همای شیرازی‌: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
۷٬۸۲۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۰
اشعار حذف شده تکراری بودند
بدون خلاصۀ ویرایش
(اشعار حذف شده تکراری بودند)
خط ۱: خط ۱:
'''میرزا محمّد علی''' از شاعران قرن سیزدهم قمری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
'''همای شیرازی''' از شاعران قرن سیزدهم هجری قمری است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = همای شیرازی
| نام                    = همای شیرازی
| تصویر                  =  
| تصویر                  =  
| توضیح تصویر            =  
| توضیح تصویر            =  
| نام اصلی              = میرزا محمّد علی
| نام اصلی              = میرزا محمّدعلی
| زمینه فعالیت          =  
| زمینه فعالیت          =  
| ملیت                  =  
| ملیت                  =  
خط ۹: خط ۹:
| محل تولد                =  
| محل تولد                =  
| والدین                =   
| والدین                =   
| تاریخ مرگ              = سال 1290 ه. ق.
| تاریخ مرگ              = سال ۱۲۹۰ ه. ق
| محل مرگ                =  
| محل مرگ                =  
| علت مرگ                =  
| علت مرگ                =  
خط ۴۷: خط ۴۷:
}}
}}


== زندگینامه ==
==زندگینامه==
میرزا محمّد علی مشهور به رضا قلی خان شیرازی و متخلّص و معروف به «همای شیرازی» است. وی در شیراز متولّد شد و نزد استادان فن و هنر و ادبیّات به تحصیل پرداخت و به محضر ادیبان از جمله [[وصال شیرازی‌|وصال شیرازی]] راه یافت. سپس به سلسله‌ی تصوف پیوسته و در اصفهان رحل اقامت افکند و به تدریس فلسفه و عرفان و فنون ادب پرداخت.
میرزا محمّدعلی مشهور به رضاقلی‌خان شیرازی و متخلّص و معروف به «همای شیرازی» است. وی در شیراز متولّد شد و نزد استادان فن، هنر و ادبیّات به تحصیل پرداخت و به محضر ادیبان از جمله [[وصال شیرازی‌|وصال شیرازی]] راه یافت. سپس به سلسله‌ی تصوف پیوسته و در اصفهان رحل اقامت افکند و به تدریس فلسفه و عرفان و فنون ادب پرداخت.


همای شیرازی از معاصران و معاشران [[رضا قلی خان هدایت]] صاحب کتاب «مجمع الفصحا» بود. وی در آخر عمر به خلوت و تهجّد گرایید و به سال 1290 ه. ق. زندگی را بدرود گفت.  
همای شیرازی از معاصران و معاشران [[رضا قلی خان هدایت]] صاحب کتاب «مجمع‌الفصحا» بود. وی در آخر عمر به خلوت و تهجّد گرایید و به سال ۱۲۹۰ ه. ق زندگی را بدرود گفت.  


== آثار ==
==آثار==
دیوان همای شیرازی در دو مجلد چاپ شده است. <ref>دیوان همای شیرازی مقدمه با تلخیص. فرهنگ شاعران زبان پارسی.</ref>
[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=1196538&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دیوان] همای شیرازی در دو مجلد چاپ شده است. <ref>دیوان همای شیرازی مقدمه با تلخیص. فرهنگ شاعران زبان پارسی.</ref>


== اشعار ==
==اشعار==


=== ترکیب بند ===
===ترکیب بند===
<br />{{شعر}}{{ب| ماه محرم آمد و گشتند سوگوار|از زیر فرش تا زبر عرش کردگار }}  
{{شعر}}{{ب| ماه محرم آمد و گشتند سوگوار|از زیر فرش تا زبر عرش کردگار }}  


{{ب| چه حور، چه فرشته و چه آدم، چه اهرمن‌|چه مه، چه آفتاب و چه گردون، چه روزگار }}  
{{ب| چه حور، چه فرشته و چه آدم، چه اهرمن‌|چه مه، چه آفتاب و چه گردون، چه روزگار }}  
خط ۸۳: خط ۸۳:


{{ب| زین پس من و دو دیده‌ی خونبار خویشتن‌|و ان ناله‌های نیمه‌شب زار خویشتن  }}  
{{ب| زین پس من و دو دیده‌ی خونبار خویشتن‌|و ان ناله‌های نیمه‌شب زار خویشتن  }}  
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| چشمی که در عزای حسین اشکبار نیست|ایمن ز هول محشر و روز شمار نیست }}
{{ب| دور از لقای رحمت پروردگار هست‌|هر دیده‌ای که در غم او اشکبار نیست }}
{{ب| کار من است گریه‌ی جانسوز هر سحر|بهتر ز گریه‌ی سحری هیچ کار نیست }}
{{ب| وقتی به دست آرم اگر آب خوشگوار|چون یاد او کنم دگرم خوشگوار نیست }}
{{ب| در حیرتم که از چه ز مقراض <ref> مقراض: قیچی.</ref> آه من‌|از هم گسسته رشته‌ی لیل و نهار نیست }} 
{{ب| در لاله‌زار کرب و بلا هر چه بنگری‌|بی‌داغ هیچ لاله در آن لاله زار نیست }}
{{ب| گر سنبلی دمیده و بشکفته لاله‌ای‌|جز جان سوگوار و دل داغدار نیست }}
{{ب| سروی به غیر قدّ جوانان سروقد|ابری به غیر دیده‌ی طفلان زار نیست }}
{{ب| این سرخی افق که شود هر شب آشکار|جز خون حلق تشنه‌ی آن شیرخوار نیست }}
{{ب| جز جسم پاره‌ی آن طفل شیرخوار|یک نوگل شکفته در آن مرغزار نیست }}
{{ب| لب عندلیب نغمه‌سرا بسته در چمن‌|کس جز دل سکینه‌ی نالان هزار نیست }}
{{ب| کی آگه است از دل لیلای داغدار|آن کس که همچو لاله دلش داغدار نیست }}
{{ب| ای دل به گریه کوش که در روز واپسین‌|بی‌گریه هیچ کس به خدا رستگار نیست }}
{{ب| امروز هم که دم زند از مهر اهل بیت‌|فردا به رستخیز «هما» شرمسار نیست }}
{{ب| امروز اگر مضایقه داری ز آب چشم‌|فردا خلاصی تو ز سوزنده نار نیست }}
{{ب| ای دیده همچو ابر بهار اشکبار باش‌|ای دل تو نیز لاله صفت داغدار باش  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> ماه محرم آمد و گشتند سوگوار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از زیر فرش تا زبر عرش کردگار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چه حور، چه فرشته و چه آدم، چه اهرمن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چه مه، چه آفتاب و چه گردون، چه روزگار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> بر هر که بنگری به گریبان نهاده سر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر هر چه بگذری به مصیبت نشسته زار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از ذرّه تا به مهر همه گشته نوحه‌گر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از خاک تا سپهر همه گشته سوگوار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> هر قمریی به مرثیه خوانی به بوستان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هر بلبلی به نوحه‌سرایی به شاخسار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> نزدیک شد که شعله‌ی آه جهانیان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">در نیلگون خیام فلک افکند شرار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ماه محرّم است که در دهر شد عیان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">یا صبح محشر است که گردیده آشکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> روز قیامت ار نبود از چه خلق را</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بینم کبود جامه و گریان و بیقرار؟ </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> جانم گداخت از غم جانسوز اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آبی بر آتشم بزن ای چشم اشکبار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> این آتش نهفته که اندر دل من است‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ترسم جهان بسوزد اگر گردد آشکار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از گریه‌ی من است بگرید اگر سحاب‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از ناله‌ی من است بنالد اگر هزار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> چون نیست هیچ کس که بود غمگسار دل‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">اندوه دل بس است مرا یار و غمگسار </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زین پس من و دو دیده‌ی خونبار خویشتن‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">و ان ناله‌های نیمه‌شب زار خویشتن  </span>
|}
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> چشمی که در عزای حسین اشکبار نیست</span>
| class="b" |<span class="beyt"> چشمی که در عزای حسین اشکبار نیست</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">ایمن ز هول محشر و روز شمار نیست </span>  
| class="b" |<span class="beyt">ایمن ز هول محشر و روز شمار نیست </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> دور از لقای رحمت پروردگار هست‌</span>
| class="b" |<span class="beyt"> دور از لقای رحمت پروردگار هست‌</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">هر دیده‌ای که در غم او اشکبار نیست </span>  
| class="b" |<span class="beyt">هر دیده‌ای که در غم او اشکبار نیست </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> کار من است گریه‌ی جانسوز هر سحر</span>
| class="b" |<span class="beyt"> کار من است گریه‌ی جانسوز هر سحر</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بهتر ز گریه‌ی سحری هیچ کار نیست </span>  
| class="b" |<span class="beyt">بهتر ز گریه‌ی سحری هیچ کار نیست </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> وقتی به دست آرم اگر آب خوشگوار</span>
| class="b" |<span class="beyt"> وقتی به دست آرم اگر آب خوشگوار</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">چون یاد او کنم دگرم خوشگوار نیست </span>  
| class="b" |<span class="beyt">چون یاد او کنم دگرم خوشگوار نیست </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در حیرتم که از چه ز مقراض <ref> مقراض: قیچی.</ref> آه من‌</span>
| class="b" |<span class="beyt"> در حیرتم که از چه ز مقراض <ref> مقراض: قیچی.</ref> آه من‌</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از هم گسسته رشته‌ی لیل و نهار نیست </span>
| class="b" |<span class="beyt">از هم گسسته رشته‌ی لیل و نهار نیست </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در لاله‌زار کرب و بلا هر چه بنگری‌</span>
| class="b" |<span class="beyt"> در لاله‌زار کرب و بلا هر چه بنگری‌</span>
خط ۱۸۴: خط ۲۰۴:
|}
|}


