زید بن معقل
.jpg) | |
| اطلاعات اصحاب امام حسین (ع) | |
|---|---|
| نام کامل | زید (بدر، یزید، منذر) بن مَعقِل |
| نقش های برجسته | صبح عاشورا و در حمله اول به شهادت رسید |
زید (بدر، یزید، منذر) بن مَعقِل، از اصحاب امام حسین (ع) بود که در کربلا به شهادت رسید. [۱]
زندگینامه
(یزید بن معقل بن عمیر بن ربیعه) از تیره جُعفی و از قبیله مذحج بود. این قبیله اصالت یمنی داشته و از اعراب قحطانی بوده است. در کتب او را بدر، [۲] یزید بن مغفل [۳] و منذر بن مفضل نیز نامیده‌اند. زید از زعمای قبیله شیعی بنی جعفی است. نام و نسب کامل وی چنین آمده است: بدر بن مغفل بن جعونة بن عبدالله بن حُطیط بن عتبة الکداع الجعفی.[۴]
ابن حجر نام وی را یزید بن مغفل بن عرف بن کلیب العامری نیر ذکر می‌کند و می‌نویسد که او به همراه برادرش زهیر در نبرد قادسیه نیز شرکت داشت. [۵]
طبری و ابن اثیر نیز از یزید بن مغفل نام برده‌اند اما فقط به حضور او در کنار امام علی (ع) در جنگ با خوارج اشاره کرده و نوشته‌اند که وی در نبرد با خریث بن راشد خارجی فرماندهی جناح راست سپاه امام علی (ع) را بر عهده داشت. [۳] به نظر می‌رسد که با توجه به تشابه گزارش‌هایی که درباره یزید و زید یا بدر بن مغفل و یا یزید بن مغفل بن سعد العشیره جعفی مذحجی وجود دارد، ظن قوی آن است که آنان یک نفر باشند که با اندک تفاوتی در نام و نشان معرفی شده‌اند.
نقش در واقعه کربلا
شیخ طوسی [۶] و سید بن طاووس [۷] او را در شمار اصحاب امام حسین (ع) ذکر نموده‌اند. زید بن معقل به همراه سپاه عمر بن سعد به کربلا آمد و به امام حسین (ع) پیوست. او صبح عاشورا و در حمله اول به شهادت رسید. [۸] وی به هنگام نبرد رجزی به این مضمون می‌خواند:
انا ابن جعفی و ابی الکداع و فی یمینی مرهف فزاع و مازن ثعلبه لماعوشتهاند که یزید هم‌چنین در روز عاشورا در وصف بزرگ‌منشی و برتری امام حسین (ع) شعر می‌خواند.
در زیارت رجبیه و زیارت ناحیه مقدسه به وی این چنین سلام داده شده است: «السَّلامُ عَلَی زَیدِ بنِ مَعقِلِ الجُعفی»
منبع
پی نوشت
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ م.، ج۳، ص۱۹۸.
- ↑ ر.ک : الاخبار الطول، دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره : ۱۹۶۰ م. الطوال، ص۱۲۳؛ فتوح البلدان، بلاذری، احمدبی یحیی، چاپ صلاح الدین منجد، قاهره: مکتبه النهضته.، ص۲۶۲؛تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ ﻫ ق / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ م.، ج۵، ص۴۲۲.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ تاریخ طبری، ج۵، ص۱۲۷،۱۲۲،۱۲۱؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبة اتراث، بیروت: ۱۳۸۵- ۱۳۸۶ ه ق.، ج۳، ص۳۶۷.
- ↑ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ م.
- ↑ الاصابه فی تمییز الصحابه ، ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، به کوشش علی محمد بجاوی، بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، ۱۳۲۸ ﻫ ق.، ج۳، ص۳۶۲.
- ↑ رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: ۱۳۸۱ ﻫ ق.، ص۷۳.
- ↑ اقبال بالاعمال الحسنه فیما یعمل مره فی السنه، سید بن طاووس، علی بن موسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی، ۱۴۱۴ ﻫ ق.الاعمال، ص۷۱۳.
- ↑ ر.ک : انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ م.، ج۳، ص۱۹۸؛ رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: ۱۳۸۱ ﻫ ق.، ص۷۳؛ قاموس الرجال، طوسی التستری، محمدتقی، تهران: مرکز نشر کتاب، ۱۳۷۹ ه ق. ، ج۴، ص۴۸۴؛ تنقیح المقال فی احوال الرجال، مامقانی، شیخ عبدالله، نجف: المطبعه الحیریه، ۱۳۵۲ ﻫ ق.، ج۱، ص۴۷۱.