هشیار شیرازى: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
}} | }} | ||
'''هشیار شیرازی''' شاعر سده سیزدهم بود. | |||
==زندگینامه== | == زندگینامه == | ||
میرزا على ناظر متخلص به «هشیار»، فرزند میرزا حسن خان هزار جریبى مازندرانى - ناظر حسینعلى میرزا، فرمانفرماى فارس- در زمانه محمد شاه قاجار مى‌زیسته است. او آدمی معقول، محجوب و درست رفتار بود. در اوایل عمر از تحصیل کوتاهى نکرده و در شاعرى و تحصیل علوم عروض و قافیه شاگرد مرحوم مبرور میرزاى وصال ([[وصال شیرازى]]) بوده است. میرزا علی در جوانى «سامى» تخلص مى‌کرده. وی دیوانى مرتب داشته که در غوغاى اهل شیراز آن دیوان از بین رفت. بعد از آن گاهگاهى که به طبع آزمایى شعر مى‌گفته «هشیار» تخلص مى‌کرده و آن دیوان ثانى از قصاید و غزلیات و قطعات و مراثى زیاده از چهار هزار بیت بود»<ref>''حدیقة الشعراء،ص 2072 و 2073.جهت اطلاعات بیشتر،ر.ک:فارس‌نامه ناصرى،ج 2،ص 131 و مرآة الفصاحة و نیز مکارم الآثار.''</ref>. | |||
==آثار== | |||
== | |||
(هشیار) شیرازى در قصیده بیشتر به شیوه متقدمین طبع‌آزمایى کرده و سبک خراسانى را مورد عنایت قرار داده، ولى در قالب غزل و نیز دو مرثیه‌اى از او در دست است از شیوه بیانى سبک عراقى متاثر بوده است. | (هشیار) شیرازى در قصیده بیشتر به شیوه متقدمین طبع‌آزمایى کرده و سبک خراسانى را مورد عنایت قرار داده، ولى در قالب غزل و نیز دو مرثیه‌اى از او در دست است از شیوه بیانى سبک عراقى متاثر بوده است. | ||
| خط ۶۲: | خط ۵۸: | ||
==دامنه تأثیر آثار عاشورایى== | ==دامنه تأثیر آثار عاشورایى== | ||
با این که دو مرثیه عاشورایى که از وى به یادگار مانده داراى ساختار محکم لفظى و شیوه بیانى جالبى است | با این که دو مرثیه عاشورایى که از وى به یادگار مانده داراى ساختار محکم لفظى و شیوه بیانى جالبى است | ||
==== اشعار ==== | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|گردون به ماتمِ که چنین درهم است باز؟ | پشتش ز غصۀ که بدین سان خم است باز؟ }} | {{ب|گردون به ماتمِ که چنین درهم است باز؟ | پشتش ز غصۀ که بدین سان خم است باز؟ }} | ||
| خط ۸۳: | خط ۷۶: | ||
{{ب|وقفِ ولاست گر به جهان هر کجا بلاست | پس هر بلاست خاص سلطان کربلاست }} | {{ب|وقفِ ولاست گر به جهان هر کجا بلاست | پس هر بلاست خاص سلطان کربلاست }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
{| class="" style="margin: 0 auto; " | |||
| class="b" |<span class="beyt">گردون به ماتمِ که چنین درهم است باز؟ </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> پشتش ز غصۀ که بدین سان خم است باز؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">جن و ملک براى که در ویله و خروش؟ </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> چرخ و زمین ز بهرچه در ماتم است باز؟ </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">آیا ز بهر بیکسى و ابتلاى کیست؟ </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> هر دیدۀ ندیده نمى، چون یم است باز </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">گویا عزا عزاى حسین است کآسمان </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> خون جاى اشک بارد و الحق کم است باز </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">گویند:در زمانه غمى نیست بى‌نشاط </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> غیر از غم حسین که نشاطش غم است باز! </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">سال از هزار بیش که او شد شهید لیک </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> کم باشد ار به دل غم او هر دم است باز </span> | |||
|- | |||
| class="b" |<span class="beyt">وقفِ ولاست گر به جهان هر کجا بلاست </span> | |||
| style="width:2em;" | | |||
| class="b" |<span class="beyt"> پس هر بلاست خاص سلطان کربلاست </span> | |||
|} | |||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
| خط ۹۶: | خط ۱۱۸: | ||
{{ب|ما سزاوار بلاییم و تو از روز نخستین | دولت از توست که تو مالک اقلیم بقایى <ref>''همان،ص 2077 و 2078.''</ref> }} | {{ب|ما سزاوار بلاییم و تو از روز نخستین | دولت از توست که تو مالک اقلیم بقایى <ref>''همان،ص 2077 و 2078.''</ref> }} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}}<br /> | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* | *محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج 1، ص 316-317. | ||
==پی نوشت== | ==پی نوشت== | ||
[[رده:شاعران]] | [[رده:شاعران]] | ||
<references /> | |||
[[رده:شاعران قرن سیزدهم]] | |||
[[رده:شاعران فارسی زبان]] | |||
[[رده:شاعران ایرانی]] | |||
نسخهٔ ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۶
| على ناظر | |
|---|---|
| سبک نوشتاری | خراسانى، عراقی |
| تخلص | هشیار |
هشیار شیرازی شاعر سده سیزدهم بود.
