؛ ص 154- 162 گزینش اشعار.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
{{ب| چون که شاه عشق را در کربلا|عشق زد در دشت جانبازی صدا }}
 
{{ب| ظهر عاشورا در آن صحرای کین‌|دید خود را بی‌کس و یار و معین }}
 
{{ب| ذو الجلال فرد با تیغ و سلاح‌|هشت پا را در رکاب ذو الجناح }}
 
{{ب| عزم میدان کرد چون حلّال عشق‌|زینب از پی با زبان حال عشق }}
 
{{ب| گفت کای لب تشنه‌ی بحر وصال‌|بعد ازینت در کجا بینم جمال }}
 
{{ب| گفت بیرون از مکان و لا مکان‌|چون شدی یابی ز دیدارم نشان }}
 
{{ب| هان برو زینب که خواهی شد اسیر|هست جانت زین اسیری ناگزیر }}
 
{{ب| حق تو را بهر اسیری فرد کرد|گرچه گردونی اسیر گرد کرد }}
 
{{ب| روی گردون را اگر گیرد غبار|کی توان انداخت گردون را ز کار }}
 
{{ب| بحر توحیدی تو، گر پر شد کفت‌|سوخت کفها خواهد از موج و تفت }}
 
{{ب| حق تو را خواهد اسیر از بهر آن‌|که نماید خاکیان را امتحان }}
 
{{ب| از اسیری تو حق را حکمتی است‌|سرّ حق را در اسیری شوکتی است }}
 
{{ب| حق تو را خواهد اسیر سلسله‌|از رضای حق مکن خواهر گله }}
 
{{ب| چون اسیرت خواست حق، چالاک شو|زیر بار امرِ حق بی‌باک رو }}
 
{{ب| گنج توحیدی تو، از ویران مرنج‌|ز آنکه در ویرانه باشد جای گنج }}
 
{{ب| امر حق زنجیر و جان تو اسد|هست تا باشد ترا جان در جسد }}
 
{{ب| چون به زنجیر اوفتادی شاد باش‌|بند را همدست با سجّاد باش }}
 
{{ب| باش هم زنجیر با او در سلوک‌|هم مطیع امر آن رأس الملوک }}
 
{{ب| هر دو زنجیر بلا را قابلید|زانکه از یک دوده و یک حاصلید }}
 
{{ب| نک ز میدان بانگ طبل جنگ خاست‌|رو که رفتم فتح و نصرت با خداست }}
 
{{ب| حق مرا زد بانگ حالی ز ارجعی‌|کی نیوشد راز حق را مدعی }}
 
{{ب| هین برو زینب که عصر آمد به پیش‌|صبح خویشی، شام خویشی، عصر خویش }}
 
{{ب| جمله صحبت در اسیری عصر باد|عصرها را همّت ذو النصر باد }}
 
{{ب| رو یتیمان مرا غمخوار باش‌|در بلا و در شداید یار باش }}
 
{{ب| رو که هستم من بهر جا همرهت‌|آگهم از حال قلب آگهت }}
 
{{ب| چون شوی بر ناقه‌ی عریان سوار|دربه‌در گردی به هر شهر و دیار }}
 
{{ب| نیستم غافل دمی از حال تو|آیم از سر هرکجا دنبال تو }}
 
{{ب| رو که سوی شام خواهی شد روان‌|با علی آن صبح وصل عارفان }}
 
{{ب| دان غنیمت شام غم را در عمل‌|زین سفر طالع شدت صبح ازل }}
 
{{ب| نردبان عشق باشد راه شام‌|زان به معراج آیی ای احمد مقام }}
 
{{ب| راه شام ای جان من منهاج تست‌|زان خرابه شام غم، معراج تست }}
 
{{ب| چون خرابه گشت جایت شاد باش‌|تا که گنج حق شود بر خلق فاش }}
 
{{ب| رو اسیری را کنون آماده باش‌|امر حق را بنده‌ی آزاده باش }}
 
{{ب| هان برو زینب که دردت بی‌دواست‌|دردمندِ حق طبیب درد ماست }}
 
{{ب| رو که بیمار مرا یارش تویی‌|غلطد از هرسو پرستارش تویی }}
 
{{ب| چون رود بیمارت اندر سلسله‌|بد مکن دل، شو دلیل قافله }}
 
{{ب| بر کسی عین دعای بد مکن‌|باب رحمت را به خلقان سد مکن }}
 
{{ب| او چو شیر و امر حق زنجیر حق‌|کی سر از زنجیر تابد شیر حق }}
 
{{ب| گر دعای بد کنی فیض خدا|قطع گردد از تمام ماسوا }}
 
{{ب| پس صبوری در اسیری پیشه کن‌|ریشه‌ی بی‌طاقتی را تیشه کن }}
 
{{ب| گر خورد سیلی سکینه دم مزن‌|عالمی ز ان دم زدن برهم مزن }}
 
{{ب| حتم شد از حق اسیری بر شما|خلق تا بینند حق را در شما }}
 
{{ب| گر شوی بی‌چادر و معجر سزاست‌|کاین دلیل معرفت بهر خداست }}
 
{{ب| کنز مخفی پیش از این بنهفته بود|شیر هستی در نیستان خفته بود }}
 
{{ب| خواست او خود را عیان و آشکار|هم تو را بر ناقه‌ی عریان سوار }}
 
{{ب| تا شود مفتوح راه معرفت‌|بر همه خلقان ز آثار و صفت }}
 
{{ب| پس تو را لازم بود بی‌معجری‌|تا شود ظاهر کمال حیدری }}
 
{{ب| تا نگردد بسته بازویت به بند|هم سر من بر سر نی تا بلند }}
 
{{ب| کنز مخفی کی شود ظاهر تمام‌|پس ز سر رو بر اسیری سوی شام }}
 
{{ب| شو به شام و کوفه خواهر در به در|تا که بشناسند خلقت سر به سر }}
 
{{ب| من بدون این اسیری گر شهید|می‌شدم هم باز حق بد ناپدید }}
 
{{ب| آن اسیری زین شهادت بس سر است‌|در اسیری تو حق پیداتر است <ref>همان؛ ص 34- 53.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
'''سرّ طلب یاری نمودن:'''
 
