محمد بن مسلم بن عقیل
محمد بن مسلم بن عقیل فرزند مسلم بن عقیل و رقیه دختر امیرالمؤمنین علی (ع)، [۱] از جوانان جنگجو و دلیر بنی‌هاشم بود. بعضی مادر او را کنیز دانسته‌اند. [۲]
محمد به همراه مادر و سایر برادران خود از مدینه تا کربلا از ملتزمین رکاب امام حسین (ع) بود. عده‌ای از نساب او را به سال 61 هجری، 27 ساله دانسته‌اند. [۳] اما در بعضی از منابع متأخر از وی به عنوان نوجوان 12 [۴] یا 13 ساله یاد شده است. [۵] البته با توجه به سن 35 سالگی که برای پدرش ذکر کرده‌اند، [۶] اگر چه 13 سالگی برای او بعید نیست، اما 27 ساله بودنش محال است.
کیفیت حضور و یا شهادت وی در منابع گزارش نشده است. بنا بر برخی منابع پس از شهادت عبدالله بن مسلم، آل ابوطالب با هم به سپاه دشمن حمله کردند. امام حسین (ع) همه آنان را به صبوری و مقاومت دعوت کرد. برخی از منابع به نام قاتل او اشاره کرده‌اند. دینوری از او به عنوان محمد پسر عقیل بن ابی‌طالب یاد کرده که با تیر لقیط بن ناشر (ایاس) جهنی به شهادت رسیده است. [۷] ابوالفرج اصفهانی به نقل از امام محمد باقر (ع)، قاتل محمد را ابومرهم ازدی و لقیط بن ایاس جهنی ذکر کرده است. [۸]
علی‌رغم اینکه در بسیاری از منابع به شهادت فرزندان مسلم بن عقیل، در روز عاشورا اشاره شده است، ولی شیخ صدوق در قالب روایتی کاملاً عاطفی و فاقد رویکرد تاریخی که سلسله سند آن را به امام جعفر صادق (ع) رسانده، نوشته که دو کودک از مسلم بن عقیل اسیر و به دست حارث به وضعی فجیع به شهادت رسیدند. [۹]
محمد بن سعد همین داستان را در طبقات به صورت مختصر بیان کرده است با این تفاوت که وی به جای طفلان مسلم، آن دو طفل را از آن عبدالله بن جعفر طیار دانسته است. [۱۰]
نام محمد در زیارت نامه‌ها ذکر نشده است. [۱۱]
منبع
مرضیه محمدزاده، شهیدان جاوید، نشر بصیرت، ص 426-427.
پی نوشت
- ↑ کتاب نسب قریش، ص45؛ لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، ج1، ص335.
- ↑ مقاتل الطالبیین، ص97.
- ↑ همانجا.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج7، ص187.
- ↑ لباب الانساب و الالقاب و الاعقاب، ج1، ص402.
- ↑ همانجا.
- ↑ الاخبار الطوال، ص257.
- ↑ مقاتل الطالبیین، ص97؛ انصار الحسین (ع9، ص153.
- ↑ ر.ک : امالی صدوق، ص76-81.
- ↑ ر.ک : الطبقات الکبری، ج5، ص106-107.
- ↑ برای تفصیل بیشتر ر.ک : ابصار العین فی انصار الحسین (ع)، ص90-91؛ مقتل الحسین مقرم، ص262؛ تنقیح المقال، ج2، ص187؛ انصار الحسین (ع)، ص152-153؛ وسیله الدارین، ص233.