۹٬۵۴۶
ویرایش
گریه: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
«چشم گریان، چشمۀ فیض خداست». '''گریه''' بر [[حسین بن على (ع)|اباعبدالله الحسین(ع)]] ثواب بسیار دارد. <ref>احادیث ثواب و آثار گریه بر امام حسین«ع»را از جمله در بحار الأنوار،ج ۴۴،ص ۲۷۹ تا ۲۹۶ مطالعه کنید.</ref> | «چشم گریان، چشمۀ فیض خداست». '''گریه''' بر [[حسین بن على (ع)|اباعبدالله الحسین(ع)]] ثواب بسیار دارد. <ref>احادیث ثواب و آثار گریه بر امام حسین«ع»را از جمله در بحار الأنوار،ج ۴۴،ص ۲۷۹ تا ۲۹۶ مطالعه کنید.</ref> | ||
== مفهوم == | ==مفهوم== | ||
فرشتگان، پیامبران، زمین و آسمان، حیوانات صحرا و دریا هم بر عزاى حسین(ع) گریسته‌اند.<ref>سفینة البحار،ج ۱،ص ۹۷،بحار الأنوار،ج ۴۵،ص ۲۲۰ به بعد.</ref> اشک ریختن،نشانۀ پیوند قلبى با [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] و [[سیدالشهدا (ع)|سیدالشهدا]] است.اشک، دل را سیراب مى‌کند، عطش روح را بر طرف مى‌سازد و حاصل محبّتى است که نسبت به اهل بیت حاصل مى‌شود. همدلى و هماهنگى روحى با ائمّه،ایجاب مى‌کند که در شادى آنان شاد و در غمشان محزون باشیم.این نشان شیعه است که«یفرحون بفرحنا و یحزنون لحزننا...» <ref>میزان الحکمه،ج ۵،ص ۲۳۳.</ref> قلبى که مهر حسین(ع) را داشته باشد، بى‌شک به یاد مظلومیّت و شهادت او مى‌گرید.اشک،زبان دل و شاهد عشق است. | فرشتگان، پیامبران، زمین و آسمان، حیوانات صحرا و دریا هم بر عزاى حسین(ع) گریسته‌اند.<ref>سفینة البحار،ج ۱،ص ۹۷،بحار الأنوار،ج ۴۵،ص ۲۲۰ به بعد.</ref> اشک ریختن،نشانۀ پیوند قلبى با [[اهل بیت (ع)|اهل بیت]] و [[سیدالشهدا (ع)|سیدالشهدا]] است.اشک، دل را سیراب مى‌کند، عطش روح را بر طرف مى‌سازد و حاصل محبّتى است که نسبت به اهل بیت حاصل مى‌شود. همدلى و هماهنگى روحى با ائمّه،ایجاب مى‌کند که در شادى آنان شاد و در غمشان محزون باشیم.این نشان شیعه است که«یفرحون بفرحنا و یحزنون لحزننا...» <ref>میزان الحکمه،ج ۵،ص ۲۳۳.</ref> قلبى که مهر حسین(ع) را داشته باشد، بى‌شک به یاد مظلومیّت و شهادت او مى‌گرید.اشک،زبان دل و شاهد عشق است. | ||
<br /> | <br /> | ||
{| | {| | ||
|آنچنان کز برگ گل،عطر و گلاب آید بیرون | |آنچنان کز برگ گل،عطر و گلاب آید بیرون | ||
| | | | ||
|تا که نامت مى‌برم از دیدۀ آب آید برون | |تا که نامت مى‌برم از دیدۀ آب آید برون | ||
|- | |- | ||
|رشتۀ الفت بود در بین ما،کز قعر چاه | |رشتۀ الفت بود در بین ما،کز قعر چاه | ||
| | | | ||
|کى بدون رشته،آب بى‌حساب آید برون؟ | |کى بدون رشته،آب بى‌حساب آید برون؟ | ||
|- | |- | ||
|تا نسوزد دل،نریزد اشک و خون از دیده‌ها | |تا نسوزد دل،نریزد اشک و خون از دیده‌ها | ||
| | | | ||
|آتشى باید که خوناب کباب آید برون | |آتشى باید که خوناب کباب آید برون | ||
|- | |- | ||
|مهر تو شیرازۀ«امّ الکتاب»خلقت است | |مهر تو شیرازۀ«امّ الکتاب»خلقت است | ||
| | | | ||
