۹٬۵۴۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| تاریخ مرگ = 6 [[محرم]] 406ق. | | تاریخ مرگ = 6 [[محرم]] 406ق. | ||
| آرامگاه = [[کربلا]] | | آرامگاه = [[کربلا]] | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = بغداد | ||
| ملیت = | | ملیت = | ||
| نژاد = | | نژاد = | ||
| نماینده = | | نماینده = | ||
| شناخته شده برای = [[نهج البلاغه]] | | شناخته شده برای = [[نهج البلاغه]] | ||
| نقش‌های برجسته = ادیب، شاعر، | | نقش‌های برجسته = ادیب، شاعر، نقابت علویان | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| استادان = | | استادان = شیخ مفید، ابوعلی فارسی، قاضی سیرافی، قاضی عبدالجبار، ابن نباته، عثمان بن جنی موصلی بغدادی، هارون بن موسی بن احمد تلعکبری، سهل بن دیباجی | ||
| شاگردان = [[سید عبداللّه کبایکی حسینی جرجانی]]، [[محمد بن علی حلوانی]]، [[سید علی بن بندار بن محمد قاضی هاشمی]]، [[ابوبکر نیشابوری]]، [[ابوالحسن مهیار دیلمی]]، [[ابومنصور محمد بن ابی نصر عکبری]] | | شاگردان = [[سید عبداللّه کبایکی حسینی جرجانی]]، [[محمد بن علی حلوانی]]، [[سید علی بن بندار بن محمد قاضی هاشمی]]، [[ابوبکر نیشابوری]]، [[ابوالحسن مهیار دیلمی]]، [[ابومنصور محمد بن ابی نصر عکبری]] | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| دین = | | دین = اسلام | ||
| مذهب = | | مذهب = شیعه | ||
| منصب = | | منصب = | ||
| مکتب = | | مکتب = | ||
| آثار = | | آثار = نهج البلاغه، تلخیص البیان فی مجازات القرآن، حقائق التأویل فی متشابه التنزیل، المجازات النبویة، خصائص الائمة، دیوان الشریف الرضی | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = سید مرتضی | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
ذو الحسبین، ابو الحسن، محمّد بن ابی احمد الحسین موسوی، معروف به سیّد رضی و شریف | |||
'''سیّد رضی''' از پیشوایان در علم حدیث و ادب بود. | |||
== زندگینامه == | |||
ذو الحسبین، ابو الحسن، محمّد بن ابی احمد الحسین موسوی، معروف به سیّد رضی و شریف رضی به سال 359 هجری در بغداد متولّد شد. روزگار سیّد مقارن با دوره‌ی سوم خلافت عباسیان (334- 447 هجری) و فرمانروایی آل بویه در عراق می‌باشد. این دوره را از لحاظ فرهنگی عصر زرّین می‌نامند و از جهت تاریخ ادبیّات، عصر شاعران سه‌گانه: متنبّی، سیّد رضی و ابو العلاء معرّی نام دارد. در این دوره آل بویه با داشتن پیوند با نژاد ایرانی و مذهب شیعه چنان فرهنگ پیشرفته و جهانی در حوزه حکومت خود گسترش دادند که در تاریخ اسلام سابقه نداشت. | |||
از نظر تاریخی در این دوره خلافت مقامی تشریفاتی بود و خلیفه، پیشوای مسلمانان وظیفه‌اش مشروعیت بخشیدن به حکومت امرا بود و امرا بودند که خلفا را به اراده‌ی خود عزل و نصب می‌کردند. <ref>دایرة المعارف فارسی؛ ج 2، ذیل عباسیان.</ref> | از نظر تاریخی در این دوره خلافت مقامی تشریفاتی بود و خلیفه، پیشوای مسلمانان وظیفه‌اش مشروعیت بخشیدن به حکومت امرا بود و امرا بودند که خلفا را به اراده‌ی خود عزل و نصب می‌کردند. <ref>دایرة المعارف فارسی؛ ج 2، ذیل عباسیان.</ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۶۱: | ||
سیّد رضی شعله‌ای تابان و آتشی علیه ستمگران و تجاوزکاران بود، آتشی که هرگز خاموش نشد و تا دم مرگ می‌افروخت و می‌سوخت او فریاد می‌زد: «میراث محمّد را برگردانید. چوگان خلافت و برد پیامبر از آن شما نیست، آیا در میان شما تبار کسی به فاطمه (س) می‌رسد، یا جدّی مانند محمّد (ص) دارد.»<ref>الدیوان الشریف الرضی؛ ج 1، ص 407.