الملهوف على قتلى الطفوف: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۲: خط ۷۲:




==نویسنده==
رضی‌الدین ابوالقاسم علی بن موسی بن جعفر بن طاووس  (م 664 ق)، از عالمان بزرگ شیعه و صاحب آثار متعددی است.


==درباره‌ی کتاب==
==درباره‌ی کتاب==
نویسندهٔ کتاب (م 664 ق)، از عالمان بزرگ شیعه و صاحب آثار متعددی است. کتاب حاضر، اثری کوتاه و خوشخوان و از منابع مهم شیعه دربارهٔ امام حسین (ع) است و از آن بدین عنوانها یاد می‌کنند: 1. الملهوف علی قتلی الطفوف، 2. الملهوف علی قتل الطفوف، 3. الملهوف علی اهل الطفوف، 4. اللهوف فی قتلی الطفوف، 5. اللهوف علی قتلی الطفوف. مشهورترین عنوان، چنانکه شیخ آقابزرگ تهرانی در الذریعة (ج 18، ص 389 و 22، ص 223)، اشاره کرده، اللهوف على قتلى الطفوف است. امّا مصحح کتاب حاضر، عنوان الملهوف على قتلى الطفوف را براى آن برگزیده و در توضیح آن گفته است: اولاً در نسخهٔ مورد اعتماد ما این عنوان آمده است؛ ثانیاً سید ابن طاووس در کتاب‌های دیگرش از کتاب حاضر با این عنوان یاد کرده است (ص 67).
 
کتاب حاضر، اثری کوتاه و خوشخوان و از منابع مهم شیعه دربارهٔ امام حسین (ع) است و از آن بدین عنوانها یاد می‌کنند: 1. الملهوف علی قتلی الطفوف، 2. الملهوف علی قتل الطفوف، 3. الملهوف علی اهل الطفوف، 4. اللهوف فی قتلی الطفوف، 5. اللهوف علی قتلی الطفوف. مشهورترین عنوان، چنانکه شیخ آقابزرگ تهرانی در الذریعة (ج 18، ص 389 و 22، ص 223)، اشاره کرده، اللهوف على قتلى الطفوف است. امّا مصحح کتاب حاضر، عنوان الملهوف على قتلى الطفوف را براى آن برگزیده و در توضیح آن گفته است: اولاً در نسخهٔ مورد اعتماد ما این عنوان آمده است؛ ثانیاً سید ابن طاووس در کتاب‌های دیگرش از کتاب حاضر با این عنوان یاد کرده است (ص 67).




خط ۸۱: خط ۸۶:


الملهوف اثری تاریخی دربارهٔ قیام امام حسین است و کتاب بالینی روحانیون در ماه محرّم و صفر. روایات کتاب بدون سند آمده و با وجود این، فی الجمله مورد اعتماد شیعه است. نزدیک به همهٔ مطالب آن دربارهٔ قیام و شهادت امام و رخدادهای بعد از آن است و از این رو، کتاب حاضر مقتل قلمداد می‌شود، نه اثری جامع دربارهٔ زندگی آن حضرت. این کتاب با بحث دربارهٔ گریستن بر مصیبت‌های اهل بیت آغاز می‌شود. آنگاه متن کتاب در سه بخش (مسلک) مرتب شده است.  
الملهوف اثری تاریخی دربارهٔ قیام امام حسین است و کتاب بالینی روحانیون در ماه محرّم و صفر. روایات کتاب بدون سند آمده و با وجود این، فی الجمله مورد اعتماد شیعه است. نزدیک به همهٔ مطالب آن دربارهٔ قیام و شهادت امام و رخدادهای بعد از آن است و از این رو، کتاب حاضر مقتل قلمداد می‌شود، نه اثری جامع دربارهٔ زندگی آن حضرت. این کتاب با بحث دربارهٔ گریستن بر مصیبت‌های اهل بیت آغاز می‌شود. آنگاه متن کتاب در سه بخش (مسلک) مرتب شده است.  


