کاروان شعر عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(خنثی‌سازی ویرایش 21780 توسط Z.rashid (بحث))
برچسب: خنثی‌سازی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۹: خط ۳۹:
| پیش از          =  
| پیش از          =  
}}
}}
'''کاروان شعر عاشورا''' اثر [[محمدعلی مجاهدی‌|محمدعلی مجاهدی]] (پروانه) کتابی شامل منظومه‌های عاشورایی دور از دسترس شاعران مرثیه سرا از سده چهاردهم تا اکنون است.
'''کاروان شعر عاشورا''' اثر [[محمدعلی مجاهدی‌|محمد علی مجاهدی]] (پروانه) کتابی شامل منظومه‌های عاشورایی دور از دسترس شاعران مرثیه سرا از سده چهاردهم تا اکنون است.<ref name=":0" />


==محتوای کتاب==
==محتوای کتاب==


===مقدمه===
===مقدمه===
در مقدمه اثر، بررسی مختصری بر تاریخچه تذکره نویسی صورت گرفته و به گفته نویسنده «متأسفانه تاکنون تذکره مستقلی درباره شاعران آیینی و نیز شعرایی که‏ دارای آثار منظوم عاشورایی‌‏اند، نگاشته نشده است». در ادامه آمده است که کتاب «کاروان شعر عاشورا» حاصل مطالعات سی و اند ساله نویسنده پیرامون ‏موضوعات شعر آیینی در زبان فارسی است. این کتاب در 6 فصل نوشته شده که در ادامه به آن می‌پردازیم.
در مقدمه اثر، بررسی مختصری بر تاریخچه تذکره نویسی صورت گرفته و به گفته نویسنده «متأسفانه تاکنون تذکره مستقلی درباره شاعران آیینی و نیز شعرایی که‏ دارای آثار منظوم عاشورایی‌‏اند، نگاشته نشده است». در ادامه آمده است که کتاب «کاروان شعر [[عاشورا]]» حاصل مطالعات سی و اند ساله نویسنده پیرامون ‏موضوعات شعر آیینی در زبان فارسی است. این کتاب در 6 فصل نوشته شده که در ادامه به آن می‌پردازیم.<ref name=":0" />
 
===فصل اول===
===فصل اول===
فصل اول این اثر با عنوان «سیمای امام حسین علیه‏‌السلام در شعرفارسی» به شاعرانی اختصاص دارد که اثر منظوم مستقلی درباره سالار شهیدان‏ و شهدای کربلا و حادثه کربلا ندارند، ولی با رویکردی کوتاه و گذرا در برخی از آثار منظوم خود از این مهم غافل نمانده‌‏اند. در این بخش نمونه‌‏هایی از آثار 35 تن از شاعران فارسی زبان، از سده پنجم تا سده سیزدهم، ارائه شده است.
فصل اول این اثر با عنوان «سیمای [[امام حسین علیه‏‌السلام]] در شعرفارسی» به شاعرانی اختصاص دارد که اثر منظوم مستقلی درباره سالار شهیدان‏ و شهدای [[کربلا]] و حادثه کربلا ندارند، ولی با رویکردی کوتاه و گذرا در برخی از آثار منظوم خود از این مهم غافل نمانده‌‏اند. در این بخش نمونه‌‏هایی از آثار 35 تن از شاعران فارسی زبان، از سده پنجم تا سده سیزدهم، ارائه شده است.<ref name=":0" />


