۳٬۴۸۸
ویرایش
طرب شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
''' | '''طرب شیرازی''' (زاده 1276 ه.ق در اصفهان- درگذشته 1330 ه.ق در اصفهان) یکی از شاعان معاصر ایرانی است. وی در سرودن انواع شعر توانا بود، و به خصوص در قصیده و غزل شهرت داشته است. | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = طرب شیرازی | | نام = طرب شیرازی | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
میرزا ابو القاسم محمّد نصیر متخلّص به | میرزا ابو القاسم محمّد نصیر متخلّص به «طرب» کوچکترین فرزند شاعر نامی محمد رضا قلی خان همای شیرازی بود. خانواده او اهل شیراز بودند ولی پدرش در اصفهان مسکن گزید و طرب در آنجا متولد شد و در همان شهر نشو و نما یافت. دو برادر دیگر طرب یعنی میرزا محمّد حسین عنقا و محی الدّین محمد سُها نیز شاعر و اهل ادب بودند. طرب پس از مرگ پدر تحت سرپرستی و تربیت عنقا قرار گرفت و علوم مختلف را نزد میرزا عبد الغفار پا قلعه‌ای، آخوند ملّا محمّد کاشانی، جهانگیر خان قشقایی و میرزا ابو الحسن جلوه و هنر خطّاطی را در محضر میرزا عبد الرحیم افسر فرا گرفت. طرب با وجود اینکه مورد توجه ناصر الدّین شاه قاجار بود زندگی درویشانه را ترجیح می‌داد و از پذیرفتن صلات آنها امتناع می‌کرد. ناصر الدّین شاه به او لقب «عقاب» و «تاج الشّعرا» داد ولی او در هیچ شعری آنها را به کار نبرد. از سال 1285 ه. ق. | ||
مدتی ملک الشعرای دربار ناصر الدّین شاه بود، امّا بالاخره از آن کناره گرفت و به اصفهان برگشت. او یکی از علما و فضلای کم نظیر عهد خود بود. وی شاعری دانشمند و هنرمندی با ذوق بود که در خوشنویسی، نقاشی و هنرهای زیبا هنر آفرینی می‌کرد. | مدتی ملک الشعرای دربار ناصر الدّین شاه بود، امّا بالاخره از آن کناره گرفت و به اصفهان برگشت. او یکی از علما و فضلای کم نظیر عهد خود بود. وی شاعری دانشمند و هنرمندی با ذوق بود که در خوشنویسی، نقاشی و هنرهای زیبا هنر آفرینی می‌کرد. | ||
طرب به سال 1330 ه. ق. در اصفهان درگذشت و در همان شهر در بقعه‌ی امامزاده احمد دفن شد. | طرب به سال 1330 ه. ق. در اصفهان درگذشت و در همان شهر در بقعه‌ی امامزاده احمد دفن شد. | ||
نامش میرزا ابو القاسم محمد نصیر تخلص شعرى‌اش«طرب»زادگاهش اصفهان و کوچکترین فرزند محمد رضا قلى خان شیرازى متخلص به«هما»است. | |||
در سال 1276 ه.ق در اصفهان به دنیا آمد و به سال 1330 ه.ق در سن 54 سالگى در زادگاهش بدرود حیات گفت و در بقعه امام زاده احمد به خاک سپرده شد. | |||
طرب در خاندانى ادب‌پرور نشو و نما پیدا کرد.پدرش هماى شیرازى و برادرانش میرزا محمد حسین«عنقا» و محى الدین محمد«سها» از چهره‌هاى ممتاز شعر و ادب در سده سیزدهم و اوایل سده چهاردهم به شمار مى‌رفتند. | |||
مرحوم استاد جلال الدین همایى در مقدمه دیوان طرب نگاشته‌اند: | |||
