طرب شیرازی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو

طرب شیرازی‌ (ویرایش)

نسخهٔ ‏۳۱ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۱۰

۱۳٬۴۵۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳۱ اوت ۲۰۱۹
←‏هفت‌بند[1]
خط ۵۵: خط ۵۵:


==آثار==
==آثار==
«طرب» در غزل از شیوه بانیان نهضت بازگشت ادبى پیروى مى‌کرد و در سبک عراقى غزل مى‌سرود ولى بعدها که به قصیده‌سرایى روى آورد از شیوه متقدمان در این قالب شعرى بهره مى‌گرفت و به سبک خراسانى طبع‌آزمایى مى‌کرد و در قالب مثنوى به شیوه حکیم ابوالقاسم فردوسى شعر مى‌سروده و در مراثى عاشورایى، سبک محتشم کاشانى را به کار مى‌گرفت. طرب اصفهانى را باید از ادامه دهندگان شیوه محتشم کاشانى در مرثیه‌سرایى دانست و هفت بند او که در مراثى سالار شهیدان و واقعه کربلا سروده شده متاثر از دوازده‌بند محتشم کاشانى است و به اقتضاى او سخن گفته است.وى از چهره‌هاى ممتاز شعر آیینى در سده اخیر به شمار مى‌رود و اشعار مناقبى او در قالب‌هاى متنوع شعرى در مناقب ائمه اطهار و خاندان عصمت و طهارت -علیهم السلام- خصوصا کریمه اهل بیت حضرت معصومه -سلام اللّه علیها- در شمار آثار ممتاز آیینى به شمار مى‌رود و رویکرد جدى او به مقوله‌هاى مذهبى و ارزشى در بالندگى نخل برومند شعر آیینى در سده اخیر بى‌تاثیر نبوده است.
«طرب» در غزل از شیوه بانیان نهضت بازگشت ادبى پیروى مى‌کرد و در سبک عراقى غزل مى‌سرود ولى بعدها که به قصیده‌سرایى روى آورد از شیوه متقدمان در این قالب شعرى بهره مى‌گرفت و به سبک خراسانى طبع‌آزمایى مى‌کرد و در قالب مثنوى به شیوه حکیم ابوالقاسم فردوسى شعر مى‌سروده و در مراثى عاشورایى، سبک محتشم کاشانى را به کار مى‌گرفت. طرب اصفهانى را باید از ادامه دهندگان شیوه محتشم کاشانى در مرثیه‌سرایى دانست و هفت بند او که در مراثى سالار شهیدان و واقعه کربلا سروده شده متاثر از دوازده‌بند محتشم کاشانى است و به اقتضاى او سخن گفته است. وى از چهره‌هاى ممتاز شعر آیینى در سده اخیر به شمار مى‌رود و اشعار مناقبى او در قالب‌هاى متنوع شعرى در مناقب ائمه اطهار و خاندان عصمت و طهارت -علیهم السلام- خصوصا کریمه اهل بیت حضرت معصومه -سلام اللّه علیها- در شمار آثار ممتاز آیینى به شمار مى‌رود و رویکرد جدى او به مقوله‌هاى مذهبى و ارزشى در بالندگى نخل برومند شعر آیینى در سده اخیر بى‌تاثیر نبوده است.


===برگزیده اشعار===
===برگزیده اشعار===
خط ۱۴۱: خط ۱۴۱:


{{ب| ناگاه از فراز سِنانِ سَنانِ دون‌|خورشید سر زدی ز گریبان کربلا  }}
{{ب| ناگاه از فراز سِنانِ سَنانِ دون‌|خورشید سر زدی ز گریبان کربلا  }}
{{پایان شعر}}<br />
{{پایان شعر}}<br />'''4'''{{شعر}}
"'4'''
{{شعر}}


{{ب| از زین پشت شاه زمان بر زمین رسید|بگذشت خون ز زین و به عرش برین رسید }}
{{ب| از زین پشت شاه زمان بر زمین رسید|بگذشت خون ز زین و به عرش برین رسید }}
خط ۲۵۳: خط ۲۵۱:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


 
==== سایر اشعار ====
"'سایر اشعار"'
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| دل زنده می‌شود ز و لای تو یا حسین‌|جان تازه می‌شود ز ثنای تو یا حسین }}
{{ب| دل زنده می‌شود ز و لای تو یا حسین‌|جان تازه می‌شود ز ثنای تو یا حسین }}
خط ۲۷۷: خط ۲۷۴:


{{ب| روزی که هرکسی طلب مأمنی کند|باشد «طرب» به زیر لوای تو یا حسین  }}
{{ب| روزی که هرکسی طلب مأمنی کند|باشد «طرب» به زیر لوای تو یا حسین  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}{{شعر}}
 
{{شعر}}
{{ب| سوخت از یاد شه تشنه لبان جان و تنم‌|نه عجب باشد اگر چاک شود پیرهنم }}
{{ب| سوخت از یاد شه تشنه لبان جان و تنم‌|نه عجب باشد اگر چاک شود پیرهنم }}


