۹٬۵۴۶
ویرایش
عون بن عبدالله بن جعفر طیار: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
عون بن عبدالله پسر عبدالله بن جعفر طیار و مادرش [[زینب (ع)|زینب]] دختر [[امام علی (ع)]] است.<ref>- مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، | عون بن عبدالله پسر عبدالله بن جعفر طیار و مادرش [[زینب (ع)|زینب]] دختر [[امام علی (ع)]] است.<ref>- مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص112،95؛ انصار الحسین (ع)، محمد مهدی شمس الدین، ترجمه سید ناصر هاشم زاده، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1387 ش.، ص149.</ref> ابو الفرج اصفهانی مادر [[محمد بن عبدالله بن جعفر طیار|محمد بن عبدالله]] را خوصا دختر حفصه ذکر کرده ولی مادر عون را زینب دختر امام علی (ع) دانسته و متذکر شده که عون مقتول در کربلا، عون اکبر بوده است و در ادامه نوشته است جمانه دختر مسیب بن نجبه فزاری مادر عون بن عبدالله بن جعفر یعنی عون اصغر است که در جنگ ”حرّه واقم“ توسط یاران [[مسلم بن عقبه]] کشته شد.<ref>- مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص122،95.</ref> هر چند روایت ابو الفرج اصفهانی تصریح دارد به اینکه عون شهید در [[کربلا]] فرزند حضرت زینب (س) بوده است و در منابع نیز به عون اکبر به عنوان فرزند حضرت زینب (س) و عبدالله بن جعفر صراحتاً اشاره است، ولی غیر از روایت ابو الفرج اصفهانی قرینه دیگری وجود ندارد که نشان دهد عون شهید در کربلا، فرزند حضرت زینب (س) بوده است. در اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ابو علی فضل بن حسن، تحقیق سید محمد مهدی و سید حسن خرسان آمده است که زینب دختر امام علی (ع) با عبدالله بن جعفر ازدواج کرد و برای او سه فرزند به نامهای علی، جعفر و ام‌ّ کلثوم به دنیا آورد. اما ذکری از شهادت فرزندان حضرت زینب (س) در این کتاب نیست.<ref>- اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ابو علی فضل بن حسن، تحقیق سید محمد مهدی و سید حسن خرسان، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه، 1338 ﻫ ق.، ج2، ص18.</ref> ابن جوزی نیز سه پسر به نامهای عون اکبر، محمد و عباس را برای حضرت زینب (س) نقل کرده و حتی نوشته است که از پسران عبدالله بن جعفر که مادرشان زینب بود، کسی شهید نشد.<ref>-تذکره الخواص فی خصائص الائمه، سبط ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن، مکتبه النینوی الحدیثه.، ص123.</ref> | ||
اکثر منابع ذیل نام کشتگان روز عاشورا به نام عون و محمد و قاتلان آنان فقط اشاره کرده‌اند.<ref>- ر.ک : الطبقات الکبری، | اکثر منابع ذیل نام کشتگان روز عاشورا به نام عون و محمد و قاتلان آنان فقط اشاره کرده‌اند.<ref>- ر.ک : الطبقات الکبری، ج5، ص105؛ انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص498؛ الاخبار الطوال، ص257؛ مروج الذهب و معادن الجوهر، مسعودی، علی بن الحسین، چاپ باربیه دومنار و پاوه دوکورتی، پاریس: 1877-1861 م. ، ج3، ص61؛ التنبیه و الاشراف، مسعودی، علی بن الحسین، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، قاهره.، ص304؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص248،239؛ مقتل الحسین طبرانی، طبرانی، ابوالقاسم، کویت: دارالاوراد، 1412 ﻫ ق. ، ص38.</ref> در این میان برخی از منابع نیز علاوه بر نام عون و محمد و قاتلان آنان نام مادرشان را هم ذکر نموده‌اند.