مداح شوشترى: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مداح شوشتری''' از شاعران، ادیبان و مرثیه‌سرایان اصفهان در اوایل قرن سیزدهم هجری است. {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده

| نام                    =مداح شوشتری

| نام اصلی              =میرزا عبدالرّسول شوشتری

| زمینه فعالیت          =شعر آئینی

| ملیت                  =ایرانی

عبدالرّسول مداح شوشتری، فرزند ملا عبداللّه، تخلّص شعرى‌اش «مداح» بوده‌است. مقبره او در قبرستان سر قبر آقای اصفهان بود که پس از تخریب و تسطیح قبرستان، قبر او هم از بین رفت.

==آثار==

===گزیده‌ای از اشعار عاشورایی===

{{ب| اى فلک! از تو حسین کشته عدوان گردید | کفن اندر برِ او، خاک بیابان گردید }}

{{ب| عاقبت تخت‌نشین، زاده سفیان گردید | بر زمین ریخته تا خون جوانان گردید }}

{{م| کربلا پر ز گل و لاله و ریحان گردید }}

{{ب| زد به سر زین غم عظمى به جنان، پیغمبر | در جنان، سینه‌زنان فاطمه شد با حیدر }}

{{م| زین الم، بیت الحزن روضۀ رضوان گردید }}

{{ب| رأس سلطان حجازى به سنان شد، از تو | نعش او، زیر سُم اسبِ خسان شد از تو }}

{{ب| قامت زینب دلخسته، کمان شد از تو | غارت زینت و خلخالِ زنان شد از تو }}

{{م| غُل و زنجیر جفا، زیور طفلان گردید }}

{{ب| اى فلک! دختر زهرا ز تو شد ناقه‌سوار | از جفاى تو روان گشت به هر شهر و دیار }}

{{م| غمگسار دلِ پردرد یتیمان گردید }}

{{ب| اى فلک! حرمت اولاد على رفت به باد | تا ز کین پرده‌نشین شد حرم آل زیاد }}

{{م| روز و شب آن چه درین دوره و دوران گردید }}

{{ب| شد چو بر تخت، یزید از ره کین مست شراب | گشت آن لحظه، دل زینب مظلومه کباب }}

{{ب| در فغان، سینه‌زنان عابد و کلثوم و رباب | چوب بگرفت و، به لب‌هاى حسین کرد خطاب }}

{{م| اى که ظاهر ز رخت معنى قرآن گردید }}

{{ب| دیدى آخر که ز قتل تو، روا گشتم کام | شام من، صبح شد و روز تو شد تیره چو شام }}

{{ب| فخر بر من همه کس کرد، خصوص این ایّام | که ز شمشیرم، بگرفت همه دهر نظام }}

{{م| اهل بیت تو، همه بى‌سر و سامان گردید }}

{{ب| آتشم بر جگر افتاد کنون تا به ممات | که به کامم شده چون سمِّ اجل، آب حیات }}

{{ب| لال گردم که ز کفّار چه سر زد حرکات | دخترِ فاطمه، نسبت به کنیزى هیهات! }}

{{م| ز آن غلامى که به این زمره مسلمان گردید }}

{{ب| ظلم شاهین فلک بین که شدش از چنگال | طایران حرم مصطفوى، بى‌پروبال }}

{{م| کآشیانِ همه در گوشۀ ویران گردید }}

{{ب| مادح! از خلق جفاپیشه، وفا هیچ مجو | روبهانند بسا رفته به جلدِ آهو }}

{{ب| باش خاموش، کزین بی‌خردان بدخو | بادۀ عیش تو خونابۀ دل شد به سبو }}

{{م| روزى‌ات بِه که ز لخت جگر، امکان <ref>این کلمه در اینجا به معناى «ممکن» به کار رفته که درست نیست.</ref> گردید <ref>دیوان حاج ملا فتح اللّه شوشترى متخلص به «وفائى» به انضمام اشعار میرزا عبدالرسول ملاّح شوشترى، به اهتمام مهدى آصفى، تهران، انتشارات جمهورى، چاپ اول، سال 1378، مقدمه و ص 203 و 204.</ref> }}

{{ب| اگر بینى که من در کنج ویرانى مکان دارم | از این ویران سراى دل، شکایت بر زبان دارم }}

{{م| کشیدم رنجى و، گنجى به ویرانى، نهان دارم }}

{{ب| ز آبادى دلم خون شد به ویران رو از آن دارم | به خاطر، مختصر «اى دوستان! این داستان دارم» }}

{{ب| شنیدم این سخن از نکته‌سنجى، از ره یارى | که کارى در جهان نبوَد بتَر از مردم آزارى }}

{{م| یکى روزى ز بهرِ آن‌که او را رو دهد خوارى }}

{{ب| به جغدى بلبلى گفتا: «تو در ویرانه جا دارى | من اندر باغ گل بر شاخِ سروى آشیان دارم» }}

