وصال شیرازى: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو

وصال شیرازى (ویرایش)

نسخهٔ ‏۲۲ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۰۳

۵٬۹۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ ژوئن ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۱: خط ۵۱:
وی در سال 1262 ه. ق. در شیراز درگذشت.
وی در سال 1262 ه. ق. در شیراز درگذشت.


== آثار ==
==آثار==
وصال شیرازی در ساختن مثنوی مهارت داشت و داستان «شیرین و فرهاد» را که [[وحشی بافقی‌|وحشی بافقی]] آغاز کرده بود به پایان رسانیدو دیوان وی شامل قصاید، غزلیات نغز و لطیف و مثنویها و نیز مدایح و مراثی بسیار است. کتابی نیز در ترجمه و شرح نظم «اطواق الذهب» زمخشری دارد.
وصال شیرازی در ساختن مثنوی مهارت داشت و داستان «شیرین و فرهاد» را که [[وحشی بافقی‌|وحشی بافقی]] آغاز کرده بود به پایان رسانیدو دیوان وی شامل قصاید، غزلیات نغز و لطیف و مثنویها و نیز مدایح و مراثی بسیار است. کتابی نیز در ترجمه و شرح نظم «اطواق الذهب» زمخشری دارد.


او به خاطر ادارت خاص و اعتقاد راستین به پیامبر اکرم(ص) و خاندان او(ع) اشعار سوزناک و ترکیب بندهای استادانه در مصائب حضرت سید الشهدا و اهل بیت عصمت و طهارت دارد. مرثیه های شور انگیز او که به سبک و روش [[محتشم کاشانی‌|محتشم کاشانی]] است به شهرت ادبی او افزوده است.
او به خاطر ادارت خاص و اعتقاد راستین به پیامبر اکرم(ص) و خاندان او(ع) اشعار سوزناک و ترکیب بندهای استادانه در مصائب حضرت سید الشهدا و اهل بیت عصمت و طهارت دارد. مرثیه های شور انگیز او که به سبک و روش [[محتشم کاشانی‌|محتشم کاشانی]] است به شهرت ادبی او افزوده است.<ref>مراثی وصال، از صبا تا نیما، ج1، ص 40 و 41، فرهنگ معین، فارسنامه ی ناصری، ج 2، ص 990 و  995</ref>


==اشعار==
==اشعار==
===شعر1===
===شعر1===
ترکیب بند مصائب خامس اصحاب کسا(ع)<ref>گلشن وصال، ص 30 - 42</ref>
{| style="margin: 0 auto; "
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt">این جامه سیاه فلک در عزاى کیست؟</span>
| class="b" |<span class="beyt">این جامه سیاه فلک در عزاى کیست؟</span>
خط ۷۳: خط ۷۴:
| class="b" |<span class="beyt">خونى اگر نه دامن دلها گرفته است</span>
| class="b" |<span class="beyt">خونى اگر نه دامن دلها گرفته است</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">این لخت دل به دامن ما خونبهاى کیست؟</span>
| class="b" |<span class="beyt">این لَختِ دل به دامن ما خونبهاى کیست؟</span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt">گر نیست حشر و در غم خویش است هر کسى</span>
| class="b" |<span class="beyt">گر نیست حشر و در غم خویش است هر کسى</span>
خط ۸۱: خط ۸۲:
| class="b" |<span class="beyt">شد خلق مختلف ز چه در نوحه متفق؟</span>
| class="b" |<span class="beyt">شد خلق مختلف ز چه در نوحه متفق؟</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">زین گونه جنّ و انس و ملک در عزاى کیست؟</span>
| class="b" |<span class="beyt">اینگونه جنّ و انس و ملک در عزاى کیست؟</span>
|-
|-
| class="b" |<span class="beyt">هندو و گبر و مومن و ترسا به یک غمند</span>
| class="b" |<span class="beyt">هندو و گبر و مومن و ترسا به یک غمند</span>
خط ۹۷: خط ۹۸:
| class="b" |<span class="beyt">آرى خداست در دل و صاحب عزا خداست</span>
| class="b" |<span class="beyt">آرى خداست در دل و صاحب عزا خداست</span>
| style="width:2em;" |
| style="width:2em;" |
| class="b" |<span class="beyt">|ز آن هر دلى به تعزیه شاه کربلاست</span>
| class="b" |<span class="beyt">زان هر دلى به تعزیه شاه کربلاست</span>
|}
|}