 
{{ب| لا جرم در کربلا عشاق چند|بانگ حق چون شد ز نای حق بلند }}
 
{{ب| کالصلا ای عاشقان جان فروش‌|زان صدا کردند ترک جان و هوش }}
 
{{ب| خود منادی شد خدا و زد صدا|اهل رحمت را که یاران الصلا }}
 
{{ب| من لباس آدمی کردم به بر|تا مؤثر را که بیند در اثر }}
 
{{ب| عاشق خود بودم و در این لباس‌|جلوه کردم تا که باشد حق‌شناس }}
 
{{ب| رخت بستم واحد از ملک وجود|آمدم تنها به میدان شهود }}
 
{{ب| تا در این صحرا که گردد یار من‌|وز بهای جان خرد دیدار من  }}
 
{{ب| من همان گنج نهانستم که بود|پادشاه و مالک ملک وجود }}
 
{{ب| خواستم تا خویش را ظاهر کنم‌|وز ظهور خویش فاش آن سرّ کنم }}
 
{{ب| آمدم از ملک وحدت بی‌سپاه‌|تا که را چشمی بود بینا به شاه }}
 
{{ب| وا نمودم خویش را اینسان فقیر|تا که یابد واحدی را در کثیر }}
 
{{ب| چونکه بد بی‌یار ذات واحدم‌|بی‌کس از وحدت به کثرت آمدم }}
 
{{ب| آمدم بی‌یار تا یارم که شد|وندر این صحرا خریدارم که شد }}
 
{{ب| چون نبد مثلی و انبازی مرا|هم نباشد یار و همرازی مرا }}
 
{{ب| چونکه تنها بوده ذاتم از قدم‌|هم در این صحرا زدم تنها علم }}
 
{{ب| هرکسی را من معین و مونسم‌|گرچه اینسان بی‌معین و بی‌کسم }}
 
{{ب| بی‌کسی مستلزم ذات من است‌|ذات من برهان اثبات من است }}
 
{{ب| گر چنین بی‌مونس و یارم به جاست‌|بهر بی‌یاران چو من یاری کجاست }}
 
{{ب| ای خنک جانی که غمخوارش منم‌|او بود یار من و یارش منم }}
 
{{ب| من ندارم یار و بی‌یاری نکوست‌|هرکه با من کرد یاری یارم اوست }}
 
{{ب| یاری من کار هر اوباش نیست‌|سرّ سلطانی به هرکس فاش نیست }}
 
{{ب| کو کسی کامروز یار من شود|پرده درّد پرده‌دار من شود }}
 
{{ب| گشته‌ام بی‌یار که بود یار حق‌|ترک سر گوید شود سردار حق }}
 
{{ب| سر که دارد نوبت سربازی است‌|جان چه باشد وقت جان پردازیست }}
 
{{ب| مرحبا جانی که جانانش منم‌|جان دهد بهر من و جانش منم }}
 
{{ب| روز میدان داری اهل دل است‌|بارهای عاشقان بر منزل است }}
 
{{ب| گر در اینجا باری افتد چه غمست‌|ز انکه زینجا تا بمنزل یک دمست }}
 
{{ب| اندرین منزل ز اوفو للعهود|محمل زینب به جا آمد فرود }}
 
{{ب| الصلا ای عهد با حق بستگان‌|وز تعیّن‌های هستی رستگان }}
 
{{ب| هرکه جانش بر سر عهد بلاست‌|گو در آید عهد را روز وفاست }}
 
{{ب| قائل قول الستم من هلا|کیست ثابت بر سر قول بلی }}
 
{{ب| ای بلی گویان کجا و کیستید|امتحان حق در آمد بیستید }}
 
{{ب| بر سر عهد بلی گر واقفید|ذات حق را بر تجلّی عارفید }}
 
{{ب| الصلا، ای سالکان راه عشق‌|ره سر آمد گشت ظاهر شاه عشق }}
 
{{ب| گر سری دارید با او حاضر است‌|سوی میدان بی‌معین و ناصر است }}
 
{{ب| جز زنانی چند و اطفالی صغیر|نیست یاری بهر سلطان نصیر }}
 
{{ب| عترت حق بی‌معین و مونسند|اندرین صحرا غریب و بی‌کسند }}
 
{{ب| عترت حق را درین صحرا کجاست‌|یاوری کو بر سر عهد بلی است }}
 
{{ب| اهل بیت خویش را جان آفرین‌|خواست بی‌یار اندرین صحرای کین }}
 
{{ب| تا که گردد یار این جمع اسیر|حق کند زین یاریش نعم النصیر }}
 
{{ب| زین اعانت عین اللّهش کند|بر مکان و لا مکان شاهش کند }}
 
