۱۰٬۰۷۲
ویرایش
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
در برخی مناطق، شیوه زنجیرزنی و سینه زنی متفاوت است و با حرکات و آواهای خاصی همراه است. برای مثال در شیراز، در گذشته حرکت دسته های سوگوار در دو نوبت انجام می گرفت؛ یک نوبت قبل از ظهر و نوبت دیگر شب ها که گاهی تا نیمه شب طول می کشید. حرکت هر دسته، از مسجد محل شروع و به مسجد وکیل ختم میشد. پس از عزاداری در مسجد وکیل هم هر دسته به سمت محل های خود برمی گشتند و متفرق می شدند. جلوی هر دسته، علم ها، کتل ها و بیرق ها را می بردند و بعد، زنجیرزن ها در دو صف مقابل هم، حرکت می کردند که نفرات اول هر دو صف، ریش سفیدها و بزرگترها بودند. زنجیرهای این اشخاص از برنج یا ورشو درست میشد که از زنجیرهای معمولی پر شاخه تر بود. در وسط دسته های زنجیرزن چند نوحه خوان می خواند و دسته جواب می داد. <ref>صبحدم، بی نام، شیراز، فارس، 1346.</ref> | در برخی مناطق، شیوه زنجیرزنی و سینه زنی متفاوت است و با حرکات و آواهای خاصی همراه است. برای مثال در شیراز، در گذشته حرکت دسته های سوگوار در دو نوبت انجام می گرفت؛ یک نوبت قبل از ظهر و نوبت دیگر شب ها که گاهی تا نیمه شب طول می کشید. حرکت هر دسته، از مسجد محل شروع و به مسجد وکیل ختم میشد. پس از عزاداری در مسجد وکیل هم هر دسته به سمت محل های خود برمی گشتند و متفرق می شدند. جلوی هر دسته، علم ها، کتل ها و بیرق ها را می بردند و بعد، زنجیرزن ها در دو صف مقابل هم، حرکت می کردند که نفرات اول هر دو صف، ریش سفیدها و بزرگترها بودند. زنجیرهای این اشخاص از برنج یا ورشو درست میشد که از زنجیرهای معمولی پر شاخه تر بود. در وسط دسته های زنجیرزن چند نوحه خوان می خواند و دسته جواب می داد. <ref>صبحدم، بی نام، شیراز، فارس، 1346.</ref> | ||
در تاکستان همه ساله از اول تا شب دهم ماه محرم، هر روز عصر جوانان و نوجوانان در مسجد جمع می شدند و جداگانه دسته بندی می شدند و از هر دسته یک نفر به نام علمدار یا میاندار انتخاب میشد. علمدارف علم سیاه به دست می گرفت و افراد دور او حلقه می زدند؛ به این ترتیب که هر نفر با دست چپ خود کمربند نفر سمت چپ را می گرفت و با دست راست خود سینه می زد و همه متصل به هم دایره وار با نظم و ترتیب خاصی حرکت می کردند. در حین حرکت نیز هر نفر پای راست خود را پیش پای چپ نفر سمت راست می گذاشت و به جلو می پری. علمدار در وسط با یک دست علم را می گرفت و با دست دیگر به سینه می زد و می گفت: «حسن، حسین آقام وای». سایرین نیز هماهنگ و یک صدا به سینه می زدند و به او جواب می دادند: «امام حسین آقام وای». بعد علمدار می گفت: «حسین شهید»، آنها می گفتند: | در تاکستان همه ساله از اول تا شب دهم ماه محرم، هر روز عصر جوانان و نوجوانان در مسجد جمع می شدند و جداگانه دسته بندی می شدند و از هر دسته یک نفر به نام علمدار یا میاندار انتخاب میشد. علمدارف علم سیاه به دست می گرفت و افراد دور او حلقه می زدند؛ به این ترتیب که هر نفر با دست چپ خود کمربند نفر سمت چپ را می گرفت و با دست راست خود سینه می زد و همه متصل به هم دایره وار با نظم و ترتیب خاصی حرکت می کردند. در حین حرکت نیز هر نفر پای راست خود را پیش پای چپ نفر سمت راست می گذاشت و به جلو می پری. علمدار در وسط با یک دست علم را می گرفت و با دست دیگر به سینه می زد و می گفت: «حسن، حسین آقام وای». سایرین نیز هماهنگ و یک صدا به سینه می زدند و به او جواب می دادند: «امام حسین آقام وای». بعد علمدار می گفت: «حسین شهید»، آنها می گفتند: «آقام شهید». بعد علمدار اشعار محتشم کاشانی را می خواند که بعد از هر بند، اهالی دست راست خود را بالا می بردند و سر و دست را با هم پایین می آوردند و دست ها را محکم به سینه می زدند و می گفتند: «حسین» ابیاتی که علمدار از «محتشم» می خواند، عبارت بودند از: <ref>وکیلیان، سید احمد، شیراز، فارس، بی تا. </ref> | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
|} | |} | ||
نوحه خوانی و سینه زنی تا زمانی که واعظان وارد مسجد می شدند، ادامه داشت. | نوحه خوانی و سینه زنی تا زمانی که واعظان وارد مسجد می شدند، ادامه داشت. <ref>میمندی، بی نام، شهر بابک، کرمان، 1349.</ref> | ||
د رمهرجرد یزد، کودکان و نوجوانان با لباس های سیاه و سینه های چاک، زنجیر به دست به سر و سینه می زدند. یکی از نوجوانان با صدایی خوش آهنگ «تو جوشی خوانی» می کرد و نوحه زیر را می خواند: <ref>یزدی جنت آبادی، محمدرضا، به روایت از حسین یزدی جنت آبادی و علی محمد زارع، اردکان، یزد، 1347 و 1348.</ref> | |||
{| | |||
|- | |||
! توجوشی خوان: !! کودکان: | |||
|- | |||
| دست عباس جدا شد || در کجا شد، کربلا شد | |||
|- | |||
| جسم قاسم چاک چاک شد || در کجا شد، کربلا شد | |||
|- | |||
| علی اکبر غرق خون شد || در کجا شد، کربلا شد | |||
|} | |||
امروزه در مهدی آباد بهادران مهریز یزد، با فرارسیدن روز اول محرم، مردم برای نماز جماعت به مسجد صاحب الزمان (عج) می آیند و بعد از نماز، زیارت عاشورا می خوانند. پس از آن مراسم «جوش زنی» شروع می شود؛ به این صورت که مردان حاضر در مسجد در دو دسته به شکل دایره قرار می گیرند و هر فرد با دست چپ خود، لبه پایین پیراهن، کت با کمر فردکناری را می گیرد و با دست راست سینه می زند. | |||
==منبع== | ==منبع== | ||
اصغر شعاع، علی آنی زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 55-65. | اصغر شعاع، علی آنی زاده، رقیه حاج محمدیاری، شهرزاد دوستی، الهه شایسته رخ، محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ص 55-65. | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== |
ویرایش