===فصل دوم===
===فصل دوم===
در فصل دوم با عنوان «معرفی منظومه‏‌های عاشورایی دور از دسترس‏و آفرینندگان آن‌ها» بیش از هشتاد منظومه نادر عاشورایی را معرفی کرده‌‏ایم که ‏اغلب آن‌ها به زیور طبع آراسته نشده و از نسخه‏‌های خطی آن‌ها درکتابخانه‌‏های داخل و خارج از ایران نگاه‏داری می‏شود، و معدودی از آن‌ها که‏ به چاپ رسیده، همانند نسخه‏‌های خطّی کمیاب و نادرند. این بخش از تذکره، بیشتر جنبه کتاب‏شناسی دارد و ما با معرفی این منظومه‏‌ها و سرایندگان غالباً گمنام آن‌ها، مشعل فروزانی را فرا راه اهل تحقیق در قلمرو شعر فارسی ‏برافروخته‌‏ایم به این امید که هر یک از آنان در حد توان و فرصتی که دارند در احیاء نشر این گنجینه‌‏های ارزشمند بکوشند و غبار غربت را از چهره این آثار منظوم عاشورایی و سرایندگان گمنام و با اخلاص‏شان بزدایند و بر غنای گنجینه‌ گران‌سنگ شعر آیینی در زبان فارسی بیفزایند.
در فصل دوم با عنوان «معرفی منظومه‏‌های عاشورایی دور از دسترس‏و آفرینندگان آن‌ها» بیش از هشتاد منظومه نادر عاشورایی را معرفی کرده‌‏ایم که ‏اغلب آن‌ها به زیور طبع آراسته نشده و از نسخه‏‌های خطی آن‌ها درکتابخانه‌‏های داخل و خارج از ایران نگاه‏داری می‏شود، و معدودی از آن‌ها که‏ به چاپ رسیده، همانند نسخه‏‌های خطّی کمیاب و نادرند. این بخش از تذکره، بیشتر جنبه کتاب‏شناسی دارد و ما با معرفی این منظومه‏‌ها و سرایندگان غالباً گمنام آن‌ها، مشعل فروزانی را فرا راه اهل تحقیق در قلمرو شعر فارسی ‏برافروخته‌‏ایم به این امید که هر یک از آنان در حد توان و فرصتی که دارند در احیاء نشر این گنجینه‌‏های ارزشمند بکوشند و غبار غربت را از چهره این آثار منظوم عاشورایی و سرایندگان گمنام و با اخلاص‏شان بزدایند و بر غنای گنجینه‌ گران‌سنگ شعر آیینی در زبان فارسی بیفزایند.<ref name=":0" />


===فصل سوم===
===فصل سوم===
در فصل سوم به نقل اشعاری پرداخته‏‌ایم که نام سرایندگان آن‌ها مشخص نیست. این آثار منظوم عاشورایی را که بیشتر از مقتل‏‌های فارسی ‏نقل کرده‏‌ایم، به خاطر نامعلوم بودن سرایندگان‏شان نمی‏توان در مقطع زمانی ‏خاصی قرار داد ولی شیوه کلامی آن‌ها را می‌‏توان به تفاوت مورد با سبک بیانی ‏رایج در سده‌‏های پنجم تا دهم مقایسه کرد.
در فصل سوم به نقل اشعاری پرداخته‏‌ایم که نام سرایندگان آن‌ها مشخص نیست. این آثار منظوم عاشورایی را که بیشتر از مقتل‏‌های فارسی ‏نقل کرده‏‌ایم، به خاطر نامعلوم بودن سرایندگان‏شان نمی‏توان در مقطع زمانی ‏خاصی قرار داد ولی شیوه کلامی آن‌ها را می‌‏توان به تفاوت مورد با سبک بیانی ‏رایج در سده‌‏های پنجم تا دهم مقایسه کرد.<ref name=":0" />


===فصل چهارم===
===فصل چهارم===
خط ۵۹: خط ۵۸:
برای بررسی بیشتر در مورد این گروه از شاعران و آثار عاشورایی آنان، چهار محور موضوعی را برای هر یک از آنان در نظر گرفته‌‏ایم:
برای بررسی بیشتر در مورد این گروه از شاعران و آثار عاشورایی آنان، چهار محور موضوعی را برای هر یک از آنان در نظر گرفته‌‏ایم:
1) زندگینامه؛ 2) سبک شعر؛ 3) دامنه تأثیر آثار عاشورایی؛ 4) برگزیده‏ آثار عاشورایی.
1) زندگینامه؛ 2) سبک شعر؛ 3) دامنه تأثیر آثار عاشورایی؛ 4) برگزیده‏ آثار عاشورایی.
برخی از این شاعران دارای یک یا دو اثر منظوم عاشورایی‏‌اند که به ناگزیر به نقل آن‌ها پرداخته‏‌ایم ولی در مورد سایر شعرا برگزیده و منتخبی از آثارشان را ارایه کرده‌‏ایم و اگر دارای ترکیب‌بند عاشورایی بوده‌‏اند سعی کرده‏‌ایم در حد گنجایش مقال، تماماً و یا بندهایی از آن‌ها را برگزینیم. این بخش حاوی شرح ‏احوال و برگزیده آثار 27 تن از شاعران فارسی زبان است.
برخی از این شاعران دارای یک یا دو اثر منظوم عاشورایی‏‌اند که به ناگزیر به نقل آن‌ها پرداخته‏‌ایم ولی در مورد سایر شعرا برگزیده و منتخبی از آثارشان را ارایه کرده‌‏ایم و اگر دارای ترکیب‌بند عاشورایی بوده‌‏اند سعی کرده‏‌ایم در حد گنجایش مقال، تماماً و یا بندهایی از آن‌ها را برگزینیم. این بخش حاوی شرح ‏احوال و برگزیده آثار 27 تن از شاعران فارسی زبان است.<ref name=":0" />