{{ب| جان دهد جان آفرین و جان شود|جان اهل جان و هم جانان شود }}
 
{{ب| جان او را ذات پاکم ضامنست‌|با وجود آن که جان هم از منست }}
 
{{ب| لیک هرکس جان به راه من دهد|بر سر و بر جان من منّت نهد }}
 
{{ب| گرچه باشد صد هزاران منّتم‌|بر کسی کو یافت جان از رحمتم }}
 
{{ب| لیک دارم منّتش را هم قبول‌|که دهد جان در ره آل رسول }}
 
{{ب| صیحه‌ی حق حضرت بی‌چون و چند|چون بدینسان گشت در میدان بلند }}
 
{{ب| هرکسی جان داشت از جا کنده شد|طالب این نعمت پاینده شد }}
 
{{ب| جان موجودات یکجا ز ان خروش‌|گشت از جا کنده و آمد به جوش }}
 
{{ب| جان موجودات یکجا زان صدا|ز ابتدای خلق عالم تانها }}
 
{{ب| گشت حاضر از پی غمخواریش‌|هر وجودی تا نماید یاریش }}
 
{{ب| بود بیماری اسیر بستری‌|حق نژادی، بی‌کسی، بی‌یاوری }}
 
{{ب| رفته بود از ضعف بیماری ز هوش‌|صیحه حق مرو را آمد به گوش }}
 
{{ب| نیم جانی بود اندر جسم او|هم ز جانبازان اسیری قسم او }}
 
{{ب| جست از جا ز آن صدا همچون سپند|شد علیل حق ز جای خود بلند }}
 
{{ب| کامدم ای دوست اینک ناتوان‌|هست اندر تن هنوزم نیم جان }}
 
{{ب| جان نباشد آن که از بهر تو نیست‌|خشک باد آبی که در نهر تو نیست }}
 
{{ب| آمدم ای دوست با حال خراب‌|گردنم را شد غم عشقت طناب }}
 
{{ب| هست عشقت بر خلایق مفترض‌|ترک جان را خواست کی عاشق عوض }}
 
{{ب| آمدم ای دوست با جان بی‌دریغ‌|بار دم گر بر سر آتش جای تیغ }}
 
{{ب| کودکانی چند بر دنبال او|هریکی آشفته‌تر ز احوال او }}
 
{{ب| و آن زنان خسته جان پیرامنش‌|هریکی بگرفته بر کف دامنش }}
 
{{ب| کای علیل ناتوان بی‌شکیب‌|می‌روی چون از سر جمعی غریب }}
 
{{ب| گفت بردارید دست از جان من‌|جان تمنّا می‌کند جانان من }}
 
{{ب| از صدایش سنگ از جا کنده شد|بهر جانبازی مطیع و بنده شد }}
 
{{ب| جانکه نبود در تن ما بهر او|دربدر باد از بلاد و شهر او }}
 
{{ب| می‌روم تا جان کنم بر وی نثار|جان دگر در تن بود بهر چکار }}
 
{{ب| دل بر او گر خون نگردد نی دلست‌|از دل بی‌سوز به سنگ و گلست }}
 
{{ب| زانکه سنگ و گل برو سوزد مدام‌|خواهد از نار غمش سوزد تمام  }}
 
{{ب| کرده سنگ و گل ز حدّ خود خروج‌|در غمش دارد به دل فکر عروج }}
 
{{ب| نه من آخر بر خلایق داورم‌|در غمش از سنگ و گل نی کمترم }}
 
{{ب| جان ندارد آنکه بهر عشق او|دارد از حق روح و جانی آرزو }}
 
{{ب| من که دارم نیم جانی در جسد|عشق زنجیر است و جان من اسد }}
 
{{ب| می‌کشد زنجیر عشقم بی‌حدید|کی ازین زنجیر، تانم سرکشید }}
 
{{ب| نیست جانم را ز زنجیرش گله‌|خویش را خواهد همی در سلسله }}
 
{{ب| دید چون از دور شاه آن کشمکش‌|شمس اجلالش بخرگه کرد رش }}
 
{{ب| منعطف کرد او عنان ذو الجناح‌|رفع غوغا تا کند ز اهل صلاح }}
 
{{ب| دید کان بیمار بی‌یار علیل‌|عشق بر وی داده بانگ الرحیل }}
 
{{ب| گفت یکجا ترک جان و نام ننگ‌|شیشه‌ی جان را زند خواهد به سنگ }}
 
{{ب| و آن اسیران مانعش ز آن آرزو|در میانشان هست زینسان گفتگو <ref>همان؛ ص 203- 209.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
'''مکالمه امام شهدا با سیّد سجّاد (ع):'''
 