<ref>- ر.ک : رجال طوسی، شیخ طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، به کوشش محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: 1381 ﻫ ق.، ص76.</ref> ابن زبیر کوفی و طبری در روایتی یکسان ذیل نام کشته‌شدگان همراه امام حسین (ع) نوشته‌اند: عون بن عبدالله بن جعفر که مادرش جمانه دختر مسیب بن نجبه فزاری نام داشت، توسط عبدالله بن قطنه طایی نبهانی کشته شد. محمد بن عبدالله بن جعفر نیز که مادرش خوصا دختر حفصه بن ثقیف بن ربیعه بکری از قبیله بکر بن وائل نام داشت، به دست عامر بن نهشل تیمی کشته شد.<ref>- تسمیه من قتل مع الحسین من اهل بیته و شیعته، اسدی کوفی، فضیل بن زبیر، به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مجله تراثنا، سال اول شمارة 2، 24، 1405 ﻫ ق.، ص151؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص468.</ref> پس این دو مورخ حضرت زینب (س) را مادر آنان نمی‌دانند. شیخ عباس قمی، شهید در کربلا را عون اکبر فرزند حضرت زینب (س) دانسته است.<ref>- منتهی الآمال، قمی، شیخ عباس، تهران: انتشارات فراروی، 1381 ش. ، ص285.</ref> | ||
با همه این احوال عون، فرزند زینب دختر امام علی (ع) است که در کربلا به شهادت رسید اما مادر محمد بن عبدالله، حضرت زینب نیست. | با همه این احوال عون، فرزند زینب دختر امام علی (ع) است که در کربلا به شهادت رسید اما مادر محمد بن عبدالله، حضرت زینب نیست. | ||
عبدالله بن جعفر و خانواده‌اش از مدینه به مکه با کاروان [[حسین|امام حسین (ع)]] همراه بودند. در سفر به عراق، اگرچه خود بنا به دلایلی از همراهی با [[حسین بن علی|امام حسین (ع)]] خودداری کرد، اما پسرانش عون و محمد را با نامهای به کاروان حسینی ملحق ساخت و طی سفارشی، آنان را به فداکاری و جان‌سپاری سفارش کرد. آنان در منزل [[ذات عرق|ذات العرق]] به [[امام حسین (ع)]] رسیدند و همراه با مادر تا کربلا در رکاب [[حسین بن على (ع)|امام حسین (ع)]] بودند<ref>- انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: | عبدالله بن جعفر و خانواده‌اش از مدینه به مکه با کاروان [[حسین|امام حسین (ع)]] همراه بودند. در سفر به عراق، اگرچه خود بنا به دلایلی از همراهی با [[حسین بن علی|امام حسین (ع)]] خودداری کرد، اما پسرانش عون و محمد را با نامهای به کاروان حسینی ملحق ساخت و طی سفارشی، آنان را به فداکاری و جان‌سپاری سفارش کرد. آنان در منزل [[ذات عرق|ذات العرق]] به [[امام حسین (ع)]] رسیدند و همراه با مادر تا کربلا در رکاب [[حسین بن على (ع)|امام حسین (ع)]] بودند<ref>- انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص498؛ وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، ابن خلکان، شمس الدین احمد بن حمدبن ابی بکر، چاپ احسان عباس، بیروت: 1968-1977 م. ، ج2، ص396.</ref>. | ||
==نقش در واقعه کربلا== | ==نقش در واقعه کربلا== | ||
در کربلا [[حبیب بن مظاهر]] زمانی که کمی یاران امام حسین (ع) را دید، عرض کرد:« در این منطقه تیره‌ای از بنی اسد زندگی می‌کنند. اگر اجازه می‌دهی با آنان صحبت کنم که برای یاری شما به کربلا بیایند.» امام حسین (ع) موافقت‌کرد. حبیب از امام حسین (ع) خواست که یکی از افراد خاندان همراه او باشد. امام حسین (ع)، عون را با او به سوی قبیله بنی اسد فرستاد.