{{ب| مکش از دل دگر افغان، بهل این مکر و این دستان | به بستان با لب خندان بکن رو همچو سرمستان }}

{{م| به ویران با دل سوزان نشاید برد سر این سان }}

{{ب| (بگردان رو ازین ویران، بیا با من سوى بستان | ببین چندان هزاران سرو و کاج و ارغوان دارم) }}

{{ب| بیا اى جغد! اندر باغ، همچون من بکن مسکن | ببین از هرطرف شمشاد و کاج و سرو و نسترون }}

{{م| چنین در کنج تنهایى نشستن، نیست مستحسن }}

{{ب| به پاسخ جغد گفت: «اى بلبل! ارزانى به تو گلشن | مرا این بس که در ویرانه مأوا و مکان دارم» }}

{{م| چو من هرکس ز دنیا دل برید، از قید غم رست آن }}

{{ب| (نه روى رفتن باغ و، نه روى رفتن بستان | نه عزم دیدن باغ و، نه میل گلستان دارم) }}

{{ب| تو روز و شب به بستانى ز عشق روى گل، گویا | تو را بلبل سخن گویند و، مى‌باشى هزار آوا }}

{{م| تو آن مرغى که دارى با طرب بر شاخ گل مأوا }}

{{ب| (بنالد هر کجا مرغى است در فصل بهار، اما | من آن مرغم که شور و ناله در فصل خزان دارم) }}

{{ب| نمى‌باشد سرى بر باغ و بستان، شخص شیدا را | به تنهایى بود شاد و، نبیند جور تنها را }}

{{م| ندیدى همچو من گویا تو این ظلم غم‌افزا را }}

{{ب| (از آن روزى که زد باد خزان، گلزار زهرا را | بهارم شد خزان شیون منِ بى‌خانمان دارم) }}

{{ب| مرا باشد به روز عیش و شادى، ناله و ماتم | مرا قد گشته از بار غم شاه شهیدان، خم }}

{{م| مرا از این غم جانسوز باشد دیده‌اى پرنَم }}

{{ب| (درین فصل بهار و عید نوروز و دل خرّم | من و کنج خموشى، یک دل و صد داستان دارم) }}

{{م| خبر نبوَد کسى را از دل غم‌پرور زینب }}

{{ب| (نخواهد شد فراموشم دلِ پر آذر زینب | که در هر لحظه صد بار از غم او الامان دارم) }}

{{ب| به دشت کربلا شد غرقه در خون، نوگل زهرا | حریم او شدند از کین، اسیر قوم بى‌پروا }}

{{م| چه گویم از جفاى ظالمان، وز آن غم عظمى }}

{{ب| (به طفلان حسین شد ظلم‌ها از کوفیان، اما | دلى پرغم ز دست دختران شامیان دارم) }}

{{ب| تو اندر باغ، اى بلبل به شاخ گل وطن دارى | تو عشق گل به سر، بر لب نواهاى حسن دارى }}

{{م| تو دل، فارغ ز درد و غصّه و رنج و محن دارى }}

{{ب| (تو در سر شورش شمشاد و یاس و نسترن دارى | من اندر سینه و دل، داغ عباس جوان دارم) }}

{{ب| تو شور عشق گل بر سر به بستان دارى اى بلبل! | تو اندر باغ جا، مانند مستان دارى اى بلبل! }}

{{م| تو را باشد غزل‌خوانى و، دستان دارى اى بلبل! }}

{{ب| (تو شادى با عروسان در گلستان دارى اى بلبل! | من از دامادىِ قاسم، دو چشم خون‌فشان دارم) }}

{{م| من از قتل حسین بن على، از دل کشم شیون }}

{{ب| (ز جور شمر و خولى دارم از غم شکوه‌ها، لیکن | شکایت‌هاى پى در پى ز جور ساربان دارم) }}

{{ب| حدیث: اکرِمُ الضَّیف از نبى، آن پاک آیین است | به هر دفتر، رقم ز آن شاه ایمان، سرو دین است }}

{{م| مرا، دامان ازین ماتم ز خون دیده رنگین است }}

{{ب| (ز مهماندارى خولى، دلم بسیار خونین است | تعجّب ز آن تنور و میهمان و میزبان دارم) }}

{{ب| مرا «چاووش»! مى‌باشد یقین شور نجف بر سر | که، ز آن، منزلى اندر دو عالم نامده خوشتر }}

{{م| نمى‌دانم چرا کرده بیان آن شخص دانشور: }}

{{ب| «نخواهم آشیان و یار، جز ویرانۀ شوشتر | روم آن جا که چون «مدّاح» یارى مهربان دارم» <ref>همان، ص 209 تا 213.</ref> }}

*[[کاروان شعر عاشورا|محمدعلی مجاهدی، کاروان شعر عاشورا،زمزم هدایت، ج۱، ص ۵۱۹-۵۲۴.]]