ذات عرق: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «نام منزلى بین مکّه و عراق که تا مکّه دو منزل فاصله دارد و این محلّ،میقات احرا...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
نام منزلى بین مکّه و عراق که تا مکّه دو منزل فاصله دارد و این محلّ،میقات احرام براى مناطق شرقى مکّه است. <ref>مقتل الحسین،مقرّم،ص 204.</ref> عراق،نام کوهى است در راه مکّه که عراقیون از آن مسیر وارد مکّه مى‌شوند و این منزل،از منزلگاههایى است که سید الشهدا پس از وادى عقیق بر آن گذشته است و یکى دو روز در این محل توقف کرده،سپس خیمه‌ها را بر چیده و به راه ادامه داده است.امام در همین منزل با بشر بن غالب ملاقات کرد که از عراق مى‌آمد.
ذات عِرْق، بخشی از وادی عَقیق، از میقات‌های [[حج]] و منزل‌گاه‌های مسیر [[مکه]] و [[کوفه]] است. در [[واقعه کربلا]]، بین [[امام حسین(ع)]] و [[بشر بن غالب]] در این مکان گفت‌وگویی صورت گرفت. [[سریه ذات عرق]] در [[سال سوم هجرت]] در آنجا رخ داده است.


اوضاع عراق را پرسید.وى پاسخ داد:دلها با تو ولى شمشیرها بر توست.سید الشهدا راه خویش را به سوى«غمره»که منزل بعدى بود ادامه داد. <ref>الحسین فى طریقه الى الشهادة،ص 31.</ref> در همین منزل نامه‌اى به کوفیان نوشت و خبر آمدنش را در آن نگاشت و توسّط قیس بن مسهر صیداوى فرستاد.
== موقعیت ==
سرزمین ذات عرق بخشی از وادی عقیق و مرز بین [[نجد]] و [[تهامه]] است و در فاصله 92 کیلومتری شمال شرقی مکه قرار دارد. گفته شده  ذات عرق، از نام کوهی در نزدیکی مکه گرفته شده است.<ref> معجم البلدان، ج4، ص108</ref> این منزل بین [[بستان بنی عامر]] و [[غمره]] قرار دارد.<ref>مقدسی، ص106</ref>


== میقات حج ==
{{مسیر حرکت امام حسین}}
[[فقه امامیه|فقیهان]] [[شیعه]] [[وادی عقیق]] را [[میقات]] عراقیان و اهل شرق می‌دانند. وادی عقیق شامل [[مسلخ]]، غمره و ذات عرق است. بیشتر آنان [[احرام]] از هر یک از این مکان‌ها را جایز می‌دانند.<ref>ابن براج، ج1، ص214؛ ابن حمزه، ص160</ref> شماری از آنان احرام از ذات عرق را منوط به حال اضطرار کرده‌اند.<ref>طوسی، ص210؛ ج1، ص312؛ ر. ک. صاحب جواهر، ج18، ص106</ref><ref>[http://www.sistani.org/persian/archive/451 میقات‌های احرام: سایت دفتر آیت الله سیستانی]</ref>


== وقایع ==
سریه ذات عرق <small>(سریه [[زید بن حارثه]]، سریه قرده)</small> در [[جمادی الآخرة|جمادی الاخر]] [[سال سوم قمری|سال سوم]] <small>(28 ماه پس از [[هجرت]])</small> به فرماندهی [[زید بن حارثه]] در این مکان رخ داده است.<ref>انساب الاشراف، ج1، ص374</ref>


ذات عرق، نخستین منزلی است که امام حسین (ع) پس از مکه در آن توقف کرد.<ref>ارشاد، ج2، ص69</ref> در [[واقعه کربلا]]، امام حسین (ع) در این منزل با [[بشر بن غالب]] از [[بنی اسد]] دیدار و گفت‌و‌گو کرد. بشر اوضاع کوفه را به امام گزارش داد.<ref>ابن اعثم، فتوح، ج5، ص71-70.</ref> ابن غالب سپس [[تفسیر]] آیه 71 [[سوره اسرا|اسرا]] را از آن حضرت پرسید.<ref>صدوق، امالی، ص153</ref> در [[امالی (شیخ صدوق)|امالی]] [[شیخ صدوق]] مکان این گفتگو [[ثعلبیه]] ذکر شده است.<ref>صدوق، امالی، ص153</ref>


