محیط قمى: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳۱: خط ۱۳۱:


در دیوان چاپى محیط قمى سه اثر منظوم عاشورایى وجود دارد که با نقل آنها اوراق این دفتر را زینت مى‌بخشیم:
در دیوان چاپى محیط قمى سه اثر منظوم عاشورایى وجود دارد که با نقل آنها اوراق این دفتر را زینت مى‌بخشیم:
'''عترت یاسین:'''
{{شعر}}
{{ب| نیمه شب بر سرم آن خسرو شیرین آمد|خفته بودم که مرا بخت به بالین آمد }}
{{ب| آمد آن گونه که تقریر نمودن نتوان‌|چون توان گفت به تن جان به چه آیین آمد؟ }}
{{ب| قامت افراخته، افروخته رخ، طرّه پریش‌|بهر یغمای دل عاشق مسکین آمد }}
{{ب| به همه عمر دمی شاد نخواهم دل ریش‌|تا شنیدم که مقامت دل غمگین آمد }}
{{ب| دل سودا زده طوف سر کوی تو کند|صعوه <ref>صعوه: هر پرنده‌ی کوچک و خواننده به اندازه‌ی یک گنجشک را گویند؛ گنجشک.</ref> را بین که به جولانگه شاهین آمد }}
{{ب| کسب دولت مکن ای خواجه که درویشان را|ترک دولت سبب حشمت و تمکین آمد }}
{{ب| من و مدّاحی شاهی که «حسین منّی» <ref> اشاره به حدیث نبوی «حسین منّی و انا من حسین».</ref> |مدحتش مادح <ref> مادح: مدح کننده، ستایشگر.</ref> وی ختم نبییّن آمد }}
{{ب| آن چنان پای به میدان محبّت بفشرد|که سرش زیب سَنان سپه کین آمد }}
{{ب| خامس آل عبا، شافع کونین، حسین‌|که غلامیِّ درش فخر سلاطین آمد }}
{{ب| ما سوایش به ندا یاد که فرّخ ذاتش‌|ما سوا را سبب خلقت دیرین آمد }}
{{ب| توشه‌ی روز جزا مایه‌ی امید «محیط»|شیوه‌ی منقبت عترت یاسین آمد <ref>تجلی عشق در حماسه عاشورا؛ ص 213 و 214.</ref> }}
{{پایان شعر}}


===در رثاى حضرت عباس(علیه السلام)===
===در رثاى حضرت عباس(علیه السلام)===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| آن قوى پنجه که آزردن دلهاست فنش | الفتى هست نهان با دل غمگین منش }}
{{ب| آن قوى پنجه که آزردن دل‌هاست فنش | الفتى هست نهان با دل غمگین منش }}


{{ب| جان رسیده به لب از دورى جانبخش لبش | دل به تنگ آمده از حسرت نوشین دهنش }}
{{ب| جان رسیده به لب از دورى جانبخش لبش | دل به تنگ آمده از حسرت نوشین دهنش }}
خط ۱۵۰: خط ۱۷۸:
{{ب| ابر در ماتم سقاى شهیدان گرید | که همه عمر بود دیده گریان چو منش }}
{{ب| ابر در ماتم سقاى شهیدان گرید | که همه عمر بود دیده گریان چو منش }}


{{ب| نور حق ماه بنى هاشم عباس که هست | مهر او:شمع و دل جمع محبان لگنش }}
{{ب| نور حق ماه بنى هاشم عباس که هست | مهر او: شمع و دل جمع محبان لگنش }}


{{ب| زور بازوى ید اللّه ابو الفضل که هست | چنگ ضرغام قضا پنجه دشمن شکنش }}
{{ب| زور بازوى یداللّه ابوالفضل که هست | چنگ ضرغام قضا پنجه دشمن شکنش }}


{{ب| حامل رایت و میر سپه عشق که داشت | قوت سیل اجل همت بنیادکنش }}
{{ب| حامل رایت و میر سپه عشق که داشت | قوت سیل اجل همت بنیادکنش }}


{{ب| دستش از تن که بریدند،به کف محکم بود | رشته بندگى و مهر امام ز منش }}
{{ب| دستش از تن که بریدند، به کف محکم بود | رشته بندگى و مهر امام ز منش }}


{{ب| گفت در ماتم او شاه شهیدان گریان | دید افتاده چو در معرکه پرخون بدنش }}
{{ب| گفت در ماتم او شاه شهیدان گریان | دید افتاده چو در معرکه پر خون بدنش }}


{{ب| شد کنون قطع امید من و پشتم بشکست | بعد ازین،واى به حال دل و رنج و محنش }}
{{ب| شد کنون قطع امید من و پشتم بشکست | بعد ازین، واى به حال دل و رنج و محنش }}


