مره بن‌ منقذ بن نعمان عبدی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
| دیگر فعالیت‌ها  =
| دیگر فعالیت‌ها  =
| منصب  =  
| منصب  =  
}}'''مُرّة‌ بن‌ مُنقِذ بن نُعمان عَبْدی،''' یکی از سربازان و نیروهای تحت امر عمر بن سعد بود که در کربلا حضور داشت. او از قبیله بنی‌ عبدالقیس <ref>-انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۳، ص۴۰۵؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی‌ بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبه التراث، بیروت: ۱۳۸۵-۱۳۸۶ قمری.، ج۴، ص۲۴۳؛ الاعلام، زرکلی، خیرالدین، بیروت: ۱۹۸۶ میلادی.، ج۴، ص۲۷۷. </ref> و از جنایتکاران حادثه کربلا است.
}}'''مُرّة‌ بن‌ مُنقِذ بن نُعمان عَبْدی،''' یکی از سربازان و نیروهای تحت امر [[عمر بن سعد]] بود که در [[کربلا]] حضور داشت. او از قبیله بنی‌ عبدالقیس <ref>-انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۳، ص۴۰۵؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی‌ بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبه التراث، بیروت: ۱۳۸۵-۱۳۸۶ قمری.، ج۴، ص۲۴۳؛ الاعلام، زرکلی، خیرالدین، بیروت: ۱۹۸۶ میلادی.، ج۴، ص۲۷۷. </ref> و از جنایتکاران حادثه کربلا است.
==نقش در واقعه کربلا==
==نقش در واقعه کربلا==
مُرّة‌ بن‌ مُنقِذ، قاتل علی‌ بن حسین‌ بن علی‌ بن ابی ‏طالب علیهم‌السلام ملقب به علی‌اکبر است.<ref>- وقعة الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمد هادی یوسفی غروی.، ص۲۴۳؛ الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۴۷۱</ref> هنگامی‌که علی‌اکبر پی‌درپی‌ بر دشمن‌ حمله‌ ‌برد، گروهی‌ بر او حمله‌ کردند و از هر سو ضربات‌ شمشیر بر علی‌اکبر فرود آمد. او نیز به‌ جنگ‌ پرداخت‌ و زد‌ و خورد سخت‌ و خونینی‌ انجام‌ داد. تشنگی‌ مفرط‌، او را آزار می‌داد. یک‌ بار نزد پدر برگشت‌ و گفت‌: ”یا اَبَة الْعَطَش‌ُ قَدْ قَتَلَنی‌ وَ ثِقْل‌ُ الْحَدیدِ فَذاَجْهَوَنی‌ فَهَل‌ْ اِلی شَرْبَة‌ٍ مِن‌َ الْماء سَبیل‌ٌ؟“<ref>- الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدر آباد دکن: ۱۳۹۵ قمری/ ۱۹۷۵ میلادی.، ج۵، ص۱۱۴.</ref> پدر جان‌! تشنگی‌ مرا کشت‌ و سنگینی‌ سلاح‌ توانم‌ را برد. آیا می‌توان‌ آبی‌ به‌دست‌ آورد؟ امام فرمود: فرزندم‌! زمانی‌ کوتاه‌ نیز بجنگ. چه‌ زود است‌ که‌ جدّ خود محمد (ص) را دیدار کنی‌ تا با قدحی‌ لبریز از نوشیدنی‌ که‌ پس‌ از آن‌ هرگز تشنگی‌ نیابی‌، تو را سیراب‌ کند.  
