محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

جلوه‌های آیینی این واقعه را در مناطق گوناگون ایران با عناوین زیر بررسی شده است:

در این فصل به اختصار ویژگی‌های ماه محرم به عنوان مهم‌ترین ارکان فرهنگ و جامعه شیعی ایرانی و طریقی برای جامعه‌پذیری دینی بررسی شده است. همچنین به سابقه عزاداری مردم نسبت به امام حسین (ع) در ایران اشاره شده و روزشمار این واقعه بر اساس مستندات تاریخی، فهرست گردیده است.

این فصل به واقعه عاشورا از منظر سلسله مراسمی که همه ساله به صورت یکی از گسترده‌ترین رسوم مذهبی شیعی برگزار می‌گردد، اختصاص دارد.  

بخش اول این فصل به آیین‌های سوگواری ماه محرم اختصاص دارد. سوگ‌هایی که در ماه محرم در مناطق مختلف ایران برگزار می‌شوند بسیار گسترده و متنوع‌اند.  

در این فصل ادبیات عامه ماه محرم که به دو صورت روایت‌های منظوم و منثور در میان توده مردم رواج دارد، با ذکر نمونه‌هایی آورده شده است. ترانه‌های دوبیتی، تصنیف، چارپاره، لالایی، متل، چیستان، بازی‌های منظوم و اشعار عامیانه از جمله این روایات هستند.  

در سوگواری‌های ماه محرم، باورها و منویات درونی مردم در قالب نمادها و نشانه‌ها بیان می‌شود.

عنوان بخش دوم نمایش آیینی در فرهنگ عاشورا است. در این بخش به تعزیه یا شبیه‌خوانی و چایینه که الگوی فرهنگی زنانه برای انتقال ارزش‌های مذهبی ماه محرم و ایام عاشوراست، به اختصار پرداخته شده است.

در این فصل و در دو قسمت جداگانه «آیین‌ها» و «آواهای» این ماه توصیف و تدوین شده است؛ و به «سوگواری ماه صفر در فرهنگ مردم ایران» اختصاص دارد.