بازگشت ادبی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (بازگشت ادبی)
جز (بازگشت ادبی)
خط ۶: خط ۶:
زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان،شاهزادگان، حکم و صاحب  منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند.<ref>عبدالحسین زرین کوب، نقد ادبی، ج 2، ص 631 و 632.</ref>
زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان،شاهزادگان، حکم و صاحب  منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند.<ref>عبدالحسین زرین کوب، نقد ادبی، ج 2، ص 631 و 632.</ref>
مخالفان نهضت بازگشت این جریان را با تعبیراتی منفی مثل تکرار<ref>محمد رضا شفیعی کدکنی، ادبیات فارسی، ص 55.</ref> و رجعت نامگذاری کرده‌اند؛ و موافقان اعم از پیشروان و پیروان در نام گذاری نهضت از تعبیراتی مثبت سود جسته‌اند.
مخالفان نهضت بازگشت این جریان را با تعبیراتی منفی مثل تکرار<ref>محمد رضا شفیعی کدکنی، ادبیات فارسی، ص 55.</ref> و رجعت نامگذاری کرده‌اند؛ و موافقان اعم از پیشروان و پیروان در نام گذاری نهضت از تعبیراتی مثبت سود جسته‌اند.
پیشروان با تعبیراتی مثل:تجدید بنای متقدمان<ref>لطفعلی آذر بیگدلی، آتشکده، ترجمه سید جعفر شهیدی، ص 416.</ref> اقتفا به طریقه متقدمین<ref>رضا قلی خان هدایت، مجمع الفصحا، ج 2، ص 194.</ref> و اقتفای استادان<ref>حاجی سلیمان صباحب بیدگلی، دیوان صباحی بیدگلی، ص 194.</ref> از بازگشت سخن گفته‌اند؛ و پیروان یا محققان طرفدار بازگشت در بحث  از این جریان، از عناوینی چون نهضت، نهضت جدید، نهضت ادبی<ref>جلال الدین همایی، تاریخ ادبیات ایران، ص 298.</ref> رنسانس ادبی، نهضت بزرگ ادبی<ref>ابراهیم صفایی، نهضت ادبی ایران در عصر قاجار، ص  302.</ref>، نهضت بازگشت و تجدید حیات ادبی<ref>غلامعلی رعدی آذرخشی، درباره سبک‌های شعر فارسی و نهضت بازگشت، ج 1، ص 94.</ref>،
پیشروان با تعبیراتی مثل:تجدید بنای متقدمان<ref>لطفعلی آذر بیگدلی، آتشکده، ترجمه سید جعفر شهیدی، ص 416.</ref> اقتفا به طریقه متقدمین<ref>رضا قلی خان هدایت، مجمع الفصحا، ج 2، ص 194.</ref> و اقتفای استادان<ref>حاجی سلیمان صباحب بیدگلی، دیوان صباحی بیدگلی، ص 194.</ref> از بازگشت سخن گفته‌اند؛ و پیروان یا محققان طرفدار بازگشت در بحث  از این جریان، از عناوینی چون نهضت، نهضت جدید، نهضت ادبی<ref>جلال الدین همایی، تاریخ ادبیات ایران، ص 298.</ref>، رنسانس ادبی، نهضت بزرگ ادبی<ref>ابراهیم صفایی، نهضت ادبی ایران در عصر قاجار، ص  302.</ref>، نهضت بازگشت و تجدید حیات ادبی<ref>غلامعلی رعدی آذرخشی، درباره سبک‌های شعر فارسی و نهضت بازگشت، ج 1، ص 94.</ref>، و نیز از تعبیر رستاخیز

نسخهٔ ‏۴ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۷:۲۶

بازگشت ادبی، یکی از سبک‌های ادب فارسی و عنوانی برای یکی از دوره‌های تاریخ ادبیات ایران است که در آن شاعران و نویسندگان از شیوه سرایندگان و نویسندگان پیرو سبک هندی یا اصفهانی روی گرداندند و در کار سرودن و نوشتن به روش شاعران و نویسندگان پیرو سبک عراقی و خراسانی بازگشتند.

پیشینه

همزمان با حکومت کریم خان و هنگامی که به کوشش او ایران از آرامش نسبی برخوردار شد، چند تن از شاعران اهل ذوق، به سبب ملال خاطر همگان از شیوه متکلف اصفحانی به شیوه عراقی گراییدند و نقطه عطف چشمگیری در شعر فارسی پدید آوردند. این گروه پرچمداران شیوه بازگشت بودند، اصفهان را مرکز رستاخیز ادبی قرار دادند و نه تنها خود در سرودن شعر از روش استادان شیوه عراقی پیروی کردند، بلکه دیگران را نیز به کاستی‌های شیوه اصفهانی آگاه و به سرودن شعر در شیوه جدید تشویق کردند و سرانجام کوشش پی گیر این گروه در این رهگذر به ثمر رسید. به نظر بهار دوره بازگشت همزمان با جلوس کریمخان زند آغاز می‌شود و مقارن پادشاهی مظفرالدین شاه (1313ق) و ظهور ادبیات مشروطه پایان می‌یابد. زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان،شاهزادگان، حکم و صاحب منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند.[۱] مخالفان نهضت بازگشت این جریان را با تعبیراتی منفی مثل تکرار[۲] و رجعت نامگذاری کرده‌اند؛ و موافقان اعم از پیشروان و پیروان در نام گذاری نهضت از تعبیراتی مثبت سود جسته‌اند. پیشروان با تعبیراتی مثل:تجدید بنای متقدمان[۳] اقتفا به طریقه متقدمین[۴] و اقتفای استادان[۵] از بازگشت سخن گفته‌اند؛ و پیروان یا محققان طرفدار بازگشت در بحث از این جریان، از عناوینی چون نهضت، نهضت جدید، نهضت ادبی[۶]، رنسانس ادبی، نهضت بزرگ ادبی[۷]، نهضت بازگشت و تجدید حیات ادبی[۸]، و نیز از تعبیر رستاخیز

  1. عبدالحسین زرین کوب، نقد ادبی، ج 2، ص 631 و 632.
  2. محمد رضا شفیعی کدکنی، ادبیات فارسی، ص 55.
  3. لطفعلی آذر بیگدلی، آتشکده، ترجمه سید جعفر شهیدی، ص 416.
  4. رضا قلی خان هدایت، مجمع الفصحا، ج 2، ص 194.
  5. حاجی سلیمان صباحب بیدگلی، دیوان صباحی بیدگلی، ص 194.
  6. جلال الدین همایی، تاریخ ادبیات ایران، ص 298.
  7. ابراهیم صفایی، نهضت ادبی ایران در عصر قاجار، ص 302.
  8. غلامعلی رعدی آذرخشی، درباره سبک‌های شعر فارسی و نهضت بازگشت، ج 1، ص 94.