{{ب| از خیال تو بشد خواب ز چشم من و،خفت | آن‌که از بیم تو بیدارى شب بود فنش }}
{{ب| از خیال تو بشد خواب ز چشم من و،خفت | آن‌که از بیم تو بیدارى شب بود فنش }}
خط ۱۷۴: خط ۲۰۲:
{{ب| ریخت آب از کف و لب تشنه برون شد | سخنى گفت که آتش زده در جان سخنش }}
{{ب| ریخت آب از کف و لب تشنه برون شد | سخنى گفت که آتش زده در جان سخنش }}


{{ب| گفت:این شرط وفا نیست که من آب خورم | سوخته،زاده زهرا ز عطش جان و تنش }}
{{ب| گفت: این شرط وفا نیست که من آب خورم | سوخته، زاده زهرا ز عطش جان و تنش }}


{{ب| ز آن نبردش شه دین سوى شهیدان دیگر | که میسّر نشد از معرکه برداشتنش }}
{{ب| ز آن نبردش شه دین سوى شهیدان دیگر | که میسّر نشد از معرکه برداشتنش }}
خط ۱۸۰: خط ۲۰۸:
{{ب| بر گرفتن نتوان پیکر آن کشته ز خاک | که نه تن مانده به جا و نه به تن پیرهنش }}
{{ب| بر گرفتن نتوان پیکر آن کشته ز خاک | که نه تن مانده به جا و نه به تن پیرهنش }}


{{ب| هر که در ماتم عباس بگرید چو(محیط) | هست امید شفاعت ز حسین و حسنش <ref>همان،ص 80 تا 82.</ref> }}
{{ب| هر که در ماتم عباس بگرید چو «محیط» | هست امید شفاعت ز حسین و حسنش <ref>همان، ص 80 تا 82.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
===در منقبت و مرثیت حضرت على اکبر(ع)===
===در منقبت و مرثیت حضرت على اکبر(ع)===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| اى لعبت فرخ رخِ فرخنده شمایل | دلها به تو مشتاق و روانها به تو مایل }}
{{ب| اى لعبت فرخ رخِ فرخنده شمایل | دلها به تو مشتاق و روان‌ها به تو مایل }}


{{ب| افتادۀ تیر نگهت:عارف و عامى | دلداده چشمِ سیهت عالم و جاهل }}
{{ب| افتادۀ تیر نگهت: عارف و عامى | دلداده چشمِ سیهت عالم و جاهل }}


{{ب| بر پاى دل از سلسله موى تو زنجیر | بر گردن جان از سر زلف تو سلاسل }}
{{ب| بر پاى دل از سلسله موى تو زنجیر | بر گردن جان از سر زلف تو سلاسل }}
خط ۱۹۸: خط ۲۲۷:
{{ب| مجموعه خوبى شده‌اى ز آن‌که وجودت | پرگشته ز مهر شه فرخنده خصایل }}
{{ب| مجموعه خوبى شده‌اى ز آن‌که وجودت | پرگشته ز مهر شه فرخنده خصایل }}


{{ب| مرآت جمال ازلى،شبه پیمبر | مصباح هدى نور خدا شمس قبایل }}
{{ب| مرآت جمال ازلى، شبه پیمبر | مصباح هدى نور خدا شمس قبایل }}


{{ب| مقتول نخستین ز سلیل شه لولاک | کآمد غم او ناسخ غمهاى اوایل }}
{{ب| مقتول نخستین ز سلیل شه لولاک | کآمد غم او ناسخ غم‌هاى اوایل }}


{{ب| فرزانه ذبیحى که به میدان محبت | پیش از همه یاران شده در جستن قاتل }}
{{ب| فرزانه ذبیحى که به میدان محبت | پیش از همه یاران شده در جستن قاتل }}
خط ۲۱۰: خط ۲۳۹:
{{ب| بودى على اکبر شاه شهدا را | نور بصر و راحت جان و ثمر دل }}
{{ب| بودى على اکبر شاه شهدا را | نور بصر و راحت جان و ثمر دل }}


{{ب| ز آن رو شه دین گفت پس از وى که نباشم | اى راحت جان بى‌تو به جان راغب و مایل }}
{{ب| ز آن رو شه دین گفت پس از وى که نباشم | اى راحت جان بى‌ تو به جان راغب و مایل }}


{{ب| رفتى تو و فارغ شدى از اندوه عالم | من ماندم و غم بى‌تو درین غمکده منزل }}
{{ب| رفتى تو و فارغ شدى از اندوه عالم | من ماندم و غم بى‌ تو درین غمکده منزل }}


{{ب| در بحر جهان آل على کشتى توحید | مستمسک این فُلک بَرد رخت به ساحل }}
{{ب| در بحر جهان آل على کشتى توحید | مستمسک این فُلک بَرد رخت به ساحل }}
خط ۲۱۸: خط ۲۴۷:
{{ب| ز انوار على بن حسین بن على شد | از عرصه دل ظلمت هر وسوسه زایل }}
{{ب| ز انوار على بن حسین بن على شد | از عرصه دل ظلمت هر وسوسه زایل }}