مُرّة‌ بن‌ مُنقِذ، قاتل علی‌ بن حسین‌ بن علی‌ بن ابی ‏طالب علیهم‌السلام ملقب به [[علی اکبر (ع)|علی‌اکبر]] است.<ref>- وقعة الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمد هادی یوسفی غروی.، ص۲۴۳؛ الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۴۷۱</ref> هنگامی‌که علی‌اکبر پی‌درپی‌ بر دشمن‌ حمله‌ ‌برد، گروهی‌ بر او حمله‌ کردند و از هر سو ضربات‌ شمشیر بر علی‌اکبر فرود آمد. او نیز به‌ جنگ‌ پرداخت‌ و زد‌ و خورد سخت‌ و خونینی‌ انجام‌ داد. تشنگی‌ مفرط‌، او را آزار می‌داد. یک‌ بار نزد پدر برگشت‌ و گفت‌: ”یا اَبَة الْعَطَش‌ُ قَدْ قَتَلَنی‌ وَ ثِقْل‌ُ الْحَدیدِ فَذاَجْهَوَنی‌ فَهَل‌ْ اِلی شَرْبَة‌ٍ مِن‌َ الْماء سَبیل‌ٌ؟“<ref>- الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدر آباد دکن: ۱۳۹۵ قمری/ ۱۹۷۵ میلادی.، ج۵، ص۱۱۴.</ref> پدر جان‌! تشنگی‌ مرا کشت‌ و سنگینی‌ سلاح‌ توانم‌ را برد. آیا می‌توان‌ آبی‌ به‌دست‌ آورد؟ امام فرمود: فرزندم‌! زمانی‌ کوتاه‌ نیز بجنگ. چه‌ زود است‌ که‌ جدّ خود محمد (ص) را دیدار کنی‌ تا با قدحی‌ لبریز از نوشیدنی‌ که‌ پس‌ از آن‌ هرگز تشنگی‌ نیابی‌، تو را سیراب‌ کند.  
===نقش در به شهادت رساندن علی‌اکبر===
===نقش در به شهادت رساندن علی‌اکبر===
علی‌اکبر به‌ سوی‌ میدان‌ برگشت.‌ حمله‌ بسیار شدیدی‌ را آغاز نمود و پس ‌از به‌ خاک‌ افکندن‌ چند تن، غافلگیرانه‌ هدف‌ نیزه‌ مُرّة‌ بن‌ مُنقِذبن نُعمان عَبْدی قرار گرفت‌ و به‌ زمین‌ افتاد<ref>- الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۱۰۲؛ الاخبار الطوال ، دینوری، ابوحنیفه احمدبن ‌داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۲۵۶.</ref>  
علی‌اکبر به‌ سوی‌ میدان‌ برگشت.‌ حمله‌ بسیار شدیدی‌ را آغاز نمود و پس ‌از به‌ خاک‌ افکندن‌ چند تن، غافلگیرانه‌ هدف‌ نیزه‌ مُرّة‌ بن‌ مُنقِذبن نُعمان عَبْدی قرار گرفت‌ و به‌ زمین‌ افتاد<ref>- الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۱۰۲؛ الاخبار الطوال ، دینوری، ابوحنیفه احمدبن ‌داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۲۵۶.</ref>  
بنا به نقل طبری چون علی‌اکبر رجز می‌خواند، مُرّه گفت: بزرگ‌ترین گناهان عرب به گردن من باشد اگر بر من بگذرد و چنین کند و پدرش را عزادار نکنم. گوید بار دیگر علی‌اکبر بیامد و با شمشیر به سپاه کوفه حمله برد. مُرّه بر او گذشت و ضربتی بر او زد که بیفتاد<ref>- تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۵، ص۱۸۸.</ref> و فریاد زد: پدر جان‌! بر تو باد سلام‌، اینک‌ این‌ جدّم‌ رسول‌ خداست‌ که‌ به‌ تو سلام‌ می‌رساند و می‌فرماید: زود به ‌سوی‌ ما بشتاب‌. سپس‌ آهی‌ کشید و جان‌ داد. دشمن‌ اطراف‌ او را محاصره‌ کرده‌ و با شمشیرهای‌ خود بر پیکر‌ او ضربه‌ وارد می‌کردند. قساوت و بی‌رحمی دشمن نسبت به او چنان است که پس از افتادن از اسب، بدنش را قطعه قطعه کردند.<ref>- ر.ک : وقعة الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمد هادی یوسفی غروی.، ص۲۴۳؛ الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۴۷۶؛ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۵، ص۴۴۶؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: الحیدریه، ۱۳۸۵ قمری.، ص۴۷؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی‌ بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبه التراث، بیروت: ۱۳۸۵-۱۳۸۷ قمری.، ج۴، ص۹۲؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۶۷ قمری.، ج۲، ص۳۱؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب مازندارنی، ابوجعفر رشیدالدین محمد بن علی، قم: انتشارات علامه.، ج۴، ص۳۴.</ref>
