زبان حال

جملاتى که هنگام مرثیه‌خوانى، از زبان امام حسین(ع) و شهداى کربلا یا بازماندگانشان گفته مى‌شود، بى‌آنکه در یک متن تاریخى یا روایى آمده باشد، در مقابل «زبان قال».

مطالب انحرافی

این جملات،صرفا نوعى بیان عاطفى است که از حال و وضع کسى آنگونه برداشت مى‌شود،زیرا گاهى حالتها گویاتر از الفاظ است. البته گاهى به بهانۀ «زبان حال»، حرفهاى نامناسب و سبک به اولیاء خدا و امام حسین(ع) نسبت مى‌دهند که وهن مقام امام و نشان دهندۀ ذلت و خوارى و زبونى است؛ مثل این که از قول امام حسین«ع»مى‌گویند:

«شدم راضى که زینب خوار گردد...»یا اینکه امام،التماس کند جرعه‌اى آب به او بدهند.

این نحوه زبان حالها اغلب در اشعار مرثیه و نوحه دیده مى‌شود که باید توجه نمود مطالب انحرافى و دروغ به آن پیشوایان حق و صدق، نسبت داده نشود.

منبع

• جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص ۱۹۴.