=== شعر 2 ===
===شعر 2===
شاهنشهى که کشور دل تختگاه اوست......................... محنت:سپاهدار و مصیبت سپاه اوست  
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |<span class="beyt">شاهنشهى که کشور دل تختگاه اوست</span>
| style="width:2em;" |
| class="b" |محنت، سپاهدار و مصیبت سپاه اوست
|-
| class="b" |آن سیّد حجاز که در کیش اهل راز
| style="width:2em;" |
| class="b" |کفر است سجده ای که نه بر خاک راه اوست
|-
| class="b" |آن بیکسى که با همه آهن دلى، سنان
| style="width:2em;" |
| class="b" |بر زخم دل ز طعن سنان 1عذرخواه اوست<ref>منظور از سنان در مصرع اول نیزه است و طعن سنان در مصرع دوم ضربتی است که سنان بن انس با نیزه بر آن حضرت وارد آورده</ref>
|-
| class="b" |هر زخم او دهانى و پیکان:زبان آن
| style="width:2em;" |
| class="b" |و آن جمله یکزبان به شهادت گواه اوست
|-
| class="b" |گویى که سقف چرخ چرا شد سیاه پوش؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |از دود آتشى است که در خیمه‌گاه اوست
|-
| class="b" |گفتى:گناه او چه؟که شمرش گلو برید
| style="width:2em;" |
| class="b" |انصاف و رحم و جود و مروت گناه اوست
|-
| class="b" |جز این که شد زیارت او زندگى‌فزا
| style="width:2em;" |
| class="b" |دیگر چه چاره بهر غم عمرکاه اوست؟
|-
| class="b" |بر کربلاى او نرسد فخر کعبه را
| style="width:2em;" |
| class="b" |کان یوسف عزیز امامت به چاه اوست
|-
| class="b" |سبط نبى فروغ ده جرم نیّرَیَن<ref>نیرین=آفتاب و ماه</ref>
| style="width:2em;" |
| class="b" |رخشنده آفتاب سپهر وفا حسین
|}


آن شاه بى‌رعیت و سردار بى‌سپاه......................... کاسلام در حمایت و دین در پناه اوست
===شعر 3===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |اى دل اگر تو را قدرى درد دین بود
| style="width:2em;" |
| class="b" |قدر حسین و تغزیه‌اش بیش از این بود
|-
| class="b" |انصاف ده که جسم تو بر خوابگاه ناز
| style="width:2em;" |
| class="b" |وانگه به خاک آن بدن نازنین بود؟
|-
| class="b" |این شرط دوستى است که او تشنه‌لب شهید
| style="width:2em;" |
| class="b" |ما را به کام شربت ماء معین بود؟
|-
| class="b" |ما آب سرد را به تکلف خوریم و او
| style="width:2em;" |
| class="b" |سیراب ز آب خنجر شمشیر لعین بود؟
|-
| class="b" |ما اشک ازو مضایقه داریم و چشم ما
| style="width:2em;" |
| class="b" |بر چشمه‌سار کوثر خلد برین بود؟
|-
| class="b" |ما آب شور بسته بر او کوفیان فرات
| style="width:2em;" |
| class="b" |این فرق بین که با اثر مهر و کین بود؟
|-
| class="b" |او بیدریغ سر دهد از بهر ما به تیغ؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |ما را دریغ ازو دلى اندهگین بود؟
|-
| class="b" |ما پروریم جسم خود از ناز و اى دریغ
| style="width:2em;" |
| class="b" |کآن جسم نازپرور او بر زمین بود!
|-
| class="b" |عشرت کنیم و تغزیه‌اش مى‌کنیم نام
| style="width:2em;" |
| class="b" |حاشا که راه و رسم محبت چنین بود!
|-
|هر لحظه سرگذشتى ازو گوش مى‌کنیم
|
|ناگشته زیب گوش،فراموش مى‌کنیم!
|}


آن سید حجاز که در کیش اهل راز......................... کفر است سجده‌اى که نه بر خاک راه اوست


آن بیکسى که با همه آهن دلى سنان......................... بر زخم دل ز طعن سنان 1عذرخواه اوست
=== شعر 4 ===
{| style="margin: 0 auto; "
هر زخم او دهانى و پیکان:زبان آن......................... و آن جمله یکزبان به شهادت گواه اوست
| class="b" |اى چرخ از کمال تو تیرى رها نشد
| style="width:2em;" |
| class="b" |کازاده‌اى نشان خدنگ بلا نشد
|-
| class="b" |دور تو بر خلاف مراد است اى دریغ
| style="width:2em;" |
| class="b" |بس کام ناروا شد و کامت روا نشد!
|-
| class="b" |از بو البشر گرفته بگو تا به مصطفى
| style="width:2em;" |
| class="b" |آن کیست کز تو خسته تیغ جفا نشد؟
|-
| class="b" |آدم نشد جدا ز تو از گلشن بهشت
| style="width:2em;" |
| class="b" |یا نوح از تو غرقه بحر فنا نشد
|-
| class="b" |عیسى نگشت بسته دارت؟چرا نگشت!
| style="width:2em;" |
| class="b" |یحیى نشد قتیل ز تیغت؟چرا نشد!
|-
| class="b" |دندان مصطفى نشکست از عناد تو؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |یا حمزه از تو خسته زخم عنا نشد؟
|-
| class="b" |نشکافت از تو تارک حیدر به تیغ کین؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |یا درد دل حواله خیر النساء نشد؟
|-
| class="b" |اى طشت واژگون<ref>طشت واژگون= کنایه از آسمان</ref> مگر از حیله‌هاى تو
| style="width:2em;" |
| class="b" |در طشت،پاره جگر مجتبى نشد؟
|-
| class="b" |با این همه تطاول<ref>تطاول= دست درازی، تعّدی و گستاخی</ref> و با این همه خلاف
| style="width:2em;" |
| class="b" |ظلمى به سان واقعه کربلا نشد
|-
| class="b" |کارى نکرده‌اى که توان باز گفتنش
| style="width:2em;" |
| class="b" |ور باز گویمت نتوانى شنفتنش!
|}