بنا به نقل طبری چون علی‌اکبر رجز می‌خواند، مُرّه گفت: بزرگ‌ترین گناهان عرب به گردن من باشد اگر بر من بگذرد و چنین کند و پدرش را عزادار نکنم. گوید بار دیگر علی‌اکبر بیامد و با شمشیر به سپاه کوفه حمله برد. مُرّه بر او گذشت و ضربتی بر او زد که بیفتاد<ref>- تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۵، ص۱۸۸.</ref> و فریاد زد: پدر جان‌! بر تو باد سلام‌، اینک‌ این‌ جدّم‌ رسول‌ خداست‌ که‌ به‌ تو سلام‌ می‌رساند و می‌فرماید: زود به ‌سوی‌ ما بشتاب‌. سپس‌ آهی‌ کشید و جان‌ داد. دشمن‌ اطراف‌ او را محاصره‌ کرده‌ و با شمشیرهای‌ خود بر پیکر‌ او ضربه‌ وارد می‌کردند. قساوت و بی‌رحمی دشمن نسبت به او چنان است که پس از افتادن از اسب، بدنش را قطعه قطعه کردند.<ref>- ر.ک : وقعة الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمد هادی یوسفی غروی.، ص۲۴۳؛ الطبقات الکبری، ابن سعد کاتب واقدی، محمد، چاپ احسان عباس، بیروت: دار صادر، ۱۴۰۵ قمری.، ج۵، ص۴۷۶؛ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۵، ص۴۴۶؛ اللهوف فی قتلی الطفوف (مقتل الحسین)، ابن طاووس، علی بن موسی بن محمد، نجف: الحیدریه، ۱۳۸۵ قمری.، ص۴۷؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، عزّالدین علی‌ بن احمد بن ابی الکرم، تحقیق مکتبه التراث، بیروت: ۱۳۸۵-۱۳۸۷ قمری.، ج۴، ص۹۲؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، ۱۳۶۷ قمری.، ج۲، ص۳۱؛ مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب مازندارنی، ابوجعفر رشیدالدین محمد بن علی، قم: انتشارات علامه.، ج۴، ص۳۴.</ref>
==دعای امام حسین (ع)==
==دعای امام حسین (ع)==
امام حسین (ع) بر بالین‌ کشته‌ فرزندش‌ نشست‌ و صورت‌ بر صورت‌ او نهاد و در حالی‌ که‌ می‌گریست، فرمود: : ”قَتَلَ اللهُ قَوماً قَتَلُوکَ یا بُنَی ما اَجرَ أهُم عَلَی الرَّحمنِ وَ عَلَی اِنتِهاکِ حُرمَةِ الرَّسُولِ عَلَی‌الدُّنْیا بَعْدَک‌َ الْعَفا“<ref>- الاخبار الطوال ، دینوری، ابوحنیفه احمدبن ‌داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۲۵۶؛ ارشاد فی معرفة حجج‌الله علی‌العباد، شیخ مفید، محمدبن محمدبن نعمان، بیروت: ۱۴۱۴ قمری.، ج۲، ص۲۳۹؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، چاپ احمد صفر، قاهره: ۱۳۶۸ قمری/ ۱۹۴۱ میلادی.، ص۱۱۵؛ المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ابن جوزی، عبد الرحمان، چاپ محمد عبد القادر عطا و مصطفی عبد القادر عطا، بیروت: ۱۴۱۲ قمری/ ۱۹۹۲ میلادی.، ج۵، ص۳۴۵.</ref> فرزندم‌! خدا بکشد قومی‌ که‌ تو را کشتند. اینان‌ چه‌ بسیار بر خدا و هتک‌ حریم‌ رسول‌ خدا گستاخ‌ گشته‌اند، پس‌ از تو، خاک‌ بر سر دنیا.
[[امام حسین (ع)]] بر بالین‌ کشته‌ فرزندش‌ نشست‌ و صورت‌ بر صورت‌ او نهاد و در حالی‌ که‌ می‌گریست، فرمود: : ”قَتَلَ اللهُ قَوماً قَتَلُوکَ یا بُنَی ما اَجرَ أهُم عَلَی الرَّحمنِ وَ عَلَی اِنتِهاکِ حُرمَةِ الرَّسُولِ عَلَی‌الدُّنْیا بَعْدَک‌َ الْعَفا“<ref>- الاخبار الطوال ، دینوری، ابوحنیفه احمدبن ‌داود، چاپ عبدالمنعم عامر، قاهره: ۱۹۶۰ میلادی.، ص۲۵۶؛ ارشاد فی معرفة حجج‌الله علی‌العباد، شیخ مفید، محمدبن محمدبن نعمان، بیروت: ۱۴۱۴ قمری.، ج۲، ص۲۳۹؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، چاپ احمد صفر، قاهره: ۱۳۶۸ قمری/ ۱۹۴۱ میلادی.، ص۱۱۵؛ المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ابن جوزی، عبد الرحمان، چاپ محمد عبد القادر عطا و مصطفی عبد القادر عطا، بیروت: ۱۴۱۲ قمری/ ۱۹۹۲ میلادی.، ج۵، ص۳۴۵.</ref> فرزندم‌! خدا بکشد قومی‌ که‌ تو را کشتند. اینان‌ چه‌ بسیار بر خدا و هتک‌ حریم‌ رسول‌ خدا گستاخ‌ گشته‌اند، پس‌ از تو، خاک‌ بر سر دنیا.
