مجرم افشار: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو

مجرم افشار (ویرایش)

نسخهٔ ‏۱۰ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۹:۲۵

۶٬۱۴۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۰ اوت ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
'''مجرم افشار''' از شاعران آئینی قرن سیزدهم است.{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده
| نام                    = محمد على افشار
| نام                    = محمد على افشار
| تصویر                  =  
| تصویر                  =  
خط ۴۶: خط ۴۶:
}}
}}


'''مجرم افشار''' شاعر آئینی سده سیزدهم بود.
=زندگینامه=
میرزا محمدعلى، زادگاهش قریه چنار (در حوالی همدان) متخلص به «مجرم» و اصالتا از طایفه افشار بوده‌است. وی در کودکی علاوه بر تحصیل، در ایام [[عاشورا]] در مجالس شبیه نسخه اطفال مى‌خوانده‌است؛ اما در زمینه شعر زیر نظر میرزا حاجى محمد (بیدل) آموزش دیده و قریب به بیست هزار بیت سروده‌است.  


=زندگینامه=
بعد از فوت مجرم افشار دیوانش از بین رفته‌است.<ref>حدیقة الشعراء،سید احمد دیوان بیگى شیرازى،با تصحیح و تحشیه دکتر عبد الحسین نوائى(انتشارات زرین، تهران،سال ۱۳۶۶)،ج ۳،ص ۱۵۱۸ و ۱۵۱۹.</ref>
میرزا محمدعلى، زادگاهش قریه چنار (در حوالی همدان) متخلص به «مجرم» و اصالتا از طایفه افشار بوده است. وی در کودکی علاوه بر تحصیل، در ایام [[عاشورا]] در مجالس شبیه نسخه اطفال مى‌خوانده است؛ اما در زمینه شعر زیر نظر میرزا حاجى محمد (بیدل) آموزش دیده و قریب به بیست هزار بیت سروده است. بعد از فوتش دیوانش از بین رفته است.<ref>حدیقة الشعراء،سید احمد دیوان بیگى شیرازى،با تصحیح و تحشیه دکتر عبد الحسین نوائى(انتشارات زرین، تهران،سال 1366)،ج 3،ص 1518 و 1519.</ref>


==سبک شعرى==
==آثار==


آثار مجرم به سبک عراقى است که گاهی با سبک خراسانى همراه است. اشعار وی حاوی مضامین عرفانی بوده و در مثنوى عرفانى خود چهار مقوله (حسن، عشق، جبر و اختیار) را در رابطه با حادثه [[عاشورا]] مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و ضمن نفى جبر و اثبات اختیار، به بیان این چهار مقوله پرداخته است.
آثار مجرم به سبک عراقى است که گاهی با سبک خراسانى همراه است. اشعار وی حاوی مضامین عرفانی بوده و در مثنوى عرفانى خود چهار مقوله (حسن، عشق، جبر و اختیار) را در رابطه با حادثه [[عاشورا]] مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و ضمن نفى جبر و اثبات اختیار، به بیان این چهار مقوله پرداخته‌است.


===اشعار===
==اشعار==
{{شعر}}
{{شعر}}
{{ب|طبع من! اى مرغ لاهوت آشیان | در مکانى لیک باشى لامکان}}
{{ب|طبع من! اى مرغ لاهوت آشیان | در مکانى لیک باشى لامکان}}
خط ۹۴: خط ۹۴:
در بیان حسن و عشق و پاره‌اى اسرار در نفى جبر و اثبات اختیار و مراتب این چهار:
در بیان حسن و عشق و پاره‌اى اسرار در نفى جبر و اثبات اختیار و مراتب این چهار:


{{شعر}}
{{ب|طبع گفت:اى بیخبر از راز عشق | لب ببند ایرا<ref>زیرا</ref> نیى دمساز عشق}}
{{ب|با دلیل عقل دارى قیل و قال | عقل را اینجا بود پا در عقال}}
{{ب|چون ز شاه عشق آیت شد جهان | از سپاه عقل رایت شد نهان}}
{{ب|خود ظهور حسن و عشق از حق بود | هر دوان از یک محل مشتق بود}}
{{ب|چون ظهور عقل کو از مصدرست | لیک اندر عقل مصدر مضمر است}}
{{ب|حسن و عشق، اکنون چو نور و ناردان | کاین دو از آتش همى گردد عیان}}
{{ب|نور را، زیب رخ لیلى کند | نار او در قلب مجنون جا کند}}
{{ب|نام آن در رخ همى حسن آمده | نام این عشق و به دل آتش زده}}
{{ب|چون که درهاى مراتب باز شد | حسن و عشق از یکدیگر ممتاز شد}}
{{ب|خود مقام جمع و تفریق‌ست این | گوش بگشا جاى تحقیق‌ست این}}
{{ب|عین یکدیگر بود شیر و پنیر | در مراتب این پنیر و اوست شیر}}
{{ب|گاه نور گونه لیلى شود | تا که مجنون بیند و شیدا شود}}
{{ب|هستى عاشق بسوزد ز آن شرار | بلکه هم تفویض و جبر و اختیار}}
{{ب|از مگس گردد عسل پیدا مثل | گر مگس وقتى کند میل عسل }}
{{ب|چون عسل فانى بود اندر مگس | این مثل را مى‌نگوید جبر کس}}
{{ب|اختیار زرع با زارع بود<ref>به حدیث: «الزّرع للزارع و لو کان غاصبا» اشاره دارد.</ref> | این حدیث نغز از شارع بود}}
{{ب|هرچه بر عاشق کند معشوق او | جبر بنماید تو را بر او نکو}}
{{ب|آرى آرى عاشقان مست او | هستى خود را بداند هست او}}
{{ب|این بود معنى براى جبر خاص | مى‌نباشد بهر هرکس جز خواص<ref>همان، ص 1519 تا 1522.</ref>}}
{{پایان شعر}}
{| class="" style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt">طبع گفت:اى بیخبر از راز عشق </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> لب ببند ایرا<ref>زیرا</ref> نیى دمساز عشق</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">با دلیل عقل دارى قیل و قال </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> عقل را اینجا بود پا در عقال</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">چون ز شاه عشق آیت شد جهان </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> از سپاه عقل رایت شد نهان</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">خود ظهور حسن و عشق از حق بود </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> هر دوان از یک محل مشتق بود</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">چون ظهور عقل کو از مصدرست </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> لیک اندر عقل مصدر مضمر است</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">حسن و عشق، اکنون چو نور و ناردان </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> کاین دو از آتش همى گردد عیان</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">نور را، زیب رخ لیلى کند </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> نار او در قلب مجنون جا کند</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">نام آن در رخ همى حسن آمده </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> نام این عشق و به دل آتش زده</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">چون که درهاى مراتب باز شد </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> حسن و عشق از یکدیگر ممتاز شد</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">خود مقام جمع و تفریق‌ست این </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> گوش بگشا جاى تحقیق‌ست این</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">عین یکدیگر بود شیر و پنیر </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> در مراتب این پنیر و اوست شیر</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">گاه نور گونه لیلى شود </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> تا که مجنون بیند و شیدا شود</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">هستى عاشق بسوزد ز آن شرار </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> بلکه هم تفویض و جبر و اختیار</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">از مگس گردد عسل پیدا مثل </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> گر مگس وقتى کند میل عسل </span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">چون عسل فانى بود اندر مگس </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> این مثل را مى‌نگوید جبر کس</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">اختیار زرع با زارع بود<ref>به حدیث: «الزّرع للزارع و لو کان غاصبا» اشاره دارد.</ref> </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> این حدیث نغز از شارع بود</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">هرچه بر عاشق کند معشوق او </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> جبر بنماید تو را بر او نکو</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">آرى آرى عاشقان مست او </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> هستى خود را بداند هست او</span>
|-
| class="b" |<span class="beyt">این بود معنى براى جبر خاص </span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> مى‌نباشد بهر هرکس جز خواص<ref>همان، ص 1519 تا 1522.</ref></span>
|}
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt">طبع گفت:اى بیخبر از راز عشق </span>
| class="b" |<span class="beyt">طبع گفت:اى بیخبر از راز عشق </span>
خط ۲۸۶: خط ۱۶۹:
| class="b" |<span class="beyt">این بود معنى براى جبر خاص </span>
| class="b" |<span class="beyt">این بود معنى براى جبر خاص </span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt"> مى‌نباشد بهر هرکس جز خواص<ref>همان، ص 1519 تا 1522.</ref></span>
| class="b" |<span class="beyt"> مى‌نباشد بهر هرکس جز خواص<ref>همان، ص ۱۵۱۹ تا ۱۵۲۲.</ref></span>
|}
|}
<br />
<br />
==منابع==
==منابع==


*[[کاروان شعر عاشورا|محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج 1، ص293-296.]]
*[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج ۱، ۲۹۳-۲۹۶.]]


==پی نوشت==
==پی نوشت==
Rahdar
checkuser
۲٬۳۶۳

ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/25915»

منوی ناوبری