گویى که سقف چرخ چرا شد سیاه رنگ؟......................... از دود آتشى است که در خیمه‌گاه اوست
=== شعر 5 ===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |شاه عرب چو سوى عراق از حجاز شد
| style="width:2em;" |
| class="b" |شد بسته راه مهر و در کینه باز شد
|-
| class="b" |ایمان به کفر و سبحه<ref>سبحه = تسبیح</ref> به زُنّار<ref>زُنّار= رشته ای متّصل به صلیب که مسیحیان به گردن خود آویزند. کمربندی که زرتشتیان به کمر میبندند.</ref> شد بدل
| style="width:2em;" |
| class="b" |اسلام پایمال و حقیقت مجاز شد
|-
| class="b" |هر جا که نیزه‌اى ز سرى سربلند گشت!
| style="width:2em;" |
| class="b" |هر جا که ناوکى<ref>ناوکی= تیر سه شاخه</ref> به دلى دلنواز شد
|-
| class="b" |رازى نهان نماند ز غمازى سنان
| style="width:2em;" |
| class="b" |از بس که رخنه‌ها به دل اهل راز شد
|-
| class="b" |بر جسمهاى پاک و بدنهاى چاک چاک
| style="width:2em;" |
| class="b" |نعل سمند<ref>سمند= اسبی که رنگش به زردی بود</ref> و خاک زمین پرده‌ساز شد!
|-
| class="b" |بنشست بس که خاک و روان گشت بس که خون
| style="width:2em;" |
| class="b" |هر پیکرى ز غسل و کفن بى‌نیاز شد!
|-
| class="b" |از چار سو رسید به او:ناوک سه‌پر
| style="width:2em;" |
| class="b" |چندان که شاه عرصه دین شاهباز شد!
|-
| class="b" |گردن چنان فراخت که بگذشت از سماک
| style="width:2em;" |
| class="b" |رَمح<ref>رَمح= نیزه</ref> سنان چو از سر شه سرفراز شد
|-
| class="b" |و آن گه برهنه پرده‌نشین دختر بتول
| style="width:2em;" |
| class="b" |ز اورنگ<ref>اورنگ= تخت</ref> ناز بر شتر بى‌جحاز<ref>جهاز= ساز و برگ</ref> شد
|-
| class="b" |آن دم ببست راه فلک از هجوم آه
| style="width:2em;" |
| class="b" |کافتاد راه قافله غم به قتلگاه
|}


گفتى:گناه او چه؟که شمرش گلو برید......................... انصاف و رحم و جود و مروت گناه اوست
===شعر 6===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |زینب چو دید پیکرى اندر میان خون
| style="width:2em;" |
| class="b" |چون آسمان و،زخم تن از انجمش<ref>انجمن= جمع نجم، ستارگان، اختران</ref> فزون
|-
| class="b" |بیحد جراحتى نتوان گفتنش که چند؟!
| style="width:2em;" |
| class="b" |پامال پیکرى نتوان دیدنش که چون؟!
|-
| class="b" |خنجر در او نشسته چو شهپر که در هما<ref>هما= پرنده ای است از راسته شکارچیان که قدما این مرغ را موجب سعادت می دانستند.</ref>
| style="width:2em;" |
| class="b" |پیکان<ref>پیکان= آهن سر تیر و نیزه</ref> ازو دمیده چو مژگان که از جفون<ref>جفون= جمع جَفن، پلک چشم</ref>
|-
| class="b" |گفت:این به خون تپیده نباشد حسین من
| style="width:2em;" |
| class="b" |این نیست آن‌که در بر من بود تا کنون
|-
| class="b" |یکدم فزون نرفت که رفت از کنار من
| style="width:2em;" |
| class="b" |این زخمها به پیکر او چون رسید؟چون؟
|-
| class="b" |گر این حسین قامت او از چه بر زمین؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |ور این حسین رایت او از چه سرنگون؟
|-
| class="b" |گر این حسین من سر او از چه بر سنان
| style="width:2em;" |
| class="b" |ور این حسین من تن او از چه غرق خون؟
|-
| class="b" |یا خواب بوده‌ام من و گم گشته است راه!
| style="width:2em;" |
| class="b" |یا خواب بوده آن‌که مرا بوده رهنمون!
|-
| class="b" |مى‌گفت و مى‌گریست که جانسوز ناله‌اى
| style="width:2em;" |
| class="b" |آمد ز حنجر شه لب‌تشنگان برون
|-
| class="b" |کاى عندلیب گلشن جان!آمدى؟بیا
| style="width:2em;" |
| class="b" |ره گم نگشته خوش به نشان آمدى بیا
|}