زندگینامه
میرزا على ناظر متخلص به «هشیار»، فرزند میرزا حسن خان هزار جریبى مازندرانى - ناظر حسینعلى میرزا، فرمانفرماى فارس- در زمانه محمد شاه قاجار مى‌زیسته است. او آدمی معقول، محجوب و درست رفتار بود. در اوایل عمر از تحصیل کوتاهى نکرده و در شاعرى و تحصیل علوم عروض و قافیه شاگرد مرحوم مبرور میرزاى وصال (وصال شیرازى) بوده است. میرزا علی در جوانى «سامى» تخلص مى‌کرده. وی دیوانى مرتب داشته که در غوغاى اهل شیراز آن دیوان از بین رفت. بعد از آن گاهگاهى که به طبع آزمایى شعر مى‌گفته «هشیار» تخلص مى‌کرده و آن دیوان ثانى از قصاید و غزلیات و قطعات و مراثى زیاده از چهار هزار بیت بود»[۱].
آثار
(هشیار) شیرازى در قصیده بیشتر به شیوه متقدمین طبع‌آزمایى کرده و سبک خراسانى را مورد عنایت قرار داده، ولى در قالب غزل و نیز دو مرثیه‌اى از او در دست است از شیوه بیانى سبک عراقى متاثر بوده است.
دامنه تأثیر آثار عاشورایى
با این که دو مرثیه عاشورایى که از وى به یادگار مانده داراى ساختار محکم لفظى و شیوه بیانى جالبى است
اشعار
| گردون به ماتمِ که چنین درهم است باز؟ | پشتش ز غصۀ که بدین سان خم است باز؟ | |
| جن و ملک براى که در ویله و خروش؟ | چرخ و زمین ز بهرچه در ماتم است باز؟ | |
| آیا ز بهر بیکسى و ابتلاى کیست؟ | هر دیدۀ ندیده نمى، چون یم است باز | |
| گویا عزا عزاى حسین است کآسمان | خون جاى اشک بارد و الحق کم است باز | |
| گویند:در زمانه غمى نیست بى‌نشاط | غیر از غم حسین که نشاطش غم است باز! | |
| سال از هزار بیش که او شد شهید لیک | کم باشد ار به دل غم او هر دم است باز | |
| وقفِ ولاست گر به جهان هر کجا بلاست | پس هر بلاست خاص سلطان کربلاست |
| گردون به ماتمِ که چنین درهم است باز؟ | پشتش ز غصۀ که بدین سان خم است باز؟ | |
| جن و ملک براى که در ویله و خروش؟ | چرخ و زمین ز بهرچه در ماتم است باز؟ | |
| آیا ز بهر بیکسى و ابتلاى کیست؟ | هر دیدۀ ندیده نمى، چون یم است باز | |
| گویا عزا عزاى حسین است کآسمان | خون جاى اشک بارد و الحق کم است باز | |
| گویند:در زمانه غمى نیست بى‌نشاط | غیر از غم حسین که نشاطش غم است باز! | |
| سال از هزار بیش که او شد شهید لیک | کم باشد ار به دل غم او هر دم است باز | |
| وقفِ ولاست گر به جهان هر کجا بلاست | پس هر بلاست خاص سلطان کربلاست |
| اى به خون غرقه که سرکردۀ ارباب وفایى | به مکافات وفا کشتۀ شمشیر جفایى | |
| وقت طوفان بلا جودى تمکین و ثباتى | گام ابرام قضا عالم تسلیم و رضایى | |
| ساقى کوثر و ممنوع لئیمان ز فراتى | سبط پیغمبر و مذبوح لعینان ز قفایى | |
| نینوا از تو نواخیز و نوان خلقى ازین غم | که تو لب‌تشنه در او خفته و عریان ز نوایى | |
| فدک ار نیست، فِداک!اى ملک الملک شفاعت | بهر ما گفته بلى و هدف تیر بلایى | |
| ما سزاوار بلاییم و تو از روز نخستین | دولت از توست که تو مالک اقلیم بقایى [۲] |
منابع
- محمد علی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا، زمزم هدایت، ج 1، ص 316-317.