ادبیات: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حسین
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
__NOTOC__{{
__NOTOC__
باکس عریض
<div class="first-column-container">{{Featured Index
| عنوان = ادبیات
| image=
| متن = واقعه کربلا گونه‌ای خاص از ادبیات را موجب شده که از آن به ادبیات عاشورایی یاد می‌شود. این ادبیات پس از واقعه عاشورا با مرثیه‌سرایی در سوگ شهیدان کربلا و سپس گزارش‌ مکتوب واقعه آغاز شد و در قرن‌های بعدی گسترش یافت. امامان شیعه شاگردان و اصحاب خود را به سرودن شعر در مرثیه امام حسین (ع) تشویق می‌کردند و از آن‌ها می‌خواستند با سرودن اشعاری در رثای امام حسین (ع) مردم را نسبت به شهادت ایشان آگاه کنند. برخی معتقدند یکی از اصلی‌ترین دلایل گسترش و شیوع ادبیات و شعر عاشورایی تشویق دیگران توسط ائمه به سرودن شعر و همچنین بیان روایاتی در فضیلت سردون شعر در رثای امام حسین (ع) است.
| imagesize = 300px
}}<div class="clearfix"></div>{{
| text = [[بازگشت ادبی]]، یکی از سبک‌های ادب فارسی و عنوانی برای یکی از دوره‌های تاریخ ادبیات ایران است که در آن شاعران و نویسندگان از شیوه سرایندگان و نویسندگان پیرو سبک هندی یا اصفهانی روی گرداندند و در کار سرودن و نوشتن به روش شاعران و نویسندگان پیرو سبک عراقی و خراسانی بازگشتند. همزمان با حکومت کریمخان و هنگامی که به کوشش او ایران از آرامش نسبی برخوردار شد، چند تن از شاعران اهل ذوق، به سبب ملال خاطر همگان از شیوه متکلف اصفحانی به شیوه عراقی گراییدند و نقطه عطف چشمگیری در شعر فارسی پدید آوردند. این گروه پرچمداران شیوه بازگشت بودند، اصفهان را مرکز رستاخیز ادبی قرار دادند و نه تنها خود در سرودن شعر از روش استادان شیوه عراقی پیروی کردند، بلکه دیگران را نیز به کاستی‌های شیوه اصفهانی آگاه و به سرودن شعر در شیوه جدید تشویق کردند و سرانجام کوشش پی گیر این گروه در این رهگذر به ثمر رسید. به نظر بهار دوره بازگشت همزمان با جلوس کریمخان زند آغاز می‌شود و مقارن پادشاهی مظفرالدین شاه (1313ق) و ظهور ادبیات مشروطه پایان می‌یابد. زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان، شاهزادگان، حکم و صاحب منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند.
باکس 55
| عنوان = مدخل برگزیده
| متن = [[بازگشت ادبی]]، یکی از سبک‌های ادب فارسی و عنوانی برای یکی از دوره‌های تاریخ ادبیات ایران است که در آن شاعران و نویسندگان از شیوه سرایندگان و نویسندگان پیرو سبک هندی یا اصفهانی روی گرداندند و در کار سرودن و نوشتن به روش شاعران و نویسندگان پیرو سبک عراقی و خراسانی بازگشتند. همزمان با حکومت کریم خان و هنگامی که به کوشش او ایران از آرامش نسبی برخوردار شد، چند تن از شاعران اهل ذوق، به سبب ملال خاطر همگان از شیوه متکلف اصفحانی به شیوه عراقی گراییدند و نقطه عطف چشمگیری در شعر فارسی پدید آوردند. این گروه پرچمداران شیوه بازگشت بودند، اصفهان را مرکز رستاخیز ادبی قرار دادند و نه تنها خود در سرودن شعر از روش استادان شیوه عراقی پیروی کردند، بلکه دیگران را نیز به کاستی‌های شیوه اصفهانی آگاه و به سرودن شعر در شیوه جدید تشویق کردند و سرانجام کوشش پی گیر این گروه در این رهگذر به ثمر رسید. به نظر بهار دوره بازگشت همزمان با جلوس کریمخان زند آغاز می‌شود و مقارن پادشاهی مظفرالدین شاه (1313ق) و ظهور ادبیات مشروطه پایان می‌یابد. زرین کوب با تأیید ضمنی این نظریه چنین اظهار می‌کند که «بازگشت»، بازگشت به ادبیات رسمی و درباری است، یعنی ادبیات مستوفیان،شاهزادگان، حکم و صاحب منصبان دولتی، طبقاتی که در عهد افشاریه و زندیه همچنان وارث سنت‌های ادبی روزگاران گذشته بودند و توانستند راه بازگشت را هموار سازند. مخالفان نهضت بازگشت این جریان را با تعبیراتی منفی مثل تکرار و رجعت نامگذاری کرده‌اند؛ و موافقان اعم از پیشروان و پیروان در نام گذاری نهضت از تعبیراتی مثبت سود جسته‌اند. پیشروان با تعبیراتی مثل:تجدید بنای متقدمان اقتفا به طریقه متقدمین و اقتفای استادان از بازگشت سخن گفته‌اند؛ و پیروان یا محققان طرفدار بازگشت در بحث از این جریان، از عناوینی چون نهضت، نهضت جدید، نهضت ادبی، رنسانس ادبی، نهضت بزرگ ادبی، نهضت بازگشت و تجدید حیات ادبی، و نیز از تعبیر رستاخیز بهره گرفته‌اند. اما واژه «بازگشت ادبی» اصطلاح معاصران است.
 