 
{{ب| کرد او را بانگ شه کای شیر حق‌|مر که داری عار از زنجیر حق }}
 
{{ب| ور نداری ننگ مردانه و دلیر|بایدت گشتن به راه حق اسیر }}
 
{{ب| بر اسیرانی تو میر قافله‌|شیر حق را ننگ نبود سلسله }}
 
{{ب| سلسله عشقست و حقّت شیربان‌|دل بر آن زنجیر خوش کن شیرسان }}
 
{{ب| این اسیری از شهادت سر بود|زیر تیغت هر دمی صد سر بود }}
 
{{ب| نیست هرکس قابل زنجیر دوست‌|بر تو این زنجیر شد تقدیر دوست }}
 
{{ب| تو وجود مطلقی دور از گله‌|ذات پاکت را تعیّن سلسله }}
 
{{ب| کای وجود لا بشرط ای بی‌گله‌|گرددش تنگ از تعیّن حوصله }}
 
{{ب| ذات مطلق را تعیّن حوصله است‌|لا بشرطی لازمش این سلسله است }}
 
{{ب| سلسله معلول و علّت شیر بود|پس نشاید شیر بی‌زنجیر بود }}
 
{{ب| ز آنکه علّت منفک از معلول نیست‌|نزد اهل دانش این مجهول نیست }}
 
{{ب| علّتی تو و این همه معلول تست‌|وز تو عقل اولین مجعول تست }}
 
{{ب| هرکسی از تست ذاتش بی‌خلل‌|تو به ذات پاک خویشی مستقل }}
 
{{ب| ای علی تا هست جان من به تن‌|این تعیّنهاست فرع ذات من }}
 
{{ب| چون شوم من کشته گردم در شهود|این تعیّنها تو را فرع وجود }}
 
{{ب| گرچه از ذاتت تعیّن مشتق است‌|لیک ذاتت از تعیّن مطلق است }}
 
{{ب| بعد من خواهش شدن خوار و اسیر|بر تعیّنها خداوند و امیر  }}
 
{{ب| دست و پایت رفت چون در سلسله‌|کرد باید در تعیّن حوصله }}
 
{{ب| سلسله سرّ تعیّنهای تست‌|کان ز امر حق به دست و پای تست }}
 
{{ب| زین تعیّنها نگردی خُلق تنگ‌|گردنت را گشت چون او پالهنگ }}
 
{{ب| گر شوی دلگیر زان قید و اثر|عالم امکان شود زیر و زبر }}
 
{{ب| با تعیّنها بساز و دم مزن‌|دم از آنچه پیشت آید هم مزن }}
 
{{ب| تنگ گردد شیر را گر حوصله‌|درّد و اندازد از خود سلسله }}
 
{{ب| سلسله‌ی تو گر ز دست و پا فتد|چرخ از گردش جهان ز اجزا فتد }}
 
{{ب| سلسله پس لازم ذات تو است‌|وین تعیّنها ز اثبات تو است }}
 
{{ب| سلسله چبود ترا بر دست و پا|فرق بعد از جمع در عین بقا }}
 
{{ب| سلسله چبود ترا نسبت به ذات‌|آن تعیّنهای اسماء و صفات }}
 
{{ب| گرچه این دم از تعیّن برتری‌|ساعتی دیگر تعیّن پروری }}
 
{{ب| رو به خیمه ای ولّی ذو المنم‌|تا نبینی زیر تیغ دشمنم }}
 
{{ب| ورنه‌ی آسوده از احوال من‌|بین به میدان قدرت و اجلال من <ref>همان؛ ص 209- 211.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
'''تفویض امامت به امام سجّاد (ع):'''
 