{{ب| چون یار(محیط)است ولاى على و آل | از زلزله حشر نگردد متزلزل <ref>همان،ص 97 تا 99.</ref> }}
{{ب| چون یار «محیط» است ولاى على و آل | از زلزله حشر نگردد متزلزل <ref>همان، ص 97 تا 99.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}
===در رثاى حضرت على اصغر(علیه السلام)===
===در رثاى حضرت على اصغر(علیه السلام)===
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب| ز زنگ هستى خود ساده ساز لوح ضمیر | گرت هواست که گردد ز غیب نقش‌پذیر }}
{{ب| ز زنگ هستى خود ساده ساز لوح ضمیر | گرت هواست که گردد ز غیب نقش‌پذیر }}


{{ب| به راه پرخطر عشق پامنه،کآن جا | گذار بر دم تیغ است و راه بر سر تیر }}
{{ب| به راه پرخطر عشق پامنه، کآن جا | گذار بر دم تیغ است و راه بر سر تیر }}


{{ب| به زندگانى عشّاق دل مرا سوزد | که هست یاورشان درد و غم معین و ظهیر }}
{{ب| به زندگانى عشّاق دل مرا سوزد | که هست یاورشان درد و غم معین و ظهیر }}
خط ۲۳۸: خط ۲۶۸:
{{ب| توان نمودن هر درد سخت را درمان | به غیر درد جدایى که نیست چاره‌پذیر }}
{{ب| توان نمودن هر درد سخت را درمان | به غیر درد جدایى که نیست چاره‌پذیر }}


{{ب| خطا سرودم،مرگ است چاره هجران | گرت خلاصى نَدْهَد ز قید هجر،بمیر }}
{{ب| خطا سرودم، مرگ است چاره هجران | گرت خلاصى نَدْهَد ز قید هجر، بمیر }}


{{ب| تو را ز سرّ حقیقت چو نیست آگاهى | ز جهل نکته به شور دیدگان عشق مگیر }}
{{ب| تو را ز سرّ حقیقت چو نیست آگاهى | ز جهل نکته به شور دیدگان عشق مگیر }}
خط ۲۵۰: خط ۲۸۰:
{{ب| حدیث محنت آن تشنگان غرقه به خون | حکایتى است که نتوان نمودنش تقریر }}
{{ب| حدیث محنت آن تشنگان غرقه به خون | حکایتى است که نتوان نمودنش تقریر }}


{{ب| عجب‌تر از همه شرح غم على اصغر | که گر جوان شنود،از ملال گردد پیر }}
{{ب| عجب‌تر از همه شرح غم على اصغر | که گر جوان شنود، از ملال گردد پیر }}


{{ب| به دشت ماریه چون دود آه اخترسوز | شد از درون جگر تشنگان به چرخ اثیر }}
{{ب| به دشت ماریه چون دود آه اخترسوز | شد از درون جگر تشنگان به چرخ اثیر }}
خط ۲۵۸: خط ۲۸۸:
{{ب| میان معرکه آمد بر سپاه عدو | ستاد و از دل پردرد برکشید نفیر }}
{{ب| میان معرکه آمد بر سپاه عدو | ستاد و از دل پردرد برکشید نفیر }}


{{ب| سرود:هست گنه گر مرا به کیش شما | به هیچ کیش ندارد گناه طفل صغیر }}
{{ب| سرود: هست گنه گر مرا به کیش شما | به هیچ کیش ندارد گناه طفل صغیر }}


{{ب| دهید جرعه آبى بدین صغیر که سوخت | درون سینه دل نازکش ز قحطى شیر }}
{{ب| دهید جرعه آبى بدین صغیر که سوخت | درون سینه دل نازکش ز قحطى شیر }}
خط ۲۷۲: خط ۳۰۲:
{{ب| کشید تیر ز حلقوم او شه شهداء | ز دیده اشک فرو ریخت همچو ابر مطیر <ref>ابر پرباران و باران‌زا.</ref> }}
{{ب| کشید تیر ز حلقوم او شه شهداء | ز دیده اشک فرو ریخت همچو ابر مطیر <ref>ابر پرباران و باران‌زا.</ref> }}


{{ب| فشاند خون گلویش به سوى چرخ برین | به گریه گفت که:اى ایزد سمیع و بصیر }}
{{ب| فشاند خون گلویش به سوى چرخ برین | به گریه گفت که: اى ایزد سمیع و بصیر }}


{{ب| فصیل ناقه صالح به رتبه برتر نیست | ازین صغیر که گردید کشته بى‌تقصیر }}
{{ب| فصیل ناقه صالح به رتبه برتر نیست | ازین صغیر که گردید کشته بى‌تقصیر }}


{{ب| (محیط)شرح غمى را چسان تواند گفت | که از شگفتى نتوان نمودنش تقریر <ref>همان،ص 59 تا 61.</ref> }}
{{ب| (محیط)شرح غمى را چسان تواند گفت | که از شگفتى نتوان نمودنش تقریر <ref>همان، ص 59 تا 61.</ref> }}
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


==منابع==
==منابع==