|مشکل این شیرازه از قلب کتاب آید برون | |مشکل این شیرازه از قلب کتاب آید برون | ||
|- | |- | ||
|گر نباشد مهر تو دل را نباشد ارزشى | |گر نباشد مهر تو دل را نباشد ارزشى | ||
| | | | ||
|برگ بى‌حاصل شود گل،چون گلاب آید برون <ref>اى اشکها بریزید،حسان،ص ۱۳۱.</ref> | |برگ بى‌حاصل شود گل،چون گلاب آید برون <ref>اى اشکها بریزید،حسان،ص ۱۳۱.</ref> | ||
|} | |} | ||
== تجدید بیعت == | ==تجدید بیعت== | ||
گریستن در سوگ شهداى کربلا،تجدید بیعت با عاشورا و فرهنگ شهادت و تغذیۀ فکرى و روحى با این مکتب است و اشک ریختن،نوعى امضا کردن پیمان و قرار داد مودّت با سید الشهداست.ائمّه شیعه،گریستن بر مظلومیت اهل بیت و عزاى حسینى را تأکید کرده و شهادت اشک را بر صداقت عشق،پذیرفته‌اند.امام صادق(ع)فرموده است: | گریستن در سوگ شهداى کربلا،تجدید بیعت با عاشورا و فرهنگ شهادت و تغذیۀ فکرى و روحى با این مکتب است و اشک ریختن،نوعى امضا کردن پیمان و قرار داد مودّت با سید الشهداست.ائمّه شیعه،گریستن بر مظلومیت اهل بیت و عزاى حسینى را تأکید کرده و شهادت اشک را بر صداقت عشق،پذیرفته‌اند.امام صادق(ع)فرموده است: | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
<br /> | <br /> | ||
{| | {| | ||
|در سلسلۀ اشک بود گوهر مقصود | |در سلسلۀ اشک بود گوهر مقصود | ||
| | | | ||
|گر هست ز یوسف خبر،این قافله دارد | |گر هست ز یوسف خبر،این قافله دارد | ||
|} | |} | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
دستور امامان به گریستن بر امام حسین(ع)بسیار اکید است. امام رضا(ع)به ریّان بن شبیب در حدیث مفصّلى فرمود: «یا بن شبیب!ان کنت باکیا لشىء فابک للحسین بن علىّ بن ابى طالب فانّه ذبح کما یذبح الکبش...». <ref>بحار الانوار،ج۴۴،ص ۲۸۶.</ref> اگر بر چیزى گریه مى‌کنى، بر حسین بن على گریه کن، که او را همچون گوسفند، سر بریدند. | دستور امامان به گریستن بر امام حسین(ع)بسیار اکید است. امام رضا(ع)به ریّان بن شبیب در حدیث مفصّلى فرمود: «یا بن شبیب!ان کنت باکیا لشىء فابک للحسین بن علىّ بن ابى طالب فانّه ذبح کما یذبح الکبش...». <ref>بحار الانوار،ج۴۴،ص ۲۸۶.</ref> اگر بر چیزى گریه مى‌کنى، بر حسین بن على گریه کن، که او را همچون گوسفند، سر بریدند. | ||
== در دیدگاه اهل بیت(ع) == | ==در دیدگاه اهل بیت(ع)== | ||
در حدیث دیگرى فرموده است:«[[محرم|محرّم]]،ماهى است که مردم دورۀ جاهلیت جنگ در آن را ناروا مى‌دانستند،ولى در این ماه،دشمنان، خون ما را بناحق ریختند و هتک حرمت ما نمودند و فرزندان و بانوان ما را به اسارت گرفتند و به خیمه‌هاى ما آتش زدند و غارت کردند و در کار ما،براى رسول خدا هیچ حرمتى را رعایت نکردند.روز حسین( [[عاشورا]]) پلکهاى ما را مجروح و اشکهایمان را جارى کرد و ما از سرزمین [[کربلا]]،گرفتارى و رنج به میراث بردیم.پس باید بر کسى همچون حسین،گریه کنندگان بگریند،که گریه بر او،گناهان بزرگ را هم فرو مى‌ریزد.» <ref>همان،ص ۲۸۳.