زیارت ناحیه مقدسه: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:


==ناحیه مقدسه==
==ناحیه مقدسه==
ناحیه مقدسه، اصطلاحی است که شیعیان [[امامیه]] از نیمه اول قرن سوم هجری و به خاطر شرایط سخت سیاسی-اجتماعی در نقل مطالب از امامان: [[امام هادی|هادی (ع)]] و [[امام حسن عسکری|عسکری (ع)]] و [[امام مهدی|مهدی (ع)]] یا گفتگو درباره ایشان، آن را به جای نام امام به کار می‌برده‌اند. این اصطلاح بیشتر برای امام مهدی (ع) به کار می‌رود.<ref> دانشنامه امام حسین (ع)، ج 12، ص 271</ref>
ناحیه مقدسه، اصطلاحی است که شیعیان [[امامیه]] از نیمه اول قرن سوم هجری و به خاطر شرایط سخت سیاسی-اجتماعی در نقل مطالب از امامان: [[امام هادی|هادی (ع)]] و [[امام حسن عسکری|عسکری (ع)]] و [[امام مهدی|مهدی (ع)]] یا گفتگو درباره ایشان، آن را به جای نام امام به کار می‌برده‌اند. این اصطلاح بیشتر برای امام مهدی (ع) به کار می‌رود.<ref> دانشنامه امام حسین (ع)، ج ۱۲، ص ۲۷۱</ref>


==زیارت ناحیه مشهور و غیر مشهور==
==زیارت ناحیه مشهور و غیر مشهور==
در میان [[زیارتنامه|زیارتنامه‌های]] امام حسین (ع)، دو زیارت منسوب به ناحیه مقدسه است:
در میان [[زیارتنامه|زیارتنامه‌های]] امام حسین (ع)، دو زیارت منسوب به ناحیه مقدسه است:
# زیارت مشهور، که توسط یکی از [[نواب اربعه|نائبان خاص]] امام زمان (عج) به دست ما رسیده است. این زیارت در منابع زیر آمده است: [[شیخ مفید]] (مزار، مخطوط)، [[المزار الکبیر]]، [[بحار الانوار]]، کتاب الدعا و الزیاره، [[رمز المصیبه]]، [[الصحیفه الهادیه]]، [[الصحیفه المهدویه]]، [[کلمة الامام المهدی (کتاب)|کلمة الامام المهدی]] علیه‌السلام.
# زیارت دیگر که به زیارت شهدا معروف است زیارتی است که توسط شیخ [[محمد بن غالب اصفهانی]] در سال 252ق به دست [[ابو منصور بن عبدالمنعم بن نعمان بغدادی]] رسیده است و در آن اسامی هشتاد نفر از [[الگو: یاران امام حسین|یاران امام حسین]] و نام قاتلاشان آمده است. این زیارتنامه با توجه به تاریخ صدورش مربوط به [[امام هادی (ع)]] (شهادت 254) یا [[امام حسن عسکری (ع)]] است و در آن تاریخ امام مهدی به دنیا نیامده بود، مگر اینکه در نقل تاریخ صدور روایت تصحیف صورت گرفته باشد. متن این زیارت در کتابهای: [[اقبال الاعمال]]، بحار الانوار،<ref>ج45،ص64</ref> عوالم، [[ناسخ التواریخ]]، [[کتاب الدعا والزیاره]]، رمز المصیبه، انصار الحسین آمده است.


== متن و محتوای زیارت ناحیۀ مشهور ==
#زیارت مشهور، که توسط یکی از [[نواب اربعه|نائبان خاص]] امام زمان (عج) به دست ما رسیده است. این زیارت در منابع زیر آمده است: [[شیخ مفید]] (مزار، مخطوط)، [[المزار الکبیر]]، [[بحار الانوار]]، کتاب الدعا و الزیاره، [[رمز المصیبه]]، [[الصحیفه الهادیه]]، [[الصحیفه المهدویه]]، [[کلمة الامام المهدی (کتاب)|کلمة الامام المهدی]] علیه‌السلام.
{{نقل قول طبقاتی دوقلو|عرض=50|تراز=چپ|رنگ حاشیه=999999
#زیارت دیگر که به زیارت شهدا معروف است زیارتی است که توسط شیخ [[محمد بن غالب اصفهانی]] در سال 252ق به دست [[ابو منصور بن عبدالمنعم بن نعمان بغدادی]] رسیده است و در آن اسامی هشتاد نفر از [[الگو: یاران امام حسین|یاران امام حسین]] و نام قاتلاشان آمده است. این زیارتنامه با توجه به تاریخ صدورش مربوط به [[امام هادی (ع)]] (شهادت 254) یا [[امام حسن عسکری (ع)]] است و در آن تاریخ امام مهدی به دنیا نیامده بود، مگر اینکه در نقل تاریخ صدور روایت تصحیف صورت گرفته باشد. متن این زیارت در کتابهای: [[اقبال الاعمال]]، بحار الانوار،<ref>ج۴۵،ص۶۴</ref> عوالم، [[ناسخ التواریخ]]، [[کتاب الدعا والزیاره]]، رمز المصیبه، انصار الحسین آمده است.
|اَلسّلامُ عَلَی الشَّیبِ الخَضیبِ| سلام بر محاسن به خون خضاب شده
 
