۳٬۴۸۸
ویرایش
یغماى جندقى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
یغمای جندقی شاعر مرثیه سرای ایرانی | '''یغمای جندقی''' (زاده 1196 ه.ق در جندق- درگذشته 1276 ه.ق در جندق) شاعر مرثیه سرای ایرانی در قرن سیزدهم بود. | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام =یغمای جندقی | | نام =یغمای جندقی | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
میرزا ابو الحسن (یغما) | میرزا ابو الحسن (یغما) جندقی در دهکده خوربیابانک از توابع جندق به دنیا آمد. پدر وی حاجی ابراهیم از محترمین و معروفین جندق بود که یغما او را در اوایل جوانی از دست داد. یغما در نثر و نظم قوّتی به کمال داشت و خط شکسته را نیز زیبا می‌نوشت از همین روی جوانی خود را در سمت منشی‌گری فرمانروای جندق (امیر اسماعیل خان) و حاکم سمنان و دامغان (سردار ذو الفقار خان) سپری کرد، ولی طبع حساس او با درشتخویی‌های سرداری ناسازگار بود و به ناگزیر پس از مدتی سیر و سیاحت عازم تهران شد. وی به دربار محمد شاه قاجار (1264-1250) راه یافت و مورد عنایت بسیار قرار گرفت.<ref>دویست سخنور،ص 491 و 492.</ref> یغما شاعر آزاده‌ای بود و دولتمردان روزگار خود را مستحق ناسزا می‌دانست و در نشان دادن چهره زشت آنان از هیچ کوششی فروگذار نکرد. | ||
==آثار== | |||
یغمای جندقی قصاید بلند و استواری دارد که از سختگی سبک خراسانی برخوردار است و غزلیات دلنشین او دارای شیوه بیانی سبک عراقی است. یغما از ادامه دهندگان نهضت ساده‌نویسی و ساده‌سرایی میرزا ابو القاسم قائم مقام فراهانی است و اشعار آیینی خصوصا مراثی عاشورایی او در قالب‌های مختلف شعری از بهتری نمونه‌های شعر عاشورا در یکصد و پنجاه سال اخیر به شمار می‌رود. او اولین شاعر آیینی در دوره قاجاریه است که قالب‌های جدیدی را در شعر عاشورا و مراثی شهدای کربلا به کار گرفت. او توانست با «تضمین» بعضی از غزلیات سعدی و حافظ در مایه‌های ماتمی عاشورا و نیز با استفاده از قالب «مستزاد» در نوحه‌های عاشورایی آثار ماتمی پرشوری بیافریند که در پیشینه شعر عاشورا بی‌سابقه است: | |||
<br />{{ستون-شروع|3}} | |||
{{ستون-شروع|3}} | |||
* منشآت، شامل مکتوبات فارسى و نامه‌ها | * منشآت، شامل مکتوبات فارسى و نامه‌ها | ||
* غزلیات قدیمه | * غزلیات قدیمه | ||
| خط ۷۱: | خط ۶۶: | ||
* قطعات | * قطعات | ||
* رباعیات و انابت‌نامه<ref>همان،ص 37.</ref> | * رباعیات و انابت‌نامه<ref>همان،ص 37.</ref> | ||
{{پایان}} | {{پایان}}<br /> | ||
===غزل عاشورایی=== | |||
===غزل | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|زهى از دست سوگت چاک تا دامن گریبانها|ز آب دیده از سوداى لعلت دجله، دامانها}} | {{ب|زهى از دست سوگت چاک تا دامن گریبانها|ز آب دیده از سوداى لعلت دجله، دامانها}} | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۹۸: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===تضمین غزل | ===تضمین غزل سعدی=== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|بیش ازین غم هجران تو خون خورد نشاید| اى سفر کرده! سفر کرده چنین دیر نیاید}} | {{ب|بیش ازین غم هجران تو خون خورد نشاید| اى سفر کرده! سفر کرده چنین دیر نیاید}} | ||
| خط ۱۵۶: | خط ۱۳۸: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===تضمین غزل | ===تضمین غزل سعدی=== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|از توام با همه حسرت نه سراغى نه صفایى| بر منت با همه رحمت نه عبورى نه عطایى}} | {{ب|از توام با همه حسرت نه سراغى نه صفایى| بر منت با همه رحمت نه عبورى نه عطایى}} | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۶۶: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===تضمین غزل | ===تضمین غزل سعدی=== | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|آنکه با موکب او قافله‌ها دل برود| در رکابش دل دیوانه و عاقل برود }} | {{ب|آنکه با موکب او قافله‌ها دل برود| در رکابش دل دیوانه و عاقل برود }} | ||
| خط ۲۱۹: | خط ۲۰۱: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* محمد علی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''،زمزم هدایت، ج1، ص275-283. | |||
*محمد علی مجاهدی، ''کاروان شعر عاشورا''،زمزم هدایت، ج1، ص275-283. | |||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:افراد]] | [[رده:افراد]] | ||
| خط ۲۲۸: | خط ۲۱۰: | ||
[[رده:مؤلفین]] | [[رده:مؤلفین]] | ||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
<references /> | |||