جز این که شد زیارت او زندگى‌فزا......................... دیگر چه چاره بهر غم عمرکاه اوست؟
===شعر 7===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |آمد به گوش دختر زهرا چو این خطاب
| style="width:2em;" |
| class="b" |از ناقه خویش را به زمین زد به اضطراب
|-
| class="b" |چون خاک جسم پاک برادر به بر کشید
| style="width:2em;" |
| class="b" |بر سینه‌اش نهاد رخ خود چو آفتاب
|-
| class="b" |گفت اى گلو بریده!سر انورت کجاست؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |وز چیست گشته پیکر پاکت به خون خضاب؟
|-
| class="b" |اى میر کاروان گه آرام نیست خیز!
| style="width:2em;" |
| class="b" |ما را ببر به منزل مقصود و خوش بخواب
|-
| class="b" |من یک تن ضعیفم و یک کاروان اسیر
| style="width:2em;" |
| class="b" |وین خلق بى‌حمیّت و دهر پرانقلاب
|-
| class="b" |از آفتاب پوشمشان یا ز چشم خلق
| style="width:2em;" |
| class="b" |اندوه دل نشانمشان یا که التهاب؟
|-
| class="b" |زین العباد را ز دو آتش کباب بین
| style="width:2em;" |
| class="b" |سوز تب از درون و برون تاب آفتاب
|-
| class="b" |گر دل به فرقت تو نهم،کو شکیب و صبر؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |ور بیتو رو به شام کنم کو توان و تاب؟
|-
| class="b" |دستم ز چاره کوته و راه دراز پیش
| style="width:2em;" |
| class="b" |نه عمر من تمام شود نه جهان خراب
|-
| class="b" |لختى چو با برادر خود شرح راز کرد
| style="width:2em;" |
| class="b" |رو در نجف نمود و سر شکوه باز کرد
|}


بر کربلاى او نرسد فخر کعبه را......................... کان یوسف عزیز امامت به چاه اوست
===شعر 8===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |کاى گوهرى که چون تو نپرورده نُه صدف<ref>نُه صدف کنایه از عرش و کرسی و هفت آسمان یا فلک الافلاک و فلک ثواب و هفت سیاره که بنا بر هیات قدیم جمعا نه طبقه می شوند.</ref>
| style="width:2em;" |
| class="b" |پروردگانت:زار و،تو آسوده در نجف
|-
| class="b" |دارى خبر که نور دو چشم تو شد شهید
| style="width:2em;" |
| class="b" |افتاد شاهباز تو از شُرفۀ<ref>شُرفه= کنگره، آنچه از عمارت که پیش آمد و بر قسمت پایین مسلّط باشد، ایوان، بالکن و جمع آن شُرَف است</ref> شرف؟
|-
| class="b" |تو ساقى بهشتى و کوثر به دست توست
| style="width:2em;" |
| class="b" |وین کودکان زار تو از تشنگى:تلف!
|-
| class="b" |این اهل بیت توست بدین گونه دستگیر
| style="width:2em;" |
| class="b" |اى دستگیر خلق!نگاهى به این طرف
|-
| class="b" |این نور چشم توست که ناوک‌زنان شام
| style="width:2em;" |
| class="b" |دورش کمان گشاده چو مژگان کشیده صف<ref>شاعر تیراندازان اطراف پیکر مطهر حضرت سیدالشهداء(ع) را به مژگان اطراف چشم تشبیه کرده است.</ref>
|-
| class="b" |چندین هزار تن،قدر انداز<ref>قدرانداز= کمانداری که تیرش خطا نرود و به هدف اصابت کند.</ref> ازو از قضا
| style="width:2em;" |
| class="b" |با آن همه خطا<ref>خطا= در اینجا به معنی جرم و گناه</ref> همه را تیر بر هدف
|-
| class="b" |هر جا روان ز سروقدى جویى از گلو
| style="width:2em;" |
| class="b" |هر سو جدا از تا جورى دست از کتف
|-
| class="b" |تا کى جوار<ref>جوار= همسایگی، پناه</ref> نوح؟لب نوحه برگشا<ref>اشاره به قبر حضرت نوح(ع) که در نجف اشرف در جوار حضرت علی(ع) قرار دارد.</ref>
| style="width:2em;" |
| class="b" |یعقوب‌سان بنال که شد<ref>شد= رفت</ref> یوسفت ز کف
|-
| class="b" |چون نوح بر گروه و چو یعقوب بر پسر
| style="width:2em;" |
| class="b" |نفرین«لاتذر»کن و افغان وااسف<ref>اشاره به آیات قرآن سوره نوح آیه 26 و وسره یوسف آیه 84 که نفرین بر قومش و تاسف یعقوب در فراق یوسف(ع) را بیان می فرماید.</ref>
|-
| class="b" |چندى چو شکوه‌هاى دلش بر زبان گذشت
| style="width:2em;" |
| class="b" |ز آن تن-ز بیم طعنه شمر و سنان-گذشت
|}