 
{{ب| شد طبیب دردمندان یار عشق‌|بر سر بالین آن بیمار عشق }}
 
{{ب| کای طبیب دردهای بی‌دوا|حال تو چونست برگو ماجرا }}
 
{{ب| نک ز جا برخیز نبود وقت خواب‌|حق سلامت می‌رساند گو جواب }}
 
{{ب| ای علی آورده‌ام از حق پیام‌|بر تو من بعد از تحیّات و سلام }}
 
{{ب| کای علیل من تبارک بر تو باد|خلعت شاهی مبارک بر تو باد }}
 
{{ب| مالک الملکی و سلطان وجود|مظهر من مظهر غیب و شهود }}
 
{{ب| گردنت بود ای به قدرت شیر من‌|از ازل زیبنده‌ی زنجیر من }}
 
{{ب| جز تو جانی را نبود این حوصله‌|پس مبارک بر تو باد این سلسله }}
 
{{ب| چون پیام دوست بشنید آن علیل‌|از زبان حق بدون جبرئیل }}
 
{{ب| برگشود او دیده‌ی حق بین خویش‌|دید حق را بر سر بالین خویش }}
 
{{ب| احمدی برگشته از معراج قرب‌|مر علی را هشته بر سر تاج قرب }}
 
{{ب| خود پیام آورده خلاق جلیل‌|خود پیمبر بر علی خود جبرئیل }}
 
{{ب| آن پیمبر از علی بر خاص و عام‌|وین ز خود بهر علی دارد پیام }}
 
{{ب| شد علیل حق بلند از جایگاه‌|بوسه باران کرد خاک پای شاه }}
 
{{ب| گفت کای درد و غمت درمان من‌|ای فدای درد عشقت جان من }}
 
{{ب| دردمندی ای خوشا بر حال او|که تو پرسی از کرم احوال او }}
 
{{ب| گر تو پرسی حال بیماران غم‌|بس گوارا باشد این درد و الم }}
 
{{ب| چونکه زنجیر تو را من قابلم‌|زیر این زنجیر خوش باشد دلم }}
 
{{ب| من به زنجیر تو دارم افتخار|شیر حق را نیست از زنجیر عار }}
 
{{ب| ناطق آمد نقطه‌ی ذات علی‌|شد علی برهان اثبات علی }}
 
{{ب| کنز مخفی بود چون ذات علی‌|گشت از ذات علی هم منجلی }}
 
{{ب| هست رازی اندرین معنی خفی‌|چون نگوید چونکه می‌داند صفی }}
 
{{ب| نی ندانم چنگ ذوقت ساز نیست‌|گوش هرکس لایق این راز نیست }}
 
{{ب| حق تعالی بر صفّی ممتحن‌|کشف کرد اسرار خود رانی بمن }}
 
{{ب| گنج علم علم الاسماء صفیست‌|نی صفّی اینهم ز اسرار خفیست }}
 
{{ب| آنکه در من دم زمن زد نی منم‌|مشنو اینهم ز اسرار خفیست }}
 
{{ب| راز حق را ای اخی نبود حجاب‌|پرده‌ی آن خود تویی نیکو بیاب }}
 
{{ب| پرده ز آن هشتند پیش خانه‌ها|تا نهان مانند از بیگانه‌ها }}
 
{{ب| هستی تو مردم بیگانه است‌|پرده ز آن بهر تو پیش خانه است }}
 
{{ب| تا تو را باقیست زین هستی کمی‌|شاهد آن راز نامحرمی }}
 
{{ب| الغرض گردید یکجا منجلی‌|نقطه‌ی ذات حسین اندر علی }}
 
{{ب| بود دریایی نهان در زیر کف‌|جوش کرد از قعر و کف شد برطرف }}
 
{{ب| موج زن شد بحر ذخّار وجود|وز علی فرمود اظهار وجود }}
 
{{ب| چون علی در ملک دین شد پادشاه‌|عزم میدان کرد شاه از خیمه‌گاه <ref> همان؛ ص 288- 290.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
'''مکالمه امام (ع) با فرزندش حضرت سکینه (س):'''
 
 
{{ب| شد سکینه دامنش را برگرفت‌|داستان عاشقی از سر گرفت }}
 
{{ب| کای پدر داری دگر عزم کجا|دل ز ما بگرفته‌ای دیگر چرا }}
 
{{ب| مر ز ما ظاهر خطایی دیده‌ای‌|که دل از ما بی‌کسان ببریده‌ای }}
 
{{ب| گفت شه دارم هوای کوی دوست‌|آنکه در هر جا نگهدار تو اوست }}
 
{{ب| می‌روم گر من خدا یار شماست‌|ظاهر و باطن نگهدار شماست }}
 
{{ب| مر علی شد بر شما شاه و امیر|با علی همراه خواهی شد اسیر }}
 
{{ب| در اسیری او شما را یاور است‌|تا به مقصد رهنما و رهبر است }}
 
{{ب| چون علی شد رهنما ای نور عین‌|می‌رساند عنقریبت بر حسین }}
 
{{ب| این بگفت و تاخت در میدان سمند|من چگویم ز این پس آمد نطق بند }}
 
{{ب| عقل شد بس تنگ میدان سخن‌|گشته ویلان در بیابان سخن <ref>همان؛ ص 290 و 291.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
{{شعر}}
'''مثنوی عقل و عشق:'''
 
