Literaturetest

به ویکی حسین خوش آمدید

• • ادبیات
• • جغرافیا
• • هنر
• • تاریخ
• • ادیان و مذاهب
• • علوم اجتماعی

مدخل برگزیده

بازگشت ادبی، یکی از سبک‌های ادب فارسی و عنوانی برای یکی از دوره‌های تاریخ ادبیات ایران است که در آن شاعران و نویسندگان از شیوه سرایندگان و نویسندگان پیرو سبک هندی یا اصفهانی روی گرداندند و در کار سرودن و نوشتن به روش شاعران و نویسندگان پیرو سبک عراقی و خراسانی بازگشتند. همزمان با حکومت کریم خان و هنگامی که به کوشش او ایران از آرامش نسبی برخوردار شد، چند تن از شاعران اهل ذوق، به سبب ملال خاطر همگان از شیوه متکلف اصفحانی به شیوه عراقی گراییدند و نقطه عطف چشمگیری در شعر فارسی پدید آوردند. این گروه پرچمداران شیوه بازگشت بودند، اصفهان را مرکز رستاخیز ادبی قرار دادند و نه تنها خود در سرودن شعر از روش استادان شیوه عراقی پیروی کردند، بلکه دیگران را نیز به کاستی‌های شیوه اصفهانی آگاه و به سرودن شعر در شیوه جدید تشویق کردند و سرانجام کوشش پی گیر این گروه در این رهگذر به ثمر رسید. به نظر بهار دوره بازگشت همزمان با جلوس کریمخان زند آغاز می‌شود و مقارن پادشاهی مظفرالدین شاه (1313ق) و ظهور ادبیات مشروطه پایان می‌یابد. زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان، شاهزادگان، حکم و صاحب منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند. ادامه...

آیا می‌دانستید

• مکتب سقاخانه جریانی هنری بود که در دههٔ 1340 شمسی با استفاده از عنصرهایی از هنر مدرن و برخی از عنصرهای تزیینی هنرهای سنتی و دینی، در ایران شکل گرفت.
• هوشنگ ابتهاج با تخلص سایه اشعاری درباره امام حسین (ع) سروده است.
• امام‌باره آصف الدوله (در تصویر) که معتبرترین بنا از نوع امام باره است از مهم‌ترین بناهای تاریخی لکهنو به شمار می‌آید.
• کتاب حسین (ع) از دیدگاه مسیحیت به هفده زبان ترجمه و در پنج دانشگاه و برای دوره‌های تکمیلی مورد تأیید قرار گرفته است.
• در زمان ناصرالدین شاه قاجار برای ترویج تعزیه کوشش فراوانی شد.

برگزیده‌ها

• مرثیه
• ادبیات عاشورا
• ترکیب بند محتشم (در تصویر)

اثر برگزیده

کتاب طنز در ادبیات تعزیه با پژوهش و تحقیق منوچهر احترامی و به تولید پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد. این کتاب از بخش‌هایی با عناوین ذیل تشکیل شده است: مقدمه (شیطان دشمن قدیمی انسان)، علی و ابن ملجم، حالات و حرکات نمایشی، رفتارها و موقعیت‌های طنز آمیز، پیش واقعه و گوشه، شاه وزیر (خروج مختار در کوفه و اخراج اشقیا از روی زمین)، ابن زیاد و شمر (آخرن دیدار)‌، تعزیه های شاد، آخرین تلاش، آخرین تعزیه، نمایه و منابع و مآخذ. در مقدمه همین کتاب در تعریف نمایش آمده است، این ذات تعارضبین خیر وشر و پیچیدگی‌های ناشی از آن است که نماد و نمایش را بوجود می‌آورد. چون هر جا که سادگی ونظم حکم فرما باشد، تأت و درام وجود نخواهد داشت. با این تعبیر نمایش از بطن اغتشاش زائیده می‌شود و در دامان تعارض رشد می‌یابد و در مسیر پیچاپیچ نا هماهنگی حرکت می‌کند . ادامه...

اشخاص

مرضیه محمدزاده

جابر عناصری

جواد محقق‌

جواد محقق‌

حسین آهی‌

طاهره صفارزاده‌

نگاره برگزیده

یغمای جندقی شاعر مرثیه سرای ایرانی در قرن سیزدهم بود. جندقی از جمله شاعرانی است که در اشعارش به مدح شاه و درباریان نپرداخته است. او اولین شاعر آیینی در دوره قاجاریه است که قالب‌های جدیدی را در شعر عاشورا و مراثی شهدای کربلا به کار گرفت. او توانست با «تضمین» بعضی از غزلیات سعدی و حافظ در مایه‌های ماتمی عاشورا و نیز با استفاده از قالب «مستزاد» در نوحه‌های عاشورایی، آثار ماتمی متعددی بیافریند.

فهرست دسترسی به مداخل ادبیات

• شاعران
• پژوهشگران

• سبک ادبی

• کتاب‌ها