سبط نبى فروغ ده جرم نیّرَیَن
=== شعر9 ===
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |در کوفه کاروان عزا چون گذار کرد
| style="width:2em;" |
| class="b" |دوران ستیزه‌هاى نهان آشکار کرد
|-
| class="b" |شد کربلا ز درد اسیرى ز یادشان
| style="width:2em;" |
| class="b" |و اندوهشان زمانه:یکى بر هزار کرد
|-
| class="b" |در پرده شد حق و چو ندیدند کوفیان
| style="width:2em;" |
| class="b" |بى‌پرده جلوه حجت پروردگار کرد
|-
| class="b" |بردند خوارشان به بر زاده زیاد
| style="width:2em;" |
| class="b" |تا کس چو دید خوارى‌شان افتخار کرد
|-
| class="b" |کاى آل بو تراب چو بر حق نبوده‌اید
| style="width:2em;" |
| class="b" |رسوا نمودتان حق و،بى‌اعتبار کرد!
|-
| class="b" |طاقت ز دست زینب بیدل عنان ربود
| style="width:2em;" |
| class="b" |گفت اى لعین عزیز خدا را که خوار کرد
|-
| class="b" |شکر خدا که دولت پاینده ز آن ماست
| style="width:2em;" |
| class="b" |ناحق کسى که تکیه به ناپایدار<ref>ناپایدار کنایه از دنیا</ref> کرد
|-
| class="b" |خواریم پیش خلق و به نزد خدا عزیز
| style="width:2em;" |
| class="b" |ما را خدا ز روز ازل کامکار<ref>کامکار= سعادت مند، خوشبخت</ref> کرد
|-
| class="b" |فردا که بهر ما و تو محشر به پا شود
| style="width:2em;" |
| class="b" |بینى که کردگار کرا شرمسار کرد
|-
| class="b" |در خشم رفت و خواست که زارش به خون کشد
| style="width:2em;" |
| class="b" |ترسید از آن‌که بار مکافات چون کشد؟
|}


رخشنده آفتاب سپهر وفا حسین


===3===
===شعر 10===
اى دل اگر تو را قدرى درد دین بود......................... قدر حسین و تغزیه‌اش بیش از این بود  
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |چون شام جاى عترت شاه شهید شد
| style="width:2em;" |
| class="b" |صبحى براى روز قیامت پدید شد
|-
| class="b" |عهد ستم به آل نبى باز تازه گشت
| style="width:2em;" |
| class="b" |پیمان غصه با دل ایشان جدید شد
|-
| class="b" |آن در سپاس کاندُه عثمان زیاد رفت!
| style="width:2em;" |
| class="b" |وین شادمان که دهر به کام یزید شد!
|-
| class="b" |اسلام را به کفر شد آمیزش آن زمان
| style="width:2em;" |
| class="b" |کان سر فروغ بزم یزید پلید شد
|-
| class="b" |چون گوى آفتاب-که شد زیور سپهر
| style="width:2em;" |
| class="b" |آیین<ref>آیین= زینت، زیور</ref> طشت زر سر شاه شهید شد!
|-
| class="b" |با چوب خیزران به سر شه زدى که:شکر!
| style="width:2em;" |
| class="b" |کاین سر برید و قفل غمم را کلید شد!
|-
| class="b" |اندیشه شهادت زین العباد کرد
| style="width:2em;" |
| class="b" |دوزخ صفت به نعرۀ«هل من مزید<ref>اشاره به آیه 30 سوره قاف دارد، "روزی که جهنم را گوییم: آیا امروز مملو از وجود کافران شدی؟ گوید: آیادوزخیان بیشتر از این هم هستند؟"</ref>»شد
|-
| class="b" |زینب چو این مشاهده بنمود شد ز هوش
| style="width:2em;" |
| class="b" |یکباره از حیات جهان ناامید شد
|-
| class="b" |زد جیب جامعه چاک و به سر بر فشاند خاک
| style="width:2em;" |
| class="b" |فریاد برکشید و به پیش یزید شد
|-
| class="b" |گفت:اى یزید!ظلم به ما بیش ازین مکن
| style="width:2em;" |
| class="b" |حق را به خود زیاده بر این خشمگین مکن
|}<br />
===شعر 11===
<br />
{| style="margin: 0 auto; "
| class="b" |این غم رسیده را به من مبتلا ببخش
| style="width:2em;" |
| class="b" |بر ما نگه مکن به رسول خدا ببخش
|-
| class="b" |بر ما ستمکشان به جز این محرمى نماند
| style="width:2em;" |
| class="b" |محرومیش ببین و به حرمان ما ببخش
|-
| class="b" |خونى در او نمانده که ریزى به تیغ کین
| style="width:2em;" |
| class="b" |ما را بریز خون و به این مبتلا ببخش
|-
| class="b" |بسیار خون ناحق ازین قوم ریختى
| style="width:2em;" |
| class="b" |او را به خون ناحق ما خونبها ببخش
|-
| class="b" |ما را کشتىّ و دعوى اسلام مى‌کنى؟
| style="width:2em;" |
| class="b" |یک تن به صدق خویش بر این مدعا ببخش
|-
| class="b" |بیمار و نوجوان و پدر کشته و اسیر
| style="width:2em;" |
| class="b" |بر حرف او نظر مکن و ماجرا ببخش
|-
| class="b" |خُرد است اگر درشتى ازو رفت درپذیر
| style="width:2em;" |
| class="b" |زار است،بر ستیزه این بینوا ببخش
|-
| class="b" |هر چند دل ز سنگ بود سخت‌تر،تو را
| style="width:2em;" |
| class="b" |اى سنگدل!به این دل مجروح ما ببخش
|-
| class="b" |دانى که ما نبیره سالار محشریم
| style="width:2em;" |
| class="b" |ما را،ز بیم پرسش روز جزا ببخش
|-
| class="b" |چندان نیاز کرد که که بگذشت از انتقام
| style="width:2em;" |
| class="b" |اذن مدینه داد به آن بیکسان ز شام
|}