===فصل پنجم===
===فصل پنجم===
در فصل پنجم این تذکره، رویه‌‏ای که در بخش چهارم اعمال شده، ادامه پیدا کرده است و به شرح احوال و آثار عاشورایی 51 تن از شاعران ‏فارسی زبانی اختصاص یافته که در مقطع زمانی نیمه دوم سده 13 تا پایان سده‏ 14 زندگی می‌‏کرده‏‌اند. مطالب این بخش در جلد دوم اثر ارائه شده است.
در فصل پنجم این تذکره، رویه‌‏ای که در بخش چهارم اعمال شده، ادامه پیدا کرده است و به شرح احوال و آثار عاشورایی 51 تن از شاعران ‏فارسی زبانی اختصاص یافته که در مقطع زمانی نیمه دوم سده 13 تا پایان سده‏ 14 زندگی می‌‏کرده‏‌اند. مطالب این بخش در جلد دوم اثر ارائه شده است.<ref name=":0" />


===فصل ششم===
===فصل ششم===
در فصل ششم به شرح احوال و نقل آثار عاشورایی شاعران معاصر خواهیم پرداخت. <ref>به دلیل بروز پاره‏‌ای مشکلات ناگزیر شدیم ‏تنها به معرفی 103 تن از چهره‌‏های عاشورایی ‏سرای معاصر بسنده کنیم.</ref> <ref>پیشگفتار کتاب کاروان شعر عاشورا</ref>
در فصل ششم به شرح احوال و نقل آثار عاشورایی شاعران معاصر خواهیم پرداخت. <ref>به دلیل بروز پاره‏‌ای مشکلات تنها به معرفی 103 تن از چهره‌‏های عاشورایی ‏سرای معاصر بسنده شده است.</ref> <ref name=":0">پیشگفتار کتاب کاروان شعر عاشورا</ref>


==منابع==
==منابع==


*محمدعلی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا ، زمزم هدایت، ج1، ص 574- 570.
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/1040801 وب سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران]


==پی‌نوشت==
==پی‌نوشت==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۲۷

کاروان شعر عاشورا

نویسنده محمدعلی مجاهدی‌
ناشر زمزم هدایت
محل نشر قم- ایران
تاریخ نشر 1386 ش
شابک978-964-2854-21-9
تعداد صفحات 727
موضوع

حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4- 61 ه.ق- شعر شاعران ایرانی- سرگذشت‌نامه شعر فارسی- مجموعه‎ها

شعر مذهبی- مجموعه‌ها
زبان فارسی
سری اشعار عاشورایی- شاعران مرثیه سرا از سده چهارم تا زمان معاصر
تعداد جلد 3

کاروان شعر عاشورا اثر محمد علی مجاهدی (پروانه) کتابی شامل منظومه‌های عاشورایی دور از دسترس شاعران مرثیه سرا از سده چهاردهم تا اکنون است.[۱]

محتوای کتاب[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مقدمه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در مقدمه اثر، بررسی مختصری بر تاریخچه تذکره نویسی صورت گرفته و به گفته نویسنده «متأسفانه تاکنون تذکره مستقلی درباره شاعران آیینی و نیز شعرایی که‏ دارای آثار منظوم عاشورایی‌‏اند، نگاشته نشده است». در ادامه آمده است که کتاب «کاروان شعر عاشورا» حاصل مطالعات سی و اند ساله نویسنده پیرامون ‏موضوعات شعر آیینی در زبان فارسی است. این کتاب در 6 فصل نوشته شده که در ادامه به آن می‌پردازیم.[۱]

فصل اول[ویرایش | ویرایش مبدأ]

فصل اول این اثر با عنوان «سیمای امام حسین علیه‏‌السلام در شعرفارسی» به شاعرانی اختصاص دارد که اثر منظوم مستقلی درباره سالار شهیدان‏ و شهدای کربلا و حادثه کربلا ندارند، ولی با رویکردی کوتاه و گذرا در برخی از آثار منظوم خود از این مهم غافل نمانده‌‏اند. در این بخش نمونه‌‏هایی از آثار 35 تن از شاعران فارسی زبان، از سده پنجم تا سده سیزدهم، ارائه شده است.[۱]