خط ۲۸۶: خط ۲۸۱:
{{ب| عشق آنگونه مرا رفته چو خون در رگ و پوست‌|که گرم سر برود دل ز غمش بر نکنم  }}
{{ب| عشق آنگونه مرا رفته چو خون در رگ و پوست‌|که گرم سر برود دل ز غمش بر نکنم  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> سوخت از یاد شه تشنه لبان جان و تنم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نه عجب باشد اگر چاک شود پیرهنم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چمنی بی‌خس و خار است سر کوی حسین‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">من ز غم نعره‌زنان بلبل آن خوش چمنم </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> عشق آنگونه مرا رفته چو خون در رگ و پوست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که گرم سر برود دل ز غمش بر نکنم  </span>
|}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۲۹۶: خط ۳۰۵:
{{ب| کناره‌ی افق از شرم، سرخ گشت چو دید|که سرخ حلق علی از خدنگ حرمله شد }}  
{{ب| کناره‌ی افق از شرم، سرخ گشت چو دید|که سرخ حلق علی از خدنگ حرمله شد }}  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> روان به کوفه ز کرب و بلا چو قافله شد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">همه سرادق افلاک پر ز غلغله شد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> رخ سپهر از آن روز، پر از آبله گشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که پای نازک اطفال، پر ز آبله شد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شنیده‌اید مسافر به غیر آل علی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که تازیانه و سیلیش زاد راحله شد؟ </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کناره‌ی افق از شرم، سرخ گشت چو دید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">که سرخ حلق علی از خدنگ حرمله شد </span>
|}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۳۰۴: خط ۳۳۱:
{{ب| چون شد حرام، عیش بر اولاد مصطفی‌|گویی که عیش بر همه عالم حرام شد  }}
{{ب| چون شد حرام، عیش بر اولاد مصطفی‌|گویی که عیش بر همه عالم حرام شد  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> در شام چون که آل علی را مقام شد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">روز جهان سیاه‌تر از تیره شام شد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شاهی که گنج سرّ خدا بود سینه‌اش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چون گنج در خرابه‌ی شامش مقام شد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون شد حرام، عیش بر اولاد مصطفی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گویی که عیش بر همه عالم حرام شد  </span>
|}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۳۲۸: خط ۳۶۹:
{{ب| میدان حسینی ز ازل تا به ابد گشت‌|گر لشگر دشمن ز کران تا به کران بود  }}
{{ب| میدان حسینی ز ازل تا به ابد گشت‌|گر لشگر دشمن ز کران تا به کران بود  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> در کرب و بلا آب مگر قیمت جان بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کز تشنگی از خاک بر افلاک فغان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> پژمرد ز سوز عطش و تابش خورشید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن نوگل خندان که گل باغ جنان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نی‌ نی غلطم، خون دل از دیده‌ی اطفال‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چون سیل ز دامان سراپرده روان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> رخساره‌ی قاسم بُد اگر بُد گل نوخیز</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بالای علی بود اگر سرو روان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن شاه که بودی دهنش چشمه‌ی حیوان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خشکیده‌تر از چوب، زبانش به دهان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر نیزه سرش گرد جهان گشت چو خورشید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شاهی که تنش باعث ایجاد جهان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر پیکر مرغان گلستان حسینی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شهباز بلا بال زن از زاغ کمان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خون در عوض شیر چکید از لب اصغر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تیرش بَدَلِ آب به حلقوم روان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خونین، دل آهوی ختن گشت از این غم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از کاکل اکبر چو صبا مشک فشان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون زد به نشان حرمله آن تیر جگر دوز</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">حلق علی‌اش نی که دل ماش نشان بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> میدان حسینی ز ازل تا به ابد گشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گر لشگر دشمن ز کران تا به کران بود  </span>
|}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۳۴۸: خط ۴۳۵:
{{ب| نام حسین چون قلم صنع زد رقم‌|دندانه‌اش کلید مراد و نجات بود  }}
{{ب| نام حسین چون قلم صنع زد رقم‌|دندانه‌اش کلید مراد و نجات بود  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> یا للعجب که تشنه‌ی آب فرات بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شاهی که خاک در گهش آب حیات بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شد تشنه لب شهید میان دو نهر آب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">با آنکه مهر مادرش آب فرات بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> قسمت به کائنات کنی گر بلای او</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">افزون بلای او ز همه کائنات بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن شه چو رخ به عرصه‌ی جان باختن نمود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">روح الامین پیاده در آن عرصه مات بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> با التفات او به سوی بارگاه قرب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر جان و مال کی دگرش التفات بود؟ </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گر ذات پاک حق به صفات اندر آمدی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">می‌گفتی که ذات وی آثار ذات بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> غالی اگر نخوانی و کافر ندانی‌ام‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گویم که ذات او همه عین صفات بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن شاه از آن ثبات فرمود در بلا</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کی کوه را تحمّل صبر و ثبات بود </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نام حسین چون قلم صنع زد رقم‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دندانه‌اش کلید مراد و نجات بود  </span>