به گفتۀ [[محمد سماوی|سماوی]] در [[ابصار العین فی انصار الحسین (کتاب)|ابصارالعین]]، [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمد]] و [[عون بن عبدالله بن جعفر|عون]] فرزندان [[عبدالله بن جعفر بن ابی طالب|عبدالله بن جعفر]]، از مکه نامۀ پدر را در وادی عقیق به امام رساندند و به آن حضرت محلق شدند. اما عبدالله بن جعفر با [[یحیی بن سعید بن عاص|یحیی بن سعید]] که امان نامه‌ای از [[عمرو بن سعید بن عاص|عمرو بن سعید]] <small>(عامل [[مدینه]])</small> به همراه داشتند در ذات عرق با امام دیدار کردند و پس از آنکه امام به امان‌نامۀ آنان اعتنایی نکرد و عبدالله از همراهی آن حضرت عذر آورد، برگشتند.<ref> سماوی، ابصارالعین، ص75.</ref>
{{گفت و گو
|عرض= 38
|تراز=راست
|تورفتگی=25
|رنگ حاشیه=
|شکل بندی جدول=
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی ستون راست=
|شکل بندی ستون چپ=
|شکل بندی آدرس=
|عنوان= گفتگوی امام حسین با بشر بن غالب در ذات عرق
| '''[[امام حسین(ع)]]''': مردم کوفه را چگونه دیدی؟
| '''[[بشر بن غالب]]''': قلب‌های مردم با شما اما شمشیرهایشان با [[بنی امیه]] است.
| راست گفتی‌ای برادر [[بنی اسد|اسدی]]! خداوند آنچه بخواهد انجام می‌دهد، و آنچه اراده کند، فرمان می‌دهد.
| [[تفسیر]] [[آیه]] <small>(«یوم ندعو کل اناس بامامهم؛ [یاد کن‌] روزی را که هر گروهی را با پیشوایشان فرا می‌خوانیم»)</small> چیست؟
| آری [[امام]] و پیشوایی که مردم را به راه راست و به سوی خوشبختی می‌خواند، گروهی از وی پیروی می‌کنند. و پیشوای دیگری که به انحراف و بدبختی دعوت می‌کند. گروهی نیز از وی پیروی می‌کنند، گروه اول در [[بهشت]] و گروه دوم در [[جهنم|ذوزخ‌اند]].<ref>ابن اعثم، فتوح، ج5، ص71-70.؛ خوارزمی، ج1، ص319</ref> این است معنای آیه دیگر که «فریق فی الجنة و فریق فی السعیر».<ref>صدوق، امالی، ص153</ref>
}}{{پاک کن}}


جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج1، ص 178-179.
==پیوند به بیرون==
[http://http://fa.wikishia.net/view/%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D8%B1%D9%82 دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت (ع)]
== منابع ==
* ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، 1411ق/1991م.
* شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413ق.
* خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، انوار الهدی، قم، 1423ق.
* شیخ صدوق، أمالی، اعلمی، بیروت، 1400ق.
* مقدسی، محمد بن احمد، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، مکتبة مدبولی، القاهره، 1411ق/1991م.
* حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، 1995م.
* طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی‌، بیروت، دارالکتاب العربی‌، 1400ق.
* طرابلسی، قاضی، (ابن براج)، المهذب‌، محقق/ مصحح: جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی‌، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، 1406ق.
* طوسی (ابن حمزه)، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة‌، محقق/ مصحح: محمد حسون‌، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1408ق.
* صاحب جواهر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‌، محقق/ مصحح: عباس قوچانی-علی آخوندی‌، دارإحیاء التراث العربی‌، بیروت، 1404ق.
* بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، 1417ق/1996م.
* سماوی، محمد بن طاهر، إبصارالعین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، دانشگاه شهید محلاتی، قم، 1419ق.
==پی نوشت==
 
[[رده:مسیر حرکت امام حسین(ع)]]

نسخهٔ ‏۱۵ اوت ۲۰۱۶، ساعت ۱۵:۱۱

ذات عِرْق، بخشی از وادی عَقیق، از میقات‌های حج و منزل‌گاه‌های مسیر مکه و کوفه است. در واقعه کربلا، بین امام حسین(ع) و بشر بن غالب در این مکان گفت‌وگویی صورت گرفت. سریه ذات عرق در سال سوم هجرت در آنجا رخ داده است.