مسلک اول «در امور پیش از جنگ» است و شامل مطالبی تا پیش از ورود امام به کربلا. در این مسلک، نخست از ولادت امام و روایات رسول خدا - ص - دربارهٔ شهادت او باختصار سخن رفته و در ادامه بدین مسائل پرداخته شده است: رفتن امام به مکه برای خودداری از بیعت با یزید، نامه‌های اهل کوفه به امام، رفتن مسلم بن عقیل به کوفه و رخدادهای در آنجا، رفتن امام حسین به سوی کوفه، برخورد امام با حر، رفتن امام به کربلا. یک مطلب توجه برانگیز در این مسلک ملاحظه می‌شود: نویسنده گفته است امام حسین می‌دانست که در این سفر به شهادت می‌رسد و متعبد به آن بود (ص 99- 100). البته این مطلب نه در نسخه‌ای که کتاب حاضر بر پایهٔ آن چاپ شده، بلکه در نسخه‌های دیگر موجود است. از این رو مصحح، آن را در پاورقی آورده و احتمال داده است که حاشیهٔ مؤلف بر کتاب باشد.  
مسلک اول «در امور پیش از جنگ» است و شامل مطالبی تا پیش از ورود امام به کربلا. در این مسلک، نخست از ولادت امام و روایات رسول خدا - ص - دربارهٔ شهادت او باختصار سخن رفته و در ادامه بدین مسائل پرداخته شده است: رفتن امام به مکه برای خودداری از بیعت با یزید، نامه‌های اهل کوفه به امام، رفتن مسلم بن عقیل به کوفه و رخدادهای در آنجا، رفتن امام حسین به سوی کوفه، برخورد امام با حر، رفتن امام به کربلا. یک مطلب توجه برانگیز در این مسلک ملاحظه می‌شود: نویسنده گفته است امام حسین می‌دانست که در این سفر به شهادت می‌رسد و متعبد به آن بود (ص 99- 100). البته این مطلب نه در نسخه‌ای که کتاب حاضر بر پایهٔ آن چاپ شده، بلکه در نسخه‌های دیگر موجود است. از این رو مصحح، آن را در پاورقی آورده و احتمال داده است که حاشیهٔ مؤلف بر کتاب باشد.  


مسلک دوم «در وصف جنگ و مقدمات آن» است و رخدادهای کربلا و شهادت امام و اصحاب او.  
مسلک دوم «در وصف جنگ و مقدمات آن» است و رخدادهای کربلا و شهادت امام و اصحاب او.  


سرانجام مسلک سوم در امور پس از کشته شدن امام» است و در آن به روانه کردن اسیران به نزد ابن زیاد، دفن پیکر شهیدان، روانه کردن اسیران به شام و از آنجا به مدینه پرداخته شده است. در مسلک سوم نیز یک مطلب توجه برانگیز ملاحظه می‌شود: نویسنده گفته است اسیران اهل بیت پس از برگشت از شام به کربلا رفتند و در آنجا جابر بن عبدالله انصاری و دیگران را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین آمدند. پس همگی چند روز در آنجا به عزاداری پرداختند (ص 225). البته سید ابن طاووس در اقبال الاعمال نیز همین مطلب را می‌گوید، ولی تصریح می‌کند که در اربعین نبوده است. اقبال الاعمال (چاپ دوم: تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1367)، ج 2، ص 589.
سرانجام مسلک سوم در امور پس از کشته شدن امام» است و در آن به روانه کردن اسیران به نزد ابن زیاد، دفن پیکر شهیدان، روانه کردن اسیران به شام و از آنجا به مدینه پرداخته شده است. در مسلک سوم نیز یک مطلب توجه برانگیز ملاحظه می‌شود: نویسنده گفته است اسیران اهل بیت پس از برگشت از شام به کربلا رفتند و در آنجا جابر بن عبدالله انصاری و دیگران را دیدند که برای زیارت قبر امام حسین آمدند. پس همگی چند روز در آنجا به عزاداری پرداختند (ص 225). البته سید ابن طاووس در اقبال الاعمال نیز همین مطلب را می‌گوید، ولی تصریح می‌کند که در اربعین نبوده است. اقبال الاعمال (چاپ دوم: تهران، دارالکتب الاسلامیة، 1367)، ج 2، ص 589.
۲۳۸

ویرایش

منوی ناوبری