سپس گفت: خدایا! برکات‌ زمین‌ را از اینان‌ باز دار و ایشان‌ را سخت‌ پراکنده‌ ساز و به‌ راههای‌گوناگون‌ بیفکن‌ و والیان‌ را هرگز از آنان‌ راضی‌ مدار. آنان‌ ما را خواندند تا یاری‌مان‌ کنند. چون‌ پاسخ‌ دادیم‌ ستم‌کردند و ما را کشتند. امام‌ او را به‌ سینه‌ چسباند تا جان‌ داد.
سپس گفت: خدایا! برکات‌ زمین‌ را از اینان‌ باز دار و ایشان‌ را سخت‌ پراکنده‌ ساز و به‌ راههای‌گوناگون‌ بیفکن‌ و والیان‌ را هرگز از آنان‌ راضی‌ مدار. آنان‌ ما را خواندند تا یاری‌مان‌ کنند. چون‌ پاسخ‌ دادیم‌ ستم‌کردند و ما را کشتند. امام‌ او را به‌ سینه‌ چسباند تا جان‌ داد.
==در زمان قیام مختار ثقفی==
==در زمان قیام مختار ثقفی==
پس از شهادت امام حسین (ع)، مُرّه در کوفه زندگی می‌کرد. در زمان قیام مختار ثقفی و انتقام از قاتلان شهدای کربلا، مختار، عبدالله‌ بن کامل را با گروهی مأمور دستگیری مُرّة‌ بن‌ مُنقِذ کرد.  
پس از [[شهادت]] امام حسین (ع)، مُرّه در [[کوفه]] زندگی می‌کرد. در زمان قیام [[مختار ثقفى|مختار ثقفی]] و انتقام از قاتلان شهدای کربلا، مختار، عبدالله‌ بن کامل را با گروهی مأمور دستگیری مُرّة‌ بن‌ مُنقِذ کرد.  
ابن‌ کامل خانه او را محاصره کرد. مرّه نیزه‌اش را برداشت و روی اسبش پرید و در حال فرار قصد شکستن محاصره را داشت. او نیزه‌ای به عبدالله شبامی زد و او را مجروح کرد. ابن‌ کامل او را تعقیب کرد و یک دستش هنگام دستگیری به شدت مجروح شد، اما توانست فرار کند و خود را به بصره رساند و به مصعب‌ بن زبیر پیوست.<ref>-انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۶، ص۴۰۹؛ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۶، ۶۴.</ref>   
ابن‌ کامل خانه او را محاصره کرد. مرّه نیزه‌اش را برداشت و روی اسبش پرید و در حال فرار قصد شکستن محاصره را داشت. او نیزه‌ای به عبدالله شبامی زد و او را مجروح کرد. ابن‌ کامل او را تعقیب کرد و یک دستش هنگام دستگیری به شدت مجروح شد، اما توانست فرار کند و خود را به بصره رساند و به مصعب‌ بن زبیر پیوست.<ref>-انساب الاشراف، بلاذری، احمدبن یحیی، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: ۱۹۹۶ – ۲۰۰۰ میلادی.، ج۶، ص۴۰۹؛ تاریخ طبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمدبن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: ۱۳۸۲ – ۱۳۸۷ قمری / ۱۹۶۲ – ۱۹۶۷ میلادی.، ج۶، ۶۴.</ref>   
==منبع==
==منبع==


* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2960823&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مرضیه محمدزاده، دوزخیان جاوید، نشر بصیرت، ص ۲۳۱-۲۳۳.]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=2960823&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مرضیه محمدزاده، دوزخیان جاوید، نشر بصیرت، ص ۲۳۱-۲۳۳.]


==پی نوشت==
==پی نوشت==