نماز

پایۀ دین بر نماز استوار است.

جایگاه نماز در نهضت عاشورا

جهادهاى پیامبر و نبردهاى امام على(ع) و نهضت حسینى، همه براى اقامۀ نماز و ایجاد و تقویت رابطۀ بندگى میان خالق و مخلوق است. در نهضت عاشورا، نماز جایگاه مهمى دارد.

در برخورد کاروان حسینى با سپاه حرّ در مسیر کوفه، وقت نماز که مى‌رسد، اذان گفته مى‌شود، نماز جماعت برگزار مى‌گردد و سپاه حر نیز به سیدالشهدا(ع) اقتدا مى‌کنند. پیش از شب عاشورا که سپاه عمر سعد به طرف خیمه‌گاه امام مى‌تازند، حضرت برادرش، عباس را مى‌فرستد تا با آنان گفتگو کند و شب را مهلت بخواهد تا به نماز و عبادت بگذرانند. «ارجع الیهم فان استطعت ان تؤخّرهم الى غداة لعلّنا نصلّى لربّنا هذه اللّیلة و ندعوه و نستغفره،فهو یعلم انّى احبّ الصّلاة و تلاوة کتابه و کثرة الدّعاء و الاستغفار».

در همان وقت نیز حبیب بن مظاهر به سپاه دشمن خطاب کرد که چرا مى‌خواهید با گروهى بجنگید که سحرخیزان و شب‌زنده‌داران و اهل عبادتند؟

خصلت یاران شهید او، روح معنوى و حال عبادت و نیایش و نماز بود و شب عاشورا، زمزمۀ نماز و نیایش آنان در خیمه‌هایشان پیچیده بود. به گفتۀ مورّخان «لهم دوىّ کدوىّ النّحل و هم ما بین راکع و ساجد و قارئ للقرآن» همۀ شب را به نماز مشغول بودند. به نقل تاریخ ابن اثیر، شب که شد، تمام شب را به نماز و استغفار و تضرّع و دعا پرداختند. صبح عاشورا نیز،حسین بن على(ع) پس از نماز صبح با یاران، نفرات خود را سازماندهى کرد.

روایتهایی از عاشورا

ظهر عاشورا، ابو ثمامۀ صائدى، وقت نماز را به یاد حضرت آورد. حضرت نیز او را دعا کرد که: خداوند تو را از نمازگزاران ذاکر قرار دهد.

آنگاه به اتفاق جماعتى به نماز ایستادند و نماز خوف خواندند.

سعید بن عبدالله نیز از یاران او بود که هنگام نماز،جلوى امام ایستاد و بدن خویش را سپر تیرهاى بلا ساخت و با پایان یافتن نماز امام، او بر زمین افتاد و شهید نماز گشت. حسین و یارانش همه کشته راه نماز شدند. از این رو در زیارتنامۀ امام خطاب به او مى‌گوییم: «اشهد انّک قد اقمت الصّلاة و آتیت الزّکاة و امرت بالمعروف و نهیت عن المنکر».

آنچه به جهاد، ارزش مى‌دهد، آمیختگى آن با نماز است. عاشورا تلاقى عرفان و حماسه بود و نهضت کربلا براى احیاى سنّتهاى دینى و فرایض الهى از جمله نماز بود. شیعۀ او نیز باید اهل نماز و خشوع باشد و از دین‌دارى تنها عزادارى را نشناسد.

حتّى معتقدان و امیدواران به شفاعت حسین(ع) نیز باید اهل نماز باشند. چون شفاعت بى‌نمازان نخواهد رسید. دریغ و افسوس از کار آنان که در ایّام سوگوارى به عزادارى و سینه زنى و نوحه‌خوانى و دسته و هیأت مى‌روند، امّا نسبت به نمازهاى واجب بى‌اعتنایند.

منبع

• جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص ۴۵۱-۴۵۲.