۲۳۸
ویرایش
T.ramezani (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
ابو المجد، مجدود بن آدم متخلص به «سنایی» شاعر، حکیم و عارف نامدار نیمهی دوم سدهی پنجم و نیمهی نخست سدهی ششم هجری در سال 473 ه ق در غزنین در شرق افغانستان | '''سنایی غزنوی''' یکی از شاعران سدهی پنجم و ششم هجری است. | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | |||
| نام = سنایی غزنوی | |||
| تصویر = سنایی غزنوی.jpg | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام اصلی = ابو المجد، مجدود بن آدم | |||
| زمینه فعالیت = | |||
| ملیت = | |||
| تاریخ تولد = 473 ه.ق | |||
| محل تولد = غزنین در شرق افغانستان کنونی | |||
| والدین = | |||
| تاریخ مرگ = 535 هجری | |||
| محل مرگ = غزنین | |||
| علت مرگ = | |||
| محل زندگی = | |||
| مختصات محل زندگی = | |||
| مدفن = | |||
|مذهب = | |||
|در زمان حکومت = | |||
|اتفاقات مهم = | |||
| نام دیگر = | |||
|لقب = | |||
|بنیانگذار = | |||
| پیشه = | |||
| سالهای نویسندگی = | |||
|سبک نوشتاری = | |||
|کتابها = «حدیقة الحقیقه»،«طریق التحقیق»،«رسالة سیر العباد الی المعاد»،«دیوان قصاید و غزلیات»،«کارنامهی بلخ»،«مکاتیب سنایی» | |||
|مقالهها = | |||
|نمایشنامهها = | |||
|فیلمنامهها = | |||
|دیوان اشعار = | |||
|تخلص = سنایی | |||
|فیلم ساخته بر اساس اثر= | |||
| همسر = | |||
| شریک زندگی = | |||
| فرزندان = | |||
|تحصیلات = | |||
|دانشگاه = | |||
|حوزه = | |||
|شاگرد = | |||
|استاد = | |||
|علت شهرت = | |||
| تأثیرگذاشته بر = | |||
| تأثیرپذیرفته از = | |||
| وبگاه = | |||
|گفتاورد = | |||
|امضا = | |||
}} | |||
==زندگینامه== | |||
ابو المجد، مجدود بن آدم متخلص به «سنایی» شاعر، حکیم و عارف نامدار نیمهی دوم سدهی پنجم و نیمهی نخست سدهی ششم هجری در سال 473 ه.ق در غزنین در شرق افغانستان کنونی زاده شد و در همین شهر در سال 535 هجری درگذشت و همانجا به خاک سپرده شد. در زادگاهش به تحصیل علوم و معارف زمانه همّت گمارد و در این کار چنان دل سپرد که پس از چندی، در اغلب معارف عصر خویش، از ادبیات عرب گرفته تا فقه و حدیث و تفسیر و طب و نجوم و حکمت و کلام به درجهی والایی رسید. خانوادهی او در شمار خاندانهای اصیل و اهل فضل بودند چنان که پدرش آدم، به عنوان مردی بهرهمند از علوم و معارف زمانه صاحب مقام و اعتباری خاص بود. سنایی چه در روزگار خود و چه در سدههای بعد همواره مورد تجلیل شاعران و ادبا و مورخان و تذکرهنویسان گوناگون قرار گرفته و بسیاری از شعرای معاصر او و اعصار بعدی به اشعار او استشهاد کرده و او را در ردیف عنصری و معزّی و رودکی و گاه برتر از آنان شمردهاند. | |||
از جمله نکات مورد توجه دربارهی زندگی سنایی، دگرگونی احوال و تحوّل شعر اوست چنان که از مدح سلاطینی مانند مسعود بن ابراهیم غزنوی و بهرامشاه و سلطان سنجر به معارف صوفیانه و اشعار عرفانی روی میآورد. وی همچون عطّار در شمار صوفیانی است که مردم را به کار و کوشش فرا خوانده و مردم را از ظاهر پرستی، دورویی، ریاکاری، مردمآزاری، و عوام فریبی بر حذر داشته است. | از جمله نکات مورد توجه دربارهی زندگی سنایی، دگرگونی احوال و تحوّل شعر اوست چنان که از مدح سلاطینی مانند مسعود بن ابراهیم غزنوی و بهرامشاه و سلطان سنجر به معارف صوفیانه و اشعار عرفانی روی میآورد. وی همچون عطّار در شمار صوفیانی است که مردم را به کار و کوشش فرا خوانده و مردم را از ظاهر پرستی، دورویی، ریاکاری، مردمآزاری، و عوام فریبی بر حذر داشته است. | ||