 
{| style="margin: 0 auto; "
{{شعر}}
{{ب| از کربلا به کوفه چو شد کاروان روان|از کوه ناله خاست ز افغان کاروان }}
 
{{ب| از گریه پر ز ولوله گردید روزگار|از ناله پر ز غلغله گردید آسمان }}
 
{{ب| از کوه خاست ناله که ای قوم الحذر|از سنگ خاست گریه که ای فرقه الامان }}
 
{{ب| رخهای همچو ماه خراشیده شد چو گشت‌|سرها چو آفتاب به نوک سنان عیان }}
 
{{ب| آن سر که در کنار بپرورده فاطمه‌|بنگر چه‌ها گذشت به آن سر ز امّتان }}
 
{{ب| گاهی به دیر راهب و گاهی به بزم می‌|گه در تنور خولی و گه بر سر سنان }}
 
{{ب| گاهی فراز نیزه چو خورشید آشکار|گه همچو گوی در خم چوگان کودکان }}
 
{{ب| از جان و سر چه غم خورد ار گشت پایمال‌|آن کس که در رضای خدا سر بداد و جان }}
 
{{ب| از بس که ریخت خون جوانان فلک به خاک‌|تا حشر لاله می‌دمد از خاک بوستان }}
 
{{ب| ای چرخ دشمنی تو با دوستان حق‌|امروز نیست کز ازل این داشتی نهان }}
 
{{ب| امروز دشمنی تو با اهل بیت نیست‌|دیری است دشمنی تو بدین پاک خانمان }}
 
{{ب| فرق علی شکافتی از تیغ آبدار|پهلوی حمزه از دم زوبینِ خون‌فشان }}
 
{{ب| گوهر صفت شکستی از آسیب سنگ ظلم‌|دندان مصطفی که فدایش جهان و جان }}
 
{{ب| هرگه که نام او به زبان آورد قلم‌|صد شعله از قلم به فلک می‌زند علم  }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> از کربلا به کوفه چو شد کاروان روان</span>
| class="b" |<span class="beyt"> از کربلا به کوفه چو شد کاروان روان</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
خط ۲۷۱: خط ۲۶۱:
| class="b" |<span class="beyt">صد شعله از قلم به فلک می‌زند علم  </span>
| class="b" |<span class="beyt">صد شعله از قلم به فلک می‌زند علم  </span>
|}
|}