[[بازگشت ادبی|ادامه...]]
[[بازگشت ادبی|ادامه...]]
 
}}
}}{{
{{did you know
باکس 45
| image =نزار قبانی.jpg
| عنوان = نگاره برگزیده
| imagesize = 250px
| تصویر = دکتر محمد زاده.jpg
| text =
| متن = [[مرضیه محمد زاده]] از پژوهشگرانی است که بسیاری از آثارش در موضوع امام حسین (ع) نوشته شده است. دکترای وی در رشته فیلولوژی (مردم شناسی) است و عنوان رساله‌اش عاشورا در شعر و فولکلور معاصر مردم ایران است. او هم اکنون مدرس تاریخ اسلام در دانشگاه مذاهب اسلامی است و با دانشنامه جهان اسلام و دائره المعارف تشیع نیز به عنوان مؤلف همکاری دارد.
* [[نزار قبانی‌|نزار قبانی (در تصویر) درباره امام حسین (ع) شعر سروده است.]]
[[بازگشت ادبی|ادامه...]]
* [https://fa.wikihussain.com/view/%D8%B7%D8%B1%D8%AD%DB%8C_%D9%86%D9%88_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C_%D8%B4%D8%B9%D8%B1_%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C کتاب «دانشنامه شعر عاشورایی» در سال 1387 به عنوان کتاب برگزیده جشنواره پروین اعتصامی انتخاب شده بود.]
}}<div class="clearfix"></div>{{
*[https://fa.wikihussain.com/view/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1#.D8.A2.D8.AB.D8.A7.D8.B1 از ناصرالدین شاه آثار منظوم معدودى در تذکره‌هاى فارسى آمده است و مثنوى ماتمى او در رثاى حضرت على اصغر (ع)، بازتاب نسبتا فراگیرى داشته است.]
باکس 55
}}
| عنوان = زندگینامه برگزیده
</div>
| متن = [[محتشم کاشانی‌]] از شاعران فارسی زبان است که ترکیب بند او یکی از مشهور‌ ترین مراثی برای شهیدان کربلا است. حسان العجم، مولانا سیّد کمال الدّین علی فرزند خواجه میر احمد کاشانی متخلّص به محتشم، شاعر اوایل عهد صفوی و از معاصرین شاه طهماسب صفوی است. در حدود سال 905 ه ق. در کاشان متولّد شد، نزدیک به 91 سال زیست و به سال 996 هجری در زادگاه خود، رخت به سرای باقی برد.به گفته اسکندر بیک منشی، زمانی که محتشم قصیده‌ای در مدح پری خان خانم (دختر شاه طهماسب) سرود و خبر آن به شاه طهماسب رسید، وی را به سرودن اشعاری در مدایح و مراثی اهل بیت عصمت تشویق کرد. پس از این تشویق، محتشم، ابتدا در استقبال از هفت بند ملا حسن کاشی ترکیب‌بندی در مدح حضرت علی (ع) سرود و سپس شبی در عالم رؤیا به خدمت امام علی (ع) رسید و امام از او خواست تا در مصیبت حسین (ع) مرثیه‌ای بسراید.
<div class="second-column-container">
[[محتشم کاشانی‌|ادامه...]]
{{Featured
}}{{
| image =ترکیب بند محتشم.jpg
باکس 45 تصویر کوچک
| imagesize = 500px
| عنوان = کتاب برگزیده
| text = * [[مرثیه]]
| تصویر = جرس فریاد می دارد.jpg
* [[ادبیات عاشورا]]
| متن = [[جرس فریاد می‌ دارد|جرس فریاد می‌‌دارد]] یکی از بهترین و کامل‌ترین گزیده‌های غزل عاشورایی است که برای تهیۀ آن بیش از هزار جلد کتاب شعر، دیوان و تذکره از شاعران کهن و معاصر دیده و بررسی شده است. گردآورنده کتاب را در چهل فصل (منزل) تنظیم کرده است که هر فصل به موضوعی خاص از وقایع عاشورا اشاره دارد.  
* [[ترکیب بند محتشم کاشانی|ترکیب بند محتشم (در تصویر)]]
[[جرس فریاد می‌ دارد|ادامه...]]