خط ۵: | خط ۶۹: | ||
سنایی در جوانی از غزنین به خراسان سفر کرد و سالها در بلخ، سرخس، مرو، هرات و نیشابور اقامت داشت و هر جا چندی در سایهی تربیت بزرگان محل، علما و مشایخ به سر آورد و در سال 518 هجری به غزنین بازگشت و تا پایان عمر در آنجا بماند. | سنایی در جوانی از غزنین به خراسان سفر کرد و سالها در بلخ، سرخس، مرو، هرات و نیشابور اقامت داشت و هر جا چندی در سایهی تربیت بزرگان محل، علما و مشایخ به سر آورد و در سال 518 هجری به غزنین بازگشت و تا پایان عمر در آنجا بماند. | ||
آثار او عبارتند از: «حدیقة الحقیقه» که از جهت معانی و الفاظ همتا ندارد و گنج گرانبهایی است که مشتمل بر ده باب و ده هزار بیت است. «طریق التحقیق» که قریب هزار بیت | ==آثار== | ||
آثار او عبارتند از: | |||
«حدیقة الحقیقه» که از جهت معانی و الفاظ همتا ندارد و گنج گرانبهایی است که مشتمل بر ده باب و ده هزار بیت است. | |||
«طریق التحقیق» که قریب هزار بیت است. | |||
«رسالة سیر العباد الی المعاد» که در حدود پانصد بیت دارد و مبنای آن تمثیل قوی و اخلاق است. | |||
«دیوان قصاید و غزلیات» که این مجموعه تقریبا مشتمل بر بیست هزار بیت و تاریخ تحولات فکری سنایی است. | |||
«کارنامهی بلخ» که 500 بیت دارد و در هنگام اقامت در بلخ سروده و به گوشههایی از زندگی شخصی خود و پدر و برخی معاصرانش پرداخته. | |||
«مکاتیب سنایی» که شامل چند نامه از اوست. | |||
نکتهی دیگر در باب مذهب اوست، که اگر چه در برخی اشعارش خلفاء را مدح گفته است اما از ستایش خاص او در مدح حضرت علی (ع) و فرزندانش به روشنی برمیآید که به این امام همام و خاندان مطهرش اعتقاد شدیدی داشته است و اشعارش گواه محکمی بر تشیّع اوست. <ref>دائرة المعارف تشیّع؛ ذیل کلمه سنایی. دیوان حکیم سنایی غزنوی؛ تلخیص از مقدمه.</ref> | نکتهی دیگر در باب مذهب اوست، که اگر چه در برخی اشعارش خلفاء را مدح گفته است اما از ستایش خاص او در مدح حضرت علی (ع) و فرزندانش به روشنی برمیآید که به این امام همام و خاندان مطهرش اعتقاد شدیدی داشته است و اشعارش گواه محکمی بر تشیّع اوست. <ref>دائرة المعارف تشیّع؛ ذیل کلمه سنایی. دیوان حکیم سنایی غزنوی؛ تلخیص از مقدمه.</ref> | ||
==اشعار== | |||
'''دریغا گویی از نااهلی روزگار:''' | ===1=== '''دریغا گویی از نااهلی روزگار:''' | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
خط ۵۶: | خط ۱۳۴: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
'''صفت قتل حسین (ع) به اشاره یزید:''' | ===2=== '''صفت قتل حسین (ع) به اشاره یزید:''' | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
خط ۱۴۴: | خط ۲۲۲: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
===3=== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب| حَبَّذا کربلا و آن تعظیم|کز بهشت آورد به خلق نسیم }} | {{ب| حَبَّذا کربلا و آن تعظیم|کز بهشت آورد به خلق نسیم }} |
ویرایش