انصاف ده که جسم تو بر خوابگاه ناز......................... و آن گه به خاک آن بدن نازنین بود؟
=== شعر 12 ===
 
<br />
این شرط دوستى است که او تشنه‌لب شهید......................... ما را به کام شربت ماء معین بود؟
{| style="margin: 0 auto; "
 
| class="b" |چون خیمه زد ز شام به یثرب،امام ناس
ما آب سرد را به تکلف خوریم و او......................... سیراب ز آب خنجر شمشیر لعین بود؟
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |آسوده گشت عترت پیغمبر،از هراس
ما اشک ازو مضایقه داریم و چشم ما......................... بر چشمه‌سار کوثر خلد برین بود؟
|-
 
| class="b" |یعقوب اهل بیت نبى با بشیر گفت
ما آب شور بسته بر او کوفیان فرات......................... این فرق بین که با اثر مهر و کین بود؟
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |کاین مژده را به مژده یوسف مکن قیاس
او بیدریغ سر دهد از بهر ما به تیغ؟......................... ما را دریغ ازو دلى اندهگین بود؟
|-
 
| class="b" |رو در مدینه،قصه یوسف بگو به خلق
ما پروریم جسم خود از ناز و اى دریغ......................... کآن جسم نازپرور او بر زمین بود!
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |وز گرگ و پیرهن،سخنى‌گوى در لباس
عشرت کنیم و تغزیه‌اش مى‌کنیم نام......................... حاشا که راه و رسم محبت چنین بود!
|-
 
| class="b" |آمد بشیر و،آمدنِ شه به خلق گفت
هر لحظه سرگذشتى ازو گوش مى‌کنیم
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |آشوب حشر کرد عیان از هجوم ناس
ناگشته زیب گوش،فراموش مى‌کنیم!
|-
 
| class="b" |هریک امید بار سفر کرده‌اى به دل
===4===
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |تا بیندش به کام و،به بخت آورد سپاس
اى چرخ از کمال تو تیرى رها نشد......................... کازاده‌اى نشان خدنگ بلا نشد
|-
| class="b" |دیدند مردمى ز مصیبت سیاهپوش
دور تو بر خلاف مراد است اى دریغ......................... بس کام ناروا شد و کامت روا نشد!
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |دیدند خیمه‌اى ز عزا:قیر گو پلاس
از بو البشر گرفته بگو تا به مصطفى......................... آن کیست کز تو خسته تیغ جفا نشد؟
|-
 
| class="b" |آن یک ز روى خویش،خراشان ترش جگر
آدم نشد جدا ز تو از گلشن بهشت......................... یا نوح از تو غرقه بحر فنا نشد
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |وین یک ز موى،خویش پریشان ترش هواس
عیسى نگشت بسته دارت؟چرا نگشت! ......................... یحیى نشد قتیل ز تیغت؟چرا نشد!
|-
 
| class="b" |یک کاروان ز زن،همه مردانِ‌شان قتیل
دندان مصطفى نشکست از عناد تو؟......................... یا حمزه از تو خسته زخم عنا نشد؟
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |یک بوستان دُروده ریاحین‌شان به داس
نشکافت از تو تارک حیدر به تیغ کین؟......................... یا درد دل حواله خیر النساء نشد؟
|-
 
| class="b" |آن یادگار آل عبا،شمع انجمن
اى طشت واژگون مگر از حیله‌هاى تو......................... در طشت،پاره جگر مجتبى نشد؟
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |اهل مدینه،واقعه‌پرسان به التماس
با این همه تطاول و با این همه خلاف......................... ظلمى به سان واقعه کربلا نشد
|-
 
| class="b" |برخاست ز آن میان و،قیامت به پا نمود
کارى نکرده‌اى که توان باز گفتنش
| style="width:2em;" |
 
| class="b" |یعنى بیان واقعۀ کربلا نمود
ور باز گویمت نتوانى شنفتنش!
|}
 
===5===
شاه عرب چو سوى عراق از حجاز شد......................... شد بسته راه مهر و در کینه باز شد
 
ایمان:به کفر و سبحه به زُنّار شد بدل......................... اسلام پایمال و حقیقت مجاز شد
 
هر جا که نیزه‌اى ز سرى سربلند گشت! ......................... هر جا که ناوکى به دلى دلنواز شد
!
رازى نهان نماند ز غمازى سنان......................... از بس که رخنه‌ها به دل اهل راز شد
 
بر جسمهاى پاک و بدنهاى چاک چاک......................... نعل سمند و خاک زمین پرده‌ساز شد!
 