|اَلسّلامُ عَلَی الخَدِّ التَّریبِ| سلام بر گونه خاک‌آلود
==متن و محتوای زیارت ناحیۀ مشهور==
|اَلسّلامُ عَلَی الثَّغرِ المَقروعِ بِالقَضیبِ| سلام بر لبی که با نی زده شد
 
|اَلسّلامُ عَلَی الرَّأسِ المَرفوعِ| سلام بر سری که بالای نیزه شد
:::|اَلسّلامُ عَلَی الشَّیبِ الخَضیبِ
|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ| سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد
 
}}
:::سلام بر محاسن به خون خضاب شده
 
:::|اَلسّلامُ عَلَی الخَدِّ التَّریبِ
 
:::سلام بر گونه خاک‌آلود
 
:::|اَلسّلامُ عَلَی الثَّغرِ المَقروعِ بِالقَضیبِ
 
:::سلام بر لبی که با نی زده شد
 
:::|اَلسّلامُ عَلَی الرَّأسِ المَرفوعِ
 
:::سلام بر سری که بالای نیزه شد
 
:::|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العارِیةِ فِی الفَلَواتِ
 
:::سلام بر اجسادی که برهنه در بیابان رها شد
 
زیارت ناحیه مقدسه با درود بر [[:رده:پیامبران|پیامبران]] و اهل بیت، [[امام حسین (ع)]] و یارانش در[[کربلا]] آغاز می‌شود: «السلام علی آدم صفوة الله من خلیفته...» پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین پیش از جنگ، زمینه‌های جنگ او، شرح کشته شدن و سختی‌های او و یارانش، و عزادار شدن تمام عالم و موجودات زمینی و آسمانی می‌پردازد. در پایان، با [[توسل]] به [[اهل بیت]] و [[دعا]] پایان می‌پذیرد.([http://www.shiavoice.com/cat-661.html دانلود صوت] [http://namieh.persianblog.ir/page/nahie متن زیارت])
زیارت ناحیه مقدسه با درود بر [[:رده:پیامبران|پیامبران]] و اهل بیت، [[امام حسین (ع)]] و یارانش در[[کربلا]] آغاز می‌شود: «السلام علی آدم صفوة الله من خلیفته...» پس از آن، به شرح اوصاف و کردار امام حسین پیش از جنگ، زمینه‌های جنگ او، شرح کشته شدن و سختی‌های او و یارانش، و عزادار شدن تمام عالم و موجودات زمینی و آسمانی می‌پردازد. در پایان، با [[توسل]] به [[اهل بیت]] و [[دعا]] پایان می‌پذیرد.([http://www.shiavoice.com/cat-661.html دانلود صوت] [http://namieh.persianblog.ir/page/nahie متن زیارت])


===سلام ===
===سلام===
در ابتدای این زیارت نام 22 تن از انبیای الهی ذکر شده است و پس از آن بر تک‌تک [[اصحاب کساء (ع)]] با ذکر برخی از خصوصیاتشان سلام داده شده و در این زیارت سلام بر امام حسین (ع) گاهی با ذکر نام و فضائل و عملکرد ایشان و گاهی بر اعضا و جوارح با بیان مصیبت وارده بر آنها آمده است.
در ابتدای این زیارت نام ۲۲ تن از انبیای الهی ذکر شده است و پس از آن بر تک‌تک [[اصحاب کساء (ع)]] با ذکر برخی از خصوصیاتشان سلام داده شده و در این زیارت سلام بر امام حسین (ع) گاهی با ذکر نام و فضائل و عملکرد ایشان و گاهی بر اعضا و جوارح با بیان مصیبت وارده بر آنها آمده است.


در بخش بعد به یاران و همراهان امام سلام داده می‌شود.
در بخش بعد به یاران و همراهان امام سلام داده می‌شود.