 
{{ب| مرغ عشقم باز در پرواز شد|باب عشقم باز بر دل باز شد }}
 
{{ب| نغمه‌ی دیگر در این ره ساز کرد|داستان عشق و عقل آغاز کرد }}
 
{{ب| عشق و عقل عاشقان را گوش کن‌|حالشان را پیشوای هوش کن }}
 
{{ب| عاشقی کاو را به جان زد برق عشق‌|جانش از پا تا به سر شد غرق عشق }}
 
{{ب| همچنین در کربلا سلطان عشق‌|چون روان گردید بر میدان عشق }}
 
{{ب| عقل آمد راه او را سخت بست‌|عشق آمد از دو کونش رخت بست }}
 
{{ب| عقل نرمی کرد و با پرهیز رفت‌|عشق گرمی کرد و آتش ریز رفت }}
 
{{ب| عقل برهان گفت و استدلال یافت‌|عشق مستی کرد و استقلال یافت }}
 
{{ب| عقل راهش از ره قانون گرفت‌|عشق گفت این حرف را هنگام نیست }}
 
{{ب| عقل گفتا زین رهت مقصود چیست‌|عشق گفت این راه را مقصود نیست }}
 
{{ب| عقل گفتا تخم ناکامی مپاش‌|عشق گفتا بند ناکامی مباش }}
 
{{ب| عقل گفت از جوع طفلان و عطش‌|عشق گفت از وقت وصل و عیش خوش }}
 
{{ب| عقل گفت از اهل بیت و راه شام‌|عشق گفت از صبح وصل و دور جام }}
 
{{ب| عقل از زنجیر و آن بیمار گفت‌|عشق از سودای زلف یار گفت }}
 
{{ب| عقل گفت از زینب و شهر دمشق‌|عشق گفت از شهریار و شهر عشق }}
 
{{ب| عقل گفت از بزم و بیداد یزید|عشق گفت از حظّ دیدار و مزید }}
 
{{ب| عقل گفتا از اسیری سرگذشت‌|عشق گفتا آب‌ها از سرگذشت }}
 
{{ب| عقل گفت از جان گذشتن خواریست‌|عشق گفتا روح را تن حائلست }}
 
{{ب| عقل گفت اینسان که جانرا کرد خوار|عشق گفتا آنکه خواهد وصل یار }}
 
{{ب| عقل گفتا چون کنی با این عیال‌|عشق گفت از جمله باید انفصال }}
 
{{ب| عقل گفتا از ملامت کن حذر|عشق گفتا شو ملامت را سپر }}
 
{{ب| عقل از اهل و عیالش بیم داد|عشق بر کف جامش از تسلیم داد }}
 
{{ب| عقل گفتا رو برون زین کارزار|عشق گفتا راهها را بست یار }}
 
{{ب| عقل گفتا صلح کن با این سپاه‌|عشق گفتا جنگ ریزد ز ان نگاه }}
 
{{ب| عقل گفت از فتنه بیزار است دوست‌|عشق گفت این فتنه‌ها از چشم اوست }}
 
{{ب| عقل گفتا کن سلامت اختیار|عشق گفتا گر گذارد چشم یار }}
 
{{ب| عقل گفتا محنت از هرسو رسید|عشق گفت آغوش بگشا کاو رسید }}
 
{{ب| عقل گفتا کار آمد رو به خویش‌|عشق گفتا یار آمد رو به پیش }}
 
{{ب| عقل گفت از زخم بسیارم غمست‌|عشق گفت ار او نهد مرهم کمست }}
 
{{ب| عقل آمد از در الصلح خیر|عشق گفتا خیر و شر نبود ز غیر }}
 