{{شعر}}
{{شعر}}
خط ۳۰۳: خط ۲۹۲:


{{ب| فریاد از آن گروه که با عترت رسول‌|کردند آنچه دل شود از گفتنش ملول  }}
{{ب| فریاد از آن گروه که با عترت رسول‌|کردند آنچه دل شود از گفتنش ملول  }}
{{پایان شعر}}
{{شعر}}
{{ب| جمعی که خلقت دو جهان شد بر ایشان|دادند در خرابه‌ی بی‌سقف جایشان }}
{{ب| قوم زنا به قصر زر اندود کامران‌|آل رسول در غل و زنجیر پایشان }}
{{ب| آیینه‌ی جمال خدایند و از جلال‌|خورشید هست آینه‌ی عکس رایشان }}
{{ب| آن اختران برج رسالت که آسمان‌|با صد هزار دیده بگرید بر ایشان }}
{{ب| آن خسروان کشور ایمان که از شرف‌|جبریل بود خادم دولتسرایشان }}
{{ب| جمعی که آسمان بود از مهرشان به پا|قومی که کردگار بگوید ثنایشان }}
{{ب| بیمار و خسته جان و گرفتار و ناتوان‌|جز خون دل نبود دوا و غذایشان }}
{{ب| پامال سمّ اسب جفا گشت ای دریغ‌|آن جسمها که جان دو عالم فدایشان }}
{{ب| چون اصل دین ولای رسول است و آل او|واجب بود به خلق دو عالم ولایشان }}
{{ب| آنان که پاس حرمت احمد نداشتند|جز نار قهر نیست به محشر جزایشان }}
{{ب| آنان که گریه در غم آل نبی کنند|فردوس و سلسبیل ببخشد خدایشان }}
{{ب| ای دیده گریه در غم آل رسول کن‌|خود را به روز حشر ز اهل قبول کن  }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گردون چو تیغ ظلم برون از نیام کرد</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زنگین ز خون عترت خیر الانام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خاصّان بزم قرب و عزیزان دهر را</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">خوار و حقیر در نظر خاصّ و عام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> در شام تیره منزل آل علی چو گنج‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">پنهان در آن خرابه‌ی بی‌سقف و بام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن سنگدل که آیینه‌ی شرم تیره ساخت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آیین مگر نداشت که آیین شام کرد  </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> گیرم که خون تازه جوانان حلال بود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آب فرات را که به طفلان حرام کرد؟ </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> خنگ فلک گرفت ز دست قضا عنان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">آن دم که شمر، رخش شقاوت لجام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> افتاد لرزه از ملکوت آن زمان که سر</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">از کین جدا ز پیکر آن تشنه کام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> از شش جهت ز بس که جهان انقلاب یافت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گویی مگر که روز قیامت قیام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> شد سنگ خاره آب ز صبری که در عطش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">اصحاب آن شهنشه والا مقام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> معجر به خواری از سر دخت نبی ربود</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">گردون نکو به آل علی احترام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> زینب چو دید آتش بیداد کوفیان‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">بر پا ز دود آه به گردون خیام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> آن طفل شیرخوار که در کام از عطش‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نوک خدنگ را سر پستان مام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> انصاف کس نداد به جز تیر آبدار</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کآبی به حلق تشنه‌ی آن تشنه کام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> ظلمی که شد ز کوفی و شامی بر اهل بیت‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نه کافر فرنگ و نه ترسای شام کرد </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt"> فریاد از آن گروه که با عترت رسول‌</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">کردند آنچه دل شود از گفتنش ملول  </span>
|}
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> جمعی که خلقت دو جهان شد بر ایشان</span>
| class="b" |<span class="beyt"> جمعی که خلقت دو جهان شد بر ایشان</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
خط ۳۸۰: خط ۴۰۵:
|}
|}


