۶٬۰۷۷
ویرایش
بهرام بیضایی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز
←نمایشنامه
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز (←نمایشنامه) |
||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
'''بهرام بیضایی''' (زاده 5 دی 1317 در تهران) کارگردان سینما و تئاتر، نمایشنامهنویس، فیلمنامه‌نویس و پژوهشگر ایرانی است. بیضایی از جمله نمایشنامه‌نویسانی است که در آثارش از فرم‌ها و قالب‌های نمایش‌های کهن ایرانی مثل تعزیه، تخت حوضی، سایه‌بازی و نقالی الهام گرفته و آنها را به شیوه‌ای خلاقانه و مدرن بازآفرینی کرده است. از آثار مشهور بیضایی درباره واقعه عاشورا فیلمنامه [[روز واقعه]] است که امکان ساختش توسط بیضایی فراهم نشد. | '''بهرام بیضایی''' (زاده 5 دی 1317 در تهران) کارگردان سینما و تئاتر، نمایشنامهنویس، فیلمنامه‌نویس و پژوهشگر ایرانی است. بیضایی از جمله نمایشنامه‌نویسانی است که در آثارش از فرم‌ها و قالب‌های نمایش‌های کهن ایرانی مثل تعزیه، تخت حوضی، سایه‌بازی و نقالی الهام گرفته و آنها را به شیوه‌ای خلاقانه و مدرن بازآفرینی کرده است. از آثار مشهور بیضایی درباره واقعه عاشورا فیلمنامه [[روز واقعه]] است که امکان ساختش توسط بیضایی فراهم نشد. | ||
بیضایی مفاهیم و مضمون‌های مورد | ==زندگینامه== | ||
بهرام بیضایی در سال 1317 در تهران به دنیا آمد. اصالت والدینش آرام و بیدگل است و پدرش ذکایی بیضایی آرانی، تعزیه‌خوان و عمو و پدر بزرگش دست اندر کار تعزیه و تنظیم متن برای تعزیه بوده‌اند. بهرام بیضایی نیز ازهنر تعزیه بسیار متأثر است و مفاهیم و مضمون‌های مورد نظرش را با بهره‌گیری از قالب‌های تئاتر سنتی ایران بیان می‌کند. | |||
بیضایی دانشجوی رشته ادبیات فارسی در دانشگاه تهران بود اما تحصیل را ناتمام رها کرد و در سال 1338 به استخدام اداره کل ثبت اسناد و املاک دماوند درآمد و کارمندی کرد. درهمین مقطع پژوهش را در موضوع تعزیه آغاز کرد و سال 1341 پژوهش‌هایش را در ''مجله موسیقی'' منتشر کرد. همین سال به اداره هنرهای دراماتیک که بعدها اداره برنامه‌های تئاتر نامیدندش دعوت و منتقل شد. در سال ۱۳۸۹ به استادی بخش ایران‌شناسی دانشگاه استنفورد به آمریکا رفت. او در آمریکا نیز پرکار بوده و غیر از تدریس، به نوشتن و اجرای نمایش پرداخته است. بیضایی با نویسندگانی چون اکبر رادی و فیلم‌سازانی چون ناصر تقوایی و دیگرانی در دگرگونی نمایش و سینما در ایران نقش مهمی داشته است. بعضی از مورخان فیلم‌سازانی از نسل بیضایی و تقوایی و کیمیایی را سرآغاز فصل جدید سینمای ایران دانسته‌اند در تئاتر نیز اغلب او را مهم‌ترین نمایشنامهنویس تاریخ ادبیات فارسی نامیده‌اند. | |||
بیضایی | == بیضایی و تعزیه == | ||
آثار بیضایی با تعزیه پیوندی عمیق دارد و در شناساندن هنر تعزیه به هنرمندان ایران و احیای آن در زمانه معاصر نقش داشته است. بیضایی از تکنیک‌ها و شیوه تعزیه در آثارش بهره برده است. البته او به بیشتر هنرهای نمایشی ایران در مجموعه آثارش توجه داشته است اما هنر تعزیه در آثار او بازتاب بیشتری دارد. عده‌ای از منتقدان هنری همچون [[رضا آشفته]] معتقدند بیضایی به نوعی در تثبیت نمایش ملی ایران نقش آفرینی کرده است. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
=== نمایشنامه === | ===نمایشنامه=== | ||
[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/536696 روز واقعه [فیلمنامه<nowiki>]</nowiki>، بهرام بیضایی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، 1376.] | |||
* [http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/536696 روز واقعه [فیلمنامه<nowiki>]</nowiki>، بهرام بیضایی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، 1376.] | |||
* | |||
=== مقاله === | ===مقاله=== | ||
*«[متن تعزیه] بازار شام»، هنر و سینما، سال اول، شماره 1، 1340. «بازیابی یک تعزیه»، بررسی کتاب، مرداد 1346، ص 23 - 28. | *«[متن تعزیه] بازار شام»، هنر و سینما، سال اول، شماره 1، 1340. «بازیابی یک تعزیه»، بررسی کتاب، مرداد 1346، ص 23 - 28. | ||
*«تعزیه شمر و حضرت عباس (ع)»، آرش، دوره 1، شماره 5، آذر 1341. | *«تعزیه شمر و حضرت عباس (ع)»، آرش، دوره 1، شماره 5، آذر 1341. | ||
== جستارهای وابسته == | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[روز واقعه]] | *[[روز واقعه]] | ||
* [[اکبر رادی]] | *[[اکبر رادی]] | ||
* [[پایین، گذر سقاخانه (نمایش)|پایین گذر سقاخانه]] | *[[پایین، گذر سقاخانه (نمایش)|پایین گذر سقاخانه]] | ||
*[[رضا آشفته]] | |||
==منابع== | ==منابع== | ||