===اشاره به جایگاه دینی و اجتماعی امام===
===اشاره به جایگاه دینی و اجتماعی امام===
:::|اَلسّلامُ عَلَی النُّفوسِ المُصطَلماتِ
:::|اَلسّلامُ عَلَی النُّفوسِ المُصطَلماتِ


:::سلام بر بدنهای به زنجیر کشیده‌شده
:::سلام بر بدنهای به زنجیر کشیده‌شده
|اَلسّلامُ عَلَی الاَرواحِ المُختَلساتِ
 
سلام بر جانهای به ستم گرفته‌شده
:::|اَلسّلامُ عَلَی الاَرواحِ المُختَلساتِ
|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العاریاتِ
 
سلام بر پیکرهای عریان
:::سلام بر جانهای به ستم گرفته‌شده
|اَلسّلامُ عَلَی الجُسومِ الشاحِباتِ
 
سلام بر جسمهای نحیف و رنگ‌باخته
:::|اَلسّلامُ عَلَی الاَجسادِ العاریاتِ
|اَلسّلامُ عَلَی الاَبدانِ السَّلیبَةِ
 
سلام بر بدنهای جامه‌ربوده
:::سلام بر پیکرهای عریان
|اَلسّلامُ عَلَی المُجَدِّلینَ فِی الفَلَواتِ
 
سلام بر به خاک‌افتادگان در بیابانها
:::|اَلسّلامُ عَلَی الجُسومِ الشاحِباتِ
|اَلسّلامُ عَلَی النّازِحینَ عَنِ الاَوطانِ
 