|}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۳۶۴: خط ۴۸۹:
{{ب| چون بلبل شیرین سخنِ شاه، سکینه‌|زد نعره مرا نعره‌ی او در سخن آمد  }}
{{ب| چون بلبل شیرین سخنِ شاه، سکینه‌|زد نعره مرا نعره‌ی او در سخن آمد  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> بویی ز خم گیسوی اکبر به من آورد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یا باد صبا نفحه‌ی مشک ختن آورد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شد پیرهن صبر گل از خار به تن چاک‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نامی مگر از اکبر گل پیرهن آورد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خونین کفن از باغ دمد لاله و پُر داغ‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یادی مگر از قاسم خونین کفن آورد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون جِزع <ref>جِزع: مهره‌ی یمانی، مهره‌ی سلیمانی.</ref> شه تشنه شد از اشک گهربار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خون در دل مرجان ز عقیق یمن آورد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون کشته سلیمان زمان گشت در آن دشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ز انگشت برون خاتم او اهرمن آورد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> صد چاک تن گل شد و نالان دل بلبل‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زان گل چو خبر باد به سوی چمن آورد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون بلبل شیرین سخنِ شاه، سکینه‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زد نعره مرا نعره‌ی او در سخن آمد  </span>
|}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۳۸۴: خط ۵۳۹:
{{ب| تو خیمه زدی بر زبَر عرش، چه باک است‌|بردند به تاراج اگر خیمه سرایت }}  
{{ب| تو خیمه زدی بر زبَر عرش، چه باک است‌|بردند به تاراج اگر خیمه سرایت }}  
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> ای خسرو لب تشنه که جان‌ها به فدایت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">جان‌های همه خلق به قربان وفایت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تنها نه برایت به زمین خلق بگریند</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خون گریه کند دیده‌ی جبریل برایت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تنها نه همین آدمیانند عزادار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بنشسته همه جنّ و ملک هم به عزایت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هم عاشق حقّی تو و معشوق حقیقی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هم خون خدایی تو و خونخواه خدایت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زد سنگ ستم خصم به پیشانی پاکت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بشکست ز کین آینه‌ی دوست نمایت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کردی تو فدا جان خود اندر ره امّت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ای جان جهان، جان جهان باد فدایت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تو حرمت کعبه به صفا داشتی از قدر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شد کعبه صفا بخش از آن رو، ز صفایت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر نی چو نمودند سرِ پاکِ تو شاها</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">تا حشر بوَد نای پر از شور و نوایت </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> تو خیمه زدی بر زبَر عرش، چه باک است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بردند به تاراج اگر خیمه سرایت </span>
|}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۴۱۰: خط ۶۰۳:
{{ب| آن سر که تکیه‌گاه ز دوش رسول داشت‌|خاک زمین بادیه‌اش جای متّکاست <ref>تجلی عشق در حماسه عاشورا؛ ص 168- 172.</ref> }}
{{ب| آن سر که تکیه‌گاه ز دوش رسول داشت‌|خاک زمین بادیه‌اش جای متّکاست <ref>تجلی عشق در حماسه عاشورا؛ ص 168- 172.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> ای دیده خون ببار که امشب شب عزاست‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">امشب شب عزای شهنشاه کربلاست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امشب چه روی داده که دوران پر از محن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">امشب چه روی داده که گیتی پر از بلاست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> امشب چه روی داده که احمد دلش ملول‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">امشب چه روی داده که زهرا قدش دوتاست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خاکم به سر، بود شب قتل شه شهید</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کافاق پر ز ناله و ایّام پر نواست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فردا بود که جسم جوانان هاشمی‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زیر سُمّ ستور مخالف چو توتیاست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فردا بود که تشنه لب از بهر مشک آب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">عبّاس را به تیغ دو دست از بدن جداست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فردا به تیغ «منقذ» بی‌دینِ کفر کیش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">شقّ القمر ز تارک اکبر نمود راست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فردا بود که ولوله در جان قدسیان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">فردا بود که زلزله در عرش کبریاست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فردا بود که خاک ز خون لعلگون شود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خونی که خون جگر ز غمش نافه‌ی ختاست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> یک سوی گرم موج زدن آب در فرات‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یک سوی العطش از خاک بر سماست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> سیراب وحش و طیر بیابان و تشنه لب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">اطفال بی‌گنه، به چه کیش این ستم رواست </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن سر که تکیه‌گاه ز دوش رسول داشت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خاک زمین بادیه‌اش جای متّکاست <ref>تجلی عشق در حماسه عاشورا؛ ص 168- 172.</ref> </span>
|}
<br />


==منابع==
==منابع==
Z.rashid
۳٬۴۸۸

ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/22173»

منوی ناوبری