بنشست بس که خاک و روان گشت بس که خون......................... هر پیکرى ز غسل و کفن بى‌نیاز شد!
 
از چار سو رسید به او:ناوک سه‌پر......................... چندان که شاه عرصه دین شاهباز شد!
 
گردن چنان فراخت که بگذشت از سماک<ref>نام دو ستاره روشن</ref>......................... رمح سنان چو از سر شه سرفراز شد
 
و آن گه برهنه پرده‌نشین دختر بتول......................... ز او رنگ ناز بر شتر بى‌جحاز شد
 
آن دم ببست راه فلک از هجوم آه
 
کافتاد راه قافله غم به قتلگاه
 
===6===
 
زینب چو دید پیکرى اندر میان خون......................... چون آسمان و،زخم تن از انجمش فزون
بیحد جراحتى نتوان گفتنش که چند؟!......................... پامال پیکرى نتوان دیدنش که چون؟!
 
خنجر در او نشسته چو شهپر که در هماى! ......................... پیکان ازو دمیده چو مژگان که از جفون<ref>جمع جفن:پلک چشم.</ref>
 
گفت:این به خون تپیده نباشد حسین من......................... این نیست آن‌که در بر من بود تا کنون
 
یکدم فزون نرفت که رفت از کنار من......................... این زخمها به پیکر او چون رسید؟چون؟
 
گر این حسین قامت او از چه بر زمین؟......................... ور این حسین رایت او از چه سرنگون؟
 
گر این حسین من سر او از چه بر سنان......................... ور این حسین من تن او از چه غرق خون؟
 
یا خواب بوده‌ام من و گم گشته است راه! ......................... یا خواب بوده آن‌که مرا بوده رهنمون!
 
مى‌گفت و مى‌گریست که جانسوز ناله‌اى......................... آمد ز حنجر شه لب‌تشنگان برون
 
کاى عندلیب گلشن جان!آمدى؟بیا
 
ره گم نگشته خوش به نشان آمدى بیا
 
===7===
آمد به گوش دختر زهرا چو این خطاب......................... از ناقه خویش را به زمین زد به اضطراب
 
چون خاک جسم پاک برادر به بر کشید......................... بر سینه‌اش نهاد رخ خود چو آفتاب
 
گفت:اى گلو بریده!سر انورت کجاست؟......................... وز چیست گشته پیکر پاکت به خون خضاب؟
 
اى میر کاروان گه آرام نیست خیز! ......................... ما را ببر به منزل مقصود و خوش بخواب
 
من یکتن ضعیفم و یک کاروان اسیر......................... وین خلق بى‌حمیّت و دهر پرانقلاب
 
از آفتاب پوشمشان؟یا ز چشم خلق......................... اندوه دل نشانمشان یا که التهاب؟
 
زین العباد را ز دو آتش کباب بین: ......................... سوز تب از درون و برون تاب آفتاب
 
گر دل به فرقت تو نهم،کو شکیب و صبر؟......................... ور بیتو رو به شام کنم کو توان و تاب
 
دستم ز چاره کوته و راه دراز پیش......................... نه عمر من تمام شود نه جهان خراب
 
لختى چو با برادر خود شرح راز کرد
 
رو در نجف نمود و سر شکوه باز کرد
 
===8===
کاى گوهرى که چون تو نپرورده نُه صدف......................... پروردگانت:زار و،تو آسوده در نجف؟
 
دارى خبر که نور دو چشم تو شد شهید......................... افتاد شاهباز تو از شرفۀ شرف
 
تو ساقى بهشتى و کوثر به دست توست......................... وین کودکان زار تو از تشنگى:تلف!
 
این اهل بیت توست بدین گونه دستگیر......................... اى دستگیر خلق!نگاهى به این طرف
 
این نور چشم توست که ناوک‌زنان شام......................... دورش کمان گشاده چو مژگان کشیده صف
 
چندین هزار تن،قدر اندر ازو از قضا......................... با آن همه خطا همه را تیر بر هدف
 
هر جا روان ز سروقدى جویى از گلو......................... هر سو جدا از تا جورى دست از کتف
تا کى جفاى نوح؟لب نوحه برگشا......................... یعقوب‌سان بنال که شد یوسفت ز کف
 
چو نوح بر گروه و چو یعقوب بر همه......................... نفرین«لاتذر»کن و افغان وااسف
 
چندى چو شکوه‌هاى دلش بر زبان گذشت
 
ز آن تن-ز بیم طعنه شمر و سنان-گذشت
 
===9===
در کوفه کاروان عزا چون گذار کرد......................... دوران ستیزه‌هاى نهان آشکار کرد
 
شد کربلا ز درد اسیرى ز یادشان......................... و اندوهشان زمانه:یکى بر هزار کرد
 
در پرده شد حق و چو ندیدند کوفیان......................... بى‌پرده جلوه حجت پروردگار کرد
 
بردند خوارشان به بر زاده زیاد......................... تا کس چو دید خوارى‌شان افتخار کرد
 
کاى آل بو تراب چو بر حق نبوده‌اید......................... رسوا نمودتان حق و،بى‌اعتبار کرد!
 