{{ب| عقل گفتا نیست شر در فعل دوست‌|عشق گفتا نیست شری جمله اوست }}
 
{{ب| عقل گفت از نوک تیر و ناوکش‌|عشق گفت از غمزه‌های چابکش }}
 
{{ب| عقل گفت از تشنه کامی و تبش‌|عشق گفت از لعل جانان بر لبش }}
 
{{ب| عقل گفتا هوش بگشا بهر او|عشق گفت آغوش بگشا بهر او }}
 
{{ب| عقل بنمودش شماتت‌های عام‌|عشق بستودش ز یار خوش کلام }}
 
{{ب| عقل گفت از جور خصم غافلش‌|عشق گفت از لطف یار یکدلش }}
 
{{ب| عقل محکم کرد بنیان قیاس‌|عشق برهم ریخت بنیاد و اساس }}
 
{{ب| عقل طرح هستی از لولاک ریخت‌|عشق بر چشم مطرح خاک ریخت }}
 
{{ب| عقل آمد از در تقوی و شرع‌|عشق درهم کوفت بیت اصل و فرع }}
 
{{ب| عقل حرف از مصلحت گفت و مآل‌|عشق برد از مصلحت وقت و مجال }}
 
{{ب| عقل آوردش بهوش از بعد و قبل‌|عشق آوردش بجوش از بانگ طبل }}
 
{{ب| عقل گفتا با بلا نتوان ستیز|عشق گفتا زین بلا نتوان گریز }}
 
{{ب| عقل گفتا بر بلا کس رو نکرد|عشق گفتا غیر شیر و غیر مرد }}
 
{{ب| عقل گفت از تن کجا سازی وطن‌|عشق گفت آنجا که نبود جان و تن }}
 
{{ب| عقل تا می‌دید بهر او صلاح‌|عشق بردش سوی میدان ذو الجناح }}
 
{{ب| باز آنجا عقل دست و پای کرد|بهر خویش اثبات عزم و رای کرد }}
 
{{ب| گفت در جنگ عدو تأخیر کن‌|وصف خود را ز آیت تطهیر کن }}
 
{{ب| تا که بشناسندت این قوم دو دل‌|بل شوند از کرده‌ی خود منفعل }}
 
{{ب| عشق گفتا زین شناسایی چه بود|من ترا نیکو شناسم ای ودود }}
 
{{ب| جدّ تو بر ما سوی پیغمبر است‌|مادرت زهرا و بابت حیدر است }}
 
{{ب| تو خود آن شاهی که در روز الست‌|حق بعشق خویش پیمان تو بست }}
 
{{ب| مر ترا از ما سوا ممتاز کرد|باز بر دل عقده‌های راز کرد }}
 
{{ب| عهد تو ثبت است در طومار عشق‌|عارف و معروف نبود بار عشق }}
 
{{ب| تیغ برکش عهد را تکمیل کن‌|در فنای خویشتن تعجیل کن }}
 
{{ب| گوش کن تا گویمت پیغام دوست‌|ای همای حق نشین بر بام دوست }}
 
{{ب| نهی منکر گر خرد گوید درشت‌|تو نه فاروقی بیفکن سوی پشت }}
 
{{ب| کرد مرآت ترا رخسار خویش‌|دید در مرآت رویت ذات خویش }}
 
{{ب| عشق با حسن تو از روی تو باخت‌|دل به خویش از وجه نیکوی تو باخت }}
 
{{ب| نیست پیدا غیر او ز آیینه‌ات‌|کی دهد ره غیر را در سینه‌ات }}
 
{{ب| پای تا سر هیکلت مرآت اوست‌|جزء جزئت آیت اثبات اوست }}
 
{{ب| بر تن اندر جنگ پیراهن مپوش‌|در مقام وصل از ما تن مپوش }}
 