سلام بر دورافتادگان از وطن
:::سلام بر جسمهای نحیف و رنگ‌باخته
 
:::|اَلسّلامُ عَلَی الاَبدانِ السَّلیبَةِ
 
:::سلام بر بدنهای جامه‌ربوده
 
:::|اَلسّلامُ عَلَی المُجَدِّلینَ فِی الفَلَواتِ
 
:::سلام بر به خاک‌افتادگان در بیابان‌ها
 
:::|اَلسّلامُ عَلَی النّازِحینَ عَنِ الاَوطانِ
 
:::سلام بر دورافتادگان از وطن


در بخش بعد اوصافی از امام حسین و جایگاه او بیان شده و به بخشی از علتهای [[قیام امام حسین|قیام عاشورا]] اشاره می‌شود: «آنگاه که موقعیت مقتضی گردید، پرچم مخالفت برداشته و با مخالفان کارزار کردی، با فرزندان و خاندان و پیروان و دوستان به راه افتادی و با حکمت و پند و اندرزهای نیکو به سوی خداوند خواندی، و به بر پا داشتن حدود و فرمانبری از معبود امر نمودی و از پلیدی و سرکشی بازداشتی و با ظلم و ستم مقابله کردی».<ref>ثُمَّ اقتِضاکَ العِلْم لِلاِنکارِ، وَ لَزمَکَ اَن تُجاهِدَ الفُجّارَ، فَسِرْتَ فِی اَولادِکَ وَ اَهالیکَ وَ شیعتِکَ وَ مَوالیکَ...</ref>
در بخش بعد اوصافی از امام حسین و جایگاه او بیان شده و به بخشی از علتهای [[قیام امام حسین|قیام عاشورا]] اشاره می‌شود: «آنگاه که موقعیت مقتضی گردید، پرچم مخالفت برداشته و با مخالفان کارزار کردی، با فرزندان و خاندان و پیروان و دوستان به راه افتادی و با حکمت و پند و اندرزهای نیکو به سوی خداوند خواندی، و به بر پا داشتن حدود و فرمانبری از معبود امر نمودی و از پلیدی و سرکشی بازداشتی و با ظلم و ستم مقابله کردی».<ref>ثُمَّ اقتِضاکَ العِلْم لِلاِنکارِ، وَ لَزمَکَ اَن تُجاهِدَ الفُجّارَ، فَسِرْتَ فِی اَولادِکَ وَ اَهالیکَ وَ شیعتِکَ وَ مَوالیکَ...</ref>
خط ۴۹: خط ۷۷:
===توصیف واقعه عاشورا===
===توصیف واقعه عاشورا===
در این قسمت در توضیح برخی از حوادث [[روز عاشورا]] چنین آمده است:
در این قسمت در توضیح برخی از حوادث [[روز عاشورا]] چنین آمده است:
:::پس از آنکه آنان را از کار خود بازداشتی و حجت و دلیل را برایشان تأکید نمودی؛ بیعتت را شکستند و بر پروردگار و جدّت خشم گرفته و با تو جنگیدند. و آن شخص ملعون به لشکریانش دستور حمله داد، تو را از آب و وارد شدن به آن بازدارند... تیرها و سنگها را به سوی تو پرتاب کردند و دستهای جنایتکارشان را برای نابودی‌ات گشودند... از هر سو تو را محاصره کردند و زخمهای عمیق بر تو وارد ساختند... تا اینکه از اسب مجروح بر زمین افتادی، اسبها با سمهایشان بر تو تازیدند و ستمگران شمشیرهای بُرّانشان را بر تو فرود آوردند...وَ الشِّمرُ جالِسٌ عَلی صَدرِکَ، وَ مولغٌ سَیفَهُ عَلی نَحرِکَ، قابِضٌ عَلی شَیبِکَ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَکَ بِمُهنَدِهِ: در حالی که شمر بر روی سینه‌ات نشسته و شمشیرش را بر گودی زیر گلوی تو فرو برده و محاسنت را با دستش گرفته بود، سرت را با شمشیر خود برید!
:::پس از آنکه آنان را از کار خود بازداشتی و حجت و دلیل را برایشان تأکید نمودی؛ بیعتت را شکستند و بر پروردگار و جدّت خشم گرفته و با تو جنگیدند. و آن شخص ملعون به لشکریانش دستور حمله داد، تو را از آب و وارد شدن به آن بازدارند... تیرها و سنگها را به سوی تو پرتاب کردند و دستهای جنایتکارشان را برای نابودی‌ات گشودند... از هر سو تو را محاصره کردند و زخمهای عمیق بر تو وارد ساختند... تا اینکه از اسب مجروح بر زمین افتادی، اسبها با سمهایشان بر تو تازیدند و ستمگران شمشیرهای بُرّانشان را بر تو فرود آوردند...وَ الشِّمرُ جالِسٌ عَلی صَدرِکَ، وَ مولغٌ سَیفَهُ عَلی نَحرِکَ، قابِضٌ عَلی شَیبِکَ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَکَ بِمُهنَدِهِ: در حالی که شمر بر روی سینه‌ات نشسته و شمشیرش را بر گودی زیر گلوی تو فرو برده و محاسنت را با دستش گرفته بود، سرت را با شمشیر خود برید!


خط ۵۶: خط ۸۵:
امام زمان(عج) این ضایعه را مساوی با کشتن [[اسلام]] و... بیان می‌فرماید: «وای بر سرکشان گنهکار! به کشتنت اسلام را کشتند و نماز و روزه را بیهوده و مهمل گذاشتند. سنتها و احکام را شکستند و پایه‌های ایمان را نابود کردند. آیات قرآن را تحریف و در فساد و دشمنی سخت تلاش نمودند... کتاب خدا رها شد و به حق خیانت گردید». «با رفتن تو، الله اکبر، لااله الاالله، حرام و حلال، تنزیل و تأویل از میان رفت. پس از تو تغییر، تبدیل، بی‌دینی، کفر، خواهشهای نفسانی، گمراهی‌ها، آشوبها، بیهودگی‌ها و باطلها آشکار شد».<ref>وَ فَقَدَ بِفَقدِکَ التَّکبیرُ وَ التَّهلیلُ و التَّحریمُ وَ التَّحلیلُ و التَّنزیلُ وَ التّأویلُ وَ ظَهَرَ بَعدَکَ التَّغییرُ وَ التّبدیلُ وَ الاِلحادَ و التّعطیلُ وَ الاَهواءُ وَ الاَضالیلُ وَ الفِتَنُ وَ الاَباطیلُ</ref>
امام زمان(عج) این ضایعه را مساوی با کشتن [[اسلام]] و... بیان می‌فرماید: «وای بر سرکشان گنهکار! به کشتنت اسلام را کشتند و نماز و روزه را بیهوده و مهمل گذاشتند. سنتها و احکام را شکستند و پایه‌های ایمان را نابود کردند. آیات قرآن را تحریف و در فساد و دشمنی سخت تلاش نمودند... کتاب خدا رها شد و به حق خیانت گردید». «با رفتن تو، الله اکبر، لااله الاالله، حرام و حلال، تنزیل و تأویل از میان رفت. پس از تو تغییر، تبدیل، بی‌دینی، کفر، خواهشهای نفسانی، گمراهی‌ها، آشوبها، بیهودگی‌ها و باطلها آشکار شد».<ref>وَ فَقَدَ بِفَقدِکَ التَّکبیرُ وَ التَّهلیلُ و التَّحریمُ وَ التَّحلیلُ و التَّنزیلُ وَ التّأویلُ وَ ظَهَرَ بَعدَکَ التَّغییرُ وَ التّبدیلُ وَ الاِلحادَ و التّعطیلُ وَ الاَهواءُ وَ الاَضالیلُ وَ الفِتَنُ وَ الاَباطیلُ</ref>