</ref> سیّد چون یاوری در روزگار ندید و آرمانهایش تحقّق نیافت که بر علیه ستمگران برخیزد و بر بیدادخواهان بشورد در اوج جوانی از اندوه ذوب شد و در بامداد یکشنبه 6 محرم سال 406 هجری در خانه‌اش در بغداد زندگی پرماجرا و پویا و پربرکت را بدرود گفت. برادر بزرگش سیّد مرتضی این مصیبت باورنکردنی و غیر منتظره را تاب نیاورد و به حرم جدّش امام موسی کاظم پناه برد. او را پس از غسل و کفن در منزلش در محله «کرخ» دفن کردند و به قولی پس از خراب شدن خانه‌اش سیّد مرتضی او را به کاظمین برده و در جوار امام موسی کاظم (ع) دفن کرده و به قول دیگری او را به کربلا برده و در کنار قبر پدرش دفن کردند. در مرگ او مرثیه‌های بسیار گفته‌اند که از همه آنها بهتر، مرثیه‌ی برادرش سیّد مرتضی و شاگردش مهیار دیلمی شاعر شیعی است. <ref> دایرة المعارف تشیع.</ref> | سیّد رضی شعله‌ای تابان و آتشی علیه ستمگران و تجاوزکاران بود، آتشی که هرگز خاموش نشد و تا دم مرگ می‌افروخت و می‌سوخت او فریاد می‌زد: «میراث محمّد را برگردانید. چوگان خلافت و برد پیامبر از آن شما نیست، آیا در میان شما تبار کسی به فاطمه (س) می‌رسد، یا جدّی مانند محمّد (ص) دارد.»<ref>الدیوان الشریف الرضی؛ ج 1، ص 407.</ref> سیّد چون یاوری در روزگار ندید و آرمانهایش تحقّق نیافت که بر علیه ستمگران برخیزد و بر بیدادخواهان بشورد در اوج جوانی از اندوه ذوب شد و در بامداد یکشنبه 6 محرم سال 406 هجری در خانه‌اش در بغداد زندگی پرماجرا و پویا و پربرکت را بدرود گفت. برادر بزرگش سیّد مرتضی این مصیبت باورنکردنی و غیر منتظره را تاب نیاورد و به حرم جدّش امام موسی کاظم پناه برد. او را پس از غسل و کفن در منزلش در محله «کرخ» دفن کردند و به قولی پس از خراب شدن خانه‌اش سیّد مرتضی او را به کاظمین برده و در جوار امام موسی کاظم (ع) دفن کرده و به قول دیگری او را به کربلا برده و در کنار قبر پدرش دفن کردند. در مرگ او مرثیه‌های بسیار گفته‌اند که از همه آنها بهتر، مرثیه‌ی برادرش سیّد مرتضی و شاگردش مهیار دیلمی شاعر شیعی است. <ref> دایرة المعارف تشیع.</ref> | ||
== نمونه اشعار == | |||
| خط ۱۸۱: | خط ۱۸۸: | ||
1- ای کربلا به خاطر پیش‌آمدهایی که در تو برای آل مصطفی (ع) رخ داد، همیشه با رنج و بلا همراه هستی. | 1- ای [[کربلا]] به خاطر پیش‌آمدهایی که در تو برای آل مصطفی (ع) رخ داد، همیشه با رنج و بلا همراه هستی. | ||
2- چه بسیار کسانی‌که بر خاک تو افتادند و چه خونها و اشکها که بر خاک تو جاری شد. | 2- چه بسیار کسانی‌که بر خاک تو افتادند و چه خونها و اشکها که بر خاک تو جاری شد. | ||
| خط ۲۴۳: | خط ۲۵۰: | ||
34- سر او را کسانی حمل کردند که به رسم جدّ بزرگوارش از روی میل شدید نماز می‌خواندند. | 34- سر او را کسانی حمل کردند که به رسم جدّ بزرگوارش از روی میل شدید نماز می‌خواندند. | ||
36- کشته‌ای که بر او، فاطمه و پدرش و علی صاحب فضیلت، گریه می‌کنند. | 36- کشته‌ای که بر او، فاطمه و پدرش و علی صاحب فضیلت، [[گریه]] می‌کنند. | ||
37- اگر امروز رسول خدا دوباره زنده شود، برای او (حسین (ع)) عزاداری برپا می‌کند. | 37- اگر امروز رسول خدا دوباره زنده شود، برای او (حسین (ع)) [[عزادارى|عزاداری]] برپا می‌کند. | ||
38- مکانی که در آن رسول خدا و ملائکه همه گریه سر می‌دهند. | 38- مکانی که در آن رسول خدا و ملائکه همه گریه سر می‌دهند. | ||
| خط ۸۷۷: | خط ۸۸۴: | ||
52- آری آرزویم همین است. اگر خداوند هم با بخت فیروز قرین سعادت سازد پایگاه برتر، آرزوی خردمندان هوشیار است. | 52- آری آرزویم همین است. اگر خداوند هم با بخت فیروز قرین سعادت سازد پایگاه برتر، آرزوی خردمندان هوشیار است. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج1، ص:195-212. | * [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=700738&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author دانشنامه‌ی شعر عاشورایی، محمدزاده، ج1، ص:195-212.] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
| خط ۸۹۹: | خط ۸۹۴: | ||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
[[رده:شاعران عرب]] | [[رده:شاعران عرب]] | ||
<references /> | |||