{{ب| پیرهن خواهم تو را از خون کنند|وقت مرگ از پیکرت بیرون کنند }}
 
{{ب| تا چنان کت دل بما واصل شود|هم تنت را کام جان حاصل شود }}
 
{{ب| گر تنت گردد لگدکوب ستور|باشد افزون لذت جان در حضور }}
 
{{ب| از در دیگر در آمد باز عقل‌|تا کند او را بخود دمساز عقل }}
 
{{ب| یکسر از منقول بر معقول رفت‌|عرض را بنهاد و سوی طول رفت }}
 
{{ب| گفت گر تو مظهر ذات اللهی‌|در صفات ذات مرآت اللهی }}
 
{{ب| اوست بی‌تبدیل و بی‌تغییر هم‌|رتبه‌ی مظهر نگردد بیش و کم }}
 
{{ب| خلقت اشیا به حق عاید نشد|رتبه از بهر او زاید نشد }}
 
{{ب| کی مقامی را ظهورش فاقد است‌|کز شهادت می‌نیابی آن شهود }}
 
{{ب| ز آنکه اشیا خود به ترتیب حدود|جمله موجودند بر نفس وجود }}
 
{{ب| عشق گفتا این دلیل فلسفی است‌|در مقام ما دلایل منتفی است }}
 
{{ب| عقل گو کن تیغ برهان را غلاف‌|در مقام عاشقی حکمت مباف }}
 
{{ب| مظهر حق خالق بیش و کمست‌|هرکمی از وی فزون در عالمست }}
 
{{ب| ز آن مقاماتی که ذاتش مالک است‌|این مقام و این شهادت هم یکست }}
 
{{ب| بهر عقل است این وگرنه واصلی‌|نه مقامی داند و نه منزلی }}
 
{{ب| عقل گفتا در دلایل خستگی است‌|گر کمال عشق در وارستگی است }}
 
{{ب| زین مقامی هم که داری رسته شو|بی‌مقامی را یکی شایسته شو }}
 
{{ب| جان مده بر باد و حفظ خویش کن‌|ترک این هنگامه و تشویش کن }}
 
{{ب| گر کمالست این تو بگذار از کمال‌|تا مجرّد باشی از هجر و وصال }}
 
{{ب| عشق گفتا این تجرد ای همام‌|می‌شود ثابت بحفظ این مقام }}
 
{{ب| این مقام آخر مقام سالک است‌|بر مراتب‌های مادون مالک است }}
 
{{ب| لیک عاشق زین مراتب مطلق است‌|نه به اطلاق و تقیّد ملحق است }}
 
{{ب| نه خبر دارد ز قید و بستگی‌|نه بود آگاه از وارستگی }}
 
{{ب| بل عشیق از خلق و خالق فارغست‌|از تجرّد وز علایق فارغست }}
 
{{ب| بهر مفهوم است این در سیر عشق‌|ورنه نبود عقل کامل غیر عشق }}
 
{{ب| چون عشیق از جام وحدت مست شد|عقل با عشق آمد و همدست شد <ref>همان؛ ص 353- 360.</ref> }}
{{پایان شعر}}
 
 
 
 
==منابع==
 
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ 2، ص: 980-995.
 
==پی نوشت==
[[رده:ادبیات]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:شاعران فارسی زبان]]
[[رده:شاعران متأخر]]
<references />
برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/22638»

منوی ناوبری