طاقت ز دست زینب بیدل عنان ربود......................... گفت اى لعین عزیز خدا را که خوار کرد
 
شکر خدا که دولت پاینده ز آن ماست......................... ناحق کسى که تکیه به ناپایدار کرد
 
خواریم پیش خلق و به نزد خدا عزیز......................... ما را خدا ز روز ازل کامگار کرد
 
فردا که بهر ما و تو محشر به پا شود......................... بینى که کردگار کرا شرمسار کرد
 
در خشم رفت و خواست که زارش به خون کشد
 
ترسید از آن‌که بار مکافات چون کشد؟
 
===10===
چون شام جاى عترت شاه شهید شد......................... صبحى براى روز قیامت پدید شد
 
عهد ستم به آل نبى باز تازه گشت......................... پیمان غصه با دل ایشان جدید شد
 
آن در سپاس کاندُه عثمان زیاد رفت! ......................... وین شادمان که دهر به کام یزید شد!
 
اسلام را به کفر شد آمیزش آن زمان......................... کان سر فروغ بزم یزید پلید شد
 
چون گوى آفتاب-که شد زیور سپهر-......................... آذین طشت زر سر شاه شهید شد!
 
با چوب خیزران به سر شه زدى که:شکر! ......................... کاین سر برید و قفل غمم را کلید شد!
 
اندیشه شهادت زین العباد کرد......................... دوزخ صفت به نعرۀ«هل من مزید»شد
 
زینب چو این مشاهده بنمود شد ز هوش......................... یکباره از حیات جهان ناامید شد
زد جیب جامعه چاک و به سر بر فشاند خاک......................... فریاد برکشید و به پیش یزید شد
 
گفت:اى یزید!ظلم به ما بیش ازین مکن
 
حق را به خود زیاده بر این خشمگین مکن
 
===11===
این غم رسیده را به من مبتلا ببخش......................... بر ما نگه مکن به رسول خدا ببخش
 
بر ما ستمکشان به جز این محرمى نماند......................... محرومیش ببین و به حرمان ما ببخش
 
خونى در او نمانده که ریزى به تیغ کین......................... ما را بریز خون و به این مبتلا ببخش
 
بسیار خون ناحق ازین قوم ریختى......................... او را به خون ناحق ما خونبها ببخش
 
ما را کشتىّ و دعوى اسلام مى‌کنى؟......................... یکتن به صدق خویش بر این مدعا ببخش
 
بیمار و نوجوان و پدر کشته و اسیر......................... بر حرف او نظر مکن و ماجرا ببخش
 
خُرد است اگر درشتى ازو رفت درپذیر......................... زار است،بر ستیزه این بینوا ببخش
 
هر چند دل ز سنگ بود سخت‌تر،تو را......................... اى سنگدل!به این دل مجروح ما ببخش
 
دانى که ما نبیره سالار محشریم......................... ما را،ز بیم پرسش روز جزا ببخش
 
چندان نیاز کرد که که بگذشت از انتقام
 
اذن مدینه داد به آن بیکسان ز شام<ref>اى کاش،وصال شیرازى این بند را نسروده بود تا این‌گونه مقوله‌هاى خلاف و ضد ارزشى در ترکیب‌بند فاخر عاشورایى او راه نمى‌یافت!</ref>
 
===12===
چون خیمه زد ز شام به یثرب،امام ناس......................... آسوده گشت عترت پیغمبر،از هراس  
 
یعقوب اهل بیت نبى با بشیر گفت......................... کاین مژده را به مژده یوسف مکن قیاس  
 
رو در مدینه،قصه یوسف بگو به خلق......................... وز گرگ و پیرهن،سخنى‌گوى در لباس  
 
آمد بشیر و،آمدنِ شه به خلق گفت......................... آشوب حشر کرد عیان از هجوم ناس  
 
هریک امید بار سفر کرده‌اى به دل......................... تا بیندش به کام و،به بخت آورد سپاس  
 
دیدند مردمى ز مصیبت سیاهپوش......................... دیدند خیمه‌اى ز عزا:قیر گو پلاس  
 
آن یک:ز روى خویش،خراشان ترش جگر......................... وین یک:ز موى،خویش پریشان ترش هواس  
 
یک کاروان ز زن،همه مردانِ‌شان:قتیل......................... یک بوستان دُروده ریاحین‌شان:به داس  
 
آن یادگار آل عبا،شمع انجمن......................... اهل مدینه،واقعه‌پرسان به التماس  
 
برخاست ز آن میان و،قیامت به پا نمود
 
یعنى:بیان واقعۀ کربلا نمود


===13===
===13===
Rahdar
checkuser
۲٬۳۶۳

ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikihussain.com/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/25141»

منوی ناوبری