</ref> | در حدیث دیگرى فرموده است:«[[محرم|محرّم]]،ماهى است که مردم دورۀ جاهلیت جنگ در آن را ناروا مى‌دانستند،ولى در این ماه،دشمنان، خون ما را بناحق ریختند و هتک حرمت ما نمودند و فرزندان و بانوان ما را به اسارت گرفتند و به خیمه‌هاى ما آتش زدند و غارت کردند و در کار ما،براى رسول خدا هیچ حرمتى را رعایت نکردند.روز حسین( [[عاشورا]]) پلکهاى ما را مجروح و اشکهایمان را جارى کرد و ما از سرزمین [[کربلا]]،گرفتارى و رنج به میراث بردیم.پس باید بر کسى همچون حسین،گریه کنندگان بگریند،که گریه بر او،گناهان بزرگ را هم فرو مى‌ریزد.» <ref>همان،ص ۲۸۳.</ref> | ||
خود امام حسین(ع)فرموده است:«انا قتیل العبرة،لا یذکرنى مؤمن الاّ بکى»، <ref>همان،ص ۲۷۹.</ref> من کشتۀ اشکم،هیچ مؤمنى مرا یاد نمى‌کند مگر آنکه(بخاطر مصیبتهایم)مى‌گرید.امام سجاد(ع)بیست سال بر امام حسین علیه السلام گریست و هرگز طعامى پیش او نمى‌گذاشتند مگر آنکه گریه مى‌کرد. <ref>همان،ج ۴۶،ص ۱۰۸.</ref> به فرمودۀ امام صادق(ع):هر ناله و گریه‌اى ناپسند و مکروه است،مگر نالیدن و گریستن بر حسین علیه السلام:«کلّ الجزع و البکاء مکروه سوى الجزع و البکاء على الحسین». <ref>بحار الأنوار،ج ۴۵،ص ۳۱۳.</ref> | خود امام حسین(ع)فرموده است:«انا قتیل العبرة،لا یذکرنى مؤمن الاّ بکى»، <ref>همان،ص ۲۷۹.</ref> من کشتۀ اشکم،هیچ مؤمنى مرا یاد نمى‌کند مگر آنکه(بخاطر مصیبتهایم)مى‌گرید.امام سجاد(ع)بیست سال بر امام حسین علیه السلام گریست و هرگز طعامى پیش او نمى‌گذاشتند مگر آنکه گریه مى‌کرد. <ref>همان،ج ۴۶،ص ۱۰۸.</ref> به فرمودۀ امام صادق(ع):هر ناله و گریه‌اى ناپسند و مکروه است،مگر نالیدن و گریستن بر حسین علیه السلام:«کلّ الجزع و البکاء مکروه سوى الجزع و البکاء على الحسین». <ref>بحار الأنوار،ج ۴۵،ص ۳۱۳.</ref> | ||
== فلسفه گریه بر حسین(ع) == | ==فلسفه گریه بر حسین(ع)== | ||
هم گریستن،هم گریاندن،هم خود را شبیه گریه کنندگان در آوردن(تباکى)پسندیده است و اجر دارد.این همه فضیلت که براى گریه بر حسین(ع)بیان شده و اینکه اشک چشم،آتش دوزخ را فرو مى‌نشاند و غمگین شدن در سوگ شهیدان کربلا ایمنى از عذاب است،در صورتى است که گناه و فسق و آلودگى انسان در حدّى نباشد که مانع رسیدن این فیض الهى گردد.اشکى که مبیّن پیوند عاطفى و رابطۀ مکتبى و اتصال روحى با راه و فکر و خط ائمّه و سید الشهداست،حتما زمینه‌ساز پرهیز از گناه مى‌گردد. به تعبیر شهید مطهّرى:«گریه بر شهید،شرکت در حماسۀ او و هماهنگى با روح او و موافقت با نشاط او و حرکت اوست...امام حسین(ع)بواسطۀ شخصیّت عالى‌قدرش،بواسطۀ شهادت قهرمانانه‌اش،مالک قلبها و احساسات صدها میلیون انسان است.اگر کسانى که بر این مخزن عظیم و گرانقدر احساسى و روحى گمارده شدند،یعنى سخنرانان مذهبى،بتوانند از این مخزن عظیم در جهت هم شکل کردن و همرنگ کردن و هم احساس کردن روحها با روح عظیم حسینى بهره‌بردارى صحیح کنند،جهانى اصلاح خواهد شد.» <ref>شهید(ضمیمۀ قیام و انقلاب مهدى)،ص ۱۲۴ و ۱۲۵.