<ref>- انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: | در کربلا [[حبیب بن مظاهر]] زمانی که کمی یاران امام حسین (ع) را دید، عرض کرد:« در این منطقه تیره‌ای از بنی اسد زندگی می‌کنند. اگر اجازه می‌دهی با آنان صحبت کنم که برای یاری شما به کربلا بیایند.» امام حسین (ع) موافقت‌کرد. حبیب از امام حسین (ع) خواست که یکی از افراد خاندان همراه او باشد. امام حسین (ع)، عون را با او به سوی قبیله بنی اسد فرستاد.<ref>- انساب الاشراف، بلاذری، احمد بن یحیی، احمد بن محمد، چاپ محمود فردوس العظم، دمشق: 1996 – 2000 م.، ج2، ص480؛ الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدرآباد دکن: 1395 ه ق/ 1975 م.، ج5، ص90-91؛ مقتل الحسین خوارزمی، خوارزمی، حسین، به کوشش الشیخ محمد السماوی، نجف: مطبعه الزهراء، 1367 ﻫ ق. ، ج1، ص345-346.</ref> | ||
در شب [[عاشورا]] هم‌صدا با دیگر [[بنی‌هاشم|بنی هاشم]] حمایت و وفاداری خود را نسبت به امام حسین (ع) اعلام داشتند و در روز عاشورا پس از [[شهادت]] [[عبدالله بن مسلم بن عقیل|عبدالله بن مسلم بن عقیل]]، ابتدا عون و سپس برادرش محمد با اذن امام حسین (ع) به میدان شتافتند.<ref>- الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدرآباد دکن: | در شب [[عاشورا]] هم‌صدا با دیگر [[بنی‌هاشم|بنی هاشم]] حمایت و وفاداری خود را نسبت به امام حسین (ع) اعلام داشتند و در روز عاشورا پس از [[شهادت]] [[عبدالله بن مسلم بن عقیل|عبدالله بن مسلم بن عقیل]]، ابتدا عون و سپس برادرش محمد با اذن امام حسین (ع) به میدان شتافتند.<ref>- الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدرآباد دکن: 1395 ه ق/ 1975 م.، ج5، ص112؛ عوالم العلوم الامام الحسین (ع)، بحرانی، شیخ عبدالله، قم: مؤسسه امام مهدی (عج)، 1407 ه ق.، بحرانی، شیخ عبدالله، قم: مؤسسه امام مهدی (عج)، 1407 ه ق.، ص277. قس ابتدا محمد به میدان شتافت و پس از شهادت او برادرش عون جنگید. ر.ک : الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدرآباد دکن: 1395 ه ق/ 1975 م.، ج5، ص111-112.</ref> عون بن عبدالله در حالی که این رجز را می‌خواند به نبرد پرداخت:<ref>- الفتوح، ابن اعثم کوفی، احمد، حیدرآباد دکن: 1395 ه ق/ 1975 م.، ج5، ص112؛ عوالم العلوم الامام الحسین (ع)، بحرانی، شیخ عبدالله، قم: مؤسسه امام مهدی (عج)، 1407 ه ق.، بحرانی، شیخ عبدالله، قم: مؤسسه امام مهدی (عج)، 1407 ه ق.، ص277. </ref> | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{م| اِن‌ْ تُنْکرُونی فَاَنَا ابْن‌ُ جَعفَرٍ }} | {{م| اِن‌ْ تُنْکرُونی فَاَنَا ابْن‌ُ جَعفَرٍ }} | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
اگر مرا نمی شناسید من پسر جعفر طیارم، شهید راست‌گویی که در بهشت است. او با بال‌های سبز رنگش در بهشت پرواز می‌کند و این شرف و عظمت و افتخار برای من و جدّمان جعفر در روز محشر بسنده و کافی است. | اگر مرا نمی شناسید من پسر جعفر طیارم، شهید راست‌گویی که در بهشت است. او با بال‌های سبز رنگش در بهشت پرواز می‌کند و این شرف و عظمت و افتخار برای من و جدّمان جعفر در روز محشر بسنده و کافی است. | ||
