موذن خراسانی
| موذن خراسانی | |
|---|---|
| نام اصلی | شیخ محمد علی |
| مرگ | 1256 ه.ق |
| در زمان حکومت | شاه عباس صفوی |
| پیشه | شاعر |
| تخلص | «مؤذن خراسانی» |
موذن خراسانی از علما و عرفای دوران صفوی است.
زندگینامه
از گویندگان قرن یازدهم هجری و اسمش شیخ محمدعلی است. عارفی بزرگ و فاضلی بی‌همتا از سلسلۀ جلیلۀ کبرویه است. با شاه عباس صفوی معاصر بوده و رسالۀ تحفـﮥالعباسیه را به نام وی تصنیف کرده است. در مدح و منقبت ائمه اطهار (ع) تصانیف و مدایح بسیار دارد.
مؤذن خراسانی قصایدی در نعت و ستایش حضرت محمد (ص)، حضرت علی (ع)، و چهارده معصوم (ع) سروده است.
در سراسر دیوانش مناجات نامه‌هایی مشاهده می‌شود. شاعر در چهار مناجات نامه مطالبی از احوالات چهارده معصوم (ع) ذکر می‌کند که چند بیت از آن به امام حسین (ع) اختصاص دارد.
آثار عاشورایی
در یکی از مناجات نامه‌‌ها، شاعر گریزی به حوادث عاشورا می‌زند و به ذکر مصیبت شهدای کربلا از جمله، شهادت حضرت علی‌اکبر (ع) و حضرت سیدالشهدا (ع) می‌پردازد. و اشاره‌ای به مصایب حرم رسول الله، از جمله به اسیری رفتن زنان و ستم‌های وارده بر آنان دارد.
وی غم و اندوه حاصل از حادثۀ کربلا را، نه تنها جهانی، بلکه ماورایی می‌داند و فرشتگان را غمگین و مضطر توصیف می‌کند.
سبک آثار عاشورایی
افزون بر این مناجات‌نامه‌‌ها، دو مرثیه در دیوان وی در رثای حضرت سیدالشهدا (ع) مشاهده می‌شود. زبان شاعر در این مراثی، روان، جذّاب، ساده و ملموس است و کلامش شیرین و عواطفش آشکار.
نگاه او به حادثۀ عاشورا احساسی وعاطفی است. وی سعی می‌کند در بیان مرثیه از واژه‌هایی مدد بجوید که اوج عواطف درونیش را آشکار کند. از جمله: «آه»، «وای»، «داد» و … از دیگر ویژگی‌های ممتاز این شاعر، قدرت تصویرپردازی وی است. که به خوبی توانسته از پس این مهم بر‌آید.
کتاب شناسی
دیوان شیخ محمد علی سبزواری خراسانی، زیر نظر علیرضا رحمانی، تهران: آهنگ قلم. 1390.