</ref> پس مهمّ، شناخت فلسفۀ گریه در راستاى احیاى عاشورا و زنده نگهداشتن مراسم حسینى و فرهنگ کربلاست،نه گناه کردن و آلودگى،به امید پاک شدن با چند قطره اشک!معلوم نیست که دل و جان آلوده،آن همسویى را با امام داشته باشد که با یاد مصائبش گریه کند. | هم گریستن،هم گریاندن،هم خود را شبیه گریه کنندگان در آوردن([[تباکى]])پسندیده است و اجر دارد.این همه فضیلت که براى گریه بر حسین(ع)بیان شده و اینکه اشک چشم،آتش دوزخ را فرو مى‌نشاند و غمگین شدن در سوگ شهیدان کربلا ایمنى از عذاب است،در صورتى است که گناه و فسق و آلودگى انسان در حدّى نباشد که مانع رسیدن این فیض الهى گردد.اشکى که مبیّن پیوند عاطفى و رابطۀ مکتبى و اتصال روحى با راه و فکر و خط ائمّه و سید الشهداست،حتما زمینه‌ساز پرهیز از گناه مى‌گردد. به تعبیر شهید مطهّرى:«گریه بر شهید،شرکت در حماسۀ او و هماهنگى با روح او و موافقت با نشاط او و حرکت اوست...امام حسین(ع)بواسطۀ شخصیّت عالى‌قدرش،بواسطۀ شهادت قهرمانانه‌اش،مالک قلبها و احساسات صدها میلیون انسان است.اگر کسانى که بر این مخزن عظیم و گرانقدر احساسى و روحى گمارده شدند،یعنى سخنرانان مذهبى،بتوانند از این مخزن عظیم در جهت هم شکل کردن و همرنگ کردن و هم احساس کردن روحها با روح عظیم حسینى بهره‌بردارى صحیح کنند،جهانى اصلاح خواهد شد.» <ref>شهید(ضمیمۀ قیام و انقلاب مهدى)،ص ۱۲۴ و ۱۲۵.</ref> پس مهمّ، شناخت فلسفۀ گریه در راستاى احیاى عاشورا و زنده نگهداشتن مراسم حسینى و فرهنگ کربلاست،نه گناه کردن و آلودگى،به امید پاک شدن با چند قطره اشک!معلوم نیست که دل و جان آلوده،آن همسویى را با امام داشته باشد که با یاد مصائبش گریه کند. | ||
گریه در فرهنگ عاشورا،سلاح همیشه برّانى است که فریاد اعتراض به ستمگران را دارد.«اشک»،زبان دل است و گریه،فریاد عصر مظلومیّت.رسالت اشک نیز پاسدارى از «خون شهید»است.امام خمینى«ره»فرمود:«هر مکتبى،تا پایش سینه زن نباشد،تا پایش گریه کن نباشد،تا پایش توى سر و سینه زن نباشد حفظ نمى‌شود...»، <ref>صحیفه نور،ج۸،ص ۷۰.</ref> «گریه کردن بر شهید،نگهداشتن،زنده نگهداشتن نهضت است»، <ref>همان،ج ۱۰،ص ۳۱.</ref> «گریه کردن بر عزاى امام حسین،زنده نگهداشتن نهضت و زنده نگهداشتن همین معنى است که یک جمعیت کمى در مقابل یک امپراطور بزرگ ایستاد...،آنها از همین گریه‌ها مى‌ترسند،براى اینکه گریه‌اى است که گریه بر مظلوم است،فریاد مقابل ظالم است.» <ref>همان-ج ۱۰،ص ۳۱.</ref> | گریه در فرهنگ عاشورا،سلاح همیشه برّانى است که فریاد اعتراض به ستمگران را دارد.«اشک»،زبان دل است و گریه،فریاد عصر مظلومیّت.رسالت اشک نیز پاسدارى از «خون شهید»است.امام خمینى«ره»فرمود:«هر مکتبى،تا پایش سینه زن نباشد،تا پایش گریه کن نباشد،تا پایش توى سر و سینه زن نباشد حفظ نمى‌شود...»، <ref>صحیفه نور،ج۸،ص ۷۰.</ref> «گریه کردن بر شهید،نگهداشتن،زنده نگهداشتن نهضت است»، <ref>همان،ج ۱۰،ص ۳۱.</ref> «گریه کردن بر عزاى امام حسین،زنده نگهداشتن نهضت و زنده نگهداشتن همین معنى است که یک جمعیت کمى در مقابل یک امپراطور بزرگ ایستاد...،آنها از همین گریه‌ها مى‌ترسند،براى اینکه گریه‌اى است که گریه بر مظلوم است،فریاد مقابل ظالم است.» <ref>همان-ج ۱۰،ص ۳۱.</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