«...طرب در کودکى و اوایل عهد جوانى اکثر اوقات پیش«عنقا»به درس و مشق اشتغال داشته و به دستور و انتخاب او نمونه‌هاى برگزیده نظم و نثر فارسى و عربى شعرا و نویسندگان بزرگ قدیم و معاصر را براى خود مى‌نوشته و از برمى‌کرده و دقایق معانى و لطایف و اشارات آن را به خاطر مى‌سپرده است...دومین برادر بزرگتر«طرب»که از اساتید مسلم شعر و ادب بود...میرزا محمد است...او نیز در سهم خود از وظایف بزرگترى و تعلیم رموز و دقایق شعر و شاعرى درباره طرب کوتاهى نکرده بود؛مراتب صدق و صفا و مودّت و یگانگى او مخصوصا بعد از وفات«طرب»بروز کرد که در سرپرستى و تربیت و تکفّل معیشت بازماندگان و اولاد صغار او که از آن جمله خود این حقیر است انصافا پدرى و بزرگوارى فرمود...از جمله یادگارهاى خطوط ایام کودکى(طرب) بخشى است از چهار مقاله عروضى و چند صفحه از اواخر کتاب انیس العشّاق از حسن بن محمد رامى تألیف سنه 826 ق در تشبیهات شاعرانه...طرب در خوشنویسى خط نستعلیق استاد یگانه مسلم عهد خود در اصفهان بود و در این فن از شیوه میر عماد حسنى معروف و محمد صالح-که بزرگ‌ترین خوشنویس عهد شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوى بوده و بهترین یادگار خطش در کتیبه‌هاى مدرسه چهار باغ سلطانى و عمارت چهل ستون و عالى قاپو اصفهان موجود است-پیروى مى‌نمود...نمونه کتیبه‌نویسى‌هاى او در مسجد رکن الملک تخت فولاد و مسجد آخوند ملا محمد حسین کرمانى در محله گلبهار و سراى ملک در بازار شاه اصفهان به یادگار مانده...طرب در خط،ارشد شاگردان میرزا عبد الرحیم اصفهانى شاعر خوشنویس معروف است که وفاتش على التحقیق بعد از سنه 1308 و به بعض احتمالات در سال 1315 قمرى است... » | |||
== سبک شعرى[ویرایش | ویرایش مبدأ] == | |||
«طرب»در غزل از شیوه بانیان نهضت بازگشت ادبى پیروى مى‌کرد و در سبک عراقى غزل مى‌سرود ولى بعدها که به قصیده‌سرایى روى آورد از شیوه متقدمان در این قالب شعرى بهره مى‌گرفت و به سبک خراسانى طبع‌آزمایى مى‌کرد و در قالب مثنوى به شیوه حکیم ابو القاسم فردوسى شعر مى‌سروده و در مراثى عاشورایى،سبک محتشم کاشانى را به کار مى‌گرفت. | |||
=== دامنه تاثیر آثار عاشورایى[ویرایش | ویرایش مبدأ] === | |||
طرب اصفهانى را باید از ادامه دهندگان شیوه محتشم کاشانى در مرثیه‌سرایى دانست و هفت بند او که در مراثى سالار شهیدان و واقعه کربلا سروده شده متاثر از دوازده‌بند محتشم کاشانى است و به اقتضاى او سخن گفته است.وى از چهره‌هاى ممتاز شعر آیینى در سده اخیر به شمار مى‌رود و اشعار مناقبى او در قالب‌هاى متنوع شعرى در مناقب ائمه اطهار و خاندان عصمت و طهارت-علیهم السلام-خصوصا کریمه اهل بیت حضرت معصومه-سلام اللّه علیها-در شمار آثار ممتاز آیینى به شمار مى‌رود و رویکرد جدى او به مقوله‌هاى مذهبى و ارزشى در بالندگى نخل برومند شعر آیینى در سده اخیر بى‌تاثیر نبوده است. | |||
=== برگزیده آثار عاشورایى[ویرایش | ویرایش مبدأ] === | |||
طرب اصفهانى هفت‌بندى در مرثیه خامس آل عبا دارد که اقتفاگونه‌اى است از دوازده بند محتشم کاشانى و در زمره آثار منظوم و موفق عاشورایى در سده اخیر به شمار مى‌رود: | |||