=== بازتاب این مصیبت در هستی===
===بازتاب این مصیبت در هستی===
عظمت این مصیبت به نحوی است که سرتاسر هستی، عزادار و به ماتم و سوز و گریه نشستند: «پیامبر آشفته‌خاطر شد و دلش گریست و به خاطر تو [[فرشته|فرشتگان]] و پیامبران به او تسلیت گفتند و به خاطر تو مادرت [[فاطمه زهرا|زهرا]] سوگوار و مصیبت‌زده شد. فرشتگان مقرب برای سوگواری و تسلیت گفتن به پدرت [[امیر مؤمنان]] نزد او می‌رفتند و برایت در اعلی علیین مجلس عزا و ماتم بر پا شد... آسمان و ساکنانش، [[بهشت]] و خزانه‌دارانش، و کوه‌های گسترده بر روی زمین و کرانه‌هایش، و دریاها و ماهیانش، و [[جن|جنیان]] و فرزندانشان و [[خانه خدا]] و [[مقام ابراهیم]] و [[مشعر الحرام]] و حل و حرم برای تو گریستند».
عظمت این مصیبت به نحوی است که سرتاسر هستی، عزادار و به ماتم و سوز و گریه نشستند: «پیامبر آشفته‌خاطر شد و دلش گریست و به خاطر تو [[فرشته|فرشتگان]] و پیامبران به او تسلیت گفتند و به خاطر تو مادرت [[فاطمه زهرا|زهرا]] سوگوار و مصیبت‌زده شد. فرشتگان مقرب برای سوگواری و تسلیت گفتن به پدرت [[امیر مؤمنان]] نزد او می‌رفتند و برایت در اعلی علیین مجلس عزا و ماتم بر پا شد... آسمان و ساکنانش، [[بهشت]] و خزانه‌دارانش، و کوه‌های گسترده بر روی زمین و کرانه‌هایش، و دریاها و ماهیانش، و [[جن|جنیان]] و فرزندانشان و [[خانه خدا]] و [[مقام ابراهیم]] و [[مشعر الحرام]] و حل و حرم برای تو گریستند».


خط ۸۸: خط ۱۱۷:


==سند زیارت==
==سند زیارت==
قدیمی‌ترین منبع موجود این زیارت، کتاب ''[[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]]'' [[ابن المشهدی]](م. 595 ق.) است. وی این زیارت را با حذف [[اسناد|سند]] نقل کرده<ref> زیارة أخری فی یوم عاشورا لأبی عبدالله الحسین ممّا خرج من الناحیة إلی أحد الأبواب. قال: تقف علیه و تقول: السلام علی آدم صفوة الله... ابن المشهدی، المزار الکبیر، 496 519</ref> و در آغاز کتابش تصریح می‌کند که این زیارات با [[حدیث متصل|سند متصل]] به او رسیده ولی برای اختصارِ کتاب و اطمینانی که به صدور زیارات از [[معصوم]] داشته، سندها را حذف کرده است.<ref> فإنّی قد جمعت فی کتابی هذا من فنون الزیارات.... ممّا اتصلت به من ثقات الرواة إلی السادات. المزار الکبیر، 27</ref> بیشتر عالمان ابن مشهدی را [[توثیق]] و تأیید کرده و اعتبار کتاب المزار الکبیر را پذیرفته‌اند؛ از جمله [[محدث نوری]] (در [[مستدرک الوسائل]])، [[علامه مجلسی]] (در [[بحارالانوار]])، [[شیخ عباس قمی]]،<ref> قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج 1،ص409، مکتبة الصدر، تهران، بی‌تا.</ref> [[شیخ حر عاملی]]،<ref> المزار، مقدمه،ص6.</ref> [[شهید اول]]<ref> المزار، مقدمه،ص6.</ref>، [[سید محسن امین]]<ref> امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج9،ص202،‌دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1403ه.ق.</ref> و [[آقا بزرگ تهرانی]].<ref> تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، ج 20،ص324، چاپ دوم،‌دار الاضواء، بیروت، بی‌تا.</ref> اما [[آیت الله خویی]]، اعتبار کتاب [[المزار الکبیر]] ابن المشهدی را نمی‌پذیرد و وی را شخصی مجهول الهویه می‌داند.
قدیمی‌ترین منبع موجود این زیارت، کتاب ''[[المزار الکبیر (کتاب)| المزار الکبیر]]'' [[ابن المشهدی]](م. 595 ق.) است. وی این زیارت را با حذف [[اسناد|سند]] نقل کرده<ref> زیارة أخری فی یوم عاشورا لأبی عبدالله الحسین ممّا خرج من الناحیة إلی أحد الأبواب. قال: تقف علیه و تقول: السلام علی آدم صفوة الله... ابن المشهدی، المزار الکبیر، ۴۹۶-۵۱۹</ref> و در آغاز کتابش تصریح می‌کند که این زیارات با [[حدیث متصل|سند متصل]] به او رسیده ولی برای اختصارِ کتاب و اطمینانی که به صدور زیارات از [[معصوم]] داشته، سندها را حذف کرده است.<ref> فإنّی قد جمعت فی کتابی هذا من فنون الزیارات.... ممّا اتصلت به من ثقات الرواة إلی السادات. المزار الکبیر، ۲۷</ref> بیشتر عالمان ابن مشهدی را [[توثیق]] و تأیید کرده و اعتبار کتاب المزار الکبیر را پذیرفته‌اند؛ از جمله [[محدث نوری]] (در [[مستدرک الوسائل]])، [[علامه مجلسی]] (در [[بحارالانوار]])، [[شیخ عباس قمی]]،<ref> قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج ۱،ص۴۰۹، مکتبة الصدر، تهران، بی‌تا.</ref> [[شیخ حر عاملی]]،<ref> المزار، مقدمه،ص ۶.</ref> [[شهید اول]]<ref> المزار، مقدمه،ص ۶.</ref>، [[سید محسن امین]]<ref> امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹،ص۲۰۲،‌دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۳ه.ق.</ref> و [[آقا بزرگ تهرانی]].<ref> تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، ج ۲۰،ص ۳۲۴، چاپ دوم،‌دار الاضواء، بیروت، بی‌تا.</ref> اما [[آیت الله خویی]]، اعتبار کتاب [[المزار الکبیر]] ابن المشهدی را نمی‌پذیرد و وی را شخصی مجهول الهویه می‌داند.


منابع قدیمی‌تری نیز برای این زیارت بیان شده است. [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار]] در هنگام نقل این زیارت می‌گوید که [[شیخ مفید]](م.413ق.) آن را در کتاب ''المزار'' خویش جزء اعمال [[روز عاشورا]] ثبت کرده است.<ref> قال الشیخ المفید قدس الله روحه فی کتاب المزار ماهذا الفظه: زیارة أخری فی یوم عاشورا بروایة اخری، إذا أردت زیارته بها فی هذا الیوم فقف علیه(ع) و قل: السلام علی صفوة اللّه... بحارالانوار، ج 98، 317</ref> ولی در نسخه‌های موجود ''المزار'' این متن وجود ندارد.<ref>دانشنامه امام حسین(ع)، ج12، ص272</ref> همچنین گفته شده است [[سید مرتضی]] (م.436 ق.)، که شاگرد شیخ مفید بود، در کتاب ''مصباح الزائر'' از این زیارت یاد کرده است بدون اینکه آن را به [[ناحیه مقدسه]] منتسب کند. البته این کتاب اکنون موجود نیست و تنها نشانه‌ای که از آن در دست داریم عبارات [[سید بن طاووس]] در [[مصباح الزائر (کتاب)|مصباح الزائر]] است.<ref> زیارة ثانیة بألفاظ شافیة یزاربها الحسین صلوات اللّه علیه زاربها المرتضی علم الهدی رضوان الله علیه قال: فإذا أردت الخروج فقل: أللّهمّ إلیک توجهت.... ثم تدخل القبة الشریفة و تقف علی القبر الشریف و قل: السلام علی آدم صفوة الله... مصباح الزائر، 221</ref> علامه مجلسی نیز در نقل این زیارت به کتاب سید مرتضی اشاره کرده است.<ref> بحارالانوار، ج98، 328</ref>
منابع قدیمی‌تری نیز برای این زیارت بیان شده است. [[علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار]] در هنگام نقل این زیارت می‌گوید که [[شیخ مفید]](م.413ق.) آن را در کتاب ''المزار'' خویش جزء اعمال [[روز عاشورا]] ثبت کرده است.<ref> قال الشیخ المفید قدس الله روحه فی کتاب المزار ماهذا الفظه: زیارة أخری فی یوم عاشورا بروایة اخری، إذا أردت زیارته بها فی هذا الیوم فقف علیه(ع) و قل: السلام علی صفوة اللّه... بحارالانوار، ج ۹۸، ۳۱۷</ref> ولی در نسخه‌های موجود ''المزار'' این متن وجود ندارد.<ref>دانشنامه امام حسین(ع)، ج ۱۲، ص ۲۷۲</ref> همچنین گفته شده است [[سید مرتضی]] (م.436 ق.)، که شاگرد شیخ مفید بود، در کتاب ''مصباح الزائر'' از این زیارت یاد کرده است بدون اینکه آن را به [[ناحیه مقدسه]] منتسب کند. البته این کتاب اکنون موجود نیست و تنها نشانه‌ای که از آن در دست داریم عبارات [[سید بن طاووس]] در [[مصباح الزائر (کتاب)|مصباح الزائر]] است.<ref> زیارة ثانیة بألفاظ شافیة یزاربها الحسین صلوات اللّه علیه زاربها المرتضی علم الهدی رضوان الله علیه قال: فإذا أردت الخروج فقل: أللّهمّ إلیک توجهت.... ثم تدخل القبة الشریفة و تقف علی القبر الشریف و قل: السلام علی آدم صفوة الله... مصباح الزائر، ۲۲۱</ref> علامه مجلسی نیز در نقل این زیارت به کتاب سید مرتضی اشاره کرده است.<ref> بحارالانوار، ج ۹۸، ۳۲۸</ref>