فصل دوم[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در فصل دوم با عنوان «معرفی منظومه‏‌های عاشورایی دور از دسترس‏و آفرینندگان آن‌ها» بیش از هشتاد منظومه نادر عاشورایی را معرفی کرده‌‏ایم که ‏اغلب آن‌ها به زیور طبع آراسته نشده و از نسخه‏‌های خطی آن‌ها درکتابخانه‌‏های داخل و خارج از ایران نگاه‏داری می‏شود، و معدودی از آن‌ها که‏ به چاپ رسیده، همانند نسخه‏‌های خطّی کمیاب و نادرند. این بخش از تذکره، بیشتر جنبه کتاب‏شناسی دارد و ما با معرفی این منظومه‏‌ها و سرایندگان غالباً گمنام آن‌ها، مشعل فروزانی را فرا راه اهل تحقیق در قلمرو شعر فارسی ‏برافروخته‌‏ایم به این امید که هر یک از آنان در حد توان و فرصتی که دارند در احیاء نشر این گنجینه‌‏های ارزشمند بکوشند و غبار غربت را از چهره این آثار منظوم عاشورایی و سرایندگان گمنام و با اخلاص‏شان بزدایند و بر غنای گنجینه‌ گران‌سنگ شعر آیینی در زبان فارسی بیفزایند.[۱]

فصل سوم[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در فصل سوم به نقل اشعاری پرداخته‏‌ایم که نام سرایندگان آن‌ها مشخص نیست. این آثار منظوم عاشورایی را که بیشتر از مقتل‏‌های فارسی ‏نقل کرده‏‌ایم، به خاطر نامعلوم بودن سرایندگان‏شان نمی‏توان در مقطع زمانی ‏خاصی قرار داد ولی شیوه کلامی آن‌ها را می‌‏توان به تفاوت مورد با سبک بیانی ‏رایج در سده‌‏های پنجم تا دهم مقایسه کرد.[۱]

فصل چهارم[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در فصل چهارم با عنوان: «چهره‌‏های آشنای شعر عاشورا» به معرفی ‏شاعرانی پرداخته‏‌ایم که از سده چهارم تا نیمه اول سده سیزدهم در جای جای ‏ایران و سایر کشورهای اسلامی می‏زیسته‏‌اند و دارای آثار منظوم عاشورایی ‏مستقلی می‏‌باشند. برای بررسی بیشتر در مورد این گروه از شاعران و آثار عاشورایی آنان، چهار محور موضوعی را برای هر یک از آنان در نظر گرفته‌‏ایم: 1) زندگینامه؛ 2) سبک شعر؛ 3) دامنه تأثیر آثار عاشورایی؛ 4) برگزیده‏ آثار عاشورایی. برخی از این شاعران دارای یک یا دو اثر منظوم عاشورایی‏‌اند که به ناگزیر به نقل آن‌ها پرداخته‏‌ایم ولی در مورد سایر شعرا برگزیده و منتخبی از آثارشان را ارایه کرده‌‏ایم و اگر دارای ترکیب‌بند عاشورایی بوده‌‏اند سعی کرده‏‌ایم در حد گنجایش مقال، تماماً و یا بندهایی از آن‌ها را برگزینیم. این بخش حاوی شرح ‏احوال و برگزیده آثار 27 تن از شاعران فارسی زبان است.[۱]

فصل پنجم[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در فصل پنجم این تذکره، رویه‌‏ای که در بخش چهارم اعمال شده، ادامه پیدا کرده است و به شرح احوال و آثار عاشورایی 51 تن از شاعران ‏فارسی زبانی اختصاص یافته که در مقطع زمانی نیمه دوم سده 13 تا پایان سده‏ 14 زندگی می‌‏کرده‏‌اند. مطالب این بخش در جلد دوم اثر ارائه شده است.[۱]

فصل ششم[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در فصل ششم به شرح احوال و نقل آثار عاشورایی شاعران معاصر خواهیم پرداخت. [۲] [۱]

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پی‌نوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ پیشگفتار کتاب کاروان شعر عاشورا
  2. به دلیل بروز پاره‏‌ای مشکلات تنها به معرفی 103 تن از چهره‌‏های عاشورایی ‏سرای معاصر بسنده شده است.