موقعیت

سرزمین ذات عرق بخشی از وادی عقیق و مرز بین نجد و تهامه است و در فاصله 92 کیلومتری شمال شرقی مکه قرار دارد. گفته شده ذات عرق، از نام کوهی در نزدیکی مکه گرفته شده است.[۱] این منزل بین بستان بنی عامر و غمره قرار دارد.[۲]

میقات حج

فقیهان شیعه وادی عقیق را میقات عراقیان و اهل شرق می‌دانند. وادی عقیق شامل مسلخ، غمره و ذات عرق است. بیشتر آنان احرام از هر یک از این مکان‌ها را جایز می‌دانند.[۳] شماری از آنان احرام از ذات عرق را منوط به حال اضطرار کرده‌اند.[۴][۵]

وقایع

سریه ذات عرق (سریه زید بن حارثه، سریه قرده) در جمادی الاخر سال سوم (28 ماه پس از هجرت) به فرماندهی زید بن حارثه در این مکان رخ داده است.[۶]

ذات عرق، نخستین منزلی است که امام حسین (ع) پس از مکه در آن توقف کرد.[۷] در واقعه کربلا، امام حسین (ع) در این منزل با بشر بن غالب از بنی اسد دیدار و گفت‌و‌گو کرد. بشر اوضاع کوفه را به امام گزارش داد.[۸] ابن غالب سپس تفسیر آیه 71 اسرا را از آن حضرت پرسید.[۹] در امالی شیخ صدوق مکان این گفتگو ثعلبیه ذکر شده است.[۱۰]

به گفتۀ سماوی در ابصارالعین، محمد و عون فرزندان عبدالله بن جعفر، از مکه نامۀ پدر را در وادی عقیق به امام رساندند و به آن حضرت محلق شدند. اما عبدالله بن جعفر با یحیی بن سعید که امان نامه‌ای از عمرو بن سعید (عامل مدینه) به همراه داشتند در ذات عرق با امام دیدار کردند و پس از آنکه امام به امان‌نامۀ آنان اعتنایی نکرد و عبدالله از همراهی آن حضرت عذر آورد، برگشتند.[۱۱]

الگو:گفت و گو

پیوند به بیرون

دانشنامه مجازی مکتب اهل بیت (ع)

منابع

  • ابن اعثم کوفی، احمد بن اعثم، الفتوح، تحقیق: علی شیری، دارالأضواء، بیروت، 1411ق/1991م.
  • شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413ق.
  • خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیه‌السلام، انوار الهدی، قم، 1423ق.
  • شیخ صدوق، أمالی، اعلمی، بیروت، 1400ق.
  • مقدسی، محمد بن احمد، أحسن التقاسیم فی معرفة الأقالیم، مکتبة مدبولی، القاهره، 1411ق/1991م.
  • حموی بغدادی، یاقوت، معجم البلدان، دارصادر، بیروت، 1995م.
  • طوسی، محمد بن حسن، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی‌، بیروت، دارالکتاب العربی‌، 1400ق.
  • طرابلسی، قاضی، (ابن براج)، المهذب‌، محقق/ مصحح: جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی‌، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، 1406ق.
  • طوسی (ابن حمزه)، محمد بن علی، الوسیلة إلی نیل الفضیلة‌، محقق/ مصحح: محمد حسون‌، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1408ق.
  • صاحب جواهر، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‌، محقق/ مصحح: عباس قوچانی-علی آخوندی‌، دارإحیاء التراث العربی‌، بیروت، 1404ق.
  • بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، دارالفکر، بیروت، 1417ق/1996م.
  • سماوی، محمد بن طاهر، إبصارالعین فی أنصار الحسین علیه‌السلام، دانشگاه شهید محلاتی، قم، 1419ق.

پی نوشت

  1. معجم البلدان، ج4، ص108
  2. مقدسی، ص106
  3. ابن براج، ج1، ص214؛ ابن حمزه، ص160
  4. طوسی، ص210؛ ج1، ص312؛ ر. ک. صاحب جواهر، ج18، ص106
  5. میقات‌های احرام: سایت دفتر آیت الله سیستانی
  6. انساب الاشراف، ج1، ص374
  7. ارشاد، ج2، ص69
  8. ابن اعثم، فتوح، ج5، ص71-70.
  9. صدوق، امالی، ص153
  10. صدوق، امالی، ص153
  11. سماوی، ابصارالعین، ص75.