* [[تعزیه نامه]]
}}
{{Works
| image =طنز در ادبیات تعزیه.jpg
| imagesize =250px
| text =
[[طنز در ادبیات تعزیه|کتاب طنز در ادبیات تعزیه]] با پژوهش و تحقیق [[منوچهر احترامی]] و به تولید پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد. این کتاب از بخش‌هایی با عناوین ذیل تشکیل شده است: مقدمه (شیطان دشمن قدیمی انسان)، علی و ابن ملجم، حالات و حرکات نمایشی، رفتارها و موقعیت‌های طنز آمیز، پیش واقعه و گوشه، شاه وزیر (خروج مختار در کوفه و اخراج اشقیا از روی زمین)، ابن زیاد و شمر (آخرین دیدار)‌، تعزیه‌های شاد، آخرین تلاش، آخرین تعزیه، نمایه و منابع و مآخذ. در مقدمه همین کتاب در تعریف نمایش آمده است، این ذات تعارض بین خیر و شر و پیچیدگی‌های ناشی از آن است که نماد و نمایش را بوجود می‌آورد. چون هر جا که سادگی ونظم حکم فرما باشد، تئاتر و درام وجود نخواهد داشت.
[[طنز در ادبیات تعزیه|ادامه...]]
}}</div>
{{CirclePersons
| image1 = دکتر مرضیه محمد زاده.jpg
| title1 = [[مرضیه محمدزاده]]
| image2 = دکتر جابر عناصری.jpg
| title2 = [[جابر عناصری]]
| image3 = دکترجواد محقق.jpg
| title3 = [[جواد محقق‌]]
| image4 = حسین آهی.jpg
| title4 = [[حسین آهی‌]]
| image5 = دکتر طاهره صفارزاده.jpg
| title5 = [[طاهره صفارزاده‌]]
}}
{{Featured art
| image = یغماى جندقى.jpg
| imagesize = 300px
| text = [[یغمای جندقی]] شاعر مرثیه سرای ایرانی در قرن سیزدهم بود. جندقی از جمله شاعرانی است که در اشعارش به مدح شاه و درباریان نپرداخته است. او اولین شاعر آیینی در دوره قاجاریه است که قالب‌های جدیدی را در شعر عاشورا و مراثی شهدای کربلا به کار گرفت. او توانست با «تضمین» بعضی از غزلیات سعدی و حافظ در مایه‌های ماتمی عاشورا و نیز با استفاده از قالب «مستزاد» در نوحه‌های عاشورایی، آثار ماتمی متعددی بیافریند.
}}
{{صفحه اصلی/پایین
| عنوان اصلی = فهرست دسترسی به مداخل ادبیات
| ستون 1 رده 1 = شاعران
| عنوان ستون 1 رده 1 =شاعران
| ستون 1 رده 2 = پژوهشگران در گروه ادبیات
| عنوان ستون 1 رده 2 = پژوهشگران
| ستون 2 رده 1 = سبک ادبی
| عنوان ستون 3 رده 1 = کتاب‌ها
| ستون 3 رده 1 = کتاب‌ها در گروه ادبیات
}}
}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۵۳

اثر برگزیده

طنز در ادبیات تعزیه.jpg
کتاب طنز در ادبیات تعزیه با پژوهش و تحقیق منوچهر احترامی و به تولید پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد. این کتاب از بخش‌هایی با عناوین ذیل تشکیل شده است: مقدمه (شیطان دشمن قدیمی انسان)، علی و ابن ملجم، حالات و حرکات نمایشی، رفتارها و موقعیت‌های طنز آمیز، پیش واقعه و گوشه، شاه وزیر (خروج مختار در کوفه و اخراج اشقیا از روی زمین)، ابن زیاد و شمر (آخرین دیدار)‌، تعزیه‌های شاد، آخرین تلاش، آخرین تعزیه، نمایه و منابع و مآخذ. در مقدمه همین کتاب در تعریف نمایش آمده است، این ذات تعارض بین خیر و شر و پیچیدگی‌های ناشی از آن است که نماد و نمایش را بوجود می‌آورد. چون هر جا که سادگی ونظم حکم فرما باشد، تئاتر و درام وجود نخواهد داشت. ادامه...

فهرست دسترسی به مداخل ادبیات