از دیدگاه [[محمدهادی یوسفی غروی]] سه نوع زیارت ناحیه متداخل وجود دارد که با هم متناسب نیستند و یکی از نقاط ضعف زیارت ناحیه این است که خلاف مسلّمات تاریخ و خلاف مسلّمات اخبار معتبر مقتل است.<ref>[http://fahimco.com/ShowArticle.aspx?ID=3803 بررسی تحلیلی سیر مقتل نگاری عاشورا]</ref>
از دیدگاه [[محمدهادی یوسفی غروی]] سه نوع زیارت ناحیه متداخل وجود دارد که با هم متناسب نیستند و یکی از نقاط ضعف زیارت ناحیه این است که خلاف مسلّمات تاریخ و خلاف مسلّمات اخبار معتبر مقتل است.<ref>[http://fahimco.com/ShowArticle.aspx?ID=3803 بررسی تحلیلی سیر مقتل نگاری عاشورا]</ref>
خط ۹۶: خط ۱۲۵:
==شرح‌های زیارت ناحیه==
==شرح‌های زیارت ناحیه==
برای این زیارتنامه شرح‌هایی نوشته شده که از آن جمله است:
برای این زیارتنامه شرح‌هایی نوشته شده که از آن جمله است:
* الذخیرة‌الباقیه، محمدجعفر شاملی شیرازی، (فارسی).
 
* الشمس الضاحیه، جمعی از علما، (فارسی).
*الذخیرة‌الباقیه، محمدجعفر شاملی شیرازی، (فارسی).
* تحفه قائمیه، حاج شیخ محمدباقر فقیه ایمانی (فارسی).
*الشمس الضاحیه، جمعی از علما، (فارسی).
* کشف داحیه، برخی از علمای هند، (اردو).
*تحفه قائمیه، حاج شیخ محمدباقر فقیه ایمانی (فارسی).
* همره نور، شرح زیارت ناحیه مقدسه، سید هدایت‌الله طالقانی.
*کشف داحیه، برخی از علمای هند، (اردو).
* سلام موعود، (بیان تحلیلی و توصیفی زیارت ناحیه مقدسه)، دکتر محمد رضا سنگری.<ref>[http://www.pajoohe.com/fa/print.php?UID=44547 سایت پژوهه]</ref>
*همره نور، شرح زیارت ناحیه مقدسه، سید هدایت‌الله طالقانی.
*سلام موعود، (بیان تحلیلی و توصیفی زیارت ناحیه مقدسه)، دکتر محمد رضا سنگری.<ref>[http://www.pajoohe.com/fa/print.php?UID=44547 سایت پژوهه]</ref>