<br /> | <br /> | ||
{| | {| | ||
|هر چند نیست درد دل ما نوشتنى از اشک | |هر چند نیست درد دل ما نوشتنى از اشک | ||
| | | | ||
|خود،دو سطر به ایما نوشته‌ایم <ref>صائب تبریزى.</ref> | |خود،دو سطر به ایما نوشته‌ایم <ref>صائب تبریزى.</ref> | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
<br /> | <br /> | ||
{| | {| | ||
|کدام عاشق در این ره در بلا نیست؟ | |کدام عاشق در این ره در بلا نیست؟ | ||
| | | | ||
|کدامین دل شما را مبتلا نیست؟ | |کدامین دل شما را مبتلا نیست؟ | ||
|- | |- | ||
|اگر در سوگتان شد دیده نمناک | |اگر در سوگتان شد دیده نمناک | ||
| | | | ||
|اگر از عشقتان دل گشت غمناک | |اگر از عشقتان دل گشت غمناک | ||
|- | |- | ||
|گواه عشق ما این دیده و دل | |گواه عشق ما این دیده و دل | ||
| | | | ||
|رساند«اشک»و«غم»ما را به منزل | |رساند«اشک»و«غم»ما را به منزل | ||
|- | |- | ||
|کنون ماییم و درد داغدارى | |کنون ماییم و درد داغدارى | ||
| | | | ||
|کنون ماییم و اشک و سوگوارى | |کنون ماییم و اشک و سوگوارى | ||
|- | |- | ||
|هنوز اشک عزا پیوسته جارى است | |هنوز اشک عزا پیوسته جارى است | ||
| | | | ||
|رواق چشممان آیینه کارى است | |رواق چشممان آیینه کارى است | ||
|- | |- | ||
|غدیر ما محرّم دارد امروز | |غدیر ما محرّم دارد امروز | ||
| | | | ||
|محرّم،بذر غم مى‌کارد امروز <ref>از مثنوى«اهل بیت آفتاب»از مؤلف.</ref> | |محرّم،بذر غم مى‌کارد امروز <ref>از مثنوى«اهل بیت آفتاب»از مؤلف.</ref> | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
امروز هم، اشک و گریه، رابط ما با حسین است و ما با شورى اشکهایمان، سر سفرۀ محبّت سیدالشهدا نشسته‌ایم و نمک‌پروردۀ اباعبدالله هستیم، از این رو، این مهر با شیر مادر در جان ما وارد شده و با جان هم به در مى‌شود. | امروز هم، اشک و گریه، رابط ما با حسین است و ما با شورى اشکهایمان، سر سفرۀ محبّت سیدالشهدا نشسته‌ایم و نمک‌پروردۀ اباعبدالله هستیم، از این رو، این مهر با شیر مادر در جان ما وارد شده و با جان هم به در مى‌شود. | ||
== منبع == | ==منبع== | ||
* جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص ۳۸۱-۳۸۵. | *جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، قم، معارف، ج۱، ص ۳۸۱-۳۸۵. | ||
== پی‌نوشت == | ==پی‌نوشت== | ||
<references /> | <references /> | ||
[[رده:مفاهیم]] | [[رده:مفاهیم]] | ||
[[رده:مفاهیم اسلامی]] | [[رده:مفاهیم اسلامی]] | ||