 
{| style="margin: 0 auto; "
{{شعر}}
{{ب| از کوفه سوی شام روان شد چو قافله|افتاد در سرادق افلاک ولوله }}
 
{{ب| شد از خروش و ناله جهان پر ز انقلاب‌|گشت از شرار آه فلک پر ز مشعله }}
 
{{ب| روز قیامت است تو پنداشتی که بود|از شش جهت زمانه پر آشوب و غلغله }}
 
{{ب| ابری که می‌گریست در آن دشت هولناک‌|چشم سکینه بود به دنبال قافله }}
 
{{ب| نیلی رخش ز سیلی شمر ای دریغ شد|آن بانویی که ماه نبودش مقابله }}
 
{{ب| طفلی که در کنار چو جان داشتی حسین (ع)|دور از پدر فتاد ز جان چند مرحله }}
 
{{ب| غلتان چو اشک خویش به دنبال کاروان‌|تن خسته و پیاده و بی‌زاد و راحله }}
 
{{ب| گه خاک کرد پاک ز رخسار همچو ماه‌|گه برکشید خار ز پای پر آبله }}
 
{{ب| آتش به روزگار زد از آه شعله‌بار|وقتی که کرد از ستم آسمان گله }}
 
{{ب| جز او که بسته پای به زنجیر ظلم داشت‌|بیمار را نبسته کسی پا به سلسله }}
 
{{ب| نشکفته غنچه‌ی چمن مرتضی دریغ‌|سیراب شد ز غنچه‌ی پیکان حرمله }}
 
{{ب| دور از پدر فتاد بدان سان که جان ز تن‌|گردون میان جان و تن افکند فاصله }}
 
{{ب| ای کاشکی که خامه‌ی تقدیر می‌کشید|یکسر به دفتر دو جهان خطّ باطله }}
 
{{ب| ظلمی که شد به عترت پیغمبر از یزید|نشنیده گوش چرخ از آن ظلم بر مزید }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> از کوفه سوی شام روان شد چو قافله</span>
| class="b" |<span class="beyt"> از کوفه سوی شام روان شد چو قافله</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
خط ۴۳۳: خط ۴۲۸:
| class="b" |<span class="beyt"> طفلی که در کنار چو جان داشتی حسین (ع)</span>
| class="b" |<span class="beyt"> طفلی که در کنار چو جان داشتی حسین (ع)</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">دور از پدر فتاد ز جان چند مرحله </span>  
| class="b" |<span class="beyt">دور از پدر فتاد ز جان چند مرحله </span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt"> غلتان چو اشک خویش به دنبال کاروان‌</span>
| class="b" |<span class="beyt"> غلتان چو اشک خویش به دنبال کاروان‌</span>
خط ۴۶۵: خط ۴۶۰:
| class="b" |<span class="beyt"> ظلمی که شد به عترت پیغمبر از یزید</span>
| class="b" |<span class="beyt"> ظلمی که شد به عترت پیغمبر از یزید</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">نشنیده گوش چرخ از آن ظلم بر مزید </span>  
| class="b" |<span class="beyt">نشنیده گوش چرخ از آن ظلم بر مزید </span>
|}
|}


 
{| style="margin: 0 auto; "
{{شعر}}
{{ب| گلگون سوار معرکه‌ی کربلا حسین|رخشنده شمع انجمن انبیا حسین }}
 