دشمن از هر سو او را در برگرفتند. سرانجام عون توسط [[عبدالله بن قطبه نبهانی تمیمی|عبدالله بن قطبه نبهانی تمیمی]]<nowiki/> به شهادت رسید.<ref>- وقعه الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ص246؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: | دشمن از هر سو او را در برگرفتند. سرانجام عون توسط [[عبدالله بن قطبه نبهانی تمیمی|عبدالله بن قطبه نبهانی تمیمی]]<nowiki/> به شهادت رسید.<ref>- وقعه الطف، ابومخنف لوط بن یحیی، چاپ محمدهادی یوسفی غروی. ، ص246؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962– 1967 م.، ج5، ص447؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص111؛ مقاتل الطالبیین، اصفهانی، ابوالفرج علی بن حسین، ترجمۀ هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابفروشی صدوق. ، ص95.</ref> او در هنگام شهادت 20 سال سن داشت. | ||
در [[زیارت رجبیه]] و کهیعص، [[زیارت ناحیه مقدسه]] به او سلام داده و قاتلش لعن و نفرین شده است: | در [[زیارت رجبیه]] و کهیعص، [[زیارت ناحیه مقدسه]] به او سلام داده و قاتلش لعن و نفرین شده است: | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
== همراهی عبدالله بن جعفر با امام حسین(ع) == | == همراهی عبدالله بن جعفر با امام حسین(ع) == | ||
عبدالله که خودش در کربلا حضور نداشت، شهادت پسرانش را تسکینی برای خود می‌دانست به گونه‌ای که وقتی غلامش در مقام تسلیت گفت: «این مصیبت از [[حسین]] به ما رسیده است. عبدالله خشمگین شد و به او ناسزا گفت و افزود: «در مورد امام حسین (ع) چنین می‌گویی؟ به خدا سوگند دوست می‌داشتم با او بودم و از او جدا نمی‌شدم و در رکاب او کشته می‌شدم. آنچه بر من دشوار است، شهادت حسین بن علی (ع) است. اگر خودم نبودم تا او را یاری کنم، بحمدالله فرزندانم در رکاب او شهید شدند.»<ref>- تسمیه من قتل مع الحسین من اهل بیته و شیعته، اسدی کوفی، فضیل بن زبیر، به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مجله تراثنا، سال اول شمارة | عبدالله که خودش در کربلا حضور نداشت، شهادت پسرانش را تسکینی برای خود می‌دانست به گونه‌ای که وقتی غلامش در مقام تسلیت گفت: «این مصیبت از [[حسین]] به ما رسیده است. عبدالله خشمگین شد و به او ناسزا گفت و افزود: «در مورد امام حسین (ع) چنین می‌گویی؟ به خدا سوگند دوست می‌داشتم با او بودم و از او جدا نمی‌شدم و در رکاب او کشته می‌شدم. آنچه بر من دشوار است، شهادت حسین بن علی (ع) است. اگر خودم نبودم تا او را یاری کنم، بحمدالله فرزندانم در رکاب او شهید شدند.»<ref>- تسمیه من قتل مع الحسین من اهل بیته و شیعته، اسدی کوفی، فضیل بن زبیر، به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مجله تراثنا، سال اول شمارة 2، 24، 1405 ﻫ ق.، ص151؛ تاریخ الطبری، تاریخ الامم و الملوک، طبری، محمد بن جریر، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: 1382 – 1387 ﻫ ق / 1962 – 1967 م.، ج5، ص466؛ ارشاد القلوب، دیلمی، ابوم محمد حسن بن ابی الحسن، تهران: مرکز نشر کتاب، 1375 ﻫ ق.، ج2، ص247-248.</ref> | ||
==منبع== | ==منبع== | ||
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3623708&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص | * [http://opac.nlai.ir/opac-prod/search/briefListSearch.do?command=FULL_VIEW&id=3623708&pageStatus=1&sortKeyValue1=sortkey_title&sortKeyValue2=sortkey_author مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 437-441.] | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
[[رده: شهیدان کربلا]] | [[رده: شهیدان کربلا]] | ||
[[رده: شهدای بنی‌هاشم]] | [[رده: شهدای بنی‌هاشم]] | ||
[[en:Awn b. Abd Allah b. Ja'far al-Tayyar]] | |||