==زیارت ناحیه غیر مشهور (زیارت الشهداء)==
==زیارت ناحیه غیر مشهور (زیارت الشهداء)==
{{اصلی|زیارت الشهدا}}
{{اصلی|زیارت الشهدا}}
یکی دیگر از زیارات ناحیه، زیارتی است که [[سید بن طاووس]] در [[اقبال الاعمال|اقبال]]، ضمن اعمال [[روز عاشورا]] به سند خویش روایت کرده است. این زیارت مشتمل بر نام [[شهدای کربلا|شهیدان کربلاست]] و با جمله: «اَلسّلامُ عَلَی اَوّلِ قَتیلٍ مِن نَسلِ خَیرِ سَلیلٍ» آغاز می‌شود.<ref> بحارالانوار، ج 98، 269274.</ref> پیش از سید بن طاووس این زیارت در [[المزار شیخ مفید]]<ref> بحارالانوار، ج98، 274</ref> و مزار کبیر ابن المشهدی<ref> المزار الکبیر،ص485.</ref> آمده است.
یکی دیگر از زیارات ناحیه، زیارتی است که [[سید بن طاووس]] در [[اقبال الاعمال|اقبال]]، ضمن اعمال [[روز عاشورا]] به سند خویش روایت کرده است. این زیارت مشتمل بر نام [[شهدای کربلا|شهیدان کربلاست]] و با جمله: «اَلسّلامُ عَلَی اَوّلِ قَتیلٍ مِن نَسلِ خَیرِ سَلیلٍ» آغاز می‌شود.<ref> بحارالانوار، ج ۹۸، ۲۶۹-۲۷۴.</ref> پیش از سید بن طاووس این زیارت در [[المزار شیخ مفید]]<ref> بحارالانوار، ج ۹۸، ۲۷۴</ref> و مزار کبیر ابن المشهدی<ref> المزار الکبیر،ص ۴۸۵.</ref> آمده است.
{{زیارات امام حسین(ع)}}
==پیوند به بیرون==
[http://http://fa.wikishia.net/view/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D9%87 دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت (ع)]
==منابع==


== پانویس ==
*ابن المشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۳۷۸ ش
{{پانویس2}}
*امین، سید محسن، اعیان الشیعه،‌دار التعارف للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۳ ه.ق.
== منابع ==
*انصاری قمی، ناصرالدین، مجله موعود، اسفند ۸۲؛ شماره ۴۲.
{{منابع}}
*آیتی، بررسی تاریخ عاشورا.
* ابن المشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، 1378ش
*تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، چاپ دوم،‌ دار الاضواء، بیروت، بی‌تا.
* امین، سید محسن، اعیان الشیعه،‌دار التعارف للمطبوعات، بیروت، 1403ه.ق.
*طبسی، نجم الدین، تا ظهور، بنیاد فرهنگی مهدی موعود، تهران، ۱۳۸۸ش.
* انصاری قمی، ناصرالدین، مجله موعود، اسفند 82؛ شماره 42.
*طبسی، نجم الدین، مجله انتظار، بهار ۸۶، شماره ۲۰.
* آیتی، بررسی تاریخ عاشورا.
*قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، تهران، بی‌تا.
* تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، چاپ دوم،‌ دار الاضواء، بیروت، بی‌تا.
*مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، ۱۴۰۳ ق.
* طبسی، نجم الدین، تا ظهور، بنیاد فرهنگی مهدی موعود، تهران، 1388ش.
*محمدی ری شهری، محمد، دانشنامه امام حسین (ع) بر پایه قرآن حدیث و تاریخ،انتشارات‌ دار الحدیث قم، ۱۳۸۸ش.
* طبسی، نجم الدین، مجله انتظار، بهار 86، شماره 20.
* قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، مکتبة الصدر، تهران، بی‌تا.
* مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار الجامعة لدرر الاخبار الائمة الاطهار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق.
*محمدی ری شهری، محمد، دانشنامه امام حسین (ع) بر پایه قرآن حدیث و تاریخ،انتشارات‌ دار الحدیث قم، 1388ش.
{{پایان}}


{{واقعه کربلا}}
==پی نوشت==
{{دعاها و زیارت ها}}
{{زیارات امام حسین(ع)}}
[[ar:زیارة الناحیة المقدسة]]
[[en:Ziyarat al-Nahiyya al-Muqaddasa]]
[[ur:زیارت ناحیہ مقدسہ]]


[[رده:امام حسین]]
[[رده:امام حسین]]
[[رده:زیارتنامه‌ها]]
[[رده:زیارتنامه‌ها]]
[[رده:آئین‌ها و مراسم]]
<references />

منوی ناوبری