{{ب| آسوده دل ز بحر فنا شو که ایمن است‌|در کشتیی که هست در او ناخدا حسین }}
 
{{ب| جز مهر یار از همه چیزی بشست دست‌|جز عشق دوست بر همه زد پشت پا حسین }}
 
{{ب| هر جا که دید رنج و بلایی به جان خرید|روز ازل چو کرد قبول بلا حسین }}
 
{{ب| عهدی که بست کرد وفا تا به کربلا|آموخت بر جهان همه رسم وفا حسین }}
 
{{ب| اول عیال و مال و تن و جان و ملک و جاه‌|یکباره بذل کرد به راه خدا حسین }}
 
{{ب| همّت نگر که داد سر و جان و هرچه بود|بیعت ولی نکرد به آل زنا حسین }}
 
{{ب| هرچند تشنه بود لبش لیک خضر را|بر چشمه‌ی حیات شدی رهنما حسین }}
 
{{ب| فریاد از آن زمان که شد از ظلم آسمان‌|بی‌یار و بی‌برادر و بی‌اقربا حسین }}
 
{{ب| چون مصحف مجید به بت خانه‌های چین‌|تنها میان آن همه‌ی اشقیا حسین }}
 
{{ب| تنها ز گریه‌اش نه همی سنگ می‌گریست|«الدّهر قد تزلزل لمّا بکا» <ref>روزگار از گریه‌ی حسین متزلزل است.</ref> حسین }}
 
{{ب| بی‌کس میان آن همه خونخوار دشمنان‌|غیر از خدا نداشت کسی آشنا حسین }}
 
{{ب| عزم طواف تربت او کن دلا که هست‌|رکن و مقام و کعبه و سعی و صفا حسین }}
 
{{ب| گر خون‌بهای خون شهیدان طلب کند|غیر از خدا طلب نکند خون‌بها حسین }}
 
{{ب| مدح خدای راست سزاوار و گوش او|از ناسزا شنید بسی ناسزا حسین }}
 
{{ب| چون آفتاب شهره شود در همه جهان‌|گر بنگرد ز لطف به سوی هما حسین }}
 
{{ب| از آفتاب روز جزا غم مخور که هست‌|صاحب لوا به عرصه‌ی روز جزا حسین }}
 
{{ب| در عرصه‌ی قیامت و هنگام دار و گیر|غیر از ولای او نبود هیچ دستگیر <ref>دیوان همای شیرازی؛ ج 2، ص 1018.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> گلگون سوار معرکه‌ی کربلا حسین</span>
| class="b" |<span class="beyt"> گلگون سوار معرکه‌ی کربلا حسین</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
خط ۵۷۷: خط ۵۳۴:
| class="b" |<span class="beyt"> در عرصه‌ی قیامت و هنگام دار و گیر</span>
| class="b" |<span class="beyt"> در عرصه‌ی قیامت و هنگام دار و گیر</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">غیر از ولای او نبود هیچ دستگیر <ref>دیوان همای شیرازی؛ ج ص 1018.</ref> </span>
| class="b" |<span class="beyt">غیر از ولای او نبود هیچ دستگیر <ref>دیوان همای شیرازی؛ ج ۲، ص ۱۰۱۸.</ref> </span>
|}
|}


 
{| style="margin: 0 auto; "
{{شعر}}
{{ب| باز از نو شد هلال ماه ماتم آشکار|قیرگون شد روی گیتی چون سر زلفین یار }}
 
{{ب| جنبش اندر هفت گردون او فتاد از شش جهت‌|لرزه اندر چار ارکان شد عیان از هر کنار }}
 
{{ب| شد عیان اندوه و حسرت، شد نهان وجد و سرور|شادمانی رخت خود بربست و غم افکند بار }}
 
{{ب| فارغ از غم یک دل خرّم نمی‌بینم مگر|باز از نو شد هلال ماه ماتم آشکار }}
 
{{ب| کآفتاب یثرب و بطحا چون و از ملک حجاز|در عراق آمد به خاک نینوا افکند بار }}
 
{{ب| کوفیان آن عهد و پیمان را که بربستند سخت‌|سست بشکستند و بر وی تنگ بگرفتند کار }}
 
{{ب| آب در وادی روان بود روان از هر طرف‌|چشمه‌های خون ز چشم کودکان شیرخوار }}
 
{{ب| اندر آن وادی ز اشک و آه طفلان حسین (ع)|حیرتی دارم که چون گردون نیفتاد از مدار }}
 
{{ب| هریک از مردان راه دین در آن دشت بلا|جان و سر کردند در پایش به جان و دل نثار }}
 
