۳٬۴۸۸
ویرایش
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
محیط در ماه صفر 1317 قمری در گذشت و و در مزار شیخان به خاک سپرده شد. دیوانش به دستور معیر الممالک تدوین شد وبه چاپ رسید. | محیط در ماه صفر 1317 قمری در گذشت و و در مزار شیخان به خاک سپرده شد. دیوانش به دستور معیر الممالک تدوین شد وبه چاپ رسید. | ||
== سبک شعری[ویرایش | ویرایش مبدأ] == | ==سبک شعری[ویرایش | ویرایش مبدأ]== | ||
پس از دوران صفویه که سبک هندی در شعر فارسی بار دیگر جای خود را به شیوۀ متقدمّان سپرد، بیشتر گویندگان غزل سرا، مکتب سعدی را برگزیدند و کمتر به تتّبع از غزل حافظ پرداختند؛ به جرأت میتوان گفت محیط قمی تا حد بسیار، سیاق سخن خویش را به بیان حافظ نزدیک کرده است. | پس از دوران صفویه که سبک هندی در شعر فارسی بار دیگر جای خود را به شیوۀ متقدمّان سپرد، بیشتر گویندگان غزل سرا، مکتب سعدی را برگزیدند و کمتر به تتّبع از غزل حافظ پرداختند؛ به جرأت میتوان گفت محیط قمی تا حد بسیار، سیاق سخن خویش را به بیان حافظ نزدیک کرده است. | ||
او شاعری غزل سراست؛ ولی غزل مجرد در دیوان وی کمتر دیده میشود، و میتوان گفت وی از نخستین شاعرانی است که پارهای از غزلهای خود را به حسن تخلص یا گریز از تعزّل به ثناگویی کشانده و در پایان غزل، گریزی به مدیحه سرایی زده است. اکثر این مدایح، به ثنا وستایش اهل بیت عصمت و طهارت (ع) اختصاص دارد. | او شاعری غزل سراست؛ ولی غزل مجرد در دیوان وی کمتر دیده میشود، و میتوان گفت وی از نخستین شاعرانی است که پارهای از غزلهای خود را به حسن تخلص یا گریز از تعزّل به ثناگویی کشانده و در پایان غزل، گریزی به مدیحه سرایی زده است. اکثر این مدایح، به ثنا وستایش اهل بیت عصمت و طهارت (ع) اختصاص دارد. | ||
== آثار عاشورایی[ویرایش | ویرایش مبدأ] == | ==آثار عاشورایی[ویرایش | ویرایش مبدأ]== | ||
محیط قمی در مدح و منقبت چهارده معصوم (ع) اشعاری سروده و نیز مرثیههایی در رثای امام حسین (ع)، حضرت علیاصغر (ع)، حضرت ابوالفضل (ع)، حضرت علیاکبر (ع) و قاسم بنالحسن (ع) سروده است. | محیط قمی در مدح و منقبت چهارده معصوم (ع) اشعاری سروده و نیز مرثیههایی در رثای امام حسین (ع)، حضرت علیاصغر (ع)، حضرت ابوالفضل (ع)، حضرت علیاکبر (ع) و قاسم بنالحسن (ع) سروده است. | ||
خط ۱۳۳: | خط ۱۳۳: | ||
'''عترت یاسین | '''عترت یاسین''' | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
خط ۱۵۸: | خط ۱۵۸: | ||
{{ب| توشهی روز جزا مایهی امید «محیط»|شیوهی منقبت عترت یاسین آمد <ref>تجلی عشق در حماسه عاشورا؛ ص 213 و 214.</ref> }} | {{ب| توشهی روز جزا مایهی امید «محیط»|شیوهی منقبت عترت یاسین آمد <ref>تجلی عشق در حماسه عاشورا؛ ص 213 و 214.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}}'''در رثاى حضرت عباس (علیه السلام)'''{{شعر}} | ||
{{شعر}} | |||
{{ب| آن قوى پنجه که آزردن دلهاست فنش | الفتى هست نهان با دل غمگین منش }} | {{ب| آن قوى پنجه که آزردن دلهاست فنش | الفتى هست نهان با دل غمگین منش }} | ||
خط ۲۰۹: | خط ۲۰۶: | ||
{{ب| هر که در ماتم عباس بگرید چو «محیط» | هست امید شفاعت ز حسین و حسنش <ref>همان، ص 80 تا 82.</ref> }} | {{ب| هر که در ماتم عباس بگرید چو «محیط» | هست امید شفاعت ز حسین و حسنش <ref>همان، ص 80 تا 82.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}}'''در منقبت و مرثیت حضرت على اکبر (ع)'''{{شعر}} | ||
{{شعر}} | |||
{{ب| اى لعبت فرخ رخِ فرخنده شمایل | دلها به تو مشتاق و روانها به تو مایل }} | {{ب| اى لعبت فرخ رخِ فرخنده شمایل | دلها به تو مشتاق و روانها به تو مایل }} | ||
خط ۲۴۸: | خط ۲۴۲: | ||
{{ب| چون یار «محیط» است ولاى على و آل | از زلزله حشر نگردد متزلزل <ref>همان، ص 97 تا 99.</ref> }} | {{ب| چون یار «محیط» است ولاى على و آل | از زلزله حشر نگردد متزلزل <ref>همان، ص 97 تا 99.</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}}'''در رثاى حضرت على اصغر (علیه السلام)'''{{شعر}} | ||
{{شعر}} | |||
{{ب| ز زنگ هستى خود ساده ساز لوح ضمیر | گرت هواست که گردد ز غیب نقشپذیر }} | {{ب| ز زنگ هستى خود ساده ساز لوح ضمیر | گرت هواست که گردد ز غیب نقشپذیر }} | ||
خط ۳۱۰: | خط ۳۰۱: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
محمد علی مجاهدی، کاروان شعر | |||
* [[دانشنامه شعر عاشورایی انقلاب حسینی در شعر شاعران عرب و عجم|دانشنامهی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج 2، ص: 996-998.]] | |||
* [[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج1، ص 429-434.]] | |||
* ''دیوان شمس الفصحا محیط قمی''، به کوشش احمد کرمی. تهران: نشریات ما، 1362. | |||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
<references /> | <references /> | ||
[[رده:شاعران قرن سیزدهم]] | |||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | |||
[[رده:شاعران ایرانی]] | |||
[[رده:شاعران عاشورایی]] |
ویرایش