{{ب| یک به یک زان نامداران اندر آن میدان رزم‌|جان چنین دادند اندر یاری آن شهریار }}
 
{{ب| چون که بر شاه شهیدان نوبت هیجا <ref> هیجا: جنگ، نبرد.</ref> رسید|خواست گلگون و کمند و تیغ بهر کارزار }}
 
{{ب| تا به پشت دلدل آمد بر به کف تیغ دو سر|مرتضی گفتن به میدان شد کشیده ذو الفقار }}
 
{{ب| زیر رانش بود یکرانی که بد دریا شکافت‌|در به دستش بود شمشیری که بد خارا گذار }}
 
{{ب| ساخت گردون را سپر از بیم تیغش آفتاب‌|غافل از این کو برآرد از سر گردون دمار }}
 
{{ب| از پی خون برادر راند در میدان سمند|با دلی چو بحر خون، با چشم چون ابر بهار }}
 
{{ب| تاخت بر آن خیل روبه همچو شیر خشمناک‌|الحذر <ref> الحذر: پرهیز کن.</ref> از خشم شیر شرزه هنگام شکار }}
 
{{ب| کوس از یک سو برآوردی خروش الحذر|نای از یک جا برآوردی نوای الفرار }}
 
{{ب| گشت گلگون روی خاک تیره از خون یلان‌|چو زِرنگ لاله اطراف و کنار لاله‌زار }}
 
{{ب| خسته جان و تن نزار و کام خشک و دیده تر|در دلش پیکان عشق و بر سرش سودای یار }}
 
{{ب| ذره‌آسا آفتاب افتاد اندر خاک راه‌|تا ز صدر زین به خاک ره فتاد آن تاجدار }}
 
{{ب| آن سری کز ناز دست افشاند بر تاج سپهر|بسترش شد خاک و بالینش شد از خارا و خار }}
 
{{ب| خیمه‌ی گردون ز هم بگسیخته شد تار و پود|کسوت امکان ز هم بگسست یکسر پود و تار }}
 
{{ب| زورق گردون حبابی گشت در دریای خون‌|عالم هستی به کوی نیستی شد پی‌سپار }}
 
{{ب| کی عجب باشد که اندر ماتم سبط رسول‌|خون بگرید آسمان و تیره گردد روزگار }}
 
{{ب| از خدنگ و خنجر و شمشیر و زوبین و سنان‌|از هزار افزون جراحت بود بر آن نامدار }}
 
{{ب| بس که اندر آفرینش انقلاب آمد پدید|خواست گیتی روز رستاخیز سازد آشکار }}
 
{{ب| آن تنی کز فخر پا بنهاد بر دوش رسول‌|کرد پامال ستورانش سپهر کج مدار }}
 
{{ب| خفته بر دیبا یزید و خسته در صحرا حسین (ع)|دیو بر تخت سلیمان و سلیمان خاکسار }}
 
{{ب| آل بوسفیان به کاخ و عترت طه به خاک‌|آن یکایک شادمان و این سراسر سرگوار  }}
 
{{ب| مو پریشان، رو خراشان اهل بیت شاه دین‌|نوحه‌گر بر کوهه‌ی جمّازه‌های بی‌مهار }}
 
{{ب| بر سر نعش شهیدان بس که گیسو شد پریش‌|پر عبیر و مشک شد وادی چو صحرای تتار }}
 
{{ب| تیره یا رب تا قیامت باد روی اهل شام‌|آن چنان که روزگار خصم شاه جم وقار }}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt"> باز از نو شد هلال ماه ماتم آشکار</span>
| class="b" |<span class="beyt"> باز از نو شد هلال ماه ماتم آشکار</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
خط ۷۷۷: خط ۶۶۸:
<br />
<br />


== منابع ==
==منابع==
[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ص: 916-921.]
 
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج‌ ۲، ص: ۹۱۶-۹۲۱.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
checkuser
